Morgunblaðið - 28.06.1949, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 28. júní 1949.
MORGUNBLAÐIÐ
5
í FRÁSÖGUR FÆRAIMDi
Þegar vinnudeilur verða skopleikir
Tískan og æskan - „Eining46 og Alþingi
Um egg og menn
JVIJER HEFUR borist úrklippa úr
ensku blaði, þar sem lýst er í
fáum orðum og með öllu at-
hugasemdalaust þeirri reginvit-
leysu, sem „skipulagningin", á-
trúnaðargoð nútímans, stund-
um getur haft í för með sjer.
Jeg ætla að fara að dæmi enska
blaðsins (það er Daily Tele-
graph frá 7. júní) og birta þessa
klausu formála- og eftirmála-
laust, og svo getur lesandinn
velt henni örlítið fyrir sjer og
dregið sínar ályktanir.
Hún er á þessa leið:
DUBLIN Á MÁNUDAG.
Sex hundruð fimmtíu og tveir
kassar af eggjum voru settir á
land hjer í dag, eftir að hafa
verið fluttir fimm sinnum milli
Dublin og Liverpool. Hafnar-
verkamenn í Dublin settu þá um
borð í „Lady Langford“ síðast-
liðinn þriðjudag, en þeir voru
endursendir frá Liverpool,
vegna þess að hafnarverkamenn
-irnir þar voru í verkfalli.
st
VERKAMENNIRNIR í Dublin
neituðu þá að taka kassana úr
skipinu, sökum þess að sex bíl-
ar, sem ferðafóik, er ætlaði að
nota sumarleyfi sitt til að kynn-
ast Eire, hafði sent, stóðu fyrir
eggjunum. Verkamennirnir full
-yrtu, að ófjelagsbundnir menn
hefðu komið bifreiðunum um
borð í skipið, og því neituðu
þeir að hreyfa þær.
í dag [annan í hvítasunnu] er
hafnarverkamenn fá aukaþókn-
un fyrir helgidagavinnu, fjell-
ust Dublin-mennirnir á að
flytja eggin í land. Staða bif-
reiðanna var merkt með krít og
eggjunum skipað upp, en að því
loknu var bílunum aftur komið
fyrir á nákvæmlega sama stað,
er þeir höfðu verið.
Eiganda eins bílsins var leyft
að fara um borð og sækja nokkr
-ar ábreiður, sem í honum voru.
Búist er við því, að bifreiðarnar
verði fluttar með skipinu fram
<og aftur milli Liverpool og
Dublin þar til verkfallinu lýk-
ur.
\/
Ánægður unglingur
SFTIRFARANÐI smáatvik kom
fyrir á heimili hjer í bænum,
skömmu eftir að hernámstíma-
bjiið hófst og þegar sú tíska var
í algleymingi að stæla allt er-
lent.
Unglingspiltur kom heim til
sin að kvöldi, gekk hróðugur
inn í stofu til foreldra sinna og
sýndi þeim nýja flík, sem hann
hafði eignast. Hann spigsporaði
fram og aftur fyrir framan þau,
iýsti kostum flíkarinnar og fór
iim það mörgum orðum, að
arna gæfi að líta allra nýjustu
tísku í karlmannaklæðnaði og
að vafalítið mætti telja, að
hvorki í London nje New York
mætti finna fallegra fat en það,
sem nú prýddi elsta soninn.
Foreldrarnir hlustuðu á tísku-
herrann með hæfilegri lotningu
g hældu klæðnaði hans á hvert
reipi, eins og til'var ætlast.
— En heyrðu, sagði pabbinn
að lokum, um leið og hann fór
höndum um nýju flíkina, er
þessi frakki annars ekki heldur
of stuttur?
Sonurinn leit gremjulega á
föður sinn.
— En pabbi þó, sagði hann,
þetta er ekki frakki. .. þetta er
jakki!
<J
ÞÓTT ÞETTA sje í sjálfu sjer
ómerkilegt saga, segi jeg hana
hjer, vegna þess að jeg verð æ
sannfærðari um, að fáir ung-
lingar sjeu „tískuviltari" en ein-
mitt þeir íslensku. Auðvitað vai
það „jakki“, sem tískuherrann
var að sýna foreldrum sínum,
þegar faðirinn kom upp um fá-
visku sína. En það var enginn
venjulegur jakki, og það er of-
urauðvelt að skilja missýn pabb
-ans í sögunni. Því jakkinn, sem
pilturinn var svo hróðugur af
og ánægður með, var af þeirri
gerð, sem þá var mest i tisku
meðal svertingja í Ameríku og
enginn „hvítur maður“ hefði
sýnt sig í, þótt ærnir peningar
væru í boði. Þessir jakkar voru
ákaf lega síðir —- þeir náðu næst
-um niður að hnjám — og þeir
voru vægast sagt mjög litskrúð-
ugir. Svo vill til, að jeg veit það
fyrir satt, að umræddur jakki
íslenska tískuherrans var há-
gulur.
ÍSLENSKU piltarnir og stúlk-
urnar mættu vara sig á þessu.
Það er ekki allt tíska, sem sjest
í kvikmyndunum. Kvikmynda-
stjórarnir nota iðulega afkára-
legan klæðnað til að gera menn
skoplega, þótt þeim láist að vísu
að skýra frá því í efnisskránni.
Jeg er ekki viss um, að tísku-
herrarnir og tískudömurnar á
götum Reykjavíkur geri sjer
þetta alltaf ljóst. Jeg er ekki
viss um, að sextán og sautján
ára telpurnar, sem klæða sig
eftir „nýju tískunni“ og ræki-
lega það, viti, að í draumaborg-
um þeirra, London, París, New
York, mundu þær vekja at-
hygli á allt annan hátt, en þær
nú ætla í allri sinni einfeldni.
Fólk mundi með öðrum orðum
horfa á þær með furðusvip og
spyrja hvert annað: Hvaða skop
-leikarar eru þarna á ferð og
hvers vegna fara þeir ekki úr
leikbúningunum, þegar þeir
eru ekki að vinna?
Það er sagt, að endur fyrir
löngu hafi vitgrannur sjómað-
ur verið kallaður fyrir rjett og
spurður að því þar, hvað ollið
hefði því, að skip hans strand-
aði.
— Jeg sigldi bara þangað til
strikið var búið, svaraði sjómað
-urinn.
Jeg held, að kunnátta hans í
siglingafræði og þekking „tísku“
-æskunnar á hinum erlenda
tískuheimi standi á nokkurn
veginn jafnháu stigi.
J
Slæm tíðindi?
í SÍÐASTA tbl. „Einingar" (fyr-
ir mánuðina júní og júlí) birtist
greinarkorn, sem ef til vill er
ástæða til að vekja athygli á.
Fyrirsögn greinarinnar er: —
Áfengismálin á Alþingi.
Ilún hefst á þessa leið:
„Oft hafa tíðindi frá Alþingi
urn bindindis- og áfengismál
verið okkur bindindismönnum
lítt uppörfandi. Þar hafa mál,
sem við höfum falið Alþingi til
meðferðar, oft verið tafin í
lengstu lög og látin að síðustu ]
daga uppi. Hafi svo samherjar I
okkar á Alþingi getað komið því
til leiðar með lagni, að úrskurð-
ur fjelli, hefur hann oft orðið
á einn veg.“
\!
AÐ ÞESSUM inngangsorðum
loknum, ver höfundur greinar-
ínnar einni málsgrein í að skýra
háttvirtum lesendum frá því, að
14. maí síðastliðinn hafi þingið,
með 24 atkvæðum gegn 23, fellt
tillögu „um að viðhafa allt rjett
-læti og gera vissum forrjett-
indamönnum ekki hærra undir
höfði en öðrum, og afnema fríð-
indi þeirra viðvíkjandi áfengis-
kaupum. . .“
Síðan segir svo í þessari grein
um áfengismálin og Alþingi:
„Sárast svíður okkur í sam-
bandi við þessi úrslit, að menn,
sem við höfum fulltreyst, bregð-
ast. Ekki hefði þurft nema að
einn til viðbótar hefði reynst
traustur, þá hefði sigurinn unn-
ist í þessu máli. Nöfn þing-
mannanna verða athuguð betur
siðar, en sjerstaklega þyrfti að
hafa þau minnisstæð við næstu
kosningar.“
J
ÞAÐ ERU FYRST og fremst
tvær setningar, sem jeg vildi
undirstrika í grein „Einingar".
Sú fyrri er: „Þar hafa mál,
sem við höfum falið Alþingi til
meðferðar, oft verið tafin í
lengstu lög og látin að síðustu
daga uppi.“
Hin síðari er: „Nöfn þing-
mannanna verða athuguð bctur
síðar, en sjerstaklega þyrfti að
hafa þau minnisstæð við næstu
kosningar."
Það er ástæðulaust að vera
margorður um þessa grein bind
indisblaðsins. Nóg er að vekja
athygli á því, að „Eining" mun
eiga að vera ópólitískt blað,
enda „gefið út með nolikrum
fjárstyrk frá Stórstúku íslands,
íþróttasambandi íslands"cig Sam
-bandi bindindisfjelaga í skól-
um.“ En lætur það ekki ein-
kennilega í eyrum, þegar þetta
málgagn nokkurs hóps bind-
indismanna talar um „mál, sem
við höfum falið Alþingi til með-
ferðar", og þingmenn, sem
„bregðast?" Og mundi ekki
margur maðurinn líta á það sem
drambsama hótun og jafnvel
ódulbúna tilraun til að segja
Alþingi fyrir verkum, þegar
boðað er: „Nöfn þingmannanna
verða athuguð betur síðar, en
sjerstaklega þyrfti að hafa þau
minnisstæð við næstu kosning-
ar“?
G. J. Á.
GEIR ÞORSTEINSSON
HELGI H.ÁRNASON
verkfrœðingar
Járnateiknmgar
Miðs töðvG teikningar
Mœlingar o. fl.
TEIKNISTOFA
AUSTURSTRÆTI 14.3.hœð
Kl. 5-7
íslandsmótið
Valur -
í ÁTTUNDA leik íslandsmótsins' virtust sisti hluti liðsins, enda
f
áttust hinir fornu fjendur KR og þungir og seinir í vörn. Hermann
Valur við. Báðir höfðu möguleika fjekk fá hættuleg skot á sig, ög
á að hreppa titilinn, en KR þó ■ virtist eiga að geta komið í veg
heldur meiri, þar sem þeim nægði fyrir fyrra markið.
jafntefli til að lifa enn í voninni, .
en Val nægði eingöngu sigur. Af Ems a(]ur bar 01i B hofuð
þessum sökum mátti búast við og herðar yfir samherja sma, og.
skemmtilegum og' spennandi leik jvann a við 2. Damel stoð SJg
og voru áhorfendur allmargir, og ieinnig v,el> Jættl Elnfrs oftast
urðu þeir ekki fyrir vonbrigðum, | g ,veh Elest upphlaup V;,ls
• , , „ 11 fyrn halfleik stronduðu a hon-
þvi að leikurmn var hraður og 17 „ , , „ ,
, ... um. en 4 bakvarða kerfið virtist
skemmtilegur. , ... .
I rugla hann í rimmu. Stemn
Valur mætti nú á ný með sitt leppU Jóhanni oft fuj1]angt frá
sterkasta lið, Hermann, ; sjer. Hörður þyrfti að venja sig
brandur og Ellert Ijeku nú aftur, j af því að kalla £ tíma og ótöna
á sendingar sem hann er ekki í
nokkurri aðstöðu til að taka við
ennfremur skiptu Einar og
Sveinn um stöður. Lið KR var
óbreytt.
Veður var hið ákjósanlegasta,
logn og sólarlaust, en þó fín úða-
rigning við og við.
Valur ljek fyrst á norðurmark
eða vinna úr. Ennfremur sfeipti
hann of snemma um leikaðferð,
sem venjulega er ekki gert fyrr
en 5—10 mín. eru eftir. Ólafur og
Gunnar voru nú mun viljugri cn
ið og náði strax yfirhöndinni, en á fyrri leikjum, Gunnar sóttt
eftir 5—10 mín. höfðu KR-ingar i knöttinn jafnvel alla leið affur
jafnað sig og veitti síðan betur ] á vítateig. Ólafur hefur enn áber •
allt til hljes. Er 11 mín. voru til
leik komst Ari inn fyrir, en
spyrnti beint af augum fram hjá.
Á. 38. mín. fær Vaiur aukaspyrnu
nokkuð fyrir utan vítateig. Hall-
dór Helgason spyrnir laglega yfir
að annarri markstönginni, en Ein
ar skallar rjett yfir slána. Um
þremur mínútum síðar leikur Ó1
afur Hannesson knettinum frá
miðri hliðarlínu inn á miðjan völl
og gefur rólega sendingu inn fyr-
ir vörn Vals, og tókst Herði að
lauma knettinum fram hjá Her-
manni, sem varð heldur seinn til
að hlaupa út, og inn með stöng.
Má fullyrða, að þetta hefði ekki
orðið mark með gömlu, fer-
strendu stöngunum.
Eftir hljeið var leikurinn í
fyrstu jafn, en er 14. mín. voru af
hálfleik, gefur Haraldur knöttinn
inn fyrir Hafstein. Hörður fylgir
fast eftir og skýtur föstu skoti
fram hjá aðvííandi markverðin-
um í autt mark. 2:0. Valur nær
nú yfirhöndinni og ínnan þriggja
mínútna hafa þeir skorað, og
gerði Einar það af stuttu færi
eftir sendingu frá Jóhanni.
KR-liðið breytti nú gjörsam-
lega um leikaðferð, og tók upp
kerfi, sem stundum er kennt við
enska atvinnuliðið Arsenal. Hörð
ur færði sig í vörnina og Ijek sem
auka miðframvörður. Við það
magnaðist sóknarmáttur Vals um
allan helming, þar sem einn leik-
manna þeirra ljek nú alltaf laus.
Nokliru síðar fær Bergur lágt,
fast skot, sem hann heldur ekki
og missti knöttinn inn fyrir mark
línunaf en nær honum. Línu-
vörður (Þorlakur Þórðarson)
stendur við hornfánann (frábær
staðsetning!) og dæmir ekki
mark, þar eð knötturinn sást ekki
allur fyrir innan innri brún á
stöng. Skömmu síðar nær KR að
gera upphlaup, en Haraldur
spyrnir fram hjá fyrir opnu
marki.
Er 9 mín. eru eftir af leik, kem
ur löng, lág sending inn á víta-
teig KR. Bergur hleypur út, hras
ar og verður af knettinum, sem
Jóhann fylgir eftir og skorar fall-
ega. 2:2.
Það sem eftir var leiks átti KR
mjög í vök að verjast og var
mark þeirra í stöðugri hættu.
Lið Vals var mun heilsteyptara
með Svein sem innherja, og voru
Halldór Halldórsson og hann
bestu og virkustu menn liðsins.
Ellert gerir of mikið af því að
skjóta á lokað mark. Halldór
Helgason er ólikt betri sem fram-
vörður en sem útherji. og tengdi
hann ásamt Gunnari Sigurjóns-
syni saman framlinuna og öft-
andi staðsetningarvillu, þar sem.
hann heldur sig iðulega inn und-
ir miðjum velli, í stað þess að
notfæra sjer auða svæðið við hlið
arlínuna. Haraldur gerði maigt
fallega, en skorti tilfinnanlega
líkamsþrek. Ari var betn en á
fyrri leikjum, fylgdi betur rneð
í sókn og vörn. Bergur stóð sig
vel eftir atvikum, en eftirtekt-
arvert er að hann skuli hafa
bestu útspyrnu reykvísku mark-
varðanna. Dómari var Haukur
Óskarsson, og dæmdi vel og á-
kveðið, og naut ennfremur að-
stoðar ágætra línuvarða.
Eftir þennan leik er e:nn allt í
óvissu með úrslit fslandsmóts-
ins. Þrjú fjelaganna hafa énn
möguleika á að hreppa tititinn.
tig
ti
KR 4 1 3 0 J0 3
Víkingur . . 3 2 0 1 6'5
Fram 3 i 1 1 7:8
ÍA . 3 0 2 1 3,4
Valur . i. . 3 0 2 1 4:5
Erlendis tíðkast það, að 2 dreng
ir erú hafðir við hvort ma.rk tíl
að gera tafir vegna misheppnaðra
markskota sem minnstar. Því rnió
ur virðist þessi „nýjung" h.afa
farið framhjá vaBarstjóranurn i
kynnisförinni í vetur, en vonandj
sjer hann þó að sjer áður * u
Hollendingarnir koma.
W.
Skemfiferð Ferðafjelsp
femplara um næsSin lelgi
NÆSTKOMANDI laugardcig,
2. júlí efnir Ferðafjelag Templ
ara til flugferðar. Farið verð-
ur með Douglasvjel frá Flug-
fjelagi íslands kl. 2 e_h. og flog
ið austur að Kirkjubæjar-
klaustri, og dvalið þar í 2—3
tíma. Þaðan til Fagurhóismýr-
ar og staðnæmst þar. Síðan til
Hornafjarðar og gist þar ura
nóttina- Daginn eftir er svo ráð
gert að fara austur í Almanna-
skarð 'og austur i Lón, síðan
um Hornafjörðinn og að Hof-
felli og að jökj^lrönd';, síðan
heim um kvöldið. Ferðafjelag
Templara fór austur í Horna-
fjörð í fyrrasumar, fram og íil
baka sama dag. Sú ferð var róm
uð af þeim sem fóru (yfir 20
manns). Þessi ferð verðiir a.
m. k. hentugri þar sem nú-ior
komið við á tveimur stöðum
í leiðinni og auk þess gist í
ustu vörnina. Bakverðirnir þrír ; Hornafiiði.