Morgunblaðið - 07.07.1949, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLaDIB
Fimmtudagur 7- júlí 1949. 1
w
94 ára Islendingur
v,stingur ai" á flug-
wellinum í Frestwick
Hárus Jóhannsson prjedikaa sem mun hafa
verið neifað um landyistarleyfi
I3RESK blöð skýrðu frá því í gær, að skömmu eftir komu
,}Gullfaxa“ til Prestwick á þriðiudag, hafi einn farþeganna
fjárus Jóhannsson trúboði, 94 ára gamalí, horfið og ekkert til
tians spurst síðan. Var þess getið. að útlendingaeftirlitið á flug-
veJlinum hafi ekki viljað hieypa Lárusi inn í landið, þar sem
fiann gæti ekki nefnt neina aðstandendur, sem tækju við hon-
iim í Bretlandi.
Alvanur ferðamaður.
Lárus Jóhannsson hefur ferð-
•ast víða um heim sem predik-
»rj og því alvanur ferðamaður.
Hann var hjer á landi til heim
tlis að Austurgötu 6 í Hafnar-
firði. Þaðan fór hann á þriðju-
dagsmorgun, án þess að geta
|>ess við fólkið, sem hann bjó
tijá, hvert ferðinni væri heitið.
Frjettist það fyrst eftir að hann
var farinn, að hann hefði lagt
í leiðangur til útlanda. Ekkert
fanst heimilisíólkinu, þar sem
hann bjó, það undarlegt, því
Lárus var ekki vanur að geta
um fyrirætlanir sínar, hvort
sem um ferðalög eða annað var
að ræða.
Keypti farseðil
á mánudag.
Lárus keypti farseðil hjá
Flugfjelagi íslands til Skot-
landsferðarinnar á mánudag. Er
hann var -spurður, hvort hann
hefði pantað far, svaraði hann
|>ví til, að hann væri ekki van-
ur að panta farseðla. Vildi svo
tii að sæti var laust og fjekk
ti inn farseðilinn. Einnig var
Lárus spurður að því í flug-
fjelagsskrifstofunni, hvort hann
hofði skattakvittanir, eða yfir-
lýsingar um að hann mætti fara
tír landi. Lárus kvaðst ekkert
hafa með slíkt að gera, því hann
gieiddi ekki skatt.
Á vini og velunnara
í Skotlandi.
Vinir og kunningjar Lárus-
oi óttast ekkert um afdrif hans,
feótt maðurinn sje þetta við
aldur og einn á ferðalagi úti í
lóndum. Hann er vel ern. Hann
é iriarga vini og velunnara í
Skotlandi og hefur tvisvar kom
*ð til dvalar hjá vinum sínum
þar í landi frá því að stríðinu
lauk.
★
Slðuslu frjetflr
Seint í gærkvöldi fjekk Morg
unblaðíð eftirfarandi frjetta-
skeyti frá Reuter:
EDINBORG, 6. júlí — Lög-
reglunni í Skotlandi tókst í dag
að hafa upp á Lárusi Jóhanns-
syni, hinum, 94 ára gamla trú-
boða, sem í gær hvarf skömmu
eftir að hann kom frá íslandi
til Prestwick. Síðastliðna nótt
hafði hann dvalið hjá vinum
sínum í Glasgow, eftir að hafa
farið frá flugvellinum án þess
að syna skilríki sín.
í dag var Lárus sendur til
baka til Prestwick, eftir að
læknar höfðu ráðlagt honum að
taka tillit til aldurs síns og snúa
heim.
Lárus skýrir svo frá, að hann
hafi ákveðið að fara til Glas-
gow til þess að hitta ýmsa kunn
ingja. Hann taldi ekki, að hann
þyrfti á vegabrjefi að halda,
gekk óhindraður út af flug-
vellinum og tók sjer far með
bifreið.
Búist var við því, að hann
mundi fljúga til baka til Reykja
víkur seinna í kvöld.
Bókarfregn
Rudolf Jonas:
Fahrten in Island,
Wien 1948.
BÓK þessi mun lítt þekkt hjer
á landi, enda þótt hún kæmi út
fyrir einu ári. Hún segir frá
ýmsum ferðalögum á íslandi á
árunum 1934, 1935 og 1939. Er
þar fyrst sagt frá hringferð um-
hverfis Langjökul, ferð austur
að Vatnajökli (Skaftárjökli),
ferð upp að Öskju og flugferð
til Vatnajökuls. Þá er og sjer-
stök grein um íslenska hest-
inn. En veigamesti þáttur bók-
arinnar er frásögnin af því er
þeir þrír Austurríkismenn, höf-
undurinn, Nusser ,og Stefan,
fóru fótgangandi yfir endlang-
an Vatnajökul, frá Dyngjujökii
að Hágöngum og þaðan niður
að Rauðabergi í Fljótshverfi, os
þóttu þá úr heíju heimtir. Þetta
var sumarið 1935.
Þetta er ekki vísindarit, held-
ur aðeins ferðalýsingar og virð-
: ist höfundur ekki gera of litið
úr þeim mannraunum og hætt-
um, sem urðu á vegi hans. Is-
lendingum ber hann yfirleitt
mjög vel sögu, er hrifinn af
fegurð og mikilleik landsins og
þó einna hrifnastur af íslensku
hestunum, sem hann getur ekki
lofað nógsamlega.
Ýmsar skekkjur eru í bókinni
og stafa þær víst bæði af rangri
eftirtekt, eða þá af ímyndun,
eins og þegar hann segir að
Eiríksjökull dragi nafn dtt af
útilegumanni, sem hafi hafst
við á jöklinum í mörg ár, og að
Baula dragi nafn sitt af því, að
það sje að heyra eins og kýr-
baul, þegar vindar gnauða á
henni. Þá er það og nokkuð
fjarstæðukent þar sem hann
segir að þegar hafísinn lokaði
Norðurlandi fyr á öldum, hafi
Norðlendingar dregið báta sína
suður yfir Vatnajökul til þess
að stunda sjóróðra við suður-
ströndina, þar sem enginn ís
var. Virðist hann hjer hafa
Frh. á bls. 12.
Samnorræn nefnd á
fundum í Reykjavík
Ræðir öryggisúfbúnað
verkamanna
UM ÞESSAR mundir situr á
rökstólum í Reykjavík nefnd,
sem vert er að gefa gaum. Er
hún ljóst dæmi um norræna
samvinnu og samtök.
Kallast hún: „Nefnd fyrir
norræna samvinnu viðvíkjandi
persónuöryggishlífum"
Kom nefnd þessi saman hjer
í Reykjavík í gær. Eiga sæti í
henni tveir fulltrúar frá hverju
Norðurlandanna nema íslandi
og Finnlandi. Þau eiga sinn full
trúann hvort i nfc'fndinrr. Alls
eru því nefndarmenn 8 f.uk rit
arans, sem er sænskur. Islenski
fulltrúinn er Þórður Runólfs-
son, verksmiðjuskoðunar- tjóri.
Þetta er þriðja sinni, sem
nefndin hefir átt með sjer
stefnu. Árið 1947 kom hún sam
an í fyrsta sinni og þá í Stokk-
hólmi, en í Kaupmannahöfn
1948.
Kveðjast nefndarmenr kapp-
kosta að afla sjer þekkingar um
öryggishlífar verkamanna á
Norðurlöndum, svo sem grím-
ur, andlitshlííar og höfuðföt og
munu þeir gera tillögur hver í
sínu landi um öryggisútbúnað-
inn í samræmi við þær upplýs
ingar, sem þeir geta aflað sjer.
Hjer á landi skoða nefndar-
menn ýmsar vinnustöðvar og
iðnfyrirtæki m. a. hjer í Reykja
vík.
Á laugardag munu nefndar-
menn halda til Norðurlands og
skoða í þeirri för síldarverk
smiðjur, frystihús o. fl. á Skaga
strönd, Akureyri og Hjalteyri-
Ur þessu ferðalagi munu nefnd
armenn svo koma nk. mánu-
dag.
Á mánudagskvöld halda 2
hinna erlendu gesta fyrirlestra
háskólanum. Þar gefst aimenn
ingi kostur á að kynnast þróun
þessara mála á Norðurlöndum
Danskur æskulýðsleið-
togi kemur til Islands
HJER á landi hefir undanfarið
verið í heimsókn formaður
danska ungmennasambandsins,
Jens Marinus Jensen og kom
hann meðal annars á landsmót
íslensku ungmennafjelaganna,
sem haldið var í Hveragerði
fyrir nokkrum dögum.
Þótti mótið í Hveragerði
skemmtilegt
Mjer þótti sjerstaklega vænt
um að koma á ungmennafjelags
mótið í Hveragerði, segir Jen-
sen við frjetamann blaðsins.
þegar hann kom að máli við
hann fyrir nokkru.
Og hann heldur áfram: —
Mótið í Hveragerði er með
skemmtilegustu og fjörlegustu
ungmennafjelagsmótum, sem
jeg hefi komið á, einkum vegna
þess, hve fjölbreytt það var.
Fjöldl veiðixkipa —
Lítið varf síidar
Einkaskeyti til Mbl.
SIGLUFIRÐI, 6. júlí: — All-
mikill fjöldi veiðiskipa er nú
kominn hingað og á miðin. Er
fjöldi erlendra skipa kominn til
landsins og flest þeirra eru
norsk_
Hvergi hefir síld sjest vaða
ennþá og er þó flotinn mjög
dreifður fyrir Norðurland. —
Frjetst hefir að ein rússnesk
skonnorta hafi fengið um 50
tunnur í gær austur af Langa-
nesi.
Trillubátar frá Ólafsfirði
Ijetu reka í gær út af Hjeðins-
firði og urðu síldar varir. Fjekk
einn þeirra 5 tunnur í séx net,
en hinir minna.
í morgun fengu þeir lítið,
enda straumur svo mikill og
driftarveður ómögulegt.
Helen Keller 69 ára
EASTON — Hinn frægi rithöfundur
Helen Keller, átti 69 ára afmæli 27.
júní s.l. Helen er blind sem kunnugt
er. Hún gaf þessa yfirlýsingu á af-
mælisdaginn: „Jeg finn ekki lil þess,
að aldurinn færist yfir mig. Andinn
eldist ekki“. Keller bárust beiilaóska-
skeyti hvaðanæva úr beiminum.
Jens Marinus Jenscn
Var bæði íþróttamót, fyrir-
lestrar, ræðuhöld, dansleikur
og fjöldi annarra uppbyggi-
legra skemmtiatriða.
Daginn sem íþróttamót ung-
mennafjelaganna var haldið
rigndi mikið og jeg er sjerstak-
lega hrifinn af því, að hvorki
íþróttamennirnir nje áhorfend-
urnir Ijetu rigninguna aftra
því, að mótið færi vel fram.
Þjóðleg kristileg stefna
ungmennafjelaganna
Hvað getið þjer sagt okkur
af ungmennafjelögum Dan-
merkur.
í ungmennasambandi Dan-
merkur eru nú um 65,000 með-
limir og markmið sambandsins
er að efla samheldni og fjelags-
lyndi æskunnar. Skapa með
henni þjóðlega og kristilega
vakningu, svo að hún nái tak-
markinu, sem er: Vakandi
dönsk, kristin æska.
Þetta teljum við að náist með
því að kynna æskunni sögu
vora, bókmenntir, ættjarðar-
kvæði og andleg Ijóð, svo að
hún verði snortin af hinum
þjóðlega og kristilega boðskap
Gott samstarf hefir jafnan
verið með ungmennafjelögun-
um og lýðháskólahreyfingunni.
Aukin norræn samvinna
Vilja ungmennafjelögin ekki
eins og lýðháskólahreyfingin
stuðla að norrænni samvinnu?
Jú, og á síðustu árum hefir
verið reynt að auka það sam-
starf. Strax í stríðslok var
stofnað Norrænt bandalag
æskulýðsfjelaganna og eru nð
árlega haldin norræn æskulýða
mót. í fyrra var mótið haldið
í Danmörku, í ár í Finnlandi og
næsta ár sennilega í Svíþjóð.
Danski æskulýðurinn fylgjandj
að handritum sje skilað /)
IJens Marinus Jensen víkull
að handritamálinu, en eins og
; kunnugt er hefir æskulýðuí
Danmerkur verið því eindregið
fylgjandi, að íslendingar nál
rjetti sínum í því máli. |l
j Haldið þjer að andspyrnaíl
sje mikil í Danmörku gegn þvl
að íslendingum sjeu afhent hia
I fornu handrit? I
Nei, það er ekki þjóðin sjálf
og líklega ekki heldur stjórn«
málamennirnir, sem snúast mótj
rjetti íslendinga í þessu máli,
Það er sennilega aðeins nokkr*
ir vísindamenn og bókaverðirs
sem vilja halda handritunurzj
og þá langtum frekar vegna
þess, að þeir eru bókasafnarar,
en vegna þess að þeir ætli að
rannsaka handritin og hafa
raunverulegt gagn af þeim. }
Siðferðilcgur og þjóðlegur
rjettur
Islendingar hafa vissulegaa
siðferðilegan og þjóðlegan rjetí
til handritanna, en það hefía
verið deilt um lagalegan rjetll
þeirra. Ilvað sem um það er að
segja, trúi jeg, að ekki munl
líða á löngu þar til handritunx
um hefir verið skilað þangað
sem þau eiga heima-
Snofur bók um ’
ísland \
Iceland, Som Impressiona,
by Allan E. Boucher, IVl,
A. Prentfell h.f., Rvík. |
í FORMÁLA og eftirmála legg^
ur Alan Boucher áherslu á það,
að sjer gangi ekki annað til ea
að fræða þá, sem ensku lesa, urr|
ísland, alt eftir bestu getu og
sannfæringu. Á þremur örkunoj
hefir honum tekist að tína samx1
an mikinn almennan fróðlei^
og setja hann fjörlega fram og
tilgerðarlaust. Hann er manng
fróðastur um ailt, sem máll
skiptir, enda hefir hann dvalið
lengi hjer á landi og kann ísx'
lensku. 4
Skemmtilegastur og best skri|
aður er kaflinn um þjóðina
sjálfa. Er hann skrifaður ajj
mikilli hlýju en þó með ölli|
viðkvæmnislaust. Er það trúa
mín að marga Islendinga munl
fýsa að lesa hvaða kost og lösl
þessi enski menntamaður segífl
af okkar þjóð, og kæmi mjelj
það ekki á óvart þótt mörguna
finndist hann hitta naglanij
furðu oft á höfuðið.
Stíll Boucrers er ljettur og
lipur, og yfir allri bókinni elS
blær hispursleysis og hressand!
glaðværðar. Þrátt fyrir góðag
prófarkalestur, hafa nokkrafl
prentvillur slæðst inn í taxtanfl)
en virðast fæstar koma aðl
neinni sök. Prentun er góð og
frágangur smekklegur. Þó virðW
ast mjer litmyndirnar til lítilW
ar prýði, en aðrar myndir eri|'
góðar. Í
Bjami Guðmundsson, |