Morgunblaðið - 17.07.1949, Side 7

Sunnudagur 17. júlí 1949-
MOKGVNBLAÐiB
7
REYKJAVÍKURBRJEF
taugardagur
16. júEí
Víðtækar
hafrannsóknir
FYRIR nokkrum dögum kom
norskt rannsóknaskip hingað
til Reykjavíkur. Það var á ieið
til Vestur-Grænlands. Undan-
farið hefur þetta rannsókna-
skip verið við athuganir á norð
anveiðu hafinu á milli Noregs
og íslands. En fer svo á fiski-
miðm við Vestur-Grænland íil
að athuga fiskigöngur þar og
veiðiskilyrði.
Auk fskifræðinga var þarna
verkfræðingur, sem á að rann-
saka hvaða veiðarfæri muni
vera hentugust á hinum græn-
lensku miðum.
En Norðmenn hafast fleira
að á sviði fiskirannsóknanna í
sumar. Þeir hafa tekið sjer
fyrir hendur, eins og áður hef-
að geta haft áhrif á veiðina arðsémina þannig trygga i bú- eru af því eina sprottnar, að
; þar.
| í fyrra sumar mun um 10%
af Nor,urlandsveiðinni hafa
verið ungsíld, sem vissulega
elst hjer upp við land. Var hún
af sömu aldursflokkum, og
Hvalfjarðarsíldin, var frá árun
um 1944 og ’45. Þegar veiðin
hefur vei ið meiri við Norður-
land, en hún var í fyrra, hefur
svo ung síld ekki verið nema
| um eða innan við 1% af afl-
■ anum.
I Leikmenn geta hugsað sjer,
að „Hvalfjarðarstofninn“ geti
gert meira vart við sig í ár,
I fyrir Noiðurlandi, en hann
I gerði í lyrra.
En hvað sem því líður, þá
munu allir síldveiðimenn vera
orðnir sammála um, og sann-
færðir um, að til þess að síld-
rekstrinum. Svo tekin sjeu fá-
ein dæmi um fullkomin sof-
andaskap þeirra manna, er
þykjast sjálfkjörnir og sjálf-
sagðir leiðtogar bænda_
Skyldi nokkrum manni geta
dottið i hug, að sá flokkur, sem
eigi hefur getað þverfótað fyr-
ir eigin axarsköftum í 30 ár,
I geti á fjórða tug ævi sinnar,
eða þeim fimmta, orðið bænda
stjettinni að varanlegu liði?
Felumyndir Fram-
sóknarmanna
Framsóknaimenn halda, bæði
ur verið skýrt frá, að efna til arútvegurinn megi verða sæmi
víðtækari xannsókna á síldar-
göngum, en þeir hafa áður
gert. Sumpart stafar það af því,
að sú kenning hefur komist á
loft, að sami síldarstofninn,
sem er við Noreg á vetrum, og
gefur þar .góða veiði, sje að
jafnaði hjer við Norðurland á
sumrin.
Því hefur verið gert sam-
komulag um það, að Norð-
menn, Islendingar og Danir
skiptu með sjer verkum við
rannsóknir á hafinu á milli
lega öruggur atvinnuvegur, i
framtíðinni, þá þurfi að leggja
mikla alúð við rannsóknir á
göngum síldarjnnar á næstu
árum.
I Við höfum t.d. þá staðreynd,
að ganga út frá: Að hinn ís-
lenski síldarstofn hrygnir hjer
fyrir sunnanland. Og hann get
ur verið ákaflega sterkur, eins
og Hvalfjarðarveiðarnar sonn-
uðu.
En okkur vantar að vita, á-
samt mörgu öðru, nánar um
Noregs og íslands, til þess að það hvernig þessi stofn hagar
reynt verði til hins ítrasta, að göngum sínum_ Og hvaða veiði
fá alR að vita, um göngur síld- úthúnað þarf, til þess að síld
arinnar á þessu svæði, er rann Þessi náist og hagnýtist.
Brynjólfur og
Blöndal
þeir sem eru Hermanns og Ey ' XXT-T „ _ , .
. & NU er formaður hinnar ís-
steins megin i flokknum, að , , ,
, , , lensku flokksdeildar kominn
helst verði klofmngur flokks- , . . . ... . „
. ....... heim ur utanfor sinm. Bryn-
jólfur Bjarnason. Sama sagan,
! með hann. Engin ferðasaga eða
Það er vitað, að fylgi Her-1 frjettir frá Moskvu. Þó er vit-
manns Jónasonar innan flokks að, að hann var einmitt í He’lu-
ins er einkum meðal ungra, ingfors um sama leyti, og
manna, sem í hugsunarhætti gengið var frá því, að stofVia
ins dulinn með því að efna til
kosningabaráttu.
diaga dám af kommúnistum.
Að þar, sem flokksfjelög eru
starfandi, þar eru reikningar
sjerstaka deild í Kominform
fyiir Norðurlönd.
Slíkt kemur þó sannarlega
Á ÚTMÁNUÐUM hjeldu Fram , tveSgÍa eigi meirihlutafylgi að
sóknarmenn miðstjórnarfund f^gna, innan hvers fjelags fyr-
hjer í Reykjavík. Þar var svo lr S1g.
um talað, að leggja skyldi fram Það er eðlilegt, að flokkur.
tillögur, til þess að ráða bót á með slíkar heimilisástæður'
dýrtíð og verðbólgu. Áttu til- eigi erfitt uppdráttar, og reyni
lögur þessar að koma fyrir Al- að gripa til margskonar ör-
þing. og Framsókn, að segja þrifa raða_ til að forðast það_
upp stjórnarsamvinnunni, ef að fi0kkurinn liðist í sundur.
samkomulag næðist ekki um Ekki sist þegar ofan á það
Þær- [ bætist, að flokkurinn hefur að
Aðaláherslan var þá lögð á haki sjer 30 ára hrakfarir i
það, að skömmtunarseðlarnir .sveitum landsins.
yrðu gerðir að innflutnings-
heimildum. Ennfremur átti að
gerðir upp, á milli þessara alþjóð manna meira en lítið
tveggja forystúmanna flokks- við, þegar um er að ræða yfir-
ins, og athugað h\ter þeirra; ráð yfir einum af stjórnmála
flokkum landsins. Vill Bryn-
jólfur ekki gera svo vel og
skýra frá, hvernig yfirstjórn-
inni er nú háttað yfir flokks-
deild hans?
gera breytingar
lögunum.
á húsaleigu-
Fundurinn í Prag
ÞRÁTT fyrir endurteknar á-
30 ára afmæli
TIMINN hefur gert eina eða ^ laga um __frjálsa verslun“, sem
tvær tilraunir til að afsaka; stefnumal S1S. En ekki minnst
sóknir geta leitt í ljós_ Norð-
menn munu hafa þrjú skip við
þessar rannsóknir í sumar.
Þátttaka íslendinga
FYRIR nokkrum dögum fór t Þann „árangur af þrjátíu ára Hermanns Jónassonar og Skúla
ísfirska fiskiskipið Kári i rann starfsemi flokksins, að nú skuli ^ Guðrnuncjssonar. Þannig varð
sóknaleiðangur, með Unnstein stsi'fsþrótturinn í sveitum þetta stefr|umál sjálfdautt í
Stefánsson, efnafræðing, til að Isndsins vera orðinn 1/7, af þonclum Framsóknarmanna,
gera rannsóknir
Húsaleigufrumvarpið týndist (skoranir hefur Einar Olgeirs-
í fjölda þingmálanna. Vakti ^ son ekki fengist til þess að
aldrei athygli. En áfram var skýra með einu orði frá hinum
talað um skíömmtunarseðlana, * mikla kommúnistafundi, er
sem innflutningsleyfi. Og þá , hann sat í Prag fyrir nokkru.
ráðstöfun, sem allsherjar bjarg: Eitthvað markvert hlýtur þó
ráð gegn verðbólgu og dýrtíð. j að hafa komið fyrir á sam-
Þangað til á aðalfund Sam- kundu, þar sem hinn alþjóðlegi
bands ísl. samvinnufjelaga . kommúnistaflokkur heldur, og
kom. Þá var þar samþykkt til- sjálfur „höfuðpaurinn“ Gott-
flóttann úr sveitunum, og
wald situr í forsæti.
allstóru þvi sem tiann var’ mlðað við gncla munu Framsóknarmenn1
svæði í Norðurhafinu, milli ís-
lands, Jan Mayen og Noregs.
Unnsteinn athugar sjávarseltu
og strauma, átu og annað, sem
kann að hafa áhrif á sildar-
göngurnar. Verða rannsóknir
hans settar í samband við þær
allsherjar rannsóknir, sem
fram fara á þessu sumri, og
miða að því að varpa hulunni
af hinum dúlarfullu dutlung-
um sildarinnar.
Sild hefur ekki enn veiðst
fyrir norðan, svo heitið geti.
En sú fregn hefur komið frá
norskum rannsóknaleiðangri,
Fram-
þjóðarheildina, þegar
sóknarflokkurinn tók,
er hann sjálfur segir, forystuna
í málefnum bænda.
Enda þótt Tíminn birti nokkr
ar afsökunargreinar, standa
tölur og niðurstöður Halldórs
Sigfússonar, skattstjóra, um
flóttann úr sveitunum, óhagg-
aðar.
En næsta mál á dagskrá er,
eftir hvaða leiðum takast megi,
að
30
I frjettablaði útgefnu í
skömmtunarseðlafrumvarp c . . , , , . _ .
. .. Sviss, er fra þvi sagt, að und-
irbúningur þessa mikla fundar
hafi verið með nokkuð öðrum
hætti, en tíðkaðst þar, sem
, stjórnmálamenn lýðræðisþjóða
koma saman. Strangur lögreglu
er komið .hafa á flokksfundi
að þvi | um lancl á þessu xmri, komist
að raun um, að allsstaðar er
hlegið að þessu ,,bjargráði“ Her
manns Jónassonar.
vörður var settur umhverfis
öll gistihús, þar sem hinir er-
lendu fulltrúar áttu að hafa
samastað. Og öðrum bannaður
1 aðgangur að gistihúsunum en
Samt talar Tíminn enn um kommúnistafulltrúunum. Svo
það, að nú heimti Framsókn, að hræddir voru þessir sendisvein
ríkisstjórnin gangi tafarlaust ar Moskvuvaldsins um líf sitt
að tillögum þeim, sem flokk- í sjálfu ríki Gottwalds. Svo
urinn hafi í dýrtíðar- og verð- hataðir eru kommúnistar í
bólgumálum. — Alveg hefur Tjekkóslóvakíu, eftir rúmlega
rjetta sveitirnar við, eftir ’ gleymst. að skýra frá því, eins árs yfirráð þeirra.
ára hnignun þeirra undir, hvaða raunhæfar tillögur flokk Fekk Einar Olgeirsson smjör-
urinn hafi. Skyldu Sjálfstæð-
forustu Framsóknarflokksins. urinn nan. aKyiau ajausræo- þefinn af þvi) hvernig andrúms
Frænsókrmrmenn hafa var- ismenn vera þvi andvigir, loftið er f kommúnistaríkinu,
sem farið hefur um svæðið’ast að Sera nokkuð raunhæft,að fram Frði W framkvæm- leppríki Stalins? Fær hann
fyrir norðan Færeyjar. að þar til þess að skapa örugga trú á anle§um lækmsraðum, gegn aldrei málið aftur. þessi fyrr-
hafi orðið vart við síld, sem
framtíð sveitanna. — Þessir
dýrtíð og óhóflegum fram- um mikli málskrafsmaður?
talin er að sje af sama stofni, Úálfvöldu forystumenh hafa t.' Vonandi, að ekki fari eins með
oe mest kveður af fvrir Norð- d- með .'burrum tárum“ horft Þa fyr-t talað borginmannleba Halldor Kiljan Laxness í
urlandi á sumrin. En eitthvað d bað, að hjeraðsskólarnir hafa|um þessi mal er hann getur Gljuflasteini Hann byrjaði
orðið allsherjar útgöngudyr , sk^rt fra þvl’ hvaða heillarað sv0 prýðilega um fyrri helgi að
j æskunnar frá sveitalífinu, eins llokkur hans hefur i pokahorn- skýra frá „sæluá^tandinu^ í
inu.
getur það verið málum bland-
að.
I konar „dælustöðvar“ unga
[ fólksins úr sveitasælunni á En
Moskvu. En á mikið eftir að
segja, til þess að hann geti
sem komið er eru um-
Faxasíldin mölina. } bótatillögur Framsóknar eins sannfært nokkurn mann um að
NORSKU fiskifræðingarnir, er Eða hvenær hafa Fram- og hverjar aðrar felumyndir, þar sje allt með felldu.
komu hingað um daginn á leið- sóknarmenn gengist fyrir því sem ekkj hafa enn verið ráðn-
inni til Grænlands, sögðu, að að sýnt sje fram á, hve arð- ! ar. —
þeir hefðu, með bergmálsdýpt- samur búskapurinn getur orð
Moskvastjórnin fari með
friði gagnvart þjóðum þeim,
sem hún hefur undirokað og
armæli sínnm orðið varir við ið fyrir þá, sem nota hina . - hafi engin áform um frekari
mikla síldartorfu, á 10 faðma fylstu haasvni í búrekstri sín- Reynt að dylja yfirráð landa og þjóða.
dýpi, hjer í norðanverðum um? Hvað þá að þeim hafi dottið klofninginn I Svo málliðugur maður, sem
Faxaflóa. í hug, að útbieiða hagnýta ÞAÐ er vitað mál, að manna- Laxness ætti að skella sjer á
Sje svo, að síldin, sem hjer þekking á því, hvernig hægt læti Tímans, um stefnu flokks skeið, og lýsa því, hvernig
er í Flóanum, fari norður fyrir er að gera framleiðslukostnað hans í dýrtíðarmálunum, og kommúnisminn er í fram-
land, á áliðnu sumri, ætti hún landbúnaðarafurða lægstan, og kröfur um kosningar o. s. frv. kvæmd.
Fvrir rúmlega ári síðan hjelt
hin kunna kommúnistakona
Herta Kuusinen flokksfur.d 1
Oslo. Var þá strax talið, að
fundarefnið hafi verið að und-
irbúa sjerstök yfirráð Koml.n-
form yfir flokksdeildunum á
Norðurlöndum. Þessi fundur
var haldinn með leynd, eins og
flestir fundir þessara alþjóð-
legu ofbeldismanna.
Líklegt er, að Helsingfors-
fundurinn nú hafi verið í á-
framhaldi af þessum Qslo-
fundí. Ekki birtj ÞjóðViljinn
staf um Oslofundinn eða neitt
um þátttöku frá hálfu Islend-
inga. En blaðið frjetti að a.m.k.
einn fulltrúi hjeðan haíi Vt";V<1
á Oslofundinum, Sigurður
nokkur Blöndal. Enda ha.fa
skrif hans í Þjóðviljanum síð-
ustu mánuði bent ótvírætt til
þess, að hann geti verið í beinu
sambandi við Kominform.
Sjerkenni komm-
únistaflokksins
MÖNNUM hættir hjer ennþá
til að gleyma þeim sjerkenn-
um kommúnistaflokksins eða
flokksdeildarinnar hjer á landi,
að flokkur þessi gengur undir
fölsku nafni. Vill ekki kannaut
við hið rjetta nafn sitt. Hefur
tekið upp heitið „Sameiningar
flokkur alþýðu sósíalistaflokk-
urinn“.
Þetta er svona í fleiri lönd-
um. Flokksdeldirnar eru látn-
ar hafa önnur heiti, til þess að
leiða huga almennings frá því,
hver flokkurinn er, og hver er
hin raunverulega yfirstjórn
hans.
Að þessu leyti er flokkurinn
eins og óbótamaður, sem dýlur
sitt rjetta nafn, til að kornast
hjá refsingu, einsog óvinur pjó’3
fjelagsins, sem vill í lengstu lög
fara huldu höfði. Sem alveg
eðlilegt er.
Hjer er ekki um að ræða
stjórnmálaflokk i venjulegri
merkingu meðal lýðræðisþjóða.
Hjer eru samtök ofbeldismanna
undir erlendri alþjóðlegri stjórn.
sem vinna ekki að þvi endilega
að fá sem flesta fylgismenn eða
skoðanabræður þegar á herðir.
Heldur hrifsa til sín völdin í
þjóðfjelaginu, með ofbeldi.
Kúga alla sem €ru kommún-
ismanum andvígir, banna þeirrv
að láta í ljósi skoðanir sínar. Fn
þeir sem óhlýðnast hinni komm
Frh. á fcls. 8