Morgunblaðið - 10.11.1949, Síða 2

2
MORCVTSBLAÐIÐ
Fimmtudagur 10. nóv. 1949.
Stórbruni í Sandgerli í gær -
ferslunar- og íbúlarhús
brennur
ASIir sem í því voru björguðust ómeiddir
KTÓRBRUNI varð snemma í gærmorgun í Sandgerði. Eitt hinna
fvtærri timburhúsa staðarins, verslunarhús hlutafjelagsins Garð-
vir, brann til ösku á nokkrum klukkustundum og því nær allt
það sem í því var. í húsinu voru 19 manns er elduinrn kom upp
i því, en fólkið bjargaðist allt út ómeitt ,skömmu áður en húsið
varð alelda.
Heilbrigðismál R.víkur
Mökkurinn sást langt að.
Bruni þessi sást víða að. t. d.
*sást reykjarmökkurinn hjeðan
íir bænum þó þeir sem hann
íáu, gerðu sjer ekki grein fyrir
xaunverulegri orsök hans.
Hús Garðs.
Húsið var byggt árið 1912 af
svonefndu Esbjergfjelagi. Það
var allstórt um sig, tvílyft. í því
voru skrifstofur útgerðarfjelags
ins Garður h.f., þar var önnur
jstærsta verslun Sandgerðis,
verslun Nonna & Bubba með
tilheyrandi vörugeymslum, en
Garður h.f. hafði einnig vöru-
jgeymslu í húsinu. Þá voru þar
og íbúðir fyrir starfsfólk, en
þær voru á efri hæð hússins.
Þegar eldsins varð vart.
Eldsins varð vart milli klukk-
®n 5 og 6, en sá, sem hans
varð var, er Zóphónías Árnason
verkstjóri við söltunarplan
Óskars Halldórssonar útgerð-
armanns, en allt fólkið sem bjó
í húsinu, starfar við söltunar-
plan Óskars. Það var fyrsta
verk Zóphóníasar að vekja allt
slökkviliði Keflavíkurflugvall-
ar, hafði verið gert aðvart og
komu þau klukkan rúmlega
sex.
Það var með fyrstu verkefn-
um slökkviliðsmanna að kæfa
eldinn í þaki salthússins. Gekk
það allgreiðlega, þó nokkrar
skemmdir yrðu á því og eitt-
hvað mun saltið hafa skemst af
vatni.
Um 3 klst. slökkvistarf.
Jafnframt því, sem frysti-
hús Miðnes h.f. var varið, var
vatni dælt í eldhafið, en slökkvi
starfið fór að ganga betur, er
Garðhúsið fjell að grunni um
kl. 7.30. Slökkviliðið hafði ekki
lokið við að slökkva í rústum
hússins fyrr en kl. að ganga 10.
Mikið tjón.
Beint tjón í þessum stórbruna
varð mikið. Verslunin Nonni. &
Bubbi var nýlega búin að fá
talsvert af vörum, er voru í
húsinu, en engu af þeim mun
hafa tekist að bjarga. Vörurn-
samstarfsfólk sitt, og húsbónda ar voru lágt vátryggðar.
f inn, Óskar Halldórsson. Fólk-
ið komst allt út, en gat litlu
rem engu bjargað af eigum sín-
um, er það hafði þarna hjá sjer.
Skjölum og bókum h.f. Garðs
tókst að bjarga. Fólkið, sem í
húsinu bjó, hafði ekki vátryggt
neitt af eigum sínum og húsið
Oskar Halldórsson var meðal sjálft var aðeins skyldutryggt
þeirra allra síðustu er komust
út úr hinu brennandi húsi. —
Hann missti einnig allt það, sem
liann hafði haft meðferðis suð-
nr þangað.
Nærliggjandi hús
í hættu.
Þegar hjer var komið, var
'cldurinn, sem var í efri hæð
1 ússins, orðinn allmagnaður og
Tyrjað að loga í þaki þess. •—
Norðaustan kaldi var og breidd
ist eldurinn óðfluga út. Var
þegar ljóst, að ekki myndi
verða við neitt ráðið og var nú
hafist handa um að reyna að
verja gamalt frystihús, hluta-
f jel. Miðnes h.f., fyrir eldinum.
Hús þetta var aðeins í 5 eða 6
m. fjarlægð frá hinu brennandi
>£tói*hýsi, en það sem bjargaði
jþessu gamla frystihúsi var, að
cldurinn stóð ekki á það. Tækj-
vm er varna íkveikju, sem var
í frystihúsinu, var komið fyrir
utan á það, því til varnar. Ann-
að hús var í mikilli hættu. Það
var salthús, sem stendur við
aðálbryggjuna í Sandgerði. —
Þetta hús stendur að vísu í dá-
lítilli fjarlægð, en bálið frá
Garðs-húsjnu var svo mikið,
að það kveikti í þaki salthúss-
ins. — í því voru talsverðar
birgðir af salti.
Þegar slökkviliðin komu.
Slökkviliðinu í Keflavík, sem
er búið ágætum tækjum, og jánsson.
gegn bruna.
Eldsupptök eru ókunn.
Aðaleigendur h.f. Garðs eru
erfingjar Hjeðins Valdimars-
sonar forstjóra, Óskar Halldórs-
son, útgm., Tryggvi Ólafsson, en
auk þess nokkrir menn úr Garð
inum.
Nýr hafnsögubátur
á fsafirði
LOKIÐ er smíði nýs hafnsögu-
báts á ísafirði. — Báturinn er
smíðaður í Skipasmíðastöð
Marsellíusar Bernharðssonar
h.f. og var Eggert B. Lárusson
skipasmíðameistari yfirmaður
við byggingu bátsins og gerði
hann einnig teikningar. Bátur-
inn er 9—10 smálestir að stærð
og er með 50 ha. Universalvjel.
Niðursetningu vjelarinnar ann-
aðist Helgi Þorbergsson vjel-
smiðameistari.
Báturinn er mjög vandaður,
fallegur og hinn traustasti.
Gamli hafnsögubáturinn er
im fjögur tonn og er hann
mjög úr sjer genginn. Reynslu-
för hins nýja báts var farin á
briðjudag og ljetu hafnsögu-
menn vel af bátnum.
Hafnsögumaður á ísafirði er
Kristján H. Jónsson og aðstoð-
arhafnsögum. Kristján Krist-
Frh. af bls. 1. j
Samþykkt að byggja
bæjarspítala
Eftir tillögu þeirra samþykti
bæjarstjórn að hefja þegar
byggingu bæjarsjúkrahúss og
hjúkrunarheimilis fyrir lang-
legu sjúklinga.
Borgarstjóri beitti sjer fyrir
því að 3 aðiljar legðu fram fje
til þess, Reykjavíkurbær, sem
veitti strax 2 millj. kr. á þessu
ári, Tryggingarstofnunin, sem
lofaði að lána fje til bygging-
arinnar og loks ríkissjóður. —
Borgarstjóri ritaði heilbrigðis-
málaráðherra brjef og skoraði
á hann að styðja málið. Því
brjefi hefur Eysteinn Jónsson
ekki einu sinni svarað, þó að
ár sje liðið síðan honum barst
það. Hann hreyfði heldur
hvorki hönd nje fót, hvorki í
ríkisstjórn nje á Alþingi til
stuðnings málinu.
Fyrir harðfylgi Gísla Jóns
sonar, formanns fjárveitinga
nefndar, samþykkti fjárveit
inganefnd hálfrar millj. kr.
framlag í þessu skyni. Og
þegar Gunnar Thoroddsen
fjekk það hækkað í eina
millj. kr. í þinginu, lagðist
Eysteinn Jónsson eindregið
á móti því og allur þing-
flokkur Framsóknar og
Tímaliðsins.
Svo koma Tímaliðar nú og
stæra sig af einnar millj. kr.
framlagi ríkissjóðs á fjárlög-
um þessa árs til sjúkrahúss í
Reykjavík. Hvílíkt samræmi í
orðum og athöfnum þessara,
nýju „vina“ Reykjavíkur!!
>ri
Sjúkrahús fyrir 325
sjúklinga
Nefnd sú, sem bæjarstjórn
kaus í fyrravor til þess að und
irbúa byggingu bæjarsjúkra-
hússins hefur fyrir nokkru
skilað áliti og hefur verið á-
kveðið að rúm verði fyrir 325
sjúklinga í hinu nýja bæjar-
sjúkrahúsi. Sigurður Sigurðs-
son, berklayfirlæknir og bæj-
arfulltrúi, var formaður þeirr-
ar nefndar.
Þó að bæjarstjórn hafi fyrir
ári síðan ákveðið byggingu
bæjarsjúkrahúss og síðan unn
ið af fullu kappi að undirbún-
ingi málsins og Tímamenn
jafnan þvælst fyrir þessu mikla
nauðsynjamáli eftir fremsta
megni, þá finnst Eysteini Jóns-
syni, heilbrigðismálaráðherra,
ástæða til þess að láta Tímann
ráðast með óhróðri og álygum
á bæjarstjórnarmeirihlutann
fyrir áhuga- og' aðgerðarleysi
í þessum málum.
Má svo Sannarlega svara Ey-
steini og Tímanum með þess-
um orðum: Þjer ferst Flekkur
að gelta. Áhugaleysi og slóða-
skapur Tímaráðherrans stend-
ur nú afhjúpaður og öllum
auðsær.
Byrjað á heilsu-
verndarstöð
Jafnhliða undirbúningi
sjúkrahússbyggingar hefur
bærinn hafið byggingu á stórri
og glæsilegri heilsuverndar-
stöð. Verður þar starfrækt
læknavarðstofa, ungbarna-
vernd og hverskonar heilsu-
vernd fyrir unga og gamla.
Ráðherra svíkst um
byggingu fávitahælis ,
Fyrir 3 árum fengu þeir
Gunnar Thoroddsen og Jó-
hann Hafstein hálfrar millj.
kr. fjárveitingu tekna upp í
fjárlög til þess að hafist yrði
handa um byggingu fávitahæl-
is, sem aðkallandi þörf er fyr-
ir. Hvað hefur heilbrigðis-
stjórnin gert í framkvæmd
þeirrar nauðsynjastofnunar?
Ekkert. Eysteinn hefur
ekki einu sinni viljað beita
sjer fyrir því að fyrrnefnd
hálf milljón kr. yrði notuð.
Hún er enn ónotuð. En heil-
brigðismálaráðherrann læt-
ur Tímann gorta af „for-
ystu“ sinni um byggingu fá
vitahælis. Hvílík „forysta“.
Sjá menn ekki Sölva Helga- í
sonar svipinn á málflutn
ingi Tímaliðsins?
Fæðingardeildin og
„umsjón“ landlæknis
að almcnningi tjón og óhag-<
ræði.
Sjálfstæðismenn í bæjar*
stjórn Reykjavíkur hafa
undir öruggri forystu Gunn
ars Thoroddsen og Sigurðar
Sigurðssonar, berklayfir-
læknis, hafist handa um
raunhæfar aðgerðir í þess-
um þýðingarmiklu málum.
Bygging bæjarsjúkrahúss-
ins, heilsuverndarstöðvarinn
ar og fleiri heilbrigðisstofn-
ana verður ekki stöðvuð
þrátt fyrir þóf Eysteins Jóns
sonar og dragbítsins, sem
situr í landlæknisembætt-
inu. —
og Eysteins
Tímaliðar segja að ríkið hafi
komið upp fæðingardeild
Landsspítalans, en bærinn hafi
„í stað þess að hafa forystuna, j
dregist með nauðugur“. Hefur
annað eins öfugmæli nokkurn- j
tíma heyrst?
Sannleikurinn er sá að
Bjarni Benediktsson átti frum ,
kvæði og hafði alla forystu um j
að hrinda þessu nauðsynja- !
máli af stað árin 1944 og 1945.
Eftir að hann hafði náð samn- j
ingum við heilbrigðisstjórnina
um málið tóku hún og land- j
læknir að sjer að sjá um bygg-
ingarframkvæmdirnar. Sá en-
demis seinagangur, sem varð á
því verki og þau alræmdu ax-
arsköft, sem gerð voru. eru öll
á ábyrgð heilbrigðisstjórnarinn
ar og landlæknis.
Og ennþá hefur heilbrigðis- !
stjórnin ekki haft manndóm í (jegjs ]y[un samgöngumálaráð-
sjer til þess að taka fæðinear- herra mæta þar ásamt vega-
deildina til fullia afnota. Hún málastjóra og brúarsmiðuna
er enn þann dag í dag aðeins gvo 0g Hokkrum fulltrúum að-
hálfnotuð. Þess er og að geta Uggjancii sýslna og nokkrum
að bærinn hefur greitt stóifje ggrum gestum. Mun ráðherra
til byggingar fæðingardeildar- afhenda brúna til umferðap
innar og jafnan greitt framlög með stuttu ávarpi.
Sjáifslæðiskvennafjel.
Hvöf opnar skrifsfofu
S J ÁLFSTÆÐISK VENN A
FJELAGIÐ Hvöt opnar í
dag skrifstofu í herbergi
sínu í Sjálfstæðishúsinu,
uppi, og verður hún fyrst
um sinn opin á mánudög-
um og fimmtudögum kl.
2—7 e. h.
Skrifstofan veitir við-
töku árstillögum fjelags-
kvenna, og aðrar sjálf-
stæðiskonur, er ganga
vilja í fjelagið, eru beðn-
ar að snúa sjer þangað til
innritunar.
Sjálfstæðiskonur eru
hvattar til að snúa sjer til
skrifstofunnar varðandi
upplýsingar og fyrirspurn
ir, er varða fjelagsstarfið
og flokkinn.
WORSARBRÚ
VÍGÐ í m
ÁKVEÐIÐ hefur verið að opna
nýju Þjórsárbrúna til umferð-
ar í dag, 10. nóv., kl. 3,30 síð-
sín samstundis og þeirra hefur
verið óskað.
Læknislausu hjeruðin
og heilbrigðisstjórnin
Að lokum má svo minna á
„dugnað“ og „forystu11 Ey-
steins Jónssonar, heilbrigðis-
málaráðherra og landlæknis
um aðstoð við hin læknislausu
hjeruð út um land. Hvað hafa
Þar, sem opnun brúarinnah
fer fram á þessum árstíma hef
ur ekki þótt rjett að stefna til
brúarvígslu eða almenns mann
fagnaðar við brúna að þessu
tilefni.
Rússar handtaka
menn í Berlín
þessir aðiljar gert til þess að BERLÍN> 9 nóv. _ Rússneska
leysa vandræði þess fólks. sem herlogreglan handtók | kvöld
árum saman hefur verið svo að 2 Bandaríkjahermenn og einn
segja útilokað frá þvi að njóta þýskan þegn> sem staddir vom
læknisþjónustu? | á rússneska hernámssvæðinu í
Ár eftir ár hafa sömu læknis | Rerlín að því er sjónarvottar
hjeruðin búið við sama öryggis Segja.
Voru þremenningar þessir að
skoða læknasýningu í grennci
leysið og erfiðleikana í þessu
efni. Hvorki á Alþingi nje utan
þings hefur heilbrigðisstjórnin í vig Friedrichstrasse-stöðina.
hreyft litla fingur tií úrbóta í
þessum efnum.
Vita þeir þá ekki fyrr til, era
að þeir eru umkringdir 10 lög-
Hjá heilbrigðisstjórninni reglumönnum. Andmæl am fang
hefur allt verið á sömu bók- anna var ekki sinnt, heldur var
ina lært. — Bæði gagnvart þeim haldið, uns rússneskur
Reykjavík og öðrum lands- vörður kom og ók þeim á brott
hlutum hefur slóðaskapur eftir að hafa árangurslauSt leit-
hennar og framtaksleysi bak. að vopna á þeim. — Reuter. j