Morgunblaðið - 10.12.1949, Blaðsíða 2

MORGUNBLA01Ð
Laugardagur 10. des. 1949,
' 2
láskólafyrirleslur á afmælis-
ém Haralds Níelssoflar!
FIMTI „Haralds Níelssonar
£yririesturinn“, eins og þessir
íyrirlestrar eru venjulega
wriefndir, var haldinn í hátíðasal
Háskólans kvöldið 30 f. m., en
f|rá voru 81 liðin frá fæðingu
tfía ralds prófessors.
Á unáan fyrirlestrinum mint
forseti guðfræðisdeildar,
Átmunduv -Guðmundsson,
rokkrum orðum sjer Haralds.
»m &. :þess, hversu brennandi
•Kaníileiksást hefði verið aðall
Anans og kveikt eld hrifningar-
•innar um landið, svo að þjóðin
tfiefði lifað þá einhverja sína
►mestu trúarvakningu. Hann
.:gat l>ess og að Haraldur próf.
dbefði óiskað þess og oft minnst
á það við nemendur sína, að
ítiáskóii íslands þyrfti öðru
íftverju að bjóða erlendum vís-
indamönnum hingað heim til
fyririe.átrahalds. Hefði því nú
vene.'horfið að því að fá ágæt-
an vísuidamann úr öðru landi
tii 'þess að halda Haralds Ní-
elssonar fyrirlestur og fleiri
erindi við Háskólann ,og væri
■|oað að þessu sinni prófessor
d-r. C. J. Bleeker frá guðfræðis-
deild T-íáskólans í Amsterdam,
ítforystumaður í flokki þeirra,
er viija efla með þjóðum heims
freL- og víðsýni kristindóms-
ins
Prófessor Bleeker tók því
næst-til máls og flutti langt og
snjallt erindi um
Endurnýjun frjálslyndrar
guðfræði.
Hann mælti m. a. á þessa
leið;
.^Frjálslynd guðfræði hlaut
að myndast, af því að menning
:iyb.ðal4anna liðaðist sundur og
í Ijós kom, að djúp var stað-
fest í milli kenninga kirkjunn-
or og þeirrar niðurstöðu, sem
'frjáls og óháð hugsun gat kom-
-,ist að. Viðreisnaröldin ljet
fþetta djúp verða til, upplýsing-
aröldin breikkaði það og upp-
götvar.irnar glæsilegu á sviði
•ráttúf uvísmdanna á 18. öld. —
Prjálslyr.d guðfræði er tilraun
til a.5 brúa þetta djúp. En nú
er :þó andrúmsloftið andlega
orðið breytt. Tvær tortímandi
beimsstyrjaldir hafa kreppt að
anda 'frjáslyndisins, bjartsýn-
innar og skynseminnar, sem
f rjaí.dyndur kristindómur er
frá-runninn. Þess er brýn nauð
syn, að frjálslynd guðfræði
verik endurnýjuð. Og hún
verður endurnýjuð, af því að
■tfrjáíslynd kristin trú er enn í
lifanda gildi um heim allan.
Þréttána þing Alþjóðasam-
bandsins fyfir frjálsan krist-
indóm og frelsi í trúmálum
í Arasterdam í sumar hefur
sanr.að, að þetta er rjett og
satt.
Miðast við fernt.
Eudurnýjun frjálslyndrar
guðfræði á að miðast við fernt:
1 Guðfræði hennar á að vera
tnblíuleg Biblían á að vera
undirstaða hennar. einkum guð
siyjöilin um Jesú Krist, þar er
grundvöllur þekkingar vorr-
ar á Guði. 2. Skilningurinn
á opttíberuninni á að vera and-
legur, þ.e.a.s. innblásturinn er
jafntramt runninn frá trúar-
reynslu mannshjartans. 3. Guð-
fræðin verður að beita rökum
og gagnrýni, þvá að fyrir:
henni vakir að laðd efagjarna
og hugsandi menn að kristinni
trú. 4. Hún miðar við mennina
og mannlegar aðstæður því að
trúboðið mistekst, ef ekki er
miðað við það að leiða menn-
ina til hamingju og sælu.
Inntak frjálslyndrar guðfræði
á að vera sem hjer segir:
1. Hún á að halda guðshug-
myndinni hátt á lofti, svo að
hún verði ljós og liíandi.
2. Hún á að veita hjálp nú-
tímakynslóðinni, sem mist hef-
ur trúna á mannkynið, með því
að blása nýjum anda í lífsskoð-
un hennar á manninum.
3. Hún á að endurnýja skiln-
ing sinn á Kristi ekki með
heilabrotum. heldur með því að
leitast .við að lifa eftir lögmáli
Krists, Kristur á að vera lög-
mál vort. andlegt lögmál
4. Hún á að varpa skærara
Ijósi yfir skilninginn á sögunni,
: með því að sýna það, að hug-
sjónin um staðreynd guðsrík-
isins á að vera mark og mið
allra starfa mannanna. Sú hug-
sjón bendir á æðra líf, sem
gengur grátlega seint að koma
’í framkvæmd hjer á jörðu.
—O——
Prófessor Bleeker hefur flutt
erindi í guðfræðisdeild Háskól
ans og prjedikað í kapellunni.
'Mun hann nú á sunnudaginn 11.
þ. m. kl. 5 e. h. flytja erindi
í Ðómkirkjunni um trúarlífið
í Hollandi. Mun hann þá mæla
á sænska tungu. Prófessor
Bleeker er mikill gáfumaður
og lærdómsmaður og ágætlega
máli farinn.
Þrjár lifabækur
barnanna
NÚ fyrir jólin komá út bækur,
sem eiga að vera við allra hæfi.
Ekki má heldur setja yngstu
lesendurna hjá. í þessu sam-
bandi er ekki úr vegi að geta
þriggja bóka, sem þau litlu
munu hafa gaman að, því að
snemma kunna þau að meta
sundurgerð litanna. Eru nú
komnar út 3 bækur með mynd
um, sem eigendunum er ætlað
að fullkomna með litum sínum
eftir eigin smékk.
í bókunum „Regnboginn“ og
„Litabókin" er efni einhverrar
vísu, sem flest börn kunna, gert
að viðfangsefnum. Undir mynd
unum er svo brot úr viðeigandi
vísum. Teikningar hefir Atli
Már gert, og mun börnunum
hugnast vel að þeim. „Litabók
barnanna“ er í svipuðu sniði og
hinar, en viðfangsefnin valin á
annan hátt. Teikningar í þá
bók hefir Ásgeir Júlíusson gert.
Kápa hverrar bókar er mynd
og litskreytt. Hefir Fjelags-
prentsmiðjan og Litoprent ann-
ast prentun teikninga og kápu.
Sprenging við Páfagarð.
RÓMABGRG — Sprengja sprakk
nýlega örskammt frá Páfagarði í
Róm. í tilefni af þessu hafa yfir-
völdin í Páfagarði farið fram á
sjerstakar öryggisráðstafanir lög-
reghmnar.
BÓKAÚTGÁFAN Norðri hef-
ur löngum sent frá sjer marg-
ar og góðar bækur á jólamark-
aðinn og svo mun einng verða
að þessu sinni. Verður hjer far-
ið nokkrum orðum um þær nýj
ustu:
Lýsing Eyjafjarðar, eftir
Steindór Steindórsson frá Hlöð
um. Er þetta fyrsta bindið af
hjeraðssögu Eyjafjarðar, mjög
vönduð bók og falleg. Hún
er prentuð á góðan pappír og
prýdd fjölda ljósmynda, sem
Eðvard Sigurgeirsson hefir tek
ið fyrir útgáfuna.
Smiður Andrjesson og þætt-
ir, eftir Benedikt Gíslason frá
Hofteigi. Þessi bók skýrir frá
athyglisverðum atburðum úr
nútíð og fortíð. Þeir, sem ekki
hafa átt kost á að kynnast
Benedikt Gíslasyni áður. munu
komast að raun um með lestri
þessarar bókar, að hjer er á
ferðinni óvenjulega ritslyngur
höfundur, sem lætur skoðanir
sinar í ljós með skörungsskap
og rökfestu á hreinu og kjarn-
yrtu máli.
Hrakningar og heiðavegir,
Pálmi Hannesson og Jón Ey-
þórsson völdu efnið. Bók þessi
segir frá svaðilförum nafn-
greindra manna, sem hafa farið
villir vega á heiðavegum og
öræfum íslands og orðið að
berjast til þrautar, uns þeir
lentu í greipum dauðans, eða
björguðu lífinu fyrir atorku og
karlmensku.
Máttur jarðar, eftir Jón
Björnsson. Sagan lýsir baráttu
ungra hjóna fyrir tilveru sinni
í hrjóstrugu umhverfi. — Þau
trúa á mátt moldamnar og þeim
tekst með hjálp hans að brjóta
alla erfiðleika á bak aftur. —
Þetta er þróttmikil saga.
Nýlega kom út önnur bók
eftir Jón Björnsson. Er það
unglingabók og nefnist Sonur
öræfanna. Þetta er saga frá
fyrri öldum um ungan mann,
sem átti að taka sakausan af
lífi á Þingvöllum. Gat hann
sloppið á síðustu stundu og
flúið inn á öræfi. Þar lenti hann
í mörgum æfintýrum og mann
raunum, áður en hann náði
rjetti sínum. Þessi bók verður
án efa talin ein besta unglinga-
bók, sem hjer hefur sjest.
Barn á virkum degi, eftir
norska barnasálarfræðinginn
Áse Gruda Skard. Bók þessi
fjallar um börn frá fæðingu
fram á unglingsár. Þar er gerð
grein fyrir og leyst úr helstu
viðfangsefnunum, sem koma
fyrir í uppeldi barna og ung-
linga og er því hentugur leið-
arvísir foreldrum og öðrum, er
að uppeldismálum starfa. Val-
borg Sigurðardóttir þýddi bók
ina og hefur leyst það verk vel
af hendi.
Ný Benna-bók er komin á
markaðinn. Nefnist hún Benni
í eltingaleik, og má fullyrða, að
hún stendur hinum Benna-bók
unum ekki að baki.
LONDON, 5. des. — Hveiti-
uppskeran er nú með mesta
móti í Ástralíu eða um 200 mill-
jónir skeppa. Einu sinni áður
hefur uppskeran verið meiri.
Var það árið 1947 til 1948, en
þá nam hún 220 milljónum
skeppa. •—• Reuter.
fetrarsiarisemiia að
Kolviðarhól hafin
Tekið á móti dvalargestum.
Þróftmikil slarfsemi skíðadeildar í. R j
GLAUMUR og gleði, hvellar æskuþrungnar raddir, kirjanda
fjöruga og skemmtilega kveðna skíðasöngva, glundi í bílnum
hans Guðmundar Jónssonar að kvöldi 1. des. Farþegarnir í
híhium voru skíðamenn og konur úr skíðadeild ÍR„ ásamt
r.okkrum gestum, sem boðið hafði verið með í tilefni þess, að
vetrarstarfsemin að Kolviðarhóli var að hefjast.
« --------------—i
Starfsemi að Kolviðarhóli
Er komið var að Kolviðarhóli
var setst að kvöldverði, sem
fram var borinn undir stjórn
hins unga forstöðumanns greiða
sölunnar, Guðjóns Guðmunds-
sonar.
Ragnai’ Þorsteinsson bauð
gesti og skíðafólkið velkomið, í
stað Sigurðar Sigurðssonar,
formanns skíðadeildarinnar,
sem átti eigi kost á að vera við-
staddur.
Helgi Jónasson frá Brennu
hjelt mjög skemmtilega og
fræðandi ræðu um starfsemina
að Kolviðarhóli allt frá byrj-
un, en Helgi er í hópi hinna
fyrstu, sem sæti áttu í Kolvið-
arhólsnefnd ÍR. í ræðu sinni
sagði Helgi, að við slíkt tæki-
færi sem þetta, mætti ekki
gleyma að minnast á frumkvöð
ul þess, að Kolviðarhóll komst
í eigu ÍR, Jón Kaldal, ljósmynd-
ari. — Lýsti Helgi hinum há-
leitu og fögru hugsjónum, sem
Jón Kaldal hafði um starfsem-
ina að Kolviðarhóli. — Markið
hefði verið sett hátt og væri alt
af verið að vinna að nálg-
ast það. — Kolviðarhóll fram-
kvæmd. — Kolviðarhóll fram-
tíðarinnar á að verða íþrótta-
miðstöð allt árið um kring •—
búinn fullkomnustu skilyrðum
til allskonar vetrar- og sumar-
iþrótta. í lok ræðu sinnar bað
Helgi viðstadda að rísa úr sæt-
um og heiðra Jón Kaldal með
ferföldu húrrahrópi.
Næstur Helga tók til máls
Benedikt G. Waage og flutti
kvatningarræður til unga fólks-
ins. Kvaðst hann öfunda það
að vera ungt og tápmikið, •—
og geta því æft íþróttir, sem
væri hverjum manni göfgandi.
Axel Konráðsson, formaður ÍR,
þakkaði ræðurnar og lýsti á-
nægju sinni yfir hinni þrótt-
miklu starfsemi skíðadeildar-
innar, og árnaði henni heilla á
starfsári því, er hún væri nú
að hefja.
Greiðasölustaður
Kolviðarhóll verður rekin í
vetur sem greiðasölustaður,
sem öllum er heimill aðgangur
að, meðan húsrúm leyfir á hverj
um tíma. Forstöðu greiðasölunn
ar hefir ungur og efnilegur
framreiðslumaður, Guðjón Guð
mundsson, á hendi (bróðir Al-
berts Guðmundssonar, knatt-
spyrnumanns). Er greiðasalan
opin alla daga og tekið á móti
dvalargestum.
Gististaður fyrir 100 manns
Að Kolviðarhól geta alls 109
manns gist. Herbergisrúm er
fyrir 60 rrianns, en svefnpoka-
rúm er á lofti hússins fyrir 38
manns. Auk þess er lítill skáli,
sem eingöngu er ætlaður ÍR-
ingum, sem tekur um 20 manns
í svefnpokum. Gufubað er á
Hólnum fyrir dvalargesti.
Á. Á. 1
------------------ j
Aðalfundur 1
Sundfjelagsins Ægis
SUNDFJELAGIÐ ÆGIR hjelt
aðalfund sinn fyrir nokkru. —<
Formaður gaf ýtarlega skýrSlu
itm starfsemi fjelagsins á liðna
árinu, meðal annars gat hann
þess að þátttaka fjelagsmanna
í sundmótum hefði verið óvenju
góð, auk þess höfðu unglingar
f jelagsins staðið sig sjerstaklega
vel. Mikill áhugi ríkti fyrir því
að æfa vel það sem eftir er
vetrarins, þó að misheppnast
hafi með haustæfingarnar
vegna lokunar Sundhallarinn-
ar.
Þórður Guðmundsson formað
ur fjelagsins var endurkosinn
til næsta árs, síðan voru kosnir
3 meðstjómendur til tveggja
ára: Theodór Guðmundsson og
Hörður Jóhannesson, endur-
kosnir og Iíannes Sigurðsson í
stað Gísla Sigurðssonar. Fyrir
voru í stjórninni: Ari Guð-
mundsson, Lárus Þórarinsson
og Helgi Sigurðsson.
----------------- ^
Tveim íslenskum I
knatlspyrnuþjálf- 1
urum boðið lil
Þýskalands
FYRIR tilstuðlan þjálfara Vik-
ings, Fritz Buchloh, var tveim-
ur íslenskum knattspyrnuþjálf-
urum boðin ókeypis námsdvöl
í nokkrar vikur við þýskaö
íþróttaháskóla í Köln.
Þeir, sem boðið þáðu, eru
Karl Guðmundsson (Fram) og
Óli B. Jónsson (KR).
Rektor , íþróttaháskólans eS
dr. Diem, sá, sem skipulagSÍ
Olympíuleikana í Berlín 1936.
Karl og Óli B. eru fyrit!
nokkru farnir utan.