Morgunblaðið - 10.12.1949, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 10. des. 1949.
Samþyktir fiskiþingsins
SVO sem skýrt hefur verið frá,
þá er Fiskiþing nýlokið hjer í
bænum. Hefur Mbl. jafnóðum
birt samþykktir þingsins, en
þær sem hjer fara á eftir eru
þær síðustu, sem frá því komu.
V j elbátatryggingar
Svohljóðandi tillögur laga-
Og fjelagsmálanefndar samþ.
með öllum atkvæðum.
Fiskiþingið felur stjórn Fiski
fjelagsins að beita sjer fyrir og
vinna að eftirfarandi umbótum
um tryggingar vjelbáta.
1. Að sjótryggingargjöld vjel
báta í fyrsta vátryggingarflokki
verði hvergi á landinu hærri en
4% og hlutfallslega í öðrum
vátryggingarflokkum.
2. Að endurgreiðslur fyrir
hafnarlegur verði teknar til
greina, ef tryggður bátur ligg-
ur í höfn samfleytt 10 daga eða
lengur.
3. Að þóknun fyrir aðstoð
við skip eða björgun skipa,
sem tryggð eru hjá íslenskum
vátryggingarf jelögum verði hin
sama hjá öllum ísl. tryggingar-
fjelögum.
Fiskiþingið skorar á Alþingi,
að gera þá breytingu á lögum
um tryggingar vjelbáta, að
Bátaábyrgðarfjelag Vestmanna
eyja fái að starfa sem sjálfstætt
fjelag, þar sem sjerstakar á-
stæður eru fyrir hendi um starf
semi.
Vjelgæsla og tæknifræðsla
Svohljóðandi tillögur frá
laga- og fjelagsmálanefnd sam
þykkt með öllum atkv.
Fiskiþingið lítur svo á, að sí-
vaxandi tækni- og vjelanotkun
í þágu sjávarútvegsins, sem
annara atvinnugreina, leiði af
sjer aðkallandi nauðsyn til al-
mennrar fræðslu um þessi efni,
og því sé nauðsynlegt að stofna
og starfrækja vjelfræði- og
tæknikennslu svo víða um land
sem við verður komið.
Meðan ekki hefir verið lög-
fest ný skipan þessara mála tel
ur fiskiþingið affarasælast, að
þau sjeu í forsjá Fiskifjelags
íslands og að námstími minni
vjelfræðinámskeiða Fiskifje-
lagsins verði lengdur um 4 vik-
ur og jafnframt tekin upp
kennsla í verklegri og bóklegri
rafmagnsfræði ekki minna en
8 kennslustundir á viku, og
ennfremur veitt tilsögn í með-
ferð talstöðva.
Fiskiþingið felur stjórn Fiski
f jelags íslands að hafa forgöngu
um námskeið fyrir matsveina
á fiskiskipum og sjóvinnunám-
skeið eftir því sem ástæður
frekast leyfa.
Fiskiþingið ályktar, að fram-
vegis verði hin minni mótor-
námskeið Fiskifjelagsins stað-
bundin og haldin árlega, og sje
leitað álits fjórðungssambanda
um heppilegastan stað í hverj-
um fjórðungi.
Fiskiþingið beinir því til
stjórn Fiskifjelagsins að veita
því sem bestan stuðning, að
kaup náist á hentugu húsnæði
fyrir mótornámskeið Fiskifje-
lagsins í Vestmannaeyjum, þar
sem tilvalið þykir fyrir mótor
námskeiðin.
Veðurfregnir
Svohljóðandi tillaga laga- og
fjelagsmálanefndar samþ. með.
öllum atkv.
Þar sem vitað er, að hin ýmsu
framleiðslustörf hjer á landi
eru mikið háð veðurfari, og að
flest störf sem fiskveiðar snerta
fara mjög eftir veðurfregnum
og veðurspám, þá beinir Fiski-
þingið því til veðurstofunnar
að fullkomna svo veðurathug-
unarkerfið innanlands, að veð-
urþjónustan nái þeim tilgangi
sínum að vera á hverjum tíma
sem öruggust leiðbeining fyrir
fiskiflotann.
Fiskiþingið ítrekrar fyrri
óskir sínar um að veðurfregn-
ir sem berast frá skipum á hafi
úti skömmu fyrir veðurathug-
un á hverjum tíma, sjeu jafnan
lesnar með veðurfregnum, ef í
þeim felast öruggari eða nýrri
upplýsingar en veðurstofunni
hafa borist frá athugunarstöðv-
um í landi.
Greinargerð með tillögu sjávar
útvegsnefndar um land-
helgismál
„Fiskiþingið hefir með fram
angreindri tillögu látið í Ijós
álit sitt á því að hverju beri að
stefna í þessu máli.
Hinsvegar telur fiskiþingið,
að nú þegar muni hægt að færa
út landhelgina að því er síld-
veiðarnar snertir. Þar sem þær
þjóðir, er þar hafa hagsmuna
að gæta hjer við land, hafa
landhelgislínu sína fjær strönd
inni en við, og rýmkunin því
fullkomin rjettar- og sann-
girniskrafa af okkar hendi.
Fiskiþingið ætlast því til, að
stjórn Fiskifjelags íslands beiti
sjer fyiúr því að öll sú rýmk-
un landhelginnar, sem mögu-
leg er verði framkvæmd fyrir
næstu síldarvertíð og gildi þar
til meiri rýmkun fæst“.
Afkoma sjávarútvegsins
Hagnýting sjávarafurða
Svohljóðandi tillaga frá
sjávarútvegsnefnd samþ. með
samhljóða atkv.
Fiskiþingið lætur í ljós á-
nægju sína yfir þeim framför-
um, sem orðið hafa um hagnýt
ingu á fiskúrgangi og telur að
sem allra fyrst verði að gera
ráðstafanir til þess að hagnýta
allan fiskúrgang, þar á meðal
þurfi að koma upp tækjum til
að vinna soðkraft úr fisksoði
(límvatn), í síldarverksmiðj-
um.
Skýrsla fiskimálastjóra
Svohljóðandi tillögur frá
laga- og f jelagsmálanefnd sam-
þykktar með öllum atkv.:
Meðan ekki er ráðinn fast-
ur landserindreki í þjónustu
Fiskifjelagsins samþykkir Fiski
þingið, að beina því til stjórn-
ar Fiskifjelagsins að beita sjer
fyrir því, að fjórðungserind-
rekar eða aðrir hæfir menn
vinni að útbreiðslu og aukinni
starfsemi fiskideildanna eftir
því sem stjórn Fiskifjelagsins
þykir nauðsyn til bera á hverj-
um tíma.
Leggur Fiskiþingið áherslu
á það, að strax á yfirstandandi
vetri verði hæfur maður feng-
inn til þess að heimsækja fiski
deildir í Sunnlendingafjórðungi
og sje einnig fyrir hann lagt
að halda fundi í þeim verstöðv
um sunnanlands, þar sem Fiski
fjelagsdeildir starfa ekki eða
eru fallnar niður.
Þá leggur Fiskiþingið áherslu
á það, að fiskimálastjóri, vjel-
fræðiráðunautur og aðrir hæfir
menn flytji sem oftast erindi
í útvarp um starfsemi og til-
gang Fiskifjelagsins.
Þá beinir Fiskiþingið því til
stjórnar Fiskifjelagsins, að
hafa forgöngu um meira sam-
starf hinna ýmsu fjelagssam-
taka útvegsins um sameiginleg
hagsmunamál.
Efnagreining smurolíu
Svohljóðandi tillaga frá laga-
og fjelagsmálanefnd samþ. með
öllum atkv.:
Fiskiþingið felur stjórn
Fiskifjelags Islands, að taka
til athugunar hvort ekki sje
nauðsynlegt að rannsóknarstofa
Fiskifjelagsins eignist tæki til
fullkominnar efnagreiningar á
smurolíum, svo útvegsmenn og
aðrir smurolíunotendur eigi
þess kost að kaupa þessa vöru
samkvæmt viðurkenndum gæða
vottorðum.
Verbúðabyggingar
Fiskiþingið lýsir ánægju
sinni yfir því, að fyrir for-
göngu stjórnar Fiskifjelags
ins hafa fengist hagkvæmar
af verbúðabyggingum.
Jafnframt felur Fiskiþingið
stjórn Fiskifjelagsins að beita
sjer fyrir því„ að fjárfestingar-
leyfi til verbúðabygginga fáist
hindrunarlaust, og Alþingi og
ríkisstjórn geri ráðstafanir til
hagkvæmra lána til verbúða-
bygginga. Samþ. með öllum at-
kvæðum.
Útvarp lagf niður í
öllum veitingaslof-
um og matsölum
ÚTLIT er fyrir, að útvarp
verði með öllu lagt niður í
flestum eða öllum veitingastof
um og matsölum á landinu
vegna hinnar nýju gjaldskrár
STEFS, sem krefst gjalds af
útvarpsnotkun í slíkum fyrir-
tækjum. Hefir fjelag veitinga
manna lagt til við meðlimi sína
að þeir láti innsigla útvarps-
tæki sín þegar í stað.
Kröfur STEFS hafa stoð í
ögum og verður ekki hjá þeim
komist. Er hjer um veruleg út-
gjöld fyrir veitingastofur að
ræða. Getur gjaldið komist alt
upp í rúmlega 3700 krónur hjá
stærstu veitingahúsunum eins
og t.d. Sjálfstæðishúsinu, mán
aðarlega.
STEF krefst gjalds af hvers
konar hljómlist, sem flutt er,
hvort heldur er af grammofón,
útvarpi eða hljómlistarmönn-
um sjálfum.
Innganga íslands í Bernarsam
bandið veldur því, að ekki er
hægt hjá þessum gjöldum að
komast, þar sem höfundarrjett
ur erlendra manna er viður-
kenndur með inngöngu í sarri-
bandið, en áður var innlendur
höfundarrjettur viðurkenndur
og verndaður.
Yesfur-íslenskur fil|én!isfar-
maður hylfur á 75 ára afmæli
Frá Minneapolis er Mbl.
skrifað
SUNNUDAGINN 13. nóv. s.l.,
fengu Vestur-fslendingar í Minne
apolis að sjá vott þeirrar viður-
kenningar sem Hjörtur Lárusson
hefir áunnið sjer meðal hljómlist
arleiðtoga í þessari álfu. Átti
hann 75 ára afmæli þann 14., en
var haldið upp á merkisdaginn
á sunnudag, þar sem fleiri en 70
kunningjar áttu hægara með það
að heimsækja hann á þeim degi.
Hjörtur Lárusson er vel þekkt-
ur meðal V.-íslendinga. Það var
til Winnipeg sem ferðinni var
heitið þegar hann fluttist vestur
á seytjánda árinu, 1891. Hjörtur
er barn þjóðhátíðarársins, fædd-
ur 14. nóvember 1874, á Ferju-
koti í Borgarhreppi í Mýrasýslu
— og bar þá bærinn nafnið með
rjettu, löngu áður en brú var
byggð yfir Hvítá. Lárus Sigurðs
son, faðir hans (bróðir Sveins
heitins á Akranesi), dó á elli-
heimilinu, Betel, á Gimli, fyrir
nokkrum árum. En frænka hans,
frú Nikulás Ottesen, er enn á
lífi í Winnipeg ásamt hálfsyst-
kinum. Frú Lára Goodman Sal-
verson, skáldkona, frú Dóru,
konu Steindórs Jakobss. kaupm.,
Guðmundar í Toronto, Alberts
Goodman við ameríska sendiráð-
ið í Reykjavík og frændfólks á
Gimle, Árborg og víðar, þar á
meðal frú Ingunnar Sveinsdótt-
ur, konu Haraldar Böðvarssonar
á Akranesi.
Það var gestkvæmt á heimili
Hjartar og frú Alice að 5701 14th
Ave. So. í Minneapolis, þennan
sunnudag, þar sem svo mikill
fjöldi tók þátt í þeirri vingjarn-
legu innrás er gerð var þá í til-
efni dagsins. Tók frúin á móti
með venjulegri rausn, og veitti
dagurinn öllum aðiljum sjer-
staka ánægju.
Var það margþætt lið sem só'tti
Hjört heim á þessum merkisdegi
til þess að þakka honum vel unn
ið starf. Bar einna mest á leiðtog
um í hljómlistinni, innan um
venjulega landa. Þar voru Willi-
am MacPhail og frú hans, stjórn
andi og stofnandi MacPhail
School of Music í Minneapolis,
þar sem Hjörtur hefir starfað
við kennslu síðan hann fór frá
Winnipeg rjett eftir aldamót.
Organistar, hljómsveitarstjórar,
kennarar í hljómlistinni, „fag-
menn“ allir eins og Hiörtur,
kepptust við meðal Vestur-íslend
inga, að óska afmælisbarninu til
hamingju.
Hirti gekk eiginlega verst,
segja þeir, er viðstaddir voru, að
sannfæra gesti um það að hann
væri virkilega búinn að lifa fimm
ár fram á áttrætt. En þegar reikn
ingshald byrjar á starfsferli hans,
þá virðist árafjöldinn vera ennþá
meiri. Hjörtur hefir verið" ráðinn
um áratugi sem lúðraflokks-
stjóri hjá fleiri fjelögum, t. d.
stiórnandi Shrine Band og Zion
Commandery Band meðal Frí-
múrara, Oddfellows Band, Street-
car Employees’ Band, o. m. fl.
Ljek hann á „trum”''t“ í hinni
heimsfrægu Minnee"'1's Symp-
hony Orchestra ur" ’n ára bil.
Meðal Vestur-ís1"nc,i "’ga var
hann hvatamaður, stofnandi,
sönastióri off tónskáld í senn fyr-
ir kvennasöngflokk er starfaði
um noWurra ára skeið við góð-
an orðstír innan vjebanda Heklu
klúbbsins. Stundar hann nú aðal-
leaa það starf að stemma hlfóð-
færi, oe kennir hann þá iðn á-
fram á MacPhail School of
Music. Sönvnemi við þá stofn-
un, Óli Kárdal frá Gimli,
skemmti gestum í afmælisboð-
inu ágætlega með einsöngvum,
innan um ræðuhöld og veitingar.
Auk stjúpbarna, á Hjörtur tvö
börn á lífi, söngkonuna nafn-
kunnu, Fjólu Marín, frú Violet
Code, er fór heim til íslands Al-
þingishátíðarárið, 1930, sem býr
í San Francisco, California og
Theodor, búsettur nú í Wayzata,
í grennd við Minneapolis.
Mæðrastyrksnefnd sent ýmsum
stofnunum og fyrirtækjum hjer
í bæ samskotalista til jólasöfn-
unar. Við vonum að listum
þessum verði vel tekið eins og.
undanfarin ár.
Allir, sem þekkja til hjer í
borg vita, að hjer búa margar
fátækar einstæðings mæður,
sumar með stóran hóp barna..
Eðlilega eiga þessar mæður
mjög örðugt uppdráttar. Um
dagamun eða hátíðabrigði er
því tæplega að ræða hjá þess-
um mæðrum. En jólin eru há-,
tíð barnanna, og hvert og eitt
einasta barn, hvort sem það er
ríkt eða fátae.kt, væntir sjer ein-
hvers á jólunum, einhverrar
gleði, einhvers fagnaðar í sam-
bandi við hátíðina.
Eitt af því sem börnum geng
ur örðuglega að skilja, er að
sumir eigi meiri rjett á gæð-
um lífsins en aðrir. En við vilj-
um gjarnan að ekkert barn
þurfi að brjóta heilann um það
á jólunum, og við viljum að
þessi gleðinnar og ljóssins há-
tíð komi til allra barna, án
þess að valda þeim vonbrigða
og þessvegna leggjum við með
gleði eitthvað fram. Síðastl.
vetur gáfu Reykvíkíngar í jóla-
söfnun kr. 56.000,00 og var 400
heimilum úthlutað af því fje
hjer í bæ.
Fyrir þessar rausnarlegu
gjafir vill Mæðrastyrksnefnd
færa bæjarbúum sínar bestu
þakkir og sömuleiðis fyrir
traust það sem nefndinni er
sýnt með því að fá henni þetta
til úthlutunar, en það hefur
hún og mun gera af hinni mestu
samviskusemi.
Fatagjöfum er einnig þakk-
samlega veitt móttaka í skrif-
stofu nefndarinnar í Þingholts-
stræti 18, sem er opin alla
virka daga frá kl. 3—5 e. h.
nema laugardaga, en eftir 10.
desember er hún opin alla
virka daga, laugardaga líka,
kl. 2—7.
Góðir Reykvíkingar! Munið
Mæðrastyrksnefndina! Látið
fátæku móðurina ekki þurfa að
sjá vonbrigði á andliti barns-
ins síns á jólunum. Leitið
sannarar jólagleði í því að
gleðja aðra!
Yfirstjóm
Frakkahers breytl
PARÍS, 7. des. — Tilkynntar
hafa verið nokkrar breytingar
á yfirstjórn franska hersins. —
Munu þær vera fyrsta skrefið
í áttina, sem landvarnaráðherr-
ann nýi, Pleven, sækir í, en það
er að „nema stjórnmál burt ur
franska hernum.“ — Reuter. .
Orðsending frá
Mæðrasfyrksnefnd
EINS OG að undanförnu, hefur