Morgunblaðið - 27.01.1950, Blaðsíða 9

Föstudagur 27. janúar 1950.
M O RGV jV B L Á Ð 1 Ð
g
Hvernig ætlar glundroðalidið að sjd
Reykjavík fyrir löglegri stjórn ?
MENN hafa nú átt kost á að
kynna sjer úrræði og áform
glundroðaflokkanna í bæjar-
málum Reykjavíkur.
Móti Reykjavík —
með Moskva
Sigfús Annes hefur lýst sig
á móti „íhaldinu“ og efnahags-
samvinnu Evrópuríkjanna.
Hið síðartalda kom engum
á óvart. Fyrirskipunin um það
barst frá Moskva fyrir 2V2 ári.
Þó að Sigfús þykist öðru hvoru
vera smá-Tító verður raunin
samt ætíð sú, að hann fylgir
línu húsbændanna í Moskva.
Enda eru það þeir, sem halda
flokknum uppi og vitanlega
þola þeir engum að bregðast i
slíku stórmáli sem þessu. Það
skyggir í þeirra huga og þá
auðvitað einnig Sigfúsar alveg
á bæjarmálefni Reykjavíkur.
Móti nýjum
f r amkvæmdum
Jón Axel talaði á móti „í-
haldinu“ og nýjum framkvæmd
um. Einkanlega lagði hann þó
áherslu á hættuna, sem stafar
af því, ef sjávarútvegurinn
skyldi stöðvast. Vonandi er
þetta vitni þess, að flokkur
hans verði fúsari en fyrr til að
styðja raunhæfar úrlausnir á
voða dýrtíðarinnar.
Móti húsbyggingum
í Reykjavík
Þórður Björnsson talaði á
móti „íhaldinu", en með ósann
índum Tímans.
Á meðal afreka Framsóknar-
flokksins í þágu Reykjavíkur
gat Þórður þess, að flokkurinn
vildi skipta byggingarefni, sem
flyttist til landsins, eftir hlut-
föllunum 1 á móti 2.
Vill Þórður því, að Reykja-
vík fái aðeins % af því bygg-
íngarefni, sem inn er flutt. —
Þetta sagðist hann styðja við
skiftingu fólksfjöldans í land-
ínu. Nú er það að vísu svo. að
í Reykjavík býr töluvert meir
en þriðjungur landsmanna. —
Þegar af þeirri ástæðu verður
Reykjavík því afskipt, ef bjarg
ráði Þórðar og Framsóknar
verður fylgt! Enn meira máli
skiptir samt, að þessi fram-
bjóðandi í Reykjavík gleymir
með öllu, að í mörg ár hefur
öll fólksfjölgun í landinu og
meira til orðið í Reykjavík
einni. Af þessu leiðir, að *
Reykjavík þarf auðvitað á1
miklu meira byggingarefni að
halda en þau hjeruð, þar sem
fólksfjöldinn annað hvort
stendur í stað eða stórlega
minnkar. Áhugi Þórðar og
flokksbræðra hans á málefn-
um Reykjavíkur lýsir sjer
einkar vel í þessari kröfu hans.
Móti öllu nema
sjálfri sjer
Frú Sigríður Eiríks talaði á
móti „íhaldinu" og innlendum
iðnaði, en með sjálfri sjer. —
Enda gerði hún ítarlega grein
fyrir þeirri skoðun sinni, að
Þora ekki að ménnasf é hvernig þá muni fara
bæjarstjórnin þyrfti á hjúkr-
unarkonu að halda, einkan-
lega ef hún hjeti Sigríður
Eiríks.
Allir, sem frúna heyrðu,
ljetu sjer þó skiljast, að svo
brýn, sem þörf bæjarstjórnar-
innar kann að vera fyrir hjúkr
unarkonu, er þó þörf hinnar
umræddu hjúkrunarkonu fyrir
að komast í bæjarstjórnina
ennþá brýnni, að sjálfrar
hennar dómi. Kemur það eng-
um á óvart, sem fylgst hefur
með bæjarmálefnum Reykja-
víkur síðustu 20 árin. Oll þessi
ár mun það hafa borist til
kjörnefnda allra flokkanna, að
þeim væri brýn þörf á að fá
hjúkrunarkonu á lista sína og
af hjúkrunarkonum væri engin
sjálfsagðari en frú Sigríður
Eiríks.
Langþráðri ósk hefur því að
lokum verið fullnægt, þegar
frúin kernst á bæjarstjórnar-
lista. Gallinn fyrir hana er að-
eins sá, að hún er jafn fjarri
því sem áður að komast í
sjálfa bæjarstjórnina. Sú sorg,
sem frúin verður fyrir við
kosningaúrslitin mun þó naum
ast koma tárunum út hjá mörg
um bæjarbúum nema á einni
hjúkrunarkonu.
Þegja um það, sem
mestu máli skiftir
Auðvitað er það mikilsvert
fjrrir almenning, að hafa heyrt
um öll þessi áhugamál glund-
roðaflokkanna. Þó vantaði það,
sem mestu máli skiptir. Eng-
inn af ræðumönnum þessara
flokka nje skriffinnum þeirra
hefir gert grein fyrir því,
hvernig þeir ætli aS stjórna
bænum, ef þeir fá meirihluta.
Ef glundroða-liðið
fengi sitt fram
Við skulum nú segja að ýtr-
ustu vonir hvers um sig rætt-
ust.
Kommúnistar, sem 1946
töldu sjer 6 bæjarfulltrúa al-
veg vissa og kváðust hafa
drjúga von um hinn sjöunda
og engan veginn vera vonlaus-
ir um hinn áttunda, segja nú
sjálfir að útilokað sje, að þeir
komi fleirum að en 5.
Ungir alþýðuflokksmenn
kváðu nýlega hafa hrópað, að
þeir ætli að koma Benedikt
Gröndal ó þing. Bæjarbúar
skilja svo sem fyrir þeim vaki,
að fá Benedikt kosinn í bæj-
arstjórnina, þó að blessaðir
unglingarnir hafi ekki gert
sjer grein fyrir til hvaða stofn-
unar nú er verið að kjósa. •—
Samkvæmt þessu eiga köllin
á unglingafundinum að merkja,
að hæstu vonir alþýðuflokks-
manna sjeu að fá 3 kjörna.
Á sama vég mun frú Sigríð-
ur Eiríks fram ,á sunnudags-
kvöld telja sjáifa sig sjálf-
kjörna í bæjarstjórn, en auð-
vitað engan neðar á þeim lista.
Það eru þá 2 áf framsóknar-
listanum.
Samkvæmt eigin umsögn
glundroðaliðsins eru þá björt-
ustu samanlagðar vonir þess
að fá 10 menn kjörna. Auðvit-
að nær þetta engri átt. En lát-
um það gott heita eitt augna-
blik.
Sameinast ekki um
neitt nytsamlegt
Hvernig ætla þá þessir 10
glundroðafulltrúar að koma
sjer saman um stjórn bæjar-
málaefnanna? Ef hver flokkur
fær það, sem hann ítrast biður
um og vonast eftir, ætti hann
jafnframt að geta sýnt fram
á, hvernig þá færi um stjórn
bæjarmálanna. En í einn stað
kemur hvort glundroðaflokk-
arnir fá 10, 8, 7 eða 6. Þeir eru
jafn fjarri því að geta komið
sjer saman um nokkurn skap-
aðan hlut, annað en það að
vera „á móti“ Sjólfstæðis-
flokknum.
Afneita hver öðrum
Þórður Björnsson afneitaði
t.d. eindregið kommúnistum og
öllu þeirra athæfi. En hvernig
ætlar Þórður þá að fara að því
að nota atkvæði sitt í bæjar-
stjórn, ef hann verður kosinn.
Hann bannsyngur „íhaldið" og
allt það góða, sem hjer í bæ
hefur verið gert. Hann segir,
að kommúnistar láti stjórnast
af erlendum fyrirmælum eða
sjónarmiðum. Með hverjum
ætlar hann að sjá bæjarfjelag-
inu fyrir löglegri stjórn, ef á
hans atkvæði ríður?
Það er löngu kunnugt, hvern
hug Alþýðuflokkurinn og
kommúnistar bera hvor til ann
ars og skal ekki að óreyndu
trúað, að Alþýðuflokkurinn
fengist til fylgilags við komm-
únista í bæjarstjórn Reykja-
víkur. Það mundi að minnsta
kosti skjóta mjög skökku við
allar yfirlýsingar flokksins að
undanförnu um nauðsynina á
því að einangra kommúnista
með öllu.
Úr því að Alþýðuflokkurinn
er jafnmikið á móti „íhaldinu“
og öllum framkv. eins og Jón
Axel segir, með hverjum ætl-
ar hann þá að vinna? Samvinna
alþýðuflokks og framsóknar
mundi engu fá áorkað í bæj-
arstjórn, enda samlyndið á
milli þessara flokka að undan-
förnu ekki slíkt, að sennilegt
sje, að til samvinnu þeirra á
milli komi.
Kommúnistar vilja
upplausn
Kommúnistar vilja að vísu
vinna með hverjum þeim, er
gera vill við þá gælur. En ólík
legt er, að nokkur fáist til
þess nema ef frú Sigríðúr Ei-
ríks skyldi slæðast inn. — Á
henni stendur auðvitað aldrei
að koma upp á pallinn, ef ein-
hver hóar í hana. En ekki er
kommúnistískur meirihluti
fenginn fyrir þvfe
Auðvitað er það mikill ávinn
ingur fyrir kommúnista, ef al-
gjör glundroði tekur við í bæj-
armálefnum Reykjavíkur. Með
því væri stórt spor stigið til að
koma á þeirri upplausn í þjóð-
málum íslendinga, sem fyrir
kommúnistum vakir.
Mörgum kjósanda
kommúnista mundi
bregða
Hitt er þó ekki jafn -víst, að
allir fylgismenn kommúnista
sjeu ákaflega ginkeyptir fyrir
þessu. Þeir trúa á hin fögru
orð kommúnista, af því að þeir
skilja ekki hinn illa tilgang
þeirra. Hætt er við, að jafnvel
mörgum þeim, sem kosið hafa
kommúnista, mundi bregða við,
ef sá glundroði væri kominn á
stjórn málefna bæjarins, sem
kommúnistar sækjast eftir. —-
Þetta er þó atriði, sem hver
einstakur þessara kjósenda
verður vitanlega að gera upp-
við sjálfan sig.
Hvernig, sem þessu máli er
velt fyrir sjer, er augljóst, aðc
ef Sjálfstæðismenn missa meiri
hluta sinn, blasir ekkert anna'9*
við en glundroði og upþlausn.
í bæjarmálunum.
Sjálfstæðismenn
munu fá sigur
Andstæðingarnir þora ekk i
einu sinni að orða. hvernig þeir
ætli að sjá fyrir stjórn bæjar-
ins, ef Sjálfstæðismenn fá ekl *
hreinan meirililuta.
Þó að ekki væri annað en
þessi staðreynd, hlýtur hún að-
leiða til þess, að allir velvilj-
aðir menn, sem ekki eru blind-
aðir af flokks-ofstæki, kjósa
Sjálfstæðisflokkinn að þessu
sinni.
Þegar þar við bætast afrek
Sjálfstæðismanna í bæjarmál-
efnum Reykjavíkur að undan-
förnu og ágæt forusta, er ekki-
um að villast, að sigur Sjálf-
stæðismanna verður að þessu
sinni glæsilegur.
Kaupmáttur verkslaunanna í Soviet
paradísinni og hjer í Reykjavík.
EffírlekíarverduF samanburlur.
ERINDREKAR Moskvavaldsins
staglast á því, að þeir berjist
fyrir bættum kjörum verkalýðs
ins,
Þeir ættu að sýna það í verki
þar sem þeir hafa stjórnina, að
þeir sjeu þess megnugir, að sjá
verkafólkinu borgið.
Einn af hagfræðingum okk-
ar hefir gert á því samanburð
hve langan tíma verkamenn í
Rússlandi þurfa, til að vinna
fyrir nokkrum tegundum nauð-
synja sinna og hve langan
vinnutíma reykvískir verka-
menn þurfa til að vinna sjer
inn kaupverð sömu nauðsynja.
Niðurstaðan er sem hjer seg-
ir:
Hjer í Reykjavík er verka-
maðurinn um 14 mínútur að
vinna fyrir 1 kg. af sykri, í
Sovjet um 3% tíma.
Hjer tekur það verkamann-
inn um 1 klst. og 40 mínútur
að vinna fyrir 1 kg. af kaffi, en
í Sovjet er hann 19 klst. að því.
Hjer vinna menn fyrir 1 kg.
af eggjum á um 2 timum, í
Sovjet tekur það um 6 V2 tíma.
Hjer vinnum við fyrir einu
kg. af rúgbrauði á um 10 mín-
útum, en í Sovjet tekur það
45 mínútur.
Hjer vinnum við fyrir 1 kg.
af hveitibrauð á um 15 mínút-
um, í Sovjet tekur þaQ 1 klst.
og %.
Hjer er verkamaðurinn þrjár
klst. Og 30 mín. að vinna fvrir
I kg. af óskömmtuðu smjöri, í
Sovjet er hann 16 klst. að vinna
fyrir smjörkílóinu.
Þessar upplýsingar eru auð-
vitað ekki tæmandi um lífskjör
manna í Rússlandi. En þetta
eru þó allt brýnar lifsnauð-
synjar, og niðurstaðan á þeim
öllum hin sama, að það tekur
mörgum sinnum lengri tíma að
vinna fyrir þeim í Rússlandi erv
hjer. Þessar tölur eru okkur
vísbending um það, að það er
af litlu að státa fyrir kommún-
istana, þegar þeir benda okkur
á Sovjet-sæluríkið, og þær
sanna okkur, að lífskjör al-
mennings hjer myndu síst batna
þótt tekið væri upp Sovjet-keríi
hjer á landi.
Maður ekur hí!
gegnum húsgaf!
KLUKKAN að ganga tvö í
'fyrrinótt, var fólksbifreiðinni
R-141, ekið í gegnum suður-
gafl vigtarhússins við Faxa-
garð. Maðurinn sem ók bíln-
um, var mjög drukkinn 03
slapp ómeiddur.
Frá því um kl. sjö um
kvöldið hafði hann setið við
víndrykkju. Hann segist muna,
er hann settist upp í bílinn, en
svo ekki meir, fyrr en hann
hafði ekið bílnum í gegnuvk.
vegginn á vigtarskúrnum og
var að reyná að ná bílnum það-^
an ut rheð því áð: alfá áftur 4
bak. Vigtarskúrinn skenimdist
mikið, enda ekkií stóít hús- og
einnig urðu miklar . skemdir á
bilnum. ,■