Morgunblaðið - 20.05.1950, Blaðsíða 7

7
Laugardagur 20. maí 1950
ti(JKirVXHLAÐI&
Minnlng

«1
iKi-íSSR&ís:
i;
H-
íj
i

^5-i- __
iillfoss er
I\lÓJORSKIPIÐ GULLFOSS.
sem nú er lokið smíði á og Eim B III
skipafjelagið tók við af skipa- VBI
smíðastöðinni s. 1. fimmtudag,
er fjórða skipið, sem Eimskip
lætur byggja eftir stríð. Hin
skipin eru Goðafoss, Dettifoss
og Lagarfoss, sem eins og kunn
ugt er eru fyrst og fremst vöru-
flutningaskip og hafa aðeins
rúm fyrir 12 farþega hvert. —
Gullfoss er hinsvegar stærsta
skip, sem íslendingar hafa lát-
ið byggja fýrir sig, þótt ekki
sje það stærsta skip flotans,
sem er í förum á úthÖfunum,
þar sem „Tröllafoss“ er stærri
að smálestatölu. En Gullfoss er
fyrst og fremst farþegaskip,
í DAG fer fram á Reyðarfirði þótt hann beri jafnmikið magn
jarðarför Rolfs Johansen, kaup- af vörum og hinir nýju ,,Foss-
m nns, er andaðist í Reykjavík arnir“. Gullfoss hefir rúm fyr-
þann 3. þ. m., en kveðjuathöfn 210 farþega og rúmlega 60
var höfð í Fossvogskirkju þann manna áhöfn.
10. þ. m. j
I Ssa HSs®mskSí fe jfMi' © r
Rolf Johansen var fæddur í
StaVanger 14. janúar 1874. Þeg- Búinn öliurn nýtísku
ar hann var 16 ára að aldri, þægindum og öryggis-
fluttist hann til Seyðisfjarðar tækjum.
og gerðist verslunarmaður við Skipasmíðaverkfræðingar
verslun bróður síns, Sigurðar Burmeister & Wain segja að
Johansen. Athafnalif var um þag sje sjaldgæft, að smíði
þetta leyti mjög fjölskrúðugt á skipg sje jafnvel undirbúin og
Seyðisfirði, þorsk- og síldveiði smíði Gullfoss hefir verið. _
stundaðar af kapp, verslun og Nokkrum árum fyrir stríð var
viðskiptalif i fullu fjon og sigl- . . „ ,
ingar til og frá Seyðisfirði örari bynað að gera aætlanir um
en nokkursstaðar annarsstaðar bygSlngu skipsins, sem forst þo
á landinu. Og stáðurinn aðlað- fvrir veSna styrjaldarinnar.
andi. Allt þetta mun hafa fallið Efíir styrjöldina voru enn gerð-
vel í geð eldfjörugum skýr- ar smíðaáætlanir og margar
leikspilti eins og Rolf Johansen, mikilvægar endurbætur gerðar
enda gerðist hann tafarlaust ís- á þeim fyrri, auk þess, sem skip
Íendingur í húð og hár og var ig varð talsvert stærra, en upp-
það til æviloka, þótt hann jafn- haflega hafði verið ráð fyrir
framt bæri fulla virðingu fyrir gert
hinu norska ætterni sínu og þjóð
ínni, sem hann var borinn hjá. I
Árið 1905 gerðist hann versl-
unarstjóri hjá Tuliniusverslun á
Rej'ðarfirði, en árið 1907 ræðst
hann faktor fyrir Wathneversl- j
un þar og heldur því starfi þar sem bestan aðbúnað farþega og
til sú verslun hætti. Árið 1909 áhafnar.
kaupir hann verslunarhús
Metliísour f/rírlest-
ur próf. Francis
Ánddyri og
við stigann.
aðalstiginn á C-þilfari. íslandskortið sjest bak
Gullfoss ér búinn öllum bestu
og nýjustu öryggistækjum og út
búnaði, sem nú þekkist í skipa-
smíði og hefir ekkert verið til
sparað til að fá fullt öryggi og
skeyti bjuðings eru rafsoðin að hogni með bláu áklæði. Reyk-
mestu og byrðingurinn því salur er aftast á bátadekki og
sljettur áferðar. jþar er gönguþilfar. Húsgögn
eru úr hnotutrje með grænu
PROFESSOR Francis BuJl,
sem hjer er á fyrirlestraferð í
j boði Fíorrænafjel., flutti í gær-
; kveldi fyrsta erindi sitt um
norskar bókmenntir. Prófessoi
Ólafur Sveinsson bauð
próf. Bull velkominn. — Kvað
hann óþarfa að kynna prófess-
orinn íslendingum, þar seni
hann væri þeim þegar kunnur,
bæði af fyrirlestrum, er hann
áður hefir flutt hjer svo og af
bókum hans og greinum. Eink-
um kvað hann þó þá mynd
próf. Bull hugstæða íslending-
um, er hann sat í Grinifangelsi
á hernámsárunum, sem full-
trúi og merkisberi frelsis og
mannrjettinda.
Samband Björnsens og
Ibsens
Engin tök eru á því hjer að
rekja ýtarlega erindi próí.
Bulls, en það fjallaði um sam-
band hinna norsku höfuðskálda,
Björnsons og Ibsens. Lýsti hann
áhrifum þeim, sem þeir höfðu
hvor á annan og' vináttu þeirra,
sem þó var ekki ætíð snurðu-
laus. En þann ágreining jöfnuðu
þeir ætið, og alltaf rnátu þeir
hvor annan mjög mikils, og i
rauninni gat hvorugur án ann-
ars verið, sagði próf. Bull að
lokum.
Stærð skipsins.
Gullfoss er milli
3500—4000
Wathnes á Reyðarfirði og byrj-
ar sama ár verslunarrekstur og I
sjávarútveg. Fór ekki hjá því,
að undir stjórn slíks athafna- smalestir. Lengd skipsins er 330
manns og ljúfmennis, yrði versl fef e®a um 1*1® metrar, breidd-
un hans brátt æði umfangsmik- in er 4? fef og 6 þumlungar. —
íl. enda vann þar fjöldi manns Skipið ristir rúml. 17 fet full-
við fyrirtækið og sumt þess hiaðið. Lestir skipsins eru 114.-
starfsliðs mörg ár, svo sem eins
og ágætismaðurinn Oddur
Bjarnason, er þarna mun lengst
hafa starfað. Samtimis versl-
uninni, rak hann sjávamtveg og
hvatti hann mjög sveitunga
sína til útgerðar og styrkti þá
með fjárframlögum í þeim efn-
um.
000 ferfet, þar af kælirúm
( 60.000.
| Gullfoss er byggður eftir
ströngustu reglum I. fl. Lloyds
flokkunar og byrðingurinn sjer
staklega styrktur gagnvart ís.
Skipið hefir eina skrúfu. 6 þil-
(för eru í skipinu og ganga tvö
Mannabústaðir.
Farþegaherbergi eru á B., C., '
D. og E þilförum, með rúmum
fyrir 210 manns, sem skipt er
niður í þrjú farrými. 104 á I.
farrými, 62 á II. og 44 á III.
farrými. Setustofur, reykskál-
ar, ritherbergi og bar, eru á C-
þilfari, en aðalbórðsalur er á E-
þilfari. Mahogni húsgögn eru á
I. og II. farrými. Eldhús er rúm
gott og útbúið bestu og nýjustu
tækjum til matargerðar, með
uppþvottunarvjel, sem getur
þvegið 3000 stykki á klukkit-
stund, auk þess margskonar raf
magnsvjelar til þæginda og
vinnusparnaðar.
I. farrými.
í borðssal I. farrýmis eru
veggir klæddir mahogni, en hús
gögn úr birki og stólar klædd-
áklæði.
Öll herbergi eru rúmgóð og
björt með gluggum eða kýraug-
um.
A A. og B. þilfari miðskips
eru bústaðir skipstjóra og.ann-
ara yfirmanna, en herbergi yf-
irmanna í vjel eru á E þilfari
og yfirvjelstjóra á D-þilfari. —
Hver starfsgrein hefir sína eig-
in borðstofu, sem liggja vel við
eldlrúsinu.
Johansen var með afbrigðum eftir skipinu endilöngu.' Vatns-
vinsæll maður og virtur af öll- ÞJett hólf eru eftir settum regl
um, sem honum kynntust nokk- um um byggingu skipa í þess-
uð að ráði.
Árið 1899 kvæntist Johansen
um flokki.
Stefni er bogmyndað, svokall
Kristine Överland frá Stavang- að „Soft nose“, en skutur er af
er. Frú Kitty^eins og hún nefndi beitiskipagerð. Vjelarúm er mið
skips. Lestar eru 5 í skipinu og
Fyrirlesturinn var fluttur i
hátíðasal háskólans, og var
hann skipaður áheyrendum svo
em húsrúm frekast leyfði.
slanky jafnir
LEIKAR fóru þannig á stór-
meistaramótinu í Budapest,
sem lauk á uppstigningartíag,
að Rússarnir Bronstein og Bole-
slavsky urðu jafnir með 12
vinninga hver. Munu þeir eftir
um þrjá mánuði heyja einvígi
um hvor þeirra fær að keppa
„. , , um heimsmeistaratitilinn við
Sjerstakur „ , .
,, , , , . Botvmmk.
eldvarnarutbunaður. T-T ,, . T
Urslit motsins urðu annars
Loftræsting er öll rafknúin þessi-
og heitu lofti er blásið inn í j Isaac Boleslavsky, Rússl. og
herbergi og úr eldhúsum og Ðavid Bronstein, Rússl., 12 v.,
snyrtiklefum er lofti dælt út Vassili Smysslov, Rússl., 10 v.,
með rafmagni. jPaul Keres, LTSSR, 91? v.,
Sjerstakur eldvarnarútbúnað (Miguél Najdorf, Arg., 9. v.,
ur er í skipinu. Tæki er í stjórn Alexander Kotov, USSR, S’-a
klefa, sem gefur til kynna, hvar j
eldur er laus í skipinu, ef um j
v., Gideon Stalberg, Sviþjóð,
, . ,,, , - i • • r 8 v. og Lasslo Szabo, Ung..
m með blau leðn. e dur er lau* 1 ^ipmu, ef um j Andreasg Lilienthal> USSR. og
I reykingarsal, sem er fremst ^h-kt væn að ræða. I manna- Sa}o Flohr> USSR> 7% v. hver.
á gönguþilfari, eru veggir úr lbúðum eru auk þess eldvarn- j Biðskákir úr 17. umf.: Brcn-
mahogni til hálfs, eh siðan mál
aðir að ofan. Stólar eru klædd-
ir með rauðu, grænu og bláu
leðri. í salnum er eldstæði úr
sig, var framúrskarandi glæsi
leg kona, gáfuð, stjórnsöm og
tíguleg. Heimili þeirra á Reyð-
arfirði, var til fyrirmyndar,
frjálsmannlegt, glæsilegt og
rómað fyrir gestrisni. — Enda
eru 1. 3. 4. og 5. gerðar til flutn
marmara með rnerki Eimskipa-
fjelagsins inngreiptu.
Aðalstigi nær frá neðsta þil-
fari til bátaþilfars og eru hand-
rið úr hnotutrje. í forstofum
við stigann eru veggir klæddir
úr álm og á C þilfari eru landa-
kort af Vestur-Evrópulöndurir
og Ameriku öðru megin, en ís-
ai útbúnaður og aðalstiginn er stein Vann Stalberg, Keres og
úr stáli, en auk þess er komið. Lilienthal gerðu jafntefli og
Smyslov og Flohr. — 18. umf.:
Bronstein vann Keres, Szabo
fyrir sjerstökum eldsvoðabjöll
um. —
I,
ings á hraðfrystum fiski við landskort hinum megin við stig
-f-18 gráður. Lestarhlerar eru af, ann- — Örnefni eru merkt með
B&W einkaleyfisgerð
og er
sagði einhver þakklátur gestur hægt að opna þá eða loka á,
eitt sinn, er hann hafði dvalið nokkrum sekúndum. Á skipinu
þar yfir nótt, að öll rúmstæði eru 6 fimm smálesta „bómur“
þar í húsi væru gestarúm. En 0g ein, sem lyftir allt upp í 15
aldrei var aðkomumanni fyrir- smálesta þunga. Spil öll eru
munuð gisting og veiúngar á rafknúin og stýrisvjel er vökva
þessu heimili, hvemig sem á- -el _____
statt var. Ef svo marga bar að, t
. , . ! I yfirbyggingu ofan bataþil-
garði, að gestarumin, sem voru , ,
þar ávalt nokkur, ekki nægðu cl‘s> eiu JgginSai U1 a umini-
var heimilisfólkið beðið að um> emnig feykhafur, björgun-
rýma fyrir aðkomufólkinu. — arbátar, kýraugu, gluggar og
Framhald á bls. 3: fleira er úr sama efni. Sam-
koparstöfum. Ur þessari for-
stofu er inngangur i lítinn bar
og skemmtilega skrifstofu, þar
sem farþegar geta /itað brjef,
eða setið og lesið. Þar er og
bókasafn skipsins.
II. farrými og
yfirmannaíbúðir.
í borðsal annars farrýmis eru
sæti fyrir 62. Veggir eru lagð-
ir mahognivið til hálfs, en mál-
aðir að ofan. Húsgögn úr ma-
vann Lilienthal, Flohr og Kot-
ov, Boleslavsky og Stalberg og
Najdorf og Smyslov gerðu jafn-
tefli. — Reuter.
Siglingatæki og loft-
skeytastöð.
Siglingatæki eru öll af nýj-
ustu og bestu gerð, sem fvrr er
sagt. Radar er í skipinu, ásanit
bergmálsdýptarmæli og S.-A.L.
mæli. Á framsiglu er komið fyr-
ir sterkum ljóskastara, sem
beina má í ýmsar áttir'úr stjórn.
kleí'a.
Loftskeytastöðin er frá M. P.
Pedersen og í henni eru 600W
langbylgjusenditæki, 300 W
stuttbylgjustöð með símáútbún-
aði, auk þess sjálfstæð 100 W i j
símasendi og móttökutæki. —
Síma skipsins er þannig íý-rir stvrjöldinni. Enskir frjetta-
komið, að hægt er að tala í út- jmenn ræddu við talsmann
varpssímann úr einstökum her-Jbreska flotamálaráðuneytisxris
bergjum, þar sem símaáhöld.um ferð þessarra togára. Táís-
eru. — j maðurinn sagði, að togarar þéss
jir væru sennilega á leið ;til
Framh. á bls. 3. Svgrtaiiaísins á veiðar þar.
Rússciesklr loprar
sigla um Frmarsund
LONDON, 19. maí: Ferð 13
rússneskra togara uxn Ermar-
sund hefir vakið mikla athygli.
Þeir sigldu framhjá Dungeness
á strönd Kent kl. 5 í morgun og
voru á vesturleið. Ferð þeirra
hefir yakið svo mikla athygli
vegna þess að rússneskir togar
r hafa ekki siglt um Ermar-
sund frá því í fyrri heims-