Morgunblaðið - 05.08.1950, Blaðsíða 7

Laugardagur 5. ágúst 1950
HORGVNBLAÐIB
Furuplöntur í Meiimörk dufnu veB
Þórunn Jóhannsdóttir. (Ljósm. Mbl. Ól. K. Magnússon)
ú
Píanóleikarinn Þórunn
Jóhannsdóttirí heimsókn
Heldur hljómleika á Ákureyri, tsafirði og Reykjavík
EINN góðviðrisdaginn í vik-
unni fórum við Einar G. Sæ-
mundsen skógarvörður upp í
Heiðmörk. Við ókum upp á
brautarenda á Heiðmerkurveg-
inum, en þaðan blasa við lönd-
in, sem hin 29 fjelög og starfs-
mannahópar fengu úthlutað í
vor til gróðursetningar.
Fagurt land.
Það gleður augað hve vist-
legt er og vinalegt þar umhorfs.
Gróðurinn óvenjulega fjölskrúð
ugur, svo hann mun vart finn-
ast eins mikill i úthaga hjer í
nágrenninu. Svo gróskumiklar
eru blómjurtir þarna, að auð-
sjeð er, að gróður þessi hefur
til skamms tíma notið skjóls frá
birkikjarri. Enda eru talsverðar
leifar af birkikjarrinu enn, er
áður hefur verið samfellt.
Svo viðkunnanlegt er þarna í
Heiðmörkinni að undarlegt má
heita, hve fáir Reykvíkingar
hafa kynnst þessu landi. Þar
hafa sauðkindurnar fram að
þessu, verið svo til einustu gest
irnir og einstöku fjármenn. En
bæjarbúar ekki notið þess, að
hafast við á þessum slóðum í
góðviðrinu.
Landslagið er þarna óvenju-
lega fjölbreytt. Þar eru bollar
og lautir, brekkur, vellir og
Skiiyrði þar.virðast ágæti:
UNGI píanósnillingurmn Þór-
unn Jóhannsdóttir kom hingað
til lands með Gullfaxa frá
London s. 1. miðvikudag ásamt
föður sínum, Jóhanni Tryggva-
syni. Þau munu dvelja hjer í
einn mánuð. Á þeim tíma held-
ur Þórunn hljómleika á Akur-
eyri, ísafirði og hjer í Reykja-
vík.
Þórunn og faðir hennar fara
til Akureyrar í dag, og þar
verða hljómleikar í næstu viku.
Síðan halda þau til ísafjarðar,
en hjer í Reykjavík verða hljóm
leikar Þórunnar í síðustu viku
ógústmánaðar.
í gær áttu blaðamenn tal við
Þórunni, og Ijek hún fyrir þá
nokkur lög i Austurbæjarbíói.
Löng skólaganga.
Þórunn hefir nú í fjögur ár
stundað nám í The Royal
Academy of Music. Á fyrra ári
útskrifaðist hún úr „junior“-
deild skólans og hefir síðan
stundað nám í aðal-skólanum.
Tóku þá nýir kennarar xúð, og
hefir Harald Craxton kennt
henni píanóleik. Á hun enn að
minnsta kosti þriggjja ára nám
eftir í skólanum.
Fær lof kunnáttumanna.
I vor ljek Þórunn á einka-
hljómleikum ásamt 12 ára göml
um breskum fiðluleikara. Ljeku
þau bæði saman og einnig ein-
leik. Voru þar viðstaddir marg-
ir frægir hljómlistarfræðingar,
sem rómuðu mjög hina ungu
snillinga.
Merk tímamót.
Næsta ár verður Þórunn 12
ára gömul. Það er að vísu allt-
af gaman á þessum aldri að
eiga afmæli, en 18. júlí 1951
er í rauninni miklu meira en
12 ára afmælisdagur Þórunnar
litlu (ja, „litlu“ á kannske ekki
við um 12 ára stúlku). Það eru
mjög merk tímamót í æfi henn-
ar. Þá hefir hún öðlast rjett
til þess að koma opinberlega
fram í Bretlandi og halda þar
Mjómleika. Við það opnast
henni nýir möguleikar á sviði
fajllaskála með norskum svip.
Aðalerindið þarna upp eftir
að þessu sinni, var, að fá vitn-
eskju um, hvernig smáplöntun-
um er gróðursettar voru í vor
hafi reitt af. Og hvernig þær eru
útlits eftir að hafa verið í mörk
inni í 2—3 mánuði.
Við höfum þau gleðitíðindi
að færa öllum þeim, sem þarna
hafa lagt hönd að verki, að
mjög lítið ber á vanhöídum ó
plöntum þessum.
Eins og kunnugt er, voru það
um 50 þús. ptöntur, sem gróð-
ursettar voru í Heiðmörk í vor.
Mest voru það 2 ára furu-
plöntur, sem aldar hafa verið
upp í gróðrarstöð Skógræktar-
fjelags Reykjavíkur í Fossvogi.
Tvöfalda og brefalda
hæð sína.
Þegar plöntpr þessar voru
gróðursettar voru þær 4—5 cm.
á hæð. En þegar farið er eftir
röðum plantnanna, og athugað
hve margar hafi dáið, þá er víða
hægt að finna um og yfir 100
plöntur í einu, þar sem hver
einasta er lifandi. En beri eitt
hvað á vanhöldum, þá er það
hvammar. Og þó þarna sje ekki Þetta kannski 2 3 plöntur af
ar ekki að láta standa á sjer.
Hún hefir hafið undirbúning-
inn. Þegar hinn mikli dagur
rennur upp, verður hún búin
að æfa sex píanó-konserta til
þess að leika með hljómsveit.
Elskuleg stúlka.
Þórunn er mjög elskuleg og
fjörleg 11 ára stúlka. Talar og
skrifar ensku og íslensku jöfn-
um höndum. Hún svarar hin-
um vafalaust kjánalegu spurn-
ingum blaðamannanna bros-
andi og mjög skýrt (og móðg-
aðist ekkert, þó hún væri spurð
um aldur). Lítill efi er þó á
því, að hún bafi heldur viljað
hlaupa um og leika sjer með
jafnöldrum sínum. En er faðir
hennar spurði, hvovt hún vildi
ekki leika nokkur lög, hopp-
aði hún að píanóinu með aug-
Ijósri ánægju. „Það er ekkert
eins gaman og að spila“.______
Um fiðluleik mátti ekki skrifa.
Þegar Þóiunn var að því
spurð, hvort hún lærði ekki
eitthvað annað ðuk píanóleiks-
ins í hinum breska tónlistar-
háskóla, brosti hún íbyggin á
svip, en færðist undan að svara.
Hjá Jóhanni föður hennar feng-
um við að vita, að hún sækir
bæði tíma í tónsmíðum og
fiðluleik.
„Já, en þið megið ekkert
skrifa um það“, flýtti Þórunn
sjer að segja, því að um kunn-
áttu sína í fiðluleik finnst
henni heldur lítið til koma.
„En hefir þú samið lög?“
„Já, svolítið, en það eru bara
pínulítil lög“.
Á bljómleikunum hjer.
Þórunn mun á hljómleikun-
um hjer leika verk eftir Bach,
Beethoven, Chopin, Schuman
og McEwen, sem nú er látinn,
en var um eitt skeið skólastjóri
við The Royal Academy of
Music. — Enginn vafi er á því,
að hljómlistarunnendur fagna
komu þessa unga píanósnillings,
sem þroskast nú æ meir í list
sinni og gefur henni stöðugt
listarinnar. — Og Þóruim ætl- persónulegri blæ. — Þ. G.
nema lágvaxið og kræklótt
beitikjarr og runnar, er lands-
lagið svo fjölbreytt og viðkunn
anlegt, að það er þegar ákjós-
anlegt „Friðland Reykvíkinga“
eins og það hefur verið kallað.
Vegurinn til Heiðmerkur.
Mikill sparnaður er það fyrir
þá, sem vilja leita út í náttúr-
una að sumri til, og vanir
eru að þeytast marga tugi ef
ekki hundruð kílómetra, að
þurfa ekki að fara lengra úr
bænum en þetta. Um 15 km leið
er frá miðbænum og þangað
uppeftir.
Akvegurinn upp í, Heiðmörk
liggur núna, sem kunnugt er
um Rauðhóla, fram hjá Jaðri,
en skammt vestan við Jaðar er
hliðið á Heiðmerkurgirðing-
unni.
Seinna þegar syðri hluti
Heiðmerkur verður girtur,
verður önnur aðalleið upp í
Heiðmörk um Vífilstaðahlið að
sunnan. Ætti síðan smátt og
smátt að koma vegur frá Vífils-
staðahlíðinni og norður eftir
meðfram Hjöllunum.
Menn afmarka svæði sín.
Ýmsir forráðamenn skóg-
ræktarsvæðanna hafa afmark-
að þær spildur, þar sem gróð-
ursetningunni var lokið í ár,
með því að reisa stikur á tak-
mörkum svæðanna. með nokkru
millibili. Sumir .hafa sett á þær
einfaldan streng, er hefta ekki
umferð, en eru aðeins til þess,
að þeir, sem fara um mörkina,
geti auðveldlegar veitt því eft-
irtekt, hvar þeir stíga inn á
svæði, þar sem þeir verða að
gæta að sjer. að gera nýgræð-
ingi ekki mein.
Furan þrífst vel.
Við Einar gengum um reit
Starsmannafjelags Mjólkursam
sölunnar, Fjel. ísl. símamanna,
Kvenfjelags Laugarnessóknar,
reit Kennarafjelags Austurbæj-
arskólans og fjelags þess, sem
ber hið einkennilega nafn
Acoges. Við litum einnig upp
í Norðmannareitinn. En hæst
ber á honum. Norðmannaf jelag
ið hlaut stað, þar sem víð-
sýni nýtur einna best. Ætla
Norðmenn að sögn, að reisa þar
hundraði, sem hafa dáið
Og vöxtur þessara smá-
plantna er alveg furðulega
mikill. Margar, það má segja
sumstaðar meiri hlutinn, hafi
vaxið hæð sína, eða um það bil
5 cm. En menn finna plöntur
innan um, sem hafa hækkað um
10 cm. eða um það bil þrefald-
að hæð sína frá því þær voru
gróðursettar í vor. Er þetta
gleðileg sönnun þess, að furan
kann vel við sig þarna. Enda
sagði Einar mier að einkennis-
plönturnar í Heiðmörk á þess-
um slóðum væru einmitt þær,
sem almennt er talið að beri
vott um að jarðvegurinn sje
hentugur fyr’r furu. En það eru
m. a. blágresi og bláberjalyng.
Auk furuplantnanna var
gróðursett þarna nokkuð af
rauðgreni og sitkagreniplönt-
um. Voru þær einkum gróður-
settar í skjóli við birkirunnana,
með tilliti til þess m. a. að gren
ið gerir nokkru meiri kröfur til
skjóls og næringarefna í jarð-
veginum en furan.
Birkínu fer fram.
Þetta er annað sumarið, sem
Heiðmörk er alfriðuð. Kemur
bað greinilega í ljós á birki-
kjarrinu. Þar eru nú árssprot-
ar 2—3 síðustu áranna ósnert-
ir. Sjást þar víða árssprotar,
sem eru um 30 cm. á lengd.
Kjarrið, sem þarna er fyrir,
verður aldrei hávaxið. Lang-
varandi beit hefur dregið svo
úr vexti þess og aflagað hann.
En merkilegt er að sjá, hve
mikið er af nýgræðingi, nýj-
um birkiplöntum, sem komnar
eru upo af fræum eldri plantn-
anna síðan friðun hófst.
Birkinýgræðingi skýtur þar
upp í stórum stíl, svo að full-
yrða má, að þegar stundir líða,
þeki nýja birkið spildur í mörk
inni. Þarna er mikið meira, af
birkinýgræðingi, heldur en t. d.
í Þingvallagirðingunni, sem á
að heita að hafi verið friðuð í
20 ár, og eru þessar fræplöntur
furðu beinvaxnar. Einkum á
hólum og hæðum, þar sem upp-
blásturs gætir nokkuð, er gul-
víðirinn óðum að breiðast út.-
Yfirleitt gefur gróðurinn og
gróðurskilyrðin þarna í Heið-
mörk hinar bestu vonir um, að
vel ta'kist að koma þarna upp
skógi á tiltölulega skömmum
tíma, j
Reykvíkingaf þurfa að herða
róðurinn.
En þegar þess er gætt, hva
Heiðmörk er stór verður eldfl
mikið úr þessum 50 þús. plönt-
um, sem komust niður í jörSina
í vor. Þær þekja á að giska una
10 hektara lands.
Heiðmörkin öll innan girðing
ar verður 2000 hektarar. Telja
má að 13—1500 hektara þessa
lands verði hægt að klaða
skógi. Ef gróðursetningin nær
ekki yfir néma 10 hektara \
ári, tekur það hálfa aðra öld a?)
klæða mörkina alla. Reykvík-
ingar verða vissulega að verða
stórtækari.
i
— Og Einar líka.
Einar Sæmundsen segir, að
hann sje viss um, að fleirl
fjelög bætist í hóp þeirra, sera
vilja leggja hönd að verki næsta
ár. Þau eru þegar orðin átta,
sem eru á biðlista.
Jeg svara bví til, að jeg geri
ekki ráð fyrir, að það vanti þátt
töku Reykvíkinga í gróðursetn-
ingarstarfinu. Frekar m uni
standa á, að Einar hafi nægilega
margar plöntur, til að fullnægja
eftirspurn og starfslöngun bæ|-
arbúa. En svo ört gengur nú
umbótastarfið í Fossvogsstöð-
inni, að Einar telur að eftir §
ár, geti hann fullnægt allri eft=
irspurn eftir nlöntum. hvað sena
áhuga Reykvíkinga líður við
gróðursetningarstarfið. Og þa#:
er vel.
V. St,
—Vjelaefiirlifið 1
Framh. af bls. 6.
Svíþjoð, á að samræma kröfur
um öryggisbúnað vjela, an
Finnland og ísland, sem e'tefe4
eiga fulltrúa í nefndinni fylgj-
ast nákvæmlega með störfuia
hennar.
Hin nefndin, sem skipuð er
fulltrúum frá öllum Norðurlön4
unum, fjallar um samræmingp,
á gæðum og prófun svokallaðra
persónuhlífa, þ.e. gleraugu,
grímur og ýmsar aðrar hlífar,
sem verkamenn bera á sjer við--
vinnuna. Hafði nefnd þesal
fund hjer í Reykjavík á síðast-
liðnu ári. Þykja störf nefndar-
innar ganga seint og var þ'gt
tekin ákvörðun um að gefa
þeim fyrirskipun um að hraða
störfum sínum.
5. Rætt um kynnis- og.
námsferðir starfsmanna eftirlit-
anna milli hinna norrænu
landa og fyrirkomulag þeirra.
Á síðustu árum hefur töluvert
,verið um slíkar ferðir starfs-
manna eftirlitanna og hafa þær
í mörgum tilfellum þótt gefa
góða raun og verið lærdómsrík-
ar fyrir starfsmennina.
6. Rætt var um eftirlitslög
Norðurlandanna. Noregur og
Svíþjóð hafa nú nýlega fer.gið
ný lög, í Finnlandi er frum-
varp til nýrra laga í undirbún-
ingi, en Danmörk og ísland
standa líkt, með því að frum-
vörp til nýrra eftirlitslaga hafa
lefið fyrir þingum þessara
landa undanfarin ár, en ekki
ennþá fengið afgreiðslu. Lýsti
dr. Dreyer hellstu nýjungum
hins danska frumvarps og Þórð
ur Runólfsson nýjungum þesa
Framh. á bls, 8,