Morgunblaðið - 11.01.1951, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 11. janúar 1951
MORGVNBLAÐIB
Er innrás
sinnn á meginlandið yfirvofandi ?
Sjera Halfdór iónssom fyrrw. sóknarpresfiir;
Skiptar skoðanir um
getu Chiangj Kai-Sheks
Eftir VVARREN WHITE,
frjettaritara Reuters.
TAIPEH — Chiang Kai-Shek
situr á eynni Formósu með 500
bús. manna lið. Erlendir frjetta
xnenn á Formósu deila ákaft
um, hvort her þessi sje nógu
öflugur til að valda straum-
hvörfum í viðburðanna rás
þarna í Austurlöndum.
CHIANG ER VONGÓÐUR
Eyjan Formósa er frjósöm og
íjallend og þar er hitabeltis-
loftslag. Hún er 160 km frá
ströndum Kína. Nú er ár síðan
sigraðir herir Chiangs leituðu
þarna skjóls og fylktu liði á ný.
Foringjar Þjóðernissinna full-
yrtu þá, að þeir gæti rekið af
Jiöndum sjer hvaða innrás
kommúnista, sem væri.
Núna eru þeir .enn drýldn-
ari og tala um að hefja sjálf-
ir innrás á meginlandið, end-
urreisa höfuðborgina í Nanking
áður en ár líði og gersigra J;eri
kommúnista árið 1953.
A sama tíma berst sá orðróm-
ur úr herbúðum kínveisku
kommúnistanna, að undirbún-
ingur sje hafinn að varnar-
stríði.
Chiang hefir ráðið nokkra
hernaðarráðunauta frá Banda-
ríkjunum i þjónustu sína. Þeir
eru þeirrar trúar, að Þjóðernis-
sinnum verði að trú sinni.
Flestir aðrir útlendingar, beir
sem í Taipeh dveljast, eru samt
á öðru máli en bandarísku sjer-
fræðingarnir, þegar um er að
ræða vonir Þjóðernissinna um
að brióta Kína undir sig á ný.
Menn skyldu samt ekki halda
að ráðunautarnir hefðu við
ekkert að stvðjast. Hjer koma
Iielstu rök þeirra.
RÖK ÞEIRRA. SFM TRÚA Á
INNRÁS ÞJÓÐERNISSINNA
Enginn Kínverji er Chiang
vinsælli, þótt hann beri ábyrgð
á ósierunum á meginlandinu og
spillingu og dugleysi margra
hermanna sinna. Menn kenna
Li Tsuna-Jen, varaforseta, um
ga'lla hersins. Það var hann.
sem vildi semja frið en bað gat
Chiang ekki sætt sig við.
2. Oánægja er mikil með al-
þýðustiórnina, svo að almenn-
ingur óskar nú að breyta um.
Ef sveitir Þjóðernissinna gerðu
innrás á meginlandið, þá er
enein vafi á, að vel yrði tekið
á móti þeim.
3. Á meginlandinu er fjöldi
skæruliða, sjerstaklega í suður-
hieruðum Kina, Kwangsi,
Dwangtung, Szechwan og
Kiangsu sunnan Shanghai. Þeir
bíða aðeins færis að veita að-
stoð við innrás Þjóðernissinna.
Chiang heldur bví fram, að-
1,6 millj. skæruliða sjeu hon-
um hollir. Dagleea fá beir her-
mönnum kommúnista ærinn
starfa, og binda þannig mikið
lið. sem að öðrum kosti mætti
ráðstafa annað, til - að mynda
til Kóreu og Indó-Rína.
ANDSPVRNAN ER
SKIPULÖGÐ ' r
Chiang á 2 sonU. Sá eidri
þéirra, Chiang Shing-Kuó er
einn æðsti áróðursmaður föður
síns. Hann beitir nýtísku banda
rískum áróðursaðferðum. Skipu
leggur hann skæruliðasveitir
og hvetur til almennrar and-
spyi'nu innan kommúnista-
flokksins. Farmflugvjelar hans
fljúga á náttarþeli yfir strand-
hjeruðin. Varpað er niður and-
komrnúniskum flugritum, þar
sem sagt er frá „frelsuninni",
sem herir föður hans muni inna
af hendi innan skamms. Her-
flugvjelar varpa venjulega nið-
ur hrísgrjónum í þau hjeruð,
þar sem hungur er.
Chiang yngri hefir sér.t nokk
ur hundruð starfsmanna sinna
til meginlandsins. Hafa sumir
farið niður í fallhlifum. en aðr-
ir hafa farið í land í fiskibát-
um. Þeim er ætlað að skipu-
leggj a andspyrnuhreyfinguna
Bandarísku ráðunautarnir
segja. að þessi atriði og fleiri
leggist á eitt um að efla hern-
aðargetu kínverskra Þjóðernis-
sinna. Þetta viðurkenndi jafn-
vel MacArthur, hershöfðingi,
er hann flaug til Formósu í
júlí og lofaði Chiang stuðningi
í baráttu hans við kommúnista.
AÐRIR TELJA ÞETTA
ÁRÓÐIJR ElNN
Flestir aðrir útlendingar á
Formósu eru þeirrar skoðunar,
að Þjóðernissinnar geti rekið
innrás kommúnista af höndum
sjer, og það jafnvel án hjálpar
Bandaríkanna. En bartsýni
þeirra nær lrreint ekki lengra.
Þeir telja, að skrafið um inn-
rás á meginlandið sje áróður
einn, hafður uppi í því skyni
að stappa stálinu í mannskap-
inn á meginlandinu og heima
fyrir.
Þessir menn segja, að það
eina, sem komi Chiang til að
þrauka á Formósu sje vonin
um alheimsátök í Austurálfu.
Voni hann, að með aðstoð vest-
rænna þjóða endist þau til að
lyfta honum aftur upp í valda-
stól alls Kinaveldis.
Til að hann megi halda til-
trú vestrænu þjóðanna segja
þessir erlendu stjórnmála-
frjettamenn, að hann verði að
láta líta svo út sem hann megi
sín nokkurs hernaðarJega, að
hann sje „sverð, sem beint er
að yfirgangi Rússa“.
St jórnm álaf r j ettamennirnir
taka með varúð skrafinu um
vinsældir Chiangs, stuðning
skæruliða við hann og almenna
andkommúniska neðaniarðar-
hreyfingu. Segja þeir, að ef til
vill sje þetta ekki annað en
hluti nýrrar áróðursás^tlun-
ar.
ÓTRYGGIR LIÐSMENN
Útlendingar, sem langa
reynslu hafa að baki sjer í
Kína, eru v'antrúaðir á, að
Chiang eigi aðgang að 1,6 millj.
skæruliðum. Þeir telja, að þess-
ir svokölluðu skæruliðar, sem
að vísu gera kommúnistum
marga skráveifu, sjeu ekki ann-
að en venjulegir kínverskir
stiaamenn. Beri þeir engu meiri
virðingu fyrir Chiang en Jeið-
foga kommúnista, Mao Tse-
tung.
En stjórnmálafríettaritararn-
ir telja, að óvísasti þátturinn í
dæminu sje, hvort hermenn
Þjóðernissinna sjeu hæfir til að
berjast á meginlandinu. ef inn-
rás yrði gerð á það. Reynslan
hefir sýnt, að ósigrar Þjóðernis-
sinna eru að kenna göllum
hersins. |
Hermenn Chiangs kusu ekki
útlegð á Formósu af frjálsum
vilja, og meiri hluti þeirra hef-
ir ekki komið heim til sín í
3 til 4 ár. Mörgum finnst því
ekki ósennilegt, að hermenn-
irnir mundu falla fyrir freist-
ingunni, er þeir stigu á land,
gefast upp og skunda heim til
sín. j
Liðsforingjar Chiangs segja
aftur á móti, að hernum sje í
engu óbótavant. Drottinholl-1
ustan við Chiang sje meiri nú
en hún hefir verið nokkru sinni
fyrr í sögu kínverska lýðveldis-
ins.
Iþrótfabandalag fram-
haldsskófð stofnðó
STOFNAÐ var í siðastliðnum
mánuði íþróttabandalag fram-
haldsskóla í Reykjavík og ná-
grenni (Í.F.R.N.). Unnið hefur
verið að stofnun bandaJagsins
frá því í haust og lauk stofn-
þingi þess fyrir jólin.
Undanfarið hefur Samband
bindindisfjelaga í skólum ,(S.B.
S.) og íþróttafjelag stúdenta
sjeð um framkvæmd skólamót-
anna. Að ýmsra áliti var talið
heppilegt, að stofnað yrði sjer-
stakt samband, sem hefði með
þessi mál að gera. Náðist fullt
samkomulag við SBS um mál
þessi og hefur tekist góð sam-
vinna með samböndunum um
þau mál önnur, er varða f je- |
lagslíf nemenda. Til dæmis
munu bæði samböndin gefa út
blaðið ,,Hvöt“, er áður hefur
komið út á vegum SBS.
Á fyrra stofnfundi ÍFRN
mættu þeir Þorsteinn Einars-
son, íþróttafulltrúi og Bene-
dikt. Jakobsson, landsþjálfari.
íþróttafulltrúinn flutti þar ýt-
'arlega ræðu og lýsti ánægju
'sinni yfir stofnun bandalagsins.
Hann kvað það vera ósk sína,
að bandalag þetta yrði vísir
og grundvöllur fyrir stofnun
ailsherjarsambands allra fram-
haldsskóla í landinu. Hann kvað
kennurum vera mikill styrkur
að slíkum samtökum, er kæmu
frá nemendum sjálfum, og von-
aði, að gott samstarf tækist með
kennurum og nemendum.
Þingið samþykkti ýmsar á-
kvarðanir varðandi starf þess.
Haldin verða 6 mót á árinu.
Stjórninni var falið að undir-
búa landssamband íþrótta-
manna í skólum í samráði við
íþróttafulltrúa. Samþ. var- ein-
róma að senda SBS þakkir fyr-
ir gott brautryðjendastarf í
íþróttamálum skólanna. — Lög
bandalagsins voru samþykkt og
nefnd falið að leggja drög fyrir
reglugerð um íþróttamót o. fl.
í stjórn bandalagsins voru
| kjörnir: Bragi Friðriksson, Há-
skólanum, formaður, Óli Örn
Arnarson, Menntaskólanum,
varaformaður, Halldór Bach-
mann,' Iðnskólanum, Tómas
| Jónsson, Kennaraskólanum og
Gunnar Bjarnason, Gagnfræða-
skóla Austurbæjar. Ráðunautur
stjórnarinnar var kjörinn Bene-
dikt Jakobsson, landsþjálfari.
Forseti stofnþingsins var Bragi
Friðriksson, en ritarar Elísabet
Gunnlaugsdóttir og Árni Stef-
ánsson.
Eftir síra Halldór Jónsson, fyr.
sóknarprest að Reynivöllúm..
HJER segir frá kennslukonu,
sem jeg hefi haft náin kynni
af í þrjátíu ár. Hún er göfug!
kona, prýðisvel gáfuð og vel.
að sjer. Hún hefir gegnt barna-
kennslustörfum um þrjátíu og
þriggja ára skeið. Hjá henni hef,
ir farið saman: einlæg ást á!
starfinu og virðing fyrir því og
hlýr, falslaus vinarhugur til
barnanna, nemenda hennar. Á
allan hátt hefir hún reynt eftir
föngum að auka með starfi sínu
við þekkingarforða barnanna í
hinum ýmsu námsgreinum, og
alira helst að reyna að búa þau j
undir lífið með góðum og göfg-
andi áhrifum og aldrei van-1
rækt þau börn, sem voru mið-
ur sin eða minnimáttar að gáf-
um eða atgervi, heldur ef nokk
uð væri, reynt að leggja sjer- j
staka alúð við þau, í fullri vissu
um, að sjálfsagt væri og héilög
skylda, að hlúa með sjerstakri
alúð að veikum vísi á hættu-
legu aldursskeiði, ef eigi væri
alls varhuga gætt. Þessi kennslu
kona er mjög trúrækin og hefir
skilið, að hin örugga blessunar-
og heillavon fellst í og byggist'
á sannri trú á æðstu máttar-
völd.
Það er sannfæring min, að
þessi göfuga kona hafi verið
kennari af Guðs náð, fórnfús,
þolinmóð, nærgætin, vakandi
eins og kennari á aS vera og
kennari þarf að vera.
Það ætti hugsandi mönnum
að skiljast ,að sá eða sá þekk-
ingarforði er ekki aðalatriðið.
Hann á aðeins að vera hjálp í
lífinu og Ieiðin að hærra mark-
miði og þá af hálfu kennarans,
viðleitni til að marka og móta
skapgerð barnanna og að
hjálpa til þess með orðum,
framkomu og eigin dæmi, að
börnin geti vaxið sí og æ að
sönnu manngildi, svo þau geti
orðið góðir og nýtir borgarar
í þjóðfjelaginu og mannfjelag-
inu óg öðrum til fyrirmyndar
í háttvísi og sönnunm mann-
dyggðum.
Einn þátturinn i viðleitni til
góðra áhrifa á börnin hefir
verið þessi, af hálfu hins góða
kennara:
Hgnn hefir haft það fyrir
fasta reglu, að byrja hvem
morjunn með því að láta börn
in syngja, syngja sálm eða vers,
er hann hefir Játið þau læra eða
kennt þeim áður en kennsla
hæfist. Auk þess hefir hann
síðar um daginn iðulega látið
þau syngja ýms önnur fögur
Ijóð. Þessum sið hafa börnin
tekið vel og verið hann geð-
felldur, og þeim þótt hann sjálf
sagður. Börnin hafa sungið, má
heita öll, öll sem gátu. Kenn-
arinn telur, sem eigi er að efa,
að þessi siður hafi haft góð og
göfgandi áhrif á börnin.
Hjer hefir áunnist tvennt:
Með því að láta börnin læra
og syngja fagra sálma og Ijóð,
var það hin heppilegasta leið
til að leiða hugann frá sora og
synd, til fagurs lífs kristinna
manna og að skapa í hugum
þeirra öruggan grundvöll er
treysta mætti til fagurs og
göíuos lífs í starfi, gleði og sorg
um, er lengra kæmi út í lífið.
Hitt var það, að hjer var um
að ræða menningarmál, göfg-
andi, sið- og mannbætandi. —
Framhjá því verður alls ekki
j komist, að söngur fólksins,
j karla,: kvenna og barna, er eití
i hið göfugasta mennmgarmál,
‘ sem við íslerdingar, því mið-
urð eigi- leggjum við þá rækt
neitt þvílíkt sem skyldi.
Umrædd kennslukona heítír*
Sigríður Guðmundsdóttir, ætt-
uð frá Höfn í Dýrafirði. Hún
var tólf vetur kennslukopa i
prestakalli mínu og hefi jeg
haft náin kynni af henni í þrjá-»
tíu ár. Hún var þá farandkenn-
ari og átti erfiða aðstöðu vegna
skorts á viðhlítandi húsnæði til
kennslunnar á hinum ýmsu
heimilum. Yfir því kvartaði
hún þó eigi, en vann sitt starf
í kyrrþey. — Má geta þess, að
sjaldnast hefir hún haft hljóð-
færi til stuðnings við sönginn.
Hún hefir nú verið gift í mörg
ár; hún eignaðist ágætan og
vandaðan eiginmann að allra
kunnugra manna dómi og mgð
honum þrjá efnilega og hátt-
prúða syni. Einn þeirra var
mörg sumur hjá vinafólki mínn
í prestakallinu og handgenginn
heimilinu að öðru leyt) og kom
hann sjer þar mætavel á allan
hátt sakir trúmennsku og góðr-
ar háttvísi að dómi húsbænda
hans þar. í uppeldi hans og
bræðra hans heíir gætt hinna
hollustu uppeldisáhrifa af hálfu
föður, og móður, eigjn sona,
sem meðal vandalausra nem-
enda hennar.
! Eins vil jeg geta, sem stund-
um hefir komið fyrir, að um-
ræddur kennari hefir um
skemmri eða lengri tíma við
og við tafist frá kennslu vegna
vanheilsu og aðrir að hlaupa í
skörðin og koma í hans stað.
Hefir þá ekki ávallt að minnsta
kosti verið þess gætt að láta
börnin syngja. Hafa þau þá
saknað þess.
Stundum hafa börnin sagt;
Góði kennari, vilt þú ekki láta
okkur syngja? Þetta sýnir, hve
vænt þeim hefir þótt um söng-
inn.
Enn vil jeg geta þess, að
meðan kennari þessi kenndi í
prestakalli mínu, studdi hann
drengilega söng fólksins á
samkomum þess.
Þessum góða kennara vil jeg
flytja hugheilar þakkir fyrir
hið fórnfúsa, þolinmóða starf,
sem jeg er viss um að leitt hef-
ir af sjer mikla blessun í meír'
en þrjátíu ár.
í vetur hefir sjúkleiki- gert
frú Sigríði Guðmundsdóttur ó-
kleift að sinna kennslustörfum,
Við vonum öll, vinir hennar,
og óskum þess af alhug, að bún
megi og sem fyrst fá fullan bata
svo aftur geti hún tekið til þar,
sem fyrr var frá horfið, um
skeið.
3. jan. 1951.
Hauslmóti Skákfje-
tags Akureyrar tokii
AKUREYRI, 10. jan.: —
Haustmóti Skákfjelags Akur-
eyrar er nýlega lokið. Keppt
var í þremur flolckum.
í meistaraflokki voru níu
keppendur. Efstir urðu: Júllus
Bogason með 6 vinninga, Jó-
hann Snorrason 5% v., Stein-
þór Helgason 5 v. og Guðmund
ur Eiðsson 4% vinning.
í fyrsta flokki var Haraldut*
Bogason efstur með 5 vinn-
inga, en næstir þeir Haialdur
Óiafsson og Tómas Tómásson
með 4 vihninga hvor. Þátttak-
endur í þeim flokki voru 8.
Skákstjóri var Jón Hinriks-
son. —