Morgunblaðið - 11.05.1951, Blaðsíða 10

10
MORCUNBLAÐIÐ
Föstudagur 11. maí 1951.-
iKRlSTMUftiKAREGLAIM
ER BÖNNUÐ í INIOREGI
Afnám bannsins sætir ákafri andstöðu
Ferming í Akranes-
kirkju
Eftir Elizabetli Kitson,
frjettaritara Ileuters.
OSLÓ — Norska stjórnin legg-
ur til, að regla Kristmunka verði
leyfð í landinu, en hún hefur ver-
ið bönnuð i 137 ár. Hefur þetta
komið af stað miklum umræðum
um kenningar Kristmunka, þar eð
2. grein stjórnarskrárinnar, sem
sett var 1814, segir, að: „Starf-
semi Kristmunka verður ekki
þoluð“.
ANDSTÆTT MANNRJETT-
INDA YFIRLÝ SINGUNNI
Þetta ákvæði var tekið upp í
stjórnarskrána á þeim tímum, er
Kristmunkareglan var bönnuð í
fjölda Evrópulanda. Stjórnin vill
nú láta fella ákvæðið úr gildi, af
því að það stangast á við grundvall
arkenningu S. Þ. um trúfrelsi, er
kemur fram í Mannrjettinda-yfir-
lýsingu Allsherjarþingsins frá 10.
des. 1948.
Kenndi stofnandi reglunnar,
Ignatius Loyola, fyigismönnum
sinum í raun og veru, að „til-
gangurinn helgar meðalið?“ Þetta
brýtur margur mótmælandi heil-
ann um, og finnst slík kenning
hljóti í framkvæmd að stofna þjóð-
fjelaginu í háska. Kaþölskir for-
. mælendur telja, að þetta sje rang-
ur skilningur á kenningum Krist-
munka.
Lútherskir hófu andróður sinn
með því að segja, að hjer væri
ekki um það að tefla, hvort trú-
frelsi ríkti í landi eða eigi, þar eð
kaþólskum væri heimilar trúar-
iðkanir allsendis tálmunarlaust. —
Enn fremur fullyrtu þeir, að kenn
ingar Kristmunka væri siðspill-
andi, væri til að mynda stofnun
hjúskaparins af þeim hætta búin.
Þá sögðu þeir, að norska ríkið
fjellist á kenningar Kristmunka
með því að afnema bannið.
IIAFA EKKI SÓTT UM LEYFI
Formælandi kaþólskra í Oslo
svaraði því þá til, að ekki kæmi
til mála, að Kristmunkaregla yrði
stofnuð í Noregi, enda þótt bann-
inu yrði Ijett af.
Iíaþólska kirkjan má sín lítils
í Noregi. Samkvæmt manntalinu
1930 voru rúmlega 2800 kaþólskir
í landinu af nálega 3 rnillj. íbúa.
Og margir þeirra eru einmitt
stjómerindrekar erlendra þjóða og
aðrir útlendingar.
ÁSTÆÐA BANNSINS
Þeir göfgu Norðmenn, sem komu
saman á Eiðsvelli 1814, til að setja
Noregi fyrstu skráðu stjórnar-
skrána, orðuðu tjeða málsgrein
svo: „Kristmunkar og aðrar
rnunkareglur veiða ekki leyfðar".
Markmið stjórnarskrárgjafanna
var augljóst. Á þessum tíma var
Kristmunkareglan ekki til í orði
kveðnu, þar eð páfinn hafði leyst
hana upp 1773. Kristmunkum
hafði verið bönnuð starfsemi í
flestum löndum Norðurálfunnar
þar á meðal Portúgal, Spáni,
Frakklandi og Sikiley, en þeir
liöfðu leitað hælis í Prússlandi og
á nokkrum stöðum í Rússlandi.
Norðmenn vildu koma í veg fyrir,
að Kristmunkar þeir, sem hjeld-
ust ekki við í ættlöndum sínum,
tæki upp þráðinn í Noregi eins
og í Prússlandi og Rússlandi. —
P.ann við „öðrum munkareglum"
var sett til að þeir gæti ekki laum-
ast inn i landið undir röngu yfir-
skini. Þetta bann við „öðrum
. muilkareglum“, var svo afnumið
úr greininni 1897, en bann við
starfsemi Kristmunka stóð óhagg-
að.
BLÖÐIN VILJA AÐ BANNIÐ
FALLI ÚR GILDI
Siðan stjórnin bar fram tillögu
* sína um að afnema bann við Krist-
-munkareglunni, hefir málið verið
rætt í ýmsum blöðum frá marg-
l víslegum sjónarhóli. Flest blöðin
ciu þcirrar skoSunar, að fella
Ferming
13. maí -
Akraneskirkju
hvítasunnudag.
Kýjar sölubúðir
á Húsavík
‘HÚSAVÍK, 5. maí. — I dag voru
opnaðar tvær nýjar sölubúoir i
hinu nýja verslunar- og skrif-
stofuhúsi Kaupfjelags Þingey-
inga, en smiði þess hófst 1947. —
Húsið er fjórar hæðir og kjall-
ari 32x13 m. að stærð. Teikn-
ingu hússins gerði Þórir Bald-
vinsson en yfirsmiður var Krist-
inn Bjarnason, Húsavík.
í nýju söiubúðunum tveim eru
nýlenduvörudeild og járn- og
glervörudeild. Áður, eða í des.
1949, var opnuð í húsinu kjötbúð
en skrifstöfur og fundarsalur á
annari hæð voru tekin í notkun
í fyrravor.
Hinar nýju sölubúðir eru bjart-
ar og mjög rúmgóðar og sam-
kvæmt nútíma kröfum. Kaupfje-
lagsstjóii Þingeyinga er Þórhall-
ur Sigtryggsson.
bannið niður, ef undanskilin ei'u
blöð Kristilega þjóðflokksins. —
Tel.ja blöðin andstöðu kirkjunnar
við málið lýsa umburðarleysi og
skammsýni. i
j Önnur benda á, að fulltrúar hjá
S. Þ. furði sig á, að Noregur skuli
enn halda slikt bann í heiðri. —
Noregur er eina landið í Vestur-
Evrópu, auk Finnlands og Sviss-
lands, þar sem Kristmunkar eru
enn bannaðir.
Oslóarblaðið „Verdens Gang“,
segir: „Þetta gamla Iíristmunka-,
bann stjórnarskrárirmar átti ræt- i
ur sínar að rekja til aðstæðna
þeirra tíma, er það var sett. Hefir j
það löngu lifað sjer til óhelgi“. j
Blaðið minnir og á bann við inn-
flutningi Gyðinga, sem sett va.r ^
ákvæði um samtímis, en var fellt'
úr gildi fyrir öld. „Það er mál
til komið, að við nemum einnig úr
gildi þetta úrelta ákvæði, að Krist-
munkum skuli ekki heimilað að
vera hjer“.
HALLESBY AÐALAND-
STÆÐINGURINN
Forkólfur andstöðunnaar er O.
Hallesby, prófessor, yfirmaður
lútherska heimatrúboðsins. — 1
grein, sem nýlega birtist eftir
hann í Oslóarblaðinu „Aftenpost-
en“, heldur hann því fram, að
siðferðikenningar Kristmunka
stofni siðgæðilögum ríkisins í
bráða hættu.
Kaþólskir halda því fram, að
þeir, sem berjast gegn því, að
banningu verði ljett af, vaði í
villu og svíma um kirkjumál og
kirkjusögu. Formælandi kvartaði
yfir því, að Hallesby styddist við
rangar forsendur í málflutningi
sínum og neitaði að halda áfram
rökræðum.
ÓVÍST UM MÁLALOK
Enginn vafi er á, að tillaga
stjórnarinnar um að fella bann-
ið úr gildi, sætir andstöðu í þing-
inu. Árið 1925 var svipuð tillaga
borin þar fram. Hún var felld
með 99 atkvæðum gegn 36. Ein-
strengingslegustu Lútherstrúar-
' mennirnir, sem berjast gegn til-
j lögunni, njóta stuðnings Kristi-
lega þ.jóðflokksins. Hann er að
vísu ekki stór, en vaxandi er hann,
vann 9 þingsæti af 150 í seinustu
' kosningum. Hann fekk líka hvorki
meira nje minna en 149 þúsund at-
kvæði, eða fleiri en Bændaflokkur-
inn og h.jer um bil eins mörg og
frjálslyndir.
Hjer kemur enn annað til. Lút-
herska kirkjan er þ.jóðkirkja Nor-
egst og eru 98,6% þ.jóðarinnar
í henni. Ilinir stjórnmálaflokkani-
ir hirða vafalaust ekki um að vera
á öndverðum meiði við óþarflega
marga af væntanlegum k.jósendum
sínum í hópi áköfustu Lútherstrú-
armanna. Þeir munu vera fjöl-
mennastir í sveitunum, en þær
senda einmitt 100 af 150 þing-
mönnum á þing.
Sjsra Jón M. Guðjónsson
Kl. IOV2
Drengir:
Allan Iieiðar Sveinbjörnsson,
Sunnubraut 20
Ármann Gunnarsson, Kirkju-
braut 36
Bergþór Jón Guðmundsson, Má-
stöðum
Birgir Ellert Halldórsson, Sunnu-
braut 22
Eðvarð Felixson, Vesturg. 119 B
Eyjólfur Jens Stefánsson, Borg-
artúni
Georg Steindór Sigurz Eiíasson,
Kirkjubraut 15
Gísli Þór Sigurðsson, Sunnu-
braut 5
Guðmundur Valgeir Halldór
Brynjólfsson, Skagabraut 43
Gunnar Brynjar Bergþórsson,
Skólabraut 31
Helgi Gíslason, Heiðarbraut 16
Hreggviður Steinn Hendriksson,
Akurgerði 2
Magnús Davíð Ingólfsson, Akur-
gerði 17.
Stúlkur:
Anna Erla Magnúsdóttir, Vestur
götu 25
Auður Minny Árnadóttir, Akur-
gerði 13
Sigurlaug Inga Arnadóttir, s. st.
Ása Sigríður Ólafsdóttir, Kirkju-
braut 42
Bára Jóhannsdóttir, Krókatúni 14
Elín Iris Jónsdóttir, Bakkatúni 22
Ester Óskarsdóttir, Mánabraut 20
Guðný Eygló Guðmundsdóttir,
Skagabraut 13
Sigrún Ingibjörg Karlsdóttir,
Heiðarbraut 24
Haflína Hafliðadóttir, Vestur-
götu 84
Helga Gyða Jónsdóttir, Kirkju-
hvoli
Ingibjórg Þorkelsdóttir, Bakka-
túni 20
Jóna Alla Axelsdóttir, Merki-
gerði 2
Jónína Sigurlaug Óskarsdóttir,
Suðurgötu C0
KI. 2:
Drengir:
Hörður Jónsson, Mánabraut 22
Jóhann Björnsson Lárusson, Vita
teig 5 A
Jóhannes Ástvaldsson, Suður-
götu 30
Jón Sigurðsson, Laugarbraut 13
Gunnlaugur Björnsson, Sjávar-
borg
Óskar Svavar Guðjónsson, Fjólu-
grund 9
Óttar Sævar Magnússon, K:rkju-
braut 35
Sigurður Hafsteinn Hallgríms-
son, Bjarkagrund 9
Sigurður Ilelgi Guðmundsson,
Heiðarbraut 14
Sævar Einarsson, Akurgerði 21,
ýaldimar Ingi Guomundsson,
Arkarlæk
Þorsteinn Jónsson, Grund
t^óiður Helgi Gíafsson, Vestur-
götu 45
pórir Sigurðsson, Skólabraut 33.
Stúlkur:
Kristín Minney Pjetursdóttir,
Skagabraut 28
vlagnhildur Kristborg Grímsdótt-
ir, Görðurn
■largrjet Ái rnannsdóttir, Vestur-
götu 23
Margrjet Teitsdóttir, Suðurg. 37
Margrjet Vallýsdóttir, Sunnu
braut 16
darsibil Þórðardóttir, Mána-
braut 26
ligrún Aradóttir, Kirkjuhvoli
jigrún Daníelsdóttir, Kirkju-
braut 56
Sigrún Erla Sigurðardóttir, Vita
teie 7
Guðrún Gunnai sdóttir, Skaga
braut 19
iigrún Sigurjónsdóttir, Kirkju
braut 6
Svanhiidur Þorvaldsdóttir, Suð
urgötu 27
Þórdís Ágústsdóttir, Merki-
geiði 16.
álarameistorar! I
■
Tilboð óskast í að hreinsa og mála tanka í olíustöð ;
vorri við Hjeðinsveg, Laugarnesi. Frekari upplýsingar ;
■
gefnar í skrifstofu stöðvarinnar milli kl. 9—12 laugar- j
daginn 12. maí 1951. »
• ■
C')ííuueráiuit ^3óíaacló L.j. \
Rejkvíkingar athugið!
Bifrei5astð5 Steindórs
er opin til kl. 1 að nóttu alla daga.
Laugardaga til.kl. 2 ,eftir miðnætti.
Bifreiðastöð Steindórs.
Afvinrsa
2 stúlkur óskast að Arnarholti. Önnur í eldhús, hin '
m
m
til aðstoðar hjúkrunarkonu. Einnig vantar hjúkrunar- l
. ■
mann á sama stað. — Uppl. kl. 2—5 í dag. Sími 4226. :
Bvv Sindn
; Tilboð óskast í b.v. SINDRA, þar sem hann liggur á
; strandstað við Saurbæ á Hvaifjarðarströnd.
Tilboðum sje skilað fyrir 15. þ. m. til P. Wigelund,
• Post Box 93, Reykjavík.
! Varahfutir í PETTER-vjelar:
• Nýkomið: Magnetur, blöndungar, stimplar, stimpil-
; stengur, cylindrar, stimpilhringir, platínur, háspennu-
•
! kefli, legur o. m. fl.
VJELAR & SKIP H.F.
Hafnarhvoli — Sími 81140.
j SVARTUR og GALV.
FITTINGS
nýkominn. — Verðið mjög hagstætt.
A. JÓHANNSSON & SMITH H.F.
Bergstaðastræti 52. Sími 4616.
í búð
á hilaveitusvæðinu, 4ra herbergja til sölu nú þcgar.
ÓLAFUR ÞORGRÍMSSON hrl.
Austurstræti 14.
Framúrskarandi nýlr rjómaþeytarar j
með einkaleyfi i flestum löndum/óskast til sölu á íslandi. :
■
Samband óskast við stórt járnvörufyrirtæki. \
Svar merkt: „4023 Norsk fabrikat", sendist A/S ■
Höydahl Ohme, Oslo, Norge. •
- Best að auglýsa í Morgunblaðinu