Morgunblaðið - 01.07.1951, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 1. júlí 1951
f 6
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600
Áskriftargjald kr. 16.00 á mánuði, innanlands
í lausasölu 75 aura eintakið. 1 króna með Lesbók.
Glæsilegir íþróttasigrar
ÚRSLIT landskeppninnar í frjáls
íþróttum milli íslendinga, Norð-
manna og Dana, sem lauk í fyrra
dag í Oslo er mikill sigur fyrir
islenska íþróttamenn og raunar
þjóðina í heild. Þau eru sönnun
þess að með þessari fámennu
þjóð elst nú upp þrótlmikil og
bráðger íþróttaæska. Sigur ís-
ler.skra íþróttamanna á bæði
Norðmönnum og Dönum er vott-
ur þess að okkar ur.gu menn hafa
unnið kappsamlega að þjálfun
sinni. og eiga þá vegsemd skilið,
sem afrek þeirra hafa í för með
sjer.
Það er sannarlega mikið af-
rek þegar 140 þús. mann þjóð
ber sigurorð af miljónaþjcð-
um í millilandakeppni í frjáis
um íþróttum. Yfir þessu ber
okkur að vísu engan veginn
að ofmetnast. F.n við hljótum
að gleðjast innilega með
íþróttamönnum okkar og
þakka þeim glæsilega frain-
komu og dugnað.
Við megum enmremur minn-
ast þess að því fje er ekki illa
''varið, sem við verjum til þess ao
bæta aðstöðu íslenskrar æsku til
iðkunar hollra íþrótta. Ekki
vegna þess að við búumst fyrst
og fremst við hróðri erlendis fyr-
ir íslenska íþróttastarfsemi held-
ur vegna hins, að rneð því er
stuðlað að aukinni hreysti og heil
brigði áesku okkar. Það er tak-
ir.arkið með öllum íþróttum.
Árangur sá, sem iþróttamenn
okkar hafa náð í Oslo nú sýnir
örugga framför þeirra og vax-
andi íestu.
Engin ástæða er til þess að
leyna því að sigur íslendinga í
landsleiknum í knattspyrnu við
Svía s.l. föstudag kom okkur
sjálfum mjög á óvart. Gert hafði
verið ráð fyrir að knattspyrnulið
þeirrar þjóðar, sem bar sigur af
hólmi í þeirri íþróttagrein á síð-
ustu Olympíuleikjum, hlyti að
láða tiltölulega auðveldlega við
íslenska liðið. Sannleikurinn er
líka sá að þó knattspyrnan hafi.
verið iðkuð hjer lengur en frjáls-
ar íþróttir hafa íþróttamenn okk-
ar ekki náð þar neitt svipuðum
árangri og á sviði frjálsíþrótt-
anna.
En nú virðist knattspyrnan
skyndilega hafa fengið byr und-
ii báða vængi. Á íslandsmótinu, 1
sem nýlega er lokið, varð niður (
staðan sú að Ákurnesingar unnu
sigur með yfirburðum og urðu
okkar að þessi keppni við
frændþjóðir okkar á Norður-
löndum muni eiga sinn þátt
í eflingu norrænnar íþrótta-
samvinnu í framtíðinni.
íslandsmeistarar. Et það í fyfstj J
skipti, sem knattspyrnuflokkur j
utan Reykjavíkur vinnur íslands
meistaratitil og jafnframt titilinn
„besta knattspyrnufjelag íslands" |
Óhætt er að fullyrða að þessi
sigur Akurnesinga hafi átt veru-
legan þátt í að hressa upp á knatt
spyrnuna hjer í Reykjavík. Það
€i einnig athyglisvert að tveir af (
bestu mönnum landsliðsins, sem
kepptu við Svía eru frá Akranesi.
Er það einnig í fyrsta sinn, sem
rr.enn úr knattspyrnufjelagi utan
Reykjavíkur, eru í landsliði.
En hvað sem þessu líður
verður ekki annað sagt en að
sigur íslenska landsliðsins á
Svíunum í fyrraciag sje heims-
viðburður í íþróttalífinu. Má
það vera okkur íslendingum
mlkið fagnaðarefni að þennan
sama dag skyltiu íþróttamenn
okkar vinna þrjá landsleiki.
Þeir sigrar gefa miklar vonir
um áframhaldandi sókn ís-
lenskrar íþróítaæsku til nýrra
i afreka og þroska. Það er von
Sorglegl fyrir
Framsókn
ÞAÐ ER mjög sorglegt fyrir
Framsóknarflokkinn að hafa stað
ið eins og nátttröll á veginum þeg
ar baráttan var hafin fyrir þeim
framkvæmdum, sem átt hafa
mestan þátt í að skapa aukin lífs
þægindi og fjölbreyttara atvinnu
líí i þessu landi, virkjunum fossa
og fallvatna til raforkufram-
leiðslu fyrir sveitir og sjávarsíðu.
En þetta er engu að síður sannað.
Það er sannað að formaður
Framsóknarflokksins sagði að til-
lógur Jóns Þorlákssonar um stór-
virkjanir og dreifingu raforkunn
ar til sveita og kaupstaða myndu
setja landið á hausinn. Það er
sannað að Framsókn stakk þess-
um tillögum svefnþorn. Það er
staðreynd að Framsóknarflokkur
ir.n rauf Alþingi árið 1931 m.a.
vegna þess að Sjálfstæðisflokk-
urinn hafði tryggt meirihlutafylgi
á Alþingi við virkjun Sogsins.
Það er ennfremur staðreynd
að Sjálfstæðismenn íluttu
frumvarpið um síofnun raf-
orkusjóðs sumarið 1942 og að
það varð að lögum. Það er Jíka
staðreynd að ríkisstjórn Ólafs
Thors setti raforkulögin vorið
1946 en þau eru og verða
grundvöllur flestra ef ekki
alira raforkuframkvæmda í
landinu á komandi árum.
Allt þetta er satt og rjett. Það
er þessvegna hlægilegur barna-
skapur þegar Tíminn er að
þakka Framsóknarflokknum
framkvæmdir á sviði raforku-
mála. Verkin sýna líka merkin.
Það er fyrir frumkvæði Sjálf-
stæðismanna, sem sveitir Suður-
og Vesturlands eru nú að byrja
að fá raforku. Það vita bændur
í þessum landshlutum mæta vel.
„En við máttum ekki vera að
því að snúast í raforkufram-
kvæmdum fyrst eftir að flokkur
okkar komst til valda. Tillögur
Jóns Þorlákssonar hefðú sett
landið á hausinn. Við þurfum að
gaeta fjárhagsins". Þetta segja
Framsóknarmenn gjarnan til þess
£‘ð afsaka skilningsleysi sitt á eðli
raforkumálanna. En heyr á en-
demi. Hvernig gætti stjórn Fram-
sóknarflokksins fjárhags hins ís-
lenska ríkis? Þannig að árið 1939
þegar hún gafst upp og bað Sjálf
stæðisflokkinn um hjálp til við-
reisnar þá námu erlendar skuld-
ir nær 100 milj. króna. Lánstraust
ríkisins var gjörsamlega horfið
og fjármálaráðherrann gekk við
betlistaf land úr landi.
Þessi erlenda skuldasúpa,
sem Framóskn stóð úrræða-
laus yfir árið 1939 samsvarar
því að erlendar skuldir okk-
ar næmu nú um 1000 miljón-
um — einum miljarði króna —
miðað við núverandi þjóðar-
tekjur og peningagildi. Ríkis-
skuldir íslands hafa því aldrei
verið hærri en einmitt þcgar
Framsókn gafst upp á að
stjórna landinu með krötunum
árið 1939. Þó höfðu tollar og
skattar verið hækkaðir stór-
kostlega á valdatimabili þess-
ara flokka.
íslendingar hrósa Svíum og Svíar
Islendingum fyrir drengilegan leik
— JEG ER skiljanlega mjög á-
nægður með úrslit leiksins, sagði
Jón Sigurðsson, formaður Knatt-
spyrnusambands Islands, er blað
ið bað um álit hans á leiknum í
stuttu máli. Þetta er annað ó-
vænta atriðið í íslenskri knatt-
spyrnu á þessu sumri. Hið fyrra
var, er Akranes vann íslands-
meistaratftilinn. Við fengum
sönnun fyrir því í gær, að reyk-
vísk knattspyrna er ekki eins lje-
leg og menn ræddu um eftir sig-
ur Akurnesinganna.
— Þessi tvö atriði eiga von-
andi eftir að vera til ómetanlegs
gagns fyrir þróun knattspyrn-
innar hjer. Þetta verða vörður að
markinu, sem stefnt er að.
MÖRG HANDTÖK
— Mjer fannst íslendingar
leika prýðilega. Ríkarður Jóns-
son var mjög góður, en vörnin á
einnig skilið mikið hrós. Rjarg-
aði hún mörgum áhlaupunum.
Jeg minnist þess ekki að nokkru
sinni hafi svo oft verið tekið i
hend.ina á mjer og á leiðinni út
af íþróttavellinum.
SANNIR ÍÞRÓTTAMENN
— Það hefir komið fyrir, sagði
Jón, er við höfum sigrað lið, sem
trlið var að myndi vinna — að
leikmenn þess hafi við það misst
stjórn á sjer, farið að leika hart
og ólöglega. — Ekkert slíkt kom
fyrir Svíana. Þeir komu alltaf
íiam sem sannir íþróttamenn.
MIKILL sigijrvilji
— íslendingarnir höfðu meiri
sigurvilja, sagði Anton Lindbergh
oðalfararstjóri Svíanna, og sigur
þeirra var rjettlátur. Liðin höfðu
j ólíkar leikaðferðir. Hraði Islend
| inganna var meiri, en tækni okk-
I ar manna stóð framar. En það
j gagnar lítið að leika vel á vell-
inum, ef ekki er lokið við sókn-
ina. Vörn íslenska liðsins kunr.i
1 vel til síns verks. Þar var ekki
oft að finna göt, sem hægt var
að fara í gegnum.
j — íslendingar byggðu þó sókn
sína of mikið á einum manni,
hjelt Lindbergh áfram. Það get-
ur gengið einu sinni, en ekki oft-
ar. Slíkur maður getur brugðist,
þótt svo hafi ekki verið nú. ís-
| lendingar verða að hafa það hug-
' fast í framtíðinni.
I
LÍKJA RÍKARÐI VIÐ
SÆNSKU „STJÖRNURNAR"
i — Það er ekki hægt að neita
því, sagði Sam Hessel, fararstjóri
að Svíar voru meira í sókn, en
leikur íslendinganna var árang-
ursríkari. Malarvöllurinn háði og
nokkuð. ávíarnir reyndu að leika
knettinum í mark, en íslending-
arnir skutu. Mörk þeirra voru
miklu hréinni en okkar. Síðan
við misstum Lidholm, Gunnar
Gren og Gunnar Nordahl til
Italíu höfum við ekki sjeð skot
eins og fjórða mark Ríkarðs Jóns
sonar. Það er enginn vafi á því,
að ef ítalskur knattspyrnu „veið-
ari“ hefði sjeð leik Ríkarðs, hefði
hann á stundinni boðið í hann
150 þús kr. (sænskar). — Knatt-
spyrnan, sem okkar menn sýndu
hjer, var eins og hún er í ,,A11
svenskan", 1. deildinni sænsku
FJÓRÐA MARKIÐ Á
IíJETTU AUGNABLIKI
— Þegar leikar stóðu 3:2, sögðu
þessir tveir fararstjórar Svíanna,
var sigur okkar manna ef til vill
ekki langt undan, en á þessu
hættulega augnabliki kom fjórða
markið. í því lá gæfumunurinn.
— Þá var það íslendingum og
mikill sálrænn styrkur að
fá frjettir af sigri landa sinna í
Osló rjett fyrir leikinn.
KUNNA AÐ SIGRA
Svíarnir lögðu áherslu á, að
leikurinn hefði farið mjög vsl
íram og verið prúður. Eftir hann
hefðu íslensku knattspyrnumenn
irnir og fyrirliðar knattspyrnunn
ar hjer sýnt ljóslega, að þeir
kunni að sigra. Með því er ekki
lítið Sdgt.
Úrslilin sanngjörn að beggja dérni
DÓMARINN FRÁBÆR
— Jeg vil síst gleyma dómaran
um, sagði Lindbergh að lokum.
Það var erfitt verk, sem hann
vann, en hann leysti það af mik-
illi prýði. Frá mínu sjónarmiði
dæmdi hann hundrað prósent
rjett.
GÓÐUR LEIKUR
— Leikurinn var prýðilegur,
sagði Guðjón Einarsson, dómari
og formaður landsliðsnefndarinn
ar. Svíarnir voru tekniskari, en
landarnir sýndu óvenjumikinn
baráttuvilja og komu á óvænt
með hinum mikla hraða, er þeir
höfðu í byrjun leiks og hjeldu
út langt fram í seinni hálfleik.
— Hvernig var að dæma leik-
inn?
— Vegna hraðans var leikur-
inn nokkuð erfiður, en hegðun
leikmanna var óaðfinnanleg —
ekki hnjóðsyrði eða mótmæli.
Bæði liðin ljeku af mikilli prúð-
mennsku og drengskap. Þega-
stóðu 3—0 fyrir íslendinga, hefði
mátt búast við að harka myndi
einkenna leik Svíanna, en svo
var ekki, heldur ljeku þeir jafn
dregnilega eftir sem áður.
LANDSLIÐSNEFNDIN
MÁ VEL VIÐ UNA
— En hvað viltu segja um ís-
lenska liðið?
— Mjög hefir verið deilt um
niðurröðunina. Vel má vera, að
betur hefði mátt skipa liðið, en
við í landsliðsnefndinni megum
vel við una. Tel jeg, að við höf-
um verið heppnir í vali mann-
anna. Ríkarður og Þórður börð-
ust eins og ljón í fremstu víg-
línu. Bjarni Guðna lá fyrir aftan
! þá og aðstoðaði vörnina með ágæt
um. Karl Guðmundsson var höf-
( uð varnarinnar og stjórnaði leik-
' mönnum sínum með fstu. Á hann
miklar þakkir skilið fyrir þá hlið
málsins. Bergur brást heldur ekki
vonum okkar.
IIEYRÐI EKKI í
‘ÁHORFENDUM
Heyra mátti á áhorfendum, að
þeir væru ekki allskostar ánægð-
ir á stundum. Hvað viltu segja
jrr það.
— Mjer er sagt að kallað hafi
verið til mín, en sem betur fer
heyri jeg aldrei slíkt, þegar jeg
er upptekinn í starfi mínu á vell-
inum.____ _____— Þðj.
Skégarmenn fá
íþrótlasvæði í
Fossvogi
BÆJARRÁÐ hefur heimilað
Skógarmönnum KFUM að af-
girða í Fossvogi íþróttasvæði, ea
Skógarmenn hafa haft augastað
á landi þessu. Bæjarráð heimilaði
þeim að reisa þar skýli og bæjar-
verkfræðingi heimilað að láta
valta knattspyrnuvöilinn á
íþróttasvæðinu. Hann munu
breskir setuliðsmenn hafa gert á
styr j aldarárunum.
—Víkverji skrifarr — -—-—
8JR DAGLEGA LÍFINIJ
Nýtt Keflavíkurútvarp
FJÓRIR ungir menn skrifa
„Daglega lífinu“ og spyrja,
hvort ekki sje í ráði, að varnar-
liðið ameríska setji upp útvarps-
stöð eins og var hjer fyrir á
styrjaldarárunum. — Þessari
spurningu get jeg að sjálfsögðu
ekki svarað, en þegar allar að-
stæður eru athugaðar, þá er ekki
ólíklegt, að varnarliðið fari fram
á, að fá að setja upp litla útvarps
stöð, sem ætluð er hermönnun-
um. Hvort sú stöð verður það
sterk, að hún heyrist nema í
næsta nágrenni við Keflavík er
ekki að vita.
Heyra ekki á tæki sín
ÍIMARGIR amerískir hermenn,
1*1 sem sendir eru til útlanda
hafa með sjer lítil útvarpstæki,
sem auðvelt er að flytja með sjer.
Útvarp er mikill þáttur í daglegu
lífi Bandaríkjamanna og amer-
íski herinn sendir hljómplötur
með vinsælustu dagskrárliðum
þangað, sem hermenn eru er-
lendis. Á hljómplötum þessUm
eru frjettir og skemmtiatriði alls-
konar, ásamt hljómlist.
Amerísku hermennirnir hjer
hafa ekki gagn af tækjum sínum
eins og er. Þeir hvorki heyra nje
skilja íslenska útvarpið og við-
tæki hermanna eru ekki það góð,
að þeir nái amerískum stöðvum.
Menn verða með og móti
KOMI það til, að varnarliðið
komi sjer upp útvarpsstöð í
líkingu við það, sem hjer var á
styrjaldarárunum og fái til þess
leyfi íslenskra yfirvalda, má bú-
ast við að menn skiptist í tvo
andstæða hópa, með og móti.
Þeir verða vafalaust margir,
sem telja það ekki aðeins mein-
Iaust, heldur og sjálfsagt, að
varnarliðið geri slíkar ráðstafan-
ir. —
Aðrir munu segja, að lítill
fengur sje að amerískum útvarps
þáttum, sem allir geti heyrt hjer
sunnanlands að minnsta kosti og
að „tungan og menningin“ sje í
hættu, ef leyft verði.
Þá verður því vafalaust til
svarað, að ekki getum við íslend-
ingar farið að eins og Rússar, að
meina mönnum, að hlusta á það
útvarpsefni, sem sent er á öldum
ljósvakans, því þeir, sem hafi
sæmileg tæki geti hlustað á tugi
J erlendra stöðva og tali enginn um
sálarháska í því sambandi.
Þá kom líf í íslendinginn
EJ'RLENDIR menn telja, að ís-
■i lendingar sjeu svo rólyndir,
að þeir láti sjer sjaldan bregða.
Það sje sarna, hvort það sje í gleði
eða sorg. Þegar íslendingar komi
saman sem heild f ái ekkert hagg-
að rósemd þeirra.
En þótt eitthvað sje satt í þessu,
þá var það ekki að sjá á fþrótta-
vellinum í fyrrakvöld er áhorf-
endur töpuðu sjer bókstaflega.
Hinum rólyndari þótti nóg um
og jafnvel skömm að framkomu
almennings við þetta tækifæri.
En sigurinn var óvæntur og gleði
ma-nna því meiri, en ef búist hefði
við sigrinum.
Er maðkurinn allra eign?
NÚ ER kominn sá tími, að menn
fara að sjást sniglast um gras-
bletti í bænum um lágnættið,
einkum þegar rekja er, til að tína
maðk. Enda er til mikils að
vinna, þar sem hver maðkur er
seldur fyrir 40 aura til laxveiði-
manna.
Látum það gott heita, þótt
unglingar og aðrir geri sjer maðk
tínslu að atvinnu. En hitt er álita
mál, hvort að maðkurinn er allra
eign, þannig að menn geti farið
inn á bletti nágrannans og tekið
þar maðk eftir vild.
Einkalóðir manna ættu að
minnsta kosti að vera friðhelgar
og það rainnsta, sem þeir geta
gert, sem tína maðk á annara lóð-
um er að biðja um leyfi og gæta
þess að skemma ekki gróður. En
því miður vantar talsvert ó, að
allir gæti þessa.