Morgunblaðið - 08.07.1951, Page 2

2
M O R GU N B L AÐIÐ
Sunnudágur 8. júíí 1951 |
Samþykklir Stórsfúkuþin
»íJER fara á éftir ýmsar sam-
jþvkktir hins nýafstaðna þings
ÍB'órstúku íslands, sem haldið var
p .Akureyri dagana 27. til 30. júní
íi.L:
f 1. S to rstúk uþ i ng i3 skorar á
p; ar lév'semdanéfndina að hlutast
llu ú«i aá -komið verði upp lækn-
Siagaátofúm í helstu kaupstöðum
•ándsitis fyrir drykkjusjúkt fólk,
Wjg að sjeð verði um, að þar verði
j«ð Staríi sjerfró|5ir læknar í þess-
Suxn efnum og að notuð verði öll
tiu- h.elshl lyf, sem ætlað «er að
k* igni inegi koma.
ji '2. Stórstúkuþingið skorar á'
»ikisstjórn.og bæjarstjórn Reykja
fvífeif &S hrinda nú þegar í fraxn-
l æmd:
a. að koma upp iækningastöð
f Revkjavlk fyrir drykkjusjúkt
*ölk.
j b. að koma upp hressingar-
0. .eli fyrir þá drykkj usjúklinga,
jr;-t; þurt'a. á langri hælisvist að
flhakia.
i c. að ráða konu til þess að ann-
ÍÆst um þær konur, er dæmdar
fl.fa verið til fangavistar í
pí.eykjavík.
á að ráðinn sje lærður hjúkr-
fflioarmaður 'er sje jafnan íil að-
jíítoðar á lögreglustöðinni i
fee
*'
m.
eykjavík til þess að annast ölv-
;a menn, sem þar eru í vörslu.
;. Felur þingið framkvæmda-
*i -fnd sinni að koma þessum á-
Íckorunum þegar á framfæri við
sstjórn og bsejarstjóm
kjai'ikur og fylgja þeim fast
jer
3. .Stórstúkubingið flytur
inntamálaráðherra þakkir fyr-
*ir brjef með fyrirmælum um bind
Kr.iissemi í skólum landsins. Jafn
i
fl-:
w
■irdt .ökorar þingið á m'ennta-'
: í íaráðuneytið að herða á skól-
~ landsins að auka bindindis-
æðslu samkvæmt gildandi reglu
i~'5.
4. Stórstúkuþingið lætur í Ijós
> þakkíæti sitt 'ti! íþróttasarrfbands
íslands og forseia þess, fyrir það
hve traustum tcikum var tekið á
því hneyksli, er uppvíst varð að,
sum íþróttafj&lög höfðu áfengis- \
slu sjer ttl fjáröflunar. j
5. Stórstukuþingið varar við
allri rýmkun um sölu og yeiting-
ar áfengra drykkja og skorar á
'frandivæmdanefnd sína og alla
fcindinðissinnaða menn í lahdinu-
'að vera vcl á verði gegn öllum
tilraununi í þá átt. •
6. Stórstúkuþiiigið felur fram-
kvaémdanefnd sinni að. köma því
til íéiðar, að lögin um hjeraða-
bönn korr.i íþegar til framkvæma.
7. Jafnframt því, sem stór-
stúkuþingið mótmælir öilum und
'anþágum . frá gildandi regiugerð
um vínveitingarleyfi. skorar það
á framkvæmdanefnd sína að
beita sjer fyrir afnámi allra vín-
veitingaleyfa.
8. Stórstúkuþingið þakkar Al-
freð Gísiasyni, íækni, mikið og
gott starf til hjálpar drykkju-
sjúkum mönnum.
9. Stórstúkuþingið lætur í Ijós
ánægju sina út af góðri samvinnu
milli kirkjunnar og Reglunnar og
beinir jafnframt þeirxi ósk tii
framkvæmdanefndarinnar að
hún leiti-samstarfs við alia þjón-
andi presta í landinu.
10. Stórstúkuþingið 1951 beinir
þeim tilmælum til skipstjóra ó
siglingaflota landsmanna, að þeir
beiti sjer, svo sem verða má, gegn
vínkaupum skipshafna sinna ut-
anlands og innan með hliðsjón af '
sorglegri reynslu undanfarinna
,árH.
11. Stórstúkuþingið mótmælir
bruggun .sterkari öltegunda en
þegar eru framleiddar í landinu,'
hvort sem er til sölu utanlands
eða inr.an. Telur þingið, að sala
á áfengu öli myndi auka drykkju
skap í landinu, sjerstaklega með-
al æskulýðsins.
i Persíu harðnar

•v •> S. W S '&i Síss-S/Í /
Vegna olgunnar í Persíu ákváðu Brctar nýlega að senda beitiskxjíið Mauritius til Persaíióa til verndae
lífi brcskra borgara. Talin er hætta á, að óeirðir geti bortist út í Persíu og ef hætí verður lífi og limum
hinna brcsku starfsmanna á Abadaa-eyju. þykir vafalaust, afí breskt heriið verði seít á land tii að
kosna hinum bresku borgurum úr landi.
sienskir skátar aðlfjöl-
Hmiennir á næsta Jamboree
7-. fÖUNDA ALlfEIMS skótamót, Jamboree, verður að þessu sinní
* .dið í bænum Salskamer í Austurríki, um 50 km leið frá Salsburg.
mdi var í upphafi heimiluð þátttaka 40 skáta. En vegna ýmissa
tfecðugleika, fara 25.
W VPvSTA MÓTIÐ HALDIÐ
* VIUP 80 ÁRUð|

«0
jJH
Fyrsta Jamborreemótið var hald-
f Loridon tfyrfr 30 árum. Siðan
fa .mútin farið fram reglulega,
;-ð fjögnrra ára millibili, frám
á:ðustu heimsstyrjöld. Frá lok-
> hennar hefur eitt Jamboree-
>t verið haldið í Frakklandi 1947.
»tið f Saiskamergute hefst i lok
Ráðleggja þeim að
a úrskurð Haag-
P»-,sa mánaðar.
W ÍÐA AÐ
i
Wi viðsvegar að af landinu, Vest-
•narmaeyjum, Isafirði, Keflavik,
ifvij arðvíkum, Hafnarfirði, Eorg-
.-> -nesi, Akranesi og Eeykjavik.
f' ararstjóri er Sigurður Agústsson
* ifvirki, Peykjavik, en hann hef
mc verið fararstjóri á tveim mót-
s'ður.
Æfingar undir mótið standa
3>“ir um 'þessar mundir. Verður að
v tn;>; iögð rniicil áiiersla á al-
«)• tnna landkynningu.
WASHINGTON, 7. júlí — Það
er haft eftir alltraustum hcimild-
um, að bandaríska utanríkisráðu-
neytið sje nú að útbúa orðsend-
ingu til Persast.iórnar, þar sem
Eersar eru beðnir nm að virða úr-
skurð alþ.ióðadómstólsins í Haag.
Er taiið að 1 orðsendingu þessari
verði bent á, að dómarar Haag-
dóinstólsins verði ails ekki sak-
aðii1 um neina hlutdrægni og að
■ríkisstjórnii;, sem ekki virða dóma
hans, geti ef til vill ekki taiist
annað en .fiokkur alþjóðlegra
ræningja. —Eeuter.
*> ÍTTTAKA TAKMORKL'Ð
i Gert er ráð fyrir að skátar frá
;$>ux 4ö .þ.jóðum tald þátt í mótinu.
iVegna innanlands örðugleika í
. .A sturríki, verður að þessu sinni
'i/afi takir.arka þátttöku skátanna
:við 15—-20 þús. manns.
j A3 mðti ’ldknu er ísiensku skát-j
Wiaum boðið til dvalar 'í heimílumí
j".'.stuErískra skáta J viku .tíma o,
v jrður ferðast vim landið eftir því:
hægt .er, en þó ekki um hið.
feé.ssnegka hernámssvæði í land-
'Pnuj,
í laiensku skátamir fara hjeðan
•iwð.'vGulIfossi 23. júií, til Dan-
-fenerkug, <og vei’ða samferða öðrum-
f 'orðurianda skáturn til Austur-
Rússneskar hersveií-
ff
RLI.GPAIi, 7. júli — Júgó-slaf-
■nesku biöðin skýra fiá því, að
rússneskar hersvcitir sjeu á sveimí
við iandamæri Eúmeniu og Júgó-
Slafíu. Hefir svo oft verið sagt frá
þessu aö undanförnu. -—Iteuter.
250,000. flófiamaðurmn
MEW YOIiK, 7. júlí — A miðviku-
■daginn kemur 250.000. flóttamað-
urinn til Eandaríkjanna frá Brem-
er haven. Er það 42 ára gamall
Úkrainumaður. —líeuter-NTR,
OLÍUVINNSLA Breta í Persíu
hðfst itm 1901, þegar Englending-
urfnn William Knox D’Arcy fjekk
leyfi tii 60 ára að vinna olíu þar
í landi. Með þessu fengu Bretar
einkaleyfi til olíuvinnslu í megin-
hluta Persíu og í því skyni var
bresk-persneska olíuf jelagið stofn-
að, sem jókst og þroskaðist á næstu
árum. Fyrir iramsýni Winstons
Churchills, sem þá var fjármála-
ráSlierra, ákvað breska stjórnin
að kaupa mikinn hluta verðbrjef-
ánna.
1933 var gerðúr nýr samningur
við persnesku stjórnina, þar sem
landsvæði það er Bretar máttu
vinna ólíu á var mir.nkað mjög' og
greiðslur íil Persa hækkaðar.
Þrátt f yrir þetta hafa olíu-
greiðslumár verið tiltölulega litl-
ar og upphaflega er það þess-
vegna, sem ólgan er nú í Persíu.
Sem dæmi má nefna það, að skatt-
arnir, ser.i olíufjelagið hefur greitt
í Englandi hafa verið meiri en
olíugreiðslurnar iil Persa.
SAMVIXXUSKORTUR
Bandarikjamenn hafa fengið
leyfi hjá Aröbum til að vinna oliu
í Saudi Arabíu. ArabiSk-ameríska
olíufjelagið ákvað s. 1. vetur að
skipta ágóðanum til helminga með
Aröbum. Þetta mun hafa orðið til
þess, að .sauð upp úr í Persíu og
má því mikið til kenna það skorti
á samvinriu milli bresku og banda-
rísku olíufjelaganna að nú er svo
komið. Bretar buðu seinna sömu
kjör og amerísku olíufjelögin, en
það var of seint, Persar voru komn
ir í þjóðnýtingarhaminn og æsinga
flokkar þjóðernissinna höfðu náð
tokum á fólkinu.
P.AÐUM TIL GAGXS
Þegar Bretar hófu olíuvinnslu
í Persíu 1901 og sömuleiðis þeg-
ar samningurinn 1933 var gerð-
ur, sem standa á til 1993, var
litið svo á að báðir aðilair, Bretar
og Persar hefðu liið mesta gagn
: af þessum íi'amkvæmdum. I’ersar
höfðu hvorki kunnáttu nje tæki til
að vinna olíuna. Hún lá þar ger-
samlega óhreyfð og kom engum að
notum, ef Bretar hefðu ekki kora-
ið með sína tækni. Þegar Bretar
fengu leyfi til ólíuvinnslunnar
voru oiíagreiðslumar aðeiirs einn
tekjustofn fyrir Pcrsíu, sem gat
orðið mikilsvei-ður til framfara og
menningar i landinu. Fyrir olíu-
fje hefur líka verið unnið að ýms-
um framkvæmaum I Pei-síu. Járn-
brautir og vegir hafa verið iagðir,
skólar og menningarstofnanir ýms
ar byggöar. Samt verður því ekki
á móti mælt, að fjármálastjórn
Persa liefur að mörgu leyti verið
heimskuleg og oiíufjeð því sum-
part runnið út í sandinn. Og allt j
fram á síðustu stund haía oilu-j
greiðslurnar verið þýðingaimesti j
telcjusíofn Persa. *
ast inn á nýjar og rnjög hsettu*
legar brautir. liu&g-dómstóllinea
er æðsti dómstóll, sem til cr i
þjóðrjettarlegum rnálum. Hann
hefur fengið svo almenna viður-
kenningu að segia má að dómap
hans sjeu alþjóðaiög. Og ef Pers-
ar ekki hlíta alpjóðalögum, ná
verður eins og einn talsmaður.
breska u t aru. íkisráð uneytis i n,g
sagði fyrir nokkru, að skipa þeim!
í flokk með sjoræningjum o@
verður þá varla annað sjeð en
stjórnleysi ríki þar.
Fulltrúi brcsk-iranska olíuf jelags
ins í Abadan var Mr. Drake, sem
mynd þessi er af. Þegar hann
neitafíi að afhenda hinu nýja rík-
isolíufjelagi Persa eignir bresk-
iranska oliufjelagsins, var liann
ákærður um skemmdarstarfsemi.
Honum tókst þó að komast úr
landi, skömmu áður en átti að
handjiaka hann. Hefur hann nú
bækistöðvar í Basra í Iralt.
STÆRSTA OLIU-
HREINSUNARSTÖDIN
Bretar höfðu líka hagnað af
olíuvinnslunni. Þeir hafa lagt
miiljónir steriingspunda í að
koma upp stærstu olíuhreinsunar
stöð heimsins á eyjunni Abadan.
Fyrst var olíuframleiðslan í
Persíu meiri en nokkursstaðar
annarsstaðar, en nú hefur olía
fundist svo víða annarsstaðar, að
fljótlega er hægt að bæta sjer
upp þann missi, þó olíuframleiðsl
an stöðvaðist.
HÆTTA Á AÐ RÚSSAR
HREPFI OLÍUNA
Hitt er annað mál, að Vestur-
veldin vilja umfram allt hindra,
að persnesku olíulindirnar lendi
til Kússa. Vafalaust hafa koir.m-
únistar reynt eins og mögulegt er
að æsa til haturs og heíndargirni
í Persiu. Bretar geta ILka bent á
það, að olíusamningurinn frá 1933
heldur fullu gildi sínu og að
Persar geta ekki sagt honum upp
einhliða. Hafa Bretar einmitt
kært persnesku stjórnina fyrir
aiþjóðadómstólr.um í Haag fyrir
rof á þessum samningi. Sem
kunnugt er kvað Haag-dómstóll-
inn upp fyrir nokkrum dögum úr
skurð um það, að hann teldi sig
bæran til að fara með þetta mál
og skipaði hann deiluaðilum, að
láta allt kyrrt liggja í málinu þar
til endanlegur dómur gengi, þar
á meðal skipaðj hann Persum að
fresta gildistöku þjóðnýtingarlag
anna.
Persar hafa látið í það skína,
að þeir ætli einskis að virða þenn
an úrskurð Haag-dómstólsins. Sje
svo, þá er oliudeilan farin að bein
FLViKILMR! '■)
ámp frá san^norrænu ;
sundnefndinui i Kaflavík
NÚ ERU aðeins þrír dagar, þari
til samnorrænu sundkeppninni
lýkur. Síðustu daga hefur að-
sókn að Sundhöll Kefíavíkur ver
ið mikil og má segja, að þátttaka
í keppninni sje nú begar orðin
dágóð. En okkur er kunnugt um
fjölda marga, sem geta synt 200
m, en hafa ekki gert það enn. —•
Við þykjumst vita, að flestum
sje það Ijóst, að enginn maður,
ungur eða gamall. kari eða kona,
sem nokkra möguleika hefur tii
að ljúka þcssaii keppni, má
draga sig í hlje, og liugsa sem svo.,,
að þetta sje eri.il, eða að þa<3
muni ekki um einn.
Það cr siðíei ðísleg skylda
hvers einasía íslendings, sem get-
ur fleyít sjer, afe reyna. — Geri
hann það ekki, er liann niinnj
maður eftir.
Ti! þess að gera þétta sem auð-
veldast fyrir þá Keflvíkmga og*
aðra Suðurnesjamenn, sem eftiri
eru, verður sun^höllin opin frá
kl. 2 til 4 í dag og 8 til 12 annaffi
kvoid og á þnðjudagskvöldi’ö
eingöngu fyrir þa, sem eiga eftie
að keppa. Að ööru leyti verðun
laugin opin fyrir almenning á
venjuiegum tima.
Notiö vel þennan stutta tíma,
sem eftir er. Vio heitum á alla
góða Keflvíkinga að duga nú vel
og vinna að því, að þeir, sem eigsi
eftir að keppa, geri þoð, ef ekkj
fyrir sjálfa sig, ].ú fyrir bæjar-x
fjelag sitt og föðurland.
Takmarkið er að allir syndirj
Keflvíkingar, hv - sem þeir eruj
á landinu, syndi 200 raetra JCyrúj
kl. 12 á þriðjudogskvöld.
FerSaxf fil Ei'iépu
NEW YORK, 7. júlí — Á firnmtu
dag hófst ferðamannastraunmi
Bandaríkjamanna tii INorðuxálf'
unnar fyrir alvöru. Þann dag fórp
4300 ferðamenn frá New York i
5 skipum. Meðal þeirra var skipii
Caronia með 570 íarþega. Ætiar
það í 35 daga fero til Nordkap mec
viðkomu á Islandi.
—Íleuter-NTB.