Tíminn - 01.05.1965, Page 6

LAUGARDAGUR 1. maí 1965
TÍMINN
Hér er Ármann Hermannsson (annar f. v.) að ræða við menn fyrir ufan yöruskemmu hjá Ríkisskip.
Orðinn sljór af þess-
ari endalausu vinnu..
í dag, fyrsta maí, á verka-
maðurinn við Reykjavíkurhöfn
frí; fyrsti dagurinn í langan
tíma, sem hann á frí. Hann
vinnu alla daga, og langt fram
á kvöld. Hann vinnur Iíka um
helgar. Hann vinnur þegar aðr
ir borgarbúar eiga frí. Hann
vinnur mikið vegna þess að
(aunin eru lág og dýrtíðin er
mikil.
Flestir menn kynna sér kjör
og afkomu verkamannsins, meö
því að lesa blöðin eða skýrsl
ur um launamál. Fæstir leggja
leið sína til verkamannsins, og
tala við hann sjálfan, þó svo
hann sé sá sem veit mest
um þau málefní. í tilefni dags
ins fóru fréttamenn Tímans á
stúfana og töluðu við hina
vinnandi menn.
Það sem einkennir verka
manninn við höfnina í dag, er
það að hann er meir en mið-
aldra maður, þreyttur, dapur
og með áhyggjur af því
hvernig hann geti lifað af laun
unum sínum. Hann er með
þeim fyrstu niður á bryggju,
flesta daga ársins, og vinnur
þar fram á kvöld, fer þá beint
heim að sofa, til að geta mætt
tímanlega næsta dag. „Maður
Óskar Níelsson
ég er orðinn of gamall.
er orðinn sljór eftir alla þessa
vinnu,“ sagði einn af verka
mönnum Eimskíp, sem var að
vinna við að lesta Lagarfoss:
„maður ,á aldrei frí, og maður
er alltaf þreyttur, og þegar
heim er komið er hvorki tími
né áhugi til að gera neitt nema
sofa“.
Hvað tala verkamennimir
um? Þeir ræða um afkomu
sína, og hvort verkfall í júní
eigi eftir að skella á, og hvort
það eigi þá nokkuð eftir að
leysa vandann Þeir eru ekki trú
aðir á að verkfall geti leyst eitt
eða annað. Þeir segja að það
hafi svo oft verið verkföll, og
kauphækkanímar hafi jafnóð
um horfið í hærri ríkisgjöld
og vöruverð. „Það er sama
hvernig á þetta er litið“, sagði
einn hjá Ríkisskip „þetta er
bara eitt stórt hjól sem snýst
hraðar og hraðar, og við hér,
erúm einhvern veginn alltaf
útundan".
Það er annað sem hann talar
líka um. Hann segír að enginn
vilji lengur vinna á Eyrinni,
nema gamlir menn og ungling
ar, sem era annað hvort hætt-
ir að nenna að læra eða í frí-
um. „Við emm síðasta kyn-
slóðin, sem vinnur við höfnina“,
sagði einn sem heitir Sigurður,
„við erum allir gamlir og
þreyttir menn“. — Sigurður
hefur rétt fyrir sér. Það vill
enginn vinna lengur við höfn-
ina. Skipafélögin eru í vand-
ræðum að fá menn í uppskíp-
unarvinnu og nýlega þurfti
t. d. eitt af skipafélögunum að
fá danska háseta til vinnu. Þeir
gömlu mæba alltaf, en þeirra
hópur minnkar jafnt og þétt.
Öðm hvora má fá yngri menn,
en oftast em það einhverjir
sem hvergi loða, eða þá menn
sem era bara að leita sér
vinnu í stuttan tíma.
Eftir að hafa gengið um
höfnina nokkra morgna og
talað við Eyrarkarlana sjálfa,
þá fóram við á fund nokkurra
þeirra sem við vissum að töl-
uðu af skilningi og reynslu.
Sökum rúmleysis í blaðinu, þá
er ekki hægt að nefna þá alla,
eða allt sem þeír sögðu.
Inni í vöraskemmunni hjá
SÍS hittum við Óskar Níelsson,
sem er maður um sjötugt.
Hann var að vinna við að opna
og flytja til fóðurpoka.
Bjarni Bjarnason
— það á ekki alltaf að vlnna
til 7 og 8.
— Eg er orðinn of gamall
til að segja þér nokkuð um
þessi mál, sagði Óskar af hóg
værð, en eftir að hafa spjallað
við hann um stund hélt hann
áfram.
Ef við höfum ekki eftir-
vinnu og jafnvel helgidaga-
vinnu, þá getum við ekki lif-
að af þessum launum. Það
byggist allt á yfirvinnu ef
maður á að geta dregið fram
lífið.
— Eg tel það vafasamt að
menn séu bjartsýnir á að verfc
fall geti bætt ástandið. Mér
finnst að allir aðilarnir (í
þjóðfélaginu) eigi að vinna að
lausn i kjaramálunum. Þetta
er tóm endaleysa eins. og það
er í dag.
öskar hélt áfram að tegja
frá Mnr.unni, sem hann taldi
alltof mikla, eíns og allir hin
ir gera líka. Hann sagðisí vera
breyltur og uppgefinn, en
„menn verða að vLina tí þeir
ætla að lifa“.
Sveinn Daníelsson, sem er
miklu yngri maður en Óskar,
og er hjá SÍS sagði;
— Menn eins og ég sem
skulda, þurfa að standa skil á
málunum, og til þess þarf mað
ur að vinna og vinna. Maður
var að vona að verðlagið hefði
haldizt í fyrra, en það fór
eins og alltaf áður.
— Þótt vinnutíminn stytt-
ist í samningunum, verður
maður að vinna jafnlengi og áð-
ur, því alltaf hækka gjöldin
og verðlagið.
— Eg er vantrúaður á að
\erkfall geti bjargað nokkra,
sagði hann að 'okum
Úti hjá Ríkisskip var unnið
af kappi eins og alls staðar
við höfnina. Þrengslin og um-
ferðin há vinnu þeirra
eins og allri vinnu við höfnina.
Það er eins og allt sé þar
þvers og kruss, en einhvem
veginn er alltaf hægt að losa
og lesta skipin.
Bjami Bjarnason, verkstjóri
hjá Ríkisskip stóð fyrir ntan
skúrínn sinn, og með hendurn
ar fullar af farmafritum, og
sagði mönnum hvað ®tti að
gera og hvar hægt væri að
finna eitt og annað. Allir þeir
sem leggja leið sína um höfn-
ina kannast við Bjarna, eða
þekkja hann af viðskiptum.
Hann er búinn að vera hjá
Ríkísskip í 32 ár.
— Það lifir enginn maður
hér á dagvinnu, allir þurfa
að vinna þetta til sjö og átta
á hverjum degi, en það á eng
inn að þurfa að vinna alltaf til
sjö og átta. Það er ekkert líf.
Launin hrökkva bara ekki til
greiðslu á gjöldum og lífs-
nauðsynjum.
— Launahækkun hefur lítið
að segja ef varan hækkar allt
af og skattamir . . .
— En það er eins og það
hafi aldrei verið eins slæmt og
nú. Hugsaðu þér fasteignagjald-
ið hækkaði hjá mér um
helming, úr 7.000 i 14.000. Ann
ars þýðir efcki að^ tala við mig,
talaðu við hann Ármann héma.
Hann er frá Norðfirði.
Bjarni kallaði í Ármann Her
mannsson, sem er eldri maður,
og hefur búið hér í borginni í
fimm ár.
— Maður má ekki eyða
miklu, sagði Ármann og tók
ofan slitínn sixpensarann. Það
er ekki hægt að lifa af dag-
vinnunni. Maður vinnur þetta
til sjö og átta, og um helgar
Iíka.
— Eg er þreyttur á þessari
hringrás.
— Eg veit andskotann ekki
hvort verkfall leysir nobkuð.
Niður við Lagarfoss, sem lá
víð Löngulínu eru verkamenn
að lesta peysur og teppi til
Rússlands. Eg snéri mér að
nokkrum körlum, sem voru að
bíða eftir næsta bíl.
— Eg er löngu uppgefinn á
endalausri vérðbólgu. sagði
einn þeirra, sem hefur lengi