Tíminn - 01.05.1965, Blaðsíða 5

LAUGARDAGUR 1. maí 1965
TÍMINN

: :
...............................

llllll:!

W&mfmi
Utilokað að dag-
vinnukaupið nægi
fyrir nauðsynjum
I vélsmiðjunni Héðni „vest-
ast í vesturbænum“ hittum við
aldraðan mann á þönum fram
ag aftur, upp og niður marg-
ar hæðir, enda hefur hann í
mörg horn að líta, því hann
er e. k. hreinlætismálaráðherra
í þessu lengsta húsi á íslandi,
Jón H.. Fjalldal hcitir hann,
fyrrum bóndi á Melgraseyri
við ísafjarðardjúp.
— Hvenær byrjaðir þú að
vinna hér, Jón?
— Nú er ég búinn að vera
hér í sex ár, vann áður í fisk-
vinnslustöð S.Í.S. inni á Kirkju
sandi, en þegar sambandið
hætti rekstri hennar og leigði
öðrum, fékk ég vinnu hér í
Héðni og hef haldið henni
áfram til þessa dags.
— Og hvaða starf varstu
ráðinn í hér?
— Ég á að annast hreinsun
í þessu mikla húsi, eftir því
sem föng eru á, sópa gólfin,
sjá um að þvottasalur og hrein
lætistæki séu i góðu lagi, því
hér þurfa margir að þvo sér
um hendur og verka sig hátt
og lágt eftir allóhreinlega
vinnu flestir hverjir. Hér vinna
að staðaldri hátt á þriðja
hundrað manns og hafa kom-
izt í 340 að ég man.
—Og hvað er vinnutími
þinn langur?
— Ég mæti í vinnu um leið
og aðrir á morgnana, klukkan
hálfátta og vinn til sex, að
frádregnum hálftíma í mat og
kortér í kaffi. Ég hef nú ekki
tekið mér sumarfrí síðustu ár-
in, og ég hef verið hér að
stjákla daginn út og inn þótt
flestir aðrir hafi verið frá
vinnu, eins og t. d. í verk-
föllum. Þá verða nefnilega lærl
ingamir að halda áfram að
vinna og ég að sjá um að sópa
eftir þá og sjá um að þeir
geti þvegið sér.
— Hvernig fellur þér að
vinna hér?
— Ég hef ekki nema gott
um það að segja, úr því það
átti fyrir manni að liggja að
flytjast suður eftir að ég fékk
kölkunina í fótinn og gat ekki
lengur stundað búskapinn fyr-
ir vestan, sem ég hafði verið
við í 46 ár. Hér er góð.stjórn
á öllum hlutum, sé húsbónd-
inn hér einhver pólitíkus, þá
er af og frá að hann láti í
það skína við okkur, sem vinn-
um hér.
— Úr því heilsan leyfði ekki
að þú gætir haldið áfram bú-
skapnum fyrir vestan, hvernig
getur þú þá stundað þetta
starf með góðu móti?
—Ég varð að leita lækn-
inga hér fyrir sunnan við kölk-
uninni og fór til Snorra Hall-
grímssonar. Og hann sagði mér,
að ef ég vildi ekki verða al-
veg karlægur, yrði ég að fá
mér starf, þar sem ég væri á
sífelldri hreyfingu, alls ekki
setjast á skrifstofu eða fá mér
líkt starf. Og það er sem sagt
þessi mikli gangur samfara
þessu starfi, sem hefur bjargað
mér.
— Telurðu vinnuaðstöðu
hér góða fyrir starfsfólkið?
— Já, það verð ég að segja.
— En kaupið, hvernig finnst
þér það endast?
— Með því móti að vinna
í eftirvinnu, öðruvísi ekki. Og
líka vinnur konan mín úti, og
þannig verður afkoma okkar
mjög sæmileg. En ég get ekki
ímyndað mér, að nokkur mað-
ur geti séð fjölskyldu farborða
með kaupi
vinnudag.
fyrir átta stunda
Einn af verkamönnunum,
sem vinna að staðaldri ír vél-
smiðjunni Héðni, er Ágúst
Pálsson, sem við hittum, þar
sem hann var að Ijúka við
múrverk í nýju viðbygging-
unni.
— Hefur þú _ verið lengi
starfsmaður hér, Ágúst?
—Já, nokkuð lengi, það eru
víst orðin þrettán ár, síðan ég
fór að vinna sem aðstoðarmað-
ur við múrverk hér.
— En hvaða starfa hafðirðu
áður?
— Ég kom hingað úr heima-
sveit minni í Landeyjum árið
1940 og komst í byggingar-
vinnu hjá Einari ríka, þegar
hann hóf byggingu hraðfrysti-
stöðvarinnar hér fyrir neðan.
Þá var fátt stórra húsa hér í
kring. Það voru einkum fiskreit
ir hjallar og skúrar hér í kring-
um Ánanaust. En árið eftir að
við byrjuðum að vinna hjá Ein
ari ríka, var byrjað að byggja
yfir Héðin hér. Og síðan hefur
það haldið áfram nærri stöðugt
síðan, svo þetta er orðið al-
deilis feiknastórt hús, t.d. þessi
viðbygging alveg ný og ekki
alveg lokið öllu, en hér er samt
komin ný deild í smiðjunni,
blikksmiðja, þar sem framleidd
eru ílát fyrir frystihúsin, nú
úr blikki og alúmíni, sem áð-
ur var smíðað úr járni.
— Eru margir verkamenn,
sem vinna við það sama og
þú?
— Það er ósköp misjafnt,
en við erum líklega þrír, sem
erum hér fastamenn við sams-
konar starf, múrverk og við-
Ágúst Pálsson er oft búinn að handleika
þrettán ára múrverk í vélsmiðjunnl Héðni.
þennan stelnbor við
gerðir og breytingar, sem nátt-
úrlega er sífellt verið að gera
eftir því sem þörf krefur.
Telurðu vinnuaðstöðu góða
hér í Héðni?
— Hún er það að flestu
leyti. En ég lít svo á að ekki
sé það haganlegt að öllu leyti
að hafa svona verksmiðjuhús
á þetta mörgum hæðum, það
kostar svo miklar hífingar á
þungavöru, en lyfturnar gera
auðvitað sitt gagn, en þær
geta flutt tvö tonn í einu.
— En öryggi við vinnuna?
— Ég geri ráð fyrir að það
sé eins gott og verið getur,
enda eru hér sífellt í heim-
sókn menn frá öryggiseftirlit-
inu, svo ég veit ekki betur en
allt sé í lagi með það.
— Geturðu lifað góðu lífi af
kaupinu?
— Það er útilokað að láta
dagvinnukaup endast fyrir lífs
nauðsynjum, svo eftirvinna er
því nauðsynleg til að lifa
mannsæmandi lífi, það verða
verkamenn að gera hvort sem
þeim líkar betur eða ver, til
að geta dregið fram lífið. Við
vinnum hér aldrei minna en
tvo tíma í eftirvinnu, og ég
get heldur ekki ímyndað mér,
að hér frekar en annars stað-
ar væri hægt að fá verkamenn
með því að bjóða upp á minna
en þessa éftirvinnutíma, því að
það er staðreynd, að hún er
verkamönnum lífsnauðsyn í
þessari dýrtíð.
Þetta eru ekkl abstrakhnyndir, sem hann Jón H. Fjalldal stendur þarna hjá, heldur handþurrkukassarnir í
hans vestur í Héðni,
Tímamyndir-GE.