Morgunblaðið - 02.04.1952, Blaðsíða 9

Morgunblaðið - 02.04.1952, Blaðsíða 9
Miðvikudagur 2. aprfl 1952 MORCUNBLAÐIÐ 9,1 1 Skýjaborgír rússnesku bylfíngarinnar hrundar Stéttaskipting hvergi meiri en ð RússEandi Bylting rússnesku Bolshevik- anna árið 1917 var fyrst og fremst bylting gegn hinu stétt- bundna þjcðfélagi keisaratím- ans. Samt sem áður er það stað jeynd, að nú i dag, þrjátíu og fimm árum seinna, þá er stétta- skiptingin engu minni í Sov- ét-Rússlandi en hún var í Kússlandi keisaranna. Það er líka fjarri því, að þjóðfélagsfræðingar Sovietríkj- anna láta sér til hugar koma að neita því, heldur leggja þeir aftur á móti áherzlu á aví U.S. S.R. sé ekkert dýrðarland stétt- leysisins. Hin opinbera skýríng þeirra, Sem stefnuna móta er sú, að rúss- neska þjóðin sé ekki enn þá kom- in á það þróunarstig, sem geri hinn stéttlausa, hugsjónakennda kommúnisma framkvæmanlegan, •— að enn verði um nokkurt skeið að hvetja menn, ýmist með gróða- voninni eða hótunum, til þess að fiamleiða meira. Af þessu leiðir, að þá stefnu, sem nú ríkir í þess- um málum má orða í setníngunni: „Menn vinni samkvæmt getu sinni og uppskeri eftir afköstum sínum“ Til þess að afsaka þessa skipan, sem er reyndar auðvaldsfyrir- komulag á hæsta stigi, þá er þvi bætt við, að mismunur sá, sem þannig er geysimikill á launum manna, lífsþægindum og valda- Stöðum sé meinlaus með öllu, því hann skapi ekki stéttir, sem séu fjandsamiegar hver annarri, þar ' sem alþýðumaðurinn sé nú ekki lengur arðrændur í Sovétríkjun- tnn! Að vísu séu tíl stéttir í Sovét- ríkjunum, en þær starfi allar í fullu innbyrðis samræmi og sátt og vinni ósleitilega að lokamark- ir.u: Hinu stéttlausa þjóðfélagi. VERULEIKINN VQNDUR ER En það vill nú svo til, að stað- rcyndirnar eru nokkuð aðrar cn hinar þægilegu afsakanir yfirvald anna vilja vera láta. 1 stuttu máli má’ flokka stéttir Sovétríkjar.na á eftirfarandi hátt: 1) Uppi í efstu þrepum þjóð- ftlagsstigans getur að líta nokkur hundruð fjölskyldur. Forsjármenn þeirra eru meðlimir Politbúrósins (Æðsta ráðsins) og nánustu sam- starfsmenn þeirra í valdastöðum Kommúnistaflokksins, í ríkis- stjórninni og innan hersins og leynilögreglunnar. 2) Þar næst er miklu mann- fleiri stétt, e.t.v. milljón fjöl- skyldna, sem telja innan vébanda sinna æðstu undirmenn valdhaf- anna. Það eru aðstoðarmenn þeirra í flokknum og innan ríkisstjóm- arinnar. Þeir eru æðstu skriffinn- ar í hinu mikla pappírsveldi hinn- ar sósialistisku skipulagningar. Þeir gegna æðri stöðum í hernum og flotanum, ráða deíldum leyni- lögrelunnar, móta stefnuna í hag- fræðilegum efnum. Meðal þeirra, sem í þessari stétt er að finna, eru einnig þekktustu íithöfundarnir, málarar, hljómlistarmenn og vis- jndamenn, auk blómans úr mennta jnannastétt landsins. Einnig er þarna að finna nokkra útvalda Stakhonóvíta, afburða verkamenn og bændur. 3) 1 þriðja flokknum finnum við aftur á móti hina lægri milli- stétt. Til hennar teljast aðallega allir minniháttar embættismenn fiokksins, stjómarinnar, hersin; og flotans. Þar eru einnig verk- fræðingar og aðrir tæknilega menntaðir menn, stjóraendur samyrkjubúanna og fáeinir dugn- aðar bændur og verkamenn., 4) í fjórða flokki er stofninn af öllum bændalýð og verkamanna fiölda Rússlands, og-er hann geysi fjölmennur, sem gefur að skilja. 5) Að Iokum eru í lægstu stétt- ínni milljónir þrælkaðs vinnuafls ánauðugra manna, sem ríkið notar £(tir Meis-ty SchmearZz HÖFUNDUR eftirfarandi greir.ar Harry Schmartz lýsír í fáum orðum af miklum kunnugleika, hve stéttarmunurinn er orðinn gífurlegur í Rússlandi og hversu hin kommúniska yfirráðastétt veltir sér í auði og veisæld á kostnað hinnar stritandi aiþýðu. við ýmislegar framkvæmdir, eink-[ Meðlimir æðsta ráðsins hafa i um um austanvert landið. | kring um 1 millj. rúblur og Það er nánast sagt, óg'erlegt þeir, sem standa þeim næst, inn- að segja um það með nokkurri | neimta hundruð þúsunda rúblna á vissu, hve stór hluti þjóðarinnar ] ári fyrir stöif sín í þágu alþýð- er í hvei'ri stétt sökum hins kom- unnar. múnistiska vana valdhafanna, að nota sama bað og eldhús og aðrir, sem í húsinu búa. j Læknisþjónusta er líka öll önn- ur og betri fyrir háttsetta er.i-1 bættismenn og liðsforingja í hernum, en hinn óbreytti fjöldi fær nokkru sinni notið. Sérstakir spítalar eru eingöngu ætlaðir æðri stéttunum og hinir | útvöldu njóta meira að segja læknishjálpar erlendra sérfræð- inga, þegar á þarf að halda. | Skemmtanalifið er líka með mjög mismunandi blæ eftir því hvar í stétt maðurinn stendur. Það eru aðeins ríkari embættis- mennirnir, sem hafa efni á því, að halda ríkmannlegar veizlur og hátíðar af litlu tilefni, -— enda er hvergi annars staðar húsrými j | fyrir slík veizluhöld. Þeir njóta Þeir, sem míHistéttina skipa, fá einnig sérstakra afmarkaðra sum- aftur á móti ekki nema um 20.000 ardvalarstaða og hressingarhæla, rúblur í ársiaun og lækkar þar en verkamaðurinn og bóndinn á launastiginn skyndilega. j engan kost siíks munaðar, nema En misrpunur launakjaranna og hann setji nýtt met í vinnuaf- >ú djúpa stéttaskipting, sem af köstum eða eigi inn. undir hjá bví stafar kemur í ljós á fleiri verklýðsfélaginu eða flokknum, þá iviðum en í upphæðum árslaun- kemst hann til Krím. mna einum saman. Það kemur j ’.kýrast í ijós í öl!u því, sem tekur ..VONDSLEGA HEFUR OSS il fatnaðar, húsakosts, fæðis og VERÖLBIN BLEKKT“ uinarra lífsnauðsynja. Kjötmeti, | Þannig sér hin rússneska al- ■gg> mjólkurmatur og ferskir þýða byltingardrauma sína um Verkamaðuv í verksmiðiu — laun: 8 þús, rúblur. halda.öllum tölum vandlega leynd- um. En þrátt fyrir það, má þó koma við nokkrum ágizkunum. Þa6 eru í mesta lagi 5 millj. manna í tveim efstu stéttunum, og eru þá allir fjölskyldumeðlimrrnir taldir með. Það er einnig um 2V2% af íbúafjölda landsins. Til miðstéttarinnar munu einnig telj- ast um 10 ’millj. manna eða i mesta lagi 15 millj. Þanpig er það greinlegt, að til hinna æðrj stétta Soviet-Rússlands telst várla 10% af þjóðinni. Vildarkjör þeirra, sem þessar stéttir fylla, einkum þær tvær efstu, eru greinileg og skýr and- stæða þeirra lífskjara, sem miðl- ungskommúnisti má sætta sig við. Þeir njóta miklu hærri launa, og tekjur þeirra eru drýgðar á marg- víslegan annan hátt með uppbót- 1 um og hlunnindum, svo þær verða j mörgum sinnum hærri en meðal j tekjur í landinu. Meðal annars hafa þeir til umráða og eigin af- nota bíla, sem eru í rílciseign, njóta fágætilegra sumardvalarstaða og ýmissa slíkra forréttinda. Þar að auki eru skattar á hátekjum ekki nándar nærri því eins háir og í vestrænum löndum, þar sem tekju skattur er hæstur um 13% í Rúss- landi, munaður og örbirgð Muninn á tekjum manna má skýra i peningaverðmætum á eftir ívextir eru hinum rússneska al öýðumanni að mestu óþekktur nunaður. En í tveim æðsíu stétt- um þjóðfélagsins eru fæðutegund- j grunna ir þessar daglegir réttir. Klæða- búnaður sovietverkamannsins og bóndans er fábreyttur og lítt til skiptanna, jafnframt því, að vera gerður úr ódýrum efnum. En það er önnur saga um klæðnað þeirra, sem tilheyra æðri stctt- unum tveimur. Loðfeldir varna þar margri konunni kulda, og þeir sem vilja geta sniðið föt sín eftir nýjustu Parísartizkunni. — stéttlaust þjóðfélag, þar sem allir séu öðrum jafnir og for- j íéttindi finnist ekki, hrunda til; undir rígbundnum j stéítastiga hinna núverandi valdhafa landsins. En hvaða afleiðingar hefur slík stéttaskipting, sem er‘í Sovétríkj- unum fyrir ástandið þar í dag og mun koma til með að hafa í fram- tíðinni? Það er augljós staðreynd, að einmitt þessi stéttaskipan er upp- spretta veldis hins nýja embætt- ismannaaðals, sem Æðsta ráðið myndar kjarnann úr. Með því að veita milljónum af smáforréttindaklíkum innan ríkis- báknsins, hersins og leynilögregl- unnar nokkra hlutdeild í munaði þeim, sem yfirstéttin öll nýtur, tryggir Stalin og legátar hans sér öruggt fylgi æðri stéttanna j á hverju sem veltur og hver sam örlög alþýðunnar cru. Fjöldinn allur af þeim, sem sér sælu yfirstéttanna í hillingum, hlýtur að leggja mikið í-sölurnar til þess að fá að gægjast inn fyrir hlið himnaríkis forréttinda- stéttanna, og þannig treystir há- aðalinn enn betur veldi sitt. Það sem hvetur marga í lægri stéttunum til þess að vinna af kappi og sýna þegnhollustu og brennheita flokkstrú, er einmitt vonin um að vinna sig upp úr sinni stétt, svo þeir fái lifað að minnsta kosti við mannsæmandi lífskjör. En þrátí fyrir þetta, er stétta skiptingin engu að síður mikill veikleiki, sem getur þegar minnst varir ógnað allri til- veru Sovétríkjanna. Mikill meirihluti þjóðarinnar Zhukov marskálkur — laun 1 millj. rúblur. j ísskápai’, þvottavélar, lúxusbílar og margskonar önnur rafmagns- tæki eru algeng meðal hinna æðri stétta, en alþýðan á þess engan kost að veita sér þau, sökum fá- tæktar, og þar að auki hefur minnsti hluti hennar þau nokk- urn tímann augum litið. Það er þó fyrst og fremst í húsnæðismáiunum, sem eru í afar slæmu ásigkomulagi á vestrænan mælikvarða, sem treinarmunurinn milli ríkra og ?átækra, hinn mikli stétta- nunur kemur greinilega í Ijós. Æðstu embættisgæðingar Soviet jtjórnarinnar spóka sig í stórum úmgóðum íbúðum, búnum öilum ífsþægindum og eiga almennt einn ða fleiri sumardvalarstaði, er eir hverf.a til síðla sumars. Þeir sem fylla millistéttirnar hafa isumir ef til vill ráð á því að eign- | ast séríbúð eða þá lítið einbýlis- | hús.. j En meirihluti hins vinnandi farandi hátt: 1 Sovétríkjunum, fóTks verður að hírast í einu telst til lægsíu stéttar.na, sem sem oft.hafa verið nefnd „Pa/a- jeða tveimur herbergjum hver búa við þröng kjör, lélega kða dís verkamannsins“, hefur verka- fjö!sky!da eg má það gott heita,{ og il! húsakyr.ni. Alltir þessi maðurinn um 8,000 rúblur í árs- j því í ekki svo fáum tilfellum | f jöldi mundi ekki bera mann- laun. Ibúa tvær fjölskyldur saman og legar tilflnnlngar í brjósti, eí Iiann öfundaðist ekki við þá, sem ofar standa og velta sér" í' munaði á kostnað hans. Reiðtn1 hlýtur að brenna í brjósftim milljóna sovietbargara og safrt- ast þar fyrir Iævi blandin. IIVER ER FRAMTÍÐIN? Sovietstjórnin gerir sér án efa:- fulla grein fyrir slíkri innibyrgðrl óánægju og hættuniii, sem af henni getur stafað. St.iórnin reynir að draga úr' henni með því að hafa áróður í frammi, sem dregur athygli fólks- ins að hinni dásamlegu framtíð kommúnismans í landinu þegar' allir geta fengið næg.ju sína og enginn þarf að líða skort. En nú eru þegar liðnir meiía en þrír áratugir síðan að þessí áróður heyrðist í fyrsta sinn og ekkert hefur enn ræzt af ölltf góðærinu, svo orðin ein hljóta að vera farin að missa áhrifa- mátt sinn. En hvað ber framtíðin í skauti sínu? Ef sú þróun, sem þegar er haf- in, heldur áfram, þá mun hið rúss- neska stéttaskipulag halda áfram að eflast og styrkjast, svo að lok- um mætti fremur tala um ríki í ríkinu, en einstakar allsráðandi stéttir, sem nú í dag. Sérhver hagsmunahópur neytir nú allra ráða til þess að sjá svo um, að afkomendur þeirra komist ekki verr af heldur en þeir s.jálfir' í dag. Og þannig eykst stéttamis- munurinn sífellt. Stalin hefur sjálfur gefið mönn- um gott og’ greinilegt fordæmi með 1 því að gera son sinn Vassily að hershöfðingja (lieutenant-gene- ral), en hann er aðeins 30 ára gamall. Atvik þetta hefur senni- lega ekki farið fram hjá rnönnmn, sem ekkert vil.ja fremur en líkjast hinum mikia Stalin. Afleiðing þessa er sú, að frænda og kuim-- ing.japólitík ef allsráðandi uní flestar stcðu- og metorðaveitingar um gjörvöll Sovétríkin. í stuttu máli má scgja, atf hin vonglaða hugsjónatrú, semt ríkti fyrstu árin eftir bylting-- una 1917, sé fyrir löngu horfin á foraut i Sovieíríkjunum. Mest-- an þátt í því hafa átt stjórn- völcíin í Kremlborg, sem end- urvakið Iiafa hina rígbundne* stéttaskiptingu, sem ríkti á keisaratímimum, en Bolshe-* vikarnir afnámu. En foar sem önnur ríki hafar aftur á móti sett sér lög og rétf, sem miðar að því að minnkai biiið milli stéttanna, þá hefur bróunin gengið í þveröfuga átl í Sovietríkjunum. Þó að hin opinbera stéttabar- átta hafi verið afnumin þar í landi, þá býr hún logandi und- ir yfirborðinu og getur bloss- að upp þegar minnst varir. Við slíkar aðstæður getur vart hafa farið hjá því, að frjósamur jarð vegur hafi myndast fyrir boð- skap hinna vestrænu lýðræðis- þjóða, að annað og betra þjóð- skipulag sé til í heiminum ert Sovéttröllriðin örbirgð og stéttaskipting. Dansmærin Ulanova ■ laun: 100 þús. rúblur. Samyrkjubústjóri — Iaun: 20 þús. rúblur. Belgiskur skipsljðri dæmdur í Eyjum VESTMANNAEYJUM 1. apríl: — Síðastliðinn laugardag tók varð- skipið Þór belgiskan togbát að veiðum í landhelgi. Báturinn sem heitir Narwal er frá Ostende og er hann 131 rúm- lest að stærð. Dómur gekk í gær í máli skip- stjórans og var hann sektaður um 7500 krónur, en auk þess var afli bátsins og veiðarfæri gerð upp- tækt. Skipstjórinn hefur áfrýjað ' þessum dómi til H??st?.ré,ttcr. — Bj. Guðm.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.