Morgunblaðið - 05.04.1952, Blaðsíða 1

16 síður
[ 39. árgangur.
80. tbl. — Laugardagur 5. apríl 1952
Frentsmiðja Mergunblaðsins.
Verkfall boðað
. V-A
1
Island má ekki verða hinn veiki hlekkur
T3ki.]Er tll 700.000 werkaanaiiíta
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter-I\TB
NEW YORK, 4. apríl. — Samband stáliðnaðarverkamanna í Banda-
ríkjunum hefur boðað verkfall næstkomandi miðvikudag hafi
samningar ekki tekizt fyrir þann tíma. Tekur verkfallið til urn
700.000 verkamanna í stáliðjuverum landsins og er talið að því
verði naumast forðað úr því sem komið er. Þegar er farið -að
slökkva undir bræðsluofnunum til að forða þeim frá tjóni en sam-
kvæmt samningum skal verkfall boðað með 96 klukkustunda fyrir-
vara í þessu skyni. Deilt er um kauphækkanir verkamanna.
HVAÐ GERIR FORSETINN?
Talsmaður verkalýðssambands-1
ins CIO, Philip Murry, lýsti því
yfir í dag, að hann teldi allar
líkur benda til að úr verkfalli
yrði.
Ekki er enn vitað hvort Tru-
xnan forseti notar heimild sína
samkv. Ttaft-IIartley lögunum
og fyrirskipar að verkfalltnu skuli
frestað í 80 daga eða lætur ríkið
taka rekstur stáliðjuveranna í
sínar hcndur. Fulltrúar verka-
manna hafa lýst yfir að þeir
muni ekkert tillit taka til slíkra
ráðstafana og atvinnurekendur
hafa mótmælt að ríkið taki við
rekstrinum.
DEILAN HÓFST í
NÓVEMBER
Kaupdeila þessi kom til
sögunnar í nóvembermánuði
‘ s. 1. en verkfalli hefur fjórurn
sinnum verið frestað fyrir til-
mæli ríkisstjórnar Bandaríkj-
anna.
Launamálanefnd ríkisins
. mælti í síðustu viku með
nokkurri kauphækkun og
auknum hlunnindum en verka
menn höfnuðu tillögunum og
iðjuhöldar töldu að slíkar
kauphækkanir mundu óhjá-
kvæmilega leiða til verðhækk-
. ana á stálvörum. Talið er að
verkfallið verði alvarlegur
hnekkir fyrir stálframleiðslu
Bandaríkjanna.
iíúba í ósiáð
HAVANA, 4. apríl — Sovétríkin
hafa slitið stjórrimálasambandi
við Kúbu, sökum þess að toll-
heimtumenn þar gerðu tilraun til
að skoða farangur tveggja rúss-
neskra stjórnarerindreka er þeir
komu til landsins fyrir nokkrum
dögum.
Rússarnir neituðu að rannsókn
in yrði framkvæmd og hurfu
áleiðis til Mexíkó við svo búið.
vorjai'
flfúga á ssý
BONN 4. apríl — Fyrsta farþega--
flugvélin með þýzkum einkennis
bókstöfum, síðan heimsstyrjöld-
inni lauk, v'erður tekin í notkun
nokkrum mánuðum eftir að nýju
samningarnir ganga í gildi í stað
hernámsreglugerðanna, sagði
samgöngumálaráðherra Bonn-
stjórnarinnar í dag. Hann upp-
lýsti að samkvæmt nýju samn-
ingunum mættu Þjóðverjar starf-
rækja flúgþjónustu, en 4 ár
mundu iíða áðu-r en hún yrði full-
nægjandi. Aðaleigandi flugfélags
ins, sem áformað er að stofna,
verður þýzka ríkið.
— Reuter-NTB.
Tríesl-hérað
Viðskipfaráðstefn-
an í
MOSKVU 4. apríl: — Fulltrúar
fjögurra leppríkjá á viðskipta-
ráðstefnunni í Moskvu gerðu i
dag tilboð um aukin viðskipti
landa sinna og hins vestræna
heims. Fulltrúi Tékka lýsti því
yfir, hermdi Moskvuútvarpið i
dag, að Tékkóslóvakía gæti á
næstu 2 til 3 árum aukið viðskipti
sín vestur á bóginn um 1000 millj.
dala, ef þróunin í verzlunarmál-
unum yrði með eðlilegum hætti.
Fulltrúi kínverskra kommúnista
lcvað þá hafa þörf fyrir vélar og
verksmiðjubúnað og fulltrúi Pól-
verja taldi að Pólland gæti jafn-
vel tvöfaldað kolaútflutning sinn
ef allt gengi að óskum.
— Reuter-NTB
Uppdráttur þessi sýnir legu
Tríest-héraðs við landamæri
Ítalíu og Júgóslavíu. Með völd
á A-svæði fara herstjórnir Breta
og Bandaríkjanna en Júgóslavar
ráða B-svæði, sem er stærra. Á
Lundúnafundunum er aðeins
rætt um hiutdeiid ítala í stjórn
A-svæðis.
Slóvenai*
mótmæli
LUNÐÚNUM 4. apríl. — Fundi.r
héldu áfram i Lundúnum í <fag
um Tríestmálið og var svo frá
skýrt í opinberri tilkynningu, að
fulltrúar hefðu aðeins skipzt á
skoðunum.
Fulltrúar allra slóvensku flokk
anna á vestursvæðinu í Tríest
hafa sent brezka og bandáríska
utanríkisráðuneytinu orðsend-
ingu þar sem mótmælt er að
ítölum verði veitt aukin hlutdeild
í stjórn A-svæðis, (brezk-banda-
ríska svæðið) þar sem líkur séu
þá meiri til að hlutur Slóvena
verði fyrir borð borinn.
— Reuter-NTB.
frið
ar o
frel
sis
Bjarni Benediktsson,
uíanríkisráðherra
lagsfns minnzf víða
WASHINGTÖN og Lundúnum 4.
apríl: — Þriggja ára afmælis
Atlantshafsbandalagsins var
minnzt í dag í öllum höfuðborg-
um aðildarríkjanna,
. Þeir Truman forseti og Ache-
son utanríkisráðherra. fluttu ræð
ur í þinghúsi Bandaríkjanna, og
sagði forsetinn m. a. að innan
skamms yrðu bandalagsrikin svo
öflug að herstyrk að þau gæ'u
varizt árás hvaðan sem Iiún
kæmi. Acheson sagði að hættunni
hefði enn ekki verið bægt frá
þrátt fyrir aukinn mátt banda-
lagsins. í Lundúnum flutti
Anthony Eden ræðu og sagði m.
a. að Atlantshafsbandalagið ymu
að friði og velferð allra þjóða.
Fulltrúanefnd bandalagsins
minntist afmælisins í Lundúnum
í dag og var Grunther hershöfð-
ingi meðal viðstaddra.
— Reuter-NTB
¥arnarsamf©k frjálsra þjéða
gílupsta sfeS heimsfriðarins
>
Ufverpsræða Bjarna Benedikts-
sei^ar utanríkisráðiherra
ÞRIGGJA ÁRA afmælis Atlantshafsbandalagsins var í gærkvöldi
minnzt í Ríkisútvarpinu. Fluttu þar ræður þeir Bjarni Benedikts-
scn utar.ríkisráðherra, Eysteinn Jónsson fjármáiaráðherra og
Stefán Jóh. Stefánsson fyrrverandi forsætisráðherra.
Allir lögðu ræðumenn áherzlu á hið mikla starf varnarsamtaka
lýðræðisþjóðanna í þágu friðar og öryggis í heiminum.
Bjarni Benediktsson utanríkisráðherra lauk ræðu sinni með
þessum orðum:
„ísland má ekki verða hinn veiki hlekkur í varnarkeðju
friðar og frelsis, enda eiga engir meira en við, sem sjálfir
getum með engu móti varið okkur, undir því, að friður og
frelsi ríki í heiminum. Til þess að svo megi verða eru
örugg samtök hinna friðelskandi frjálsu þjóða líklegasta,
ráðið“.
Ræða utanríkisráðhcrra í heild fer hcr á eftir:
Samningar
undirbúnir
BONN 4. apríl: — Adenauer
kanslari Vestur-Þýzkalands átti
í dag enn einn fund með stjórnar-
fulltrúum Vesturveldanna. Fróð-
ir menn telja, að með fundum
þessum, sem til var stofnað að
frumkvæði kanslarans, eigi að
reyna að ryðja úr vegi öllum
ágreiningsatriðum um efni samn-
ings þess, sem koma á í stað her-
námsreglugerðanna og áformað
er að undirrita eftir 5—6 vikur.
— Reuter-NTB.
\ Oryggisráðinu:
mól oð ræða
Tánb'
lengar
segis* franski fuBitrútn-
Einkaskeyti til Mbl.
frá Reuter-NTB. ...
•k KAÍRÓ, Túnis, París og New
York, 4. apríl: ■— I dag bár-
ust iúkisstjórnum Noregs,
Svíþjóðar og Hollands orö-
sendingar frá túnisku ráð-
herrunum tveim, sem dvelj-
ast landflótta í Kaíró, þar
sem skorað er á þær að styðja
mál Túnisbúa, sem lagt hefur
verið fyrir Öryggisráðið.
■fr Forsætisi'áðherraefninu i
Túnis, Baccouch, hefur enn
ekki tekizt að mynda stjórn
í Jandinu, þrátt fyrir tilmæli
Frakka Og þjóðhöfðingjans1
um að því verði hraðað, sem
mest má verða.
■fr Hernaðarástandi hefur nú
verið aflétt í landinu að
skipun franska hershöfðingj-
ans Garbay. Hefur það ríkt
síðan Chenik og 3 ráðherrar
hans voru handteknir hinn
25. marz s.l.
Á fundi Öryggisráðsins í dag
þar sem rætt var um Túnis-
málið, lýsti franski fulltrú-
inn því yfir, að ráðið þyrfti
ekki að taka afstöðu til þess,
hvort það væri bært til að
fjallá um málið, þar sem ekki
væri um neitt Túnismál að
ræða lengur. Málið væri
leyst með fullu samkomulagi
þjóðhöfðingjans. og íranskra
stjórnvalda.
-A- Þeim ásökunum að beyinn
hefði verið beittur nauðung
vísaði hann algerlega á bug
og sagði að þær væru móðg-
un við beyinn persónulega og
Frakkland.
-&■ Franski fulltrúinn vísaði
einnig á bug þeirri múls-
ástæðu Asíu- og Arabaríkj-
anna, að heimsfriðnum staf-
aði hætta af atburðunum í
Túnis. Hins vegar taldi hann
ófriðarhættu stafa af því fyr-
ir Túnis og nágrannaríki þess
að Öryggisráðið léti máli.3
til sín taka.
^ÞF.GAR aðdragandi heimsstyrj-
aldarinnar 1914—1918 var rann-
sakaður eftir á þótti sýnt, að ef
Austurríkismenn og Þjóðverjar
hefðu sumarið 1914 gert sér grein
fyrir, hversu öflugt ríkjasamband
yrði myndað til varnar gegn yfir-
gangi þeirra, þá muridi hafa tek-
izt að halda friði að því sinni.
Með þennan lærdóm í huga og
hin æfagömlu sannindi, að yfir-
; gangsmenn reyna jafn'an að
sundra andstæðingum ^sínum,
töldu skarpskyggnir menn það
öruggasta ráðið gegn yfirgangi
Hitlers á fjórða tug aldarinnar. cð
láta hann fyrirfram vita hvevju
ofurefli hann ætti að mætr, ef
hann hæfi arásarstríð.
UMMÆLI LITVINOFFS
Fáir orðuðu þetta betu.r cn
Litvinoff, báverandi utam íkis-
ráðherra Rússlands, sem á fundi
i Þjóðabandalaginu í september
1938 sagði að efni til þetta:
„Við álítum, að friðrofarnir
skilji ekkert annað en valdbeit-
ingu og ekkert annað dugi til
þess að stöðva. þá. Þið eruð beirr
ar skoðunar, að ekki eigi að halda
uppi brunaliði, þegar hvergi sé
eldur uppi. Við erum þeirrar
skoðunár, að brnnaliðið vorði
alltaf að vera til taks, ef e'dur
skyldi brjótast út, og að ólíkt
hægata" sé að slökkva eld þaear
nýkviknað er í en þegar húsið er
orðið alelda.“
Því miður tókst ekki að stofna
nógu tímanlega það „brunalið'1,
sem Litvinoff talaði um. í stað
þess gerði sá, sem mest hafði tal-
að um nauðsyn ,-.brunaliðsins“
griðasamning yið siálfan ikveikiu
manninn. Eftir það liðu ekki
nema örfáir dagar þangað til ófrið
arbálið hófst að nýju í Evrópu. og
lagði það áður en langt um )eið
um alla heimsbvggðina. Ekki
hlífði griðasáttmálinn því, að
íkveikjumaðurinn legði eld að
húsi' vlðsemjanda síns er honurr
þótti’ henta.
EIN KYNSLÓÐ —
TVÆR STYRJALDIR
Það fer cð vonum, að eins og
sama kvnslóð sé búin að fá nóg
af ófriði, þeear tvær ægilegustu
styrjaldir, sem sagan greinir frá,
Frh. á bls. 2.