Morgunblaðið - 29.06.1952, Blaðsíða 6

f 6
MORGUNBLAÐtÐ
Sunnudagur 29. júní 1952.

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavflt.
Framkv.stj.: Sigfús Jcnsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgBann.)
Lesbók: Arni Óla, sími 3043.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristin«on.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsl*:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriítargjald kr. 20.00 á mánuði, innanlsnds
t lausasölu 1 krónu eintakiB
ÞjóDholl einingarsteíiia — eoa
þröngir einkshagsmunir
í DAG eiga rúmlega 86 þúsund
kjósenda rétt á að ganga að
kjörborði og velja sér og landi
sínu þjóðhöfðingja. Þar af eru
tæplega 35 þúsund búsettir í
höfuðborginni. |
' íslenzka þjóðin velur við
þessar forsetakosningar ekki
aðeins um menn. Hún velur(
um stefnur. Hún velur um
það, hvort framvegis eigi að(
f ylgja þeirri stefnu, sem
mörkuð var með kjöri hins
fyrsta innlenda þjóðböfðingja,
Sveins heitins Björnssonar,
Sú stefna byggðist á því, að
velja í þjóðhöfðingjastöðu
menn, sem ekki stóðu í eld-
línu pólitískra átaka og kal-
viðri stjórnmálabaráttunnar
léku um. I
Sveinn Björnsson hafði í rúm
20 ár dvalið erlendis í þjónustu
lands síns. Um hann blésu engir j
stormar. Um persónu hans ríkti j
friður og eining. Þessvegna tókst :
honum svo giftusamlega að setja '
á laggirnar innlent þjóðhöfð-
ingjadæmi og rótfesta það með
þjóðinni.
Gagnvart hinum fyrsta inn-
lenda þjóðhöfðingja ríkti engin
beiskja, engin tortryggni eða
sundrung. Þessvegna varð hann
sameiningartákn þessarar sund-
urleitu og deilugjörnu þjóðar.
íslendingum reið á að geta
haldið fast við þessa stefnu.
Stjórnmálaástandið hefur um
langt skeið verið þannig í landi
þeirra að enginn einstakur
stjórnmálaflokkur hefur haft
hreinan meirihluta á Alþingi. Við
stjórnarmyndanir hefur það því
verið mjög mikið matsatriði,
hvðrjum beri að fela forystuna.
Það er oft viðkvæmt atriði og
Að báki þessum frambjóð-
anda standa víðtæk samtök
fólks úr öllum stjórnmála-
flokkum. Milli hans og flokks-
frambjóðanda Alþýðufiokks-
íns, sem lagt hefur mikla
áherzlu á að kljúfa bæði
Sjálfstæðisflokkinn og Fram- j
sóknarflokkinn, stendur aðal
baráttan í dag. Framboð
þriðja frambjéðandans, Gísia
Sveinssonar er vonlaust. Þau
atkvæði, sem á hann falla eru
í raun og veru beinn stuðn-
ingur við Ásgeir Ásgeirsson.
ísiendingar eiga því í dag
um það að velja, hvort þeir
vilja efla víðsýna og þjóð-
holia einingarstefnu, sem
liggur til grundvallar fram-
boði séra Bjarna Jónssonar
eða þröngsýr.a flokkshags-
muni Alþýðufiokksins og
frambjóðanda hans. j
Þeir, sem velja hina fyrr-
nefndu vilja halda áfram að
efla samhug og frið um stöðu
þjóðhöfðingja síns. |
Hinir, sem aðhyllast hina
síðarnefndu vilja kasta forseta
lýðveldisins út í návígi illvigr-
ar flokkabaráttu. |
Allir þjóðhoilir ísiendingar
hljóta að snúast á sveif með
þeirri stefnu, sem mörkuð
var í árdegi frelsistöku þeirra. ’
Það gera í>eir með því að
kjósa séra Bjarna Jónsson
vígslubiskup.
Að ufan
★ SPURNINGIN ER: Eiga
i j hershöfðingjar að berjast cg tala
! eða bara berjast? Frakkar segja
• hið síðarnefnda, Bandaríkjamenn
hið sama. Og Alphonse Juin,
marskálkur af Frakklandi, sá
fimmti í tigharröð allra núlifandi.
franskra manna, virðist mega
súpa seyðio þessa dagana af mál-
lipurð sinni, hreinskilni og orð-
kyngi. Eins og skýit var fiá í
forsíðufrétt blaðsins í gær, hélt
Juin, sem ér yfirmaður alis her-;
afia vestiænna þjóða í Mið-Ev-!
rópu og mikili höfuðsmaðui- í her- j
fræðilegum efnum, ræðu eina'
mikla í miðdegisverðarboðí í París (
fimmtudaginn 26. þ.m. Þar lýsti j
hann því blákalt og umbúðalaust i
vfir, að Frakkland myndi gera sér 1
lít.ið fyrir og hafa sig á biott úr
félagsskap Sameinuðu þjóðanna,
ef Bandaríkjastjórn gerði ekki svo
vel og endurskoðaði hina hlutlausu
afstöðu sína til vinstri handar
styrjalda þeirra, er Frakkar heyja
nú í Afríku og Indo-Kina.
DAUFDR PGRTFDNDDR
ÁSGEIRSLIÐSilMS í GÆR
*
Æsgelri iíkt við Jón forseta
Höldum saman
SAMEIGINLEGAR hugsjónir og
trú á gildi Sjálfstæðisstefnunnar
líklegt til þess að vekja deilur fyrir þjóðina hafa jafnan sam-
milli flokka ef ekki ríkir almennt ejnag þag fólk, sem fyllir stærsta
traust á hlutvendni þess manns, gtjórnmálaflokk þjóðarinnar. —
sem með forsetavald fer. j Sjálfstæðismön num hefur verið
Minnsti stjómmálaflokkur það ljóst, að eining flokks þeirra
þjóðarinnar, Alþýðuflokkur- hefur skapað mátt hans og áhrif.
inn, og einn af leiðtogum hans, Þess vegna hafa þeir lagt kapp á
Ásgeir Ásgeirsson, ákváðu að að koma fram sem ein heild, snúa
ganga í berhögg við þá stefnu, bökum saman í baráttunni.
sem lá til grundvallar kjöri
hins fyrsta forseta íslands.
■ór ORÐ hershöfðingjans orsök
uðu hið mesta uppnám, fát og
skelfingu i frönskum stjórnrnála
heimi, og skýringar og feimnis-
bros franskra stjórnarfulltrúa,
eh það, sem eitt sinn er sagt verð
ur ekki aftur tekið. Og hinn hrein-
skilni hershöfðingi hafði reyndar
hitt naglann á höfuðið og tjáð-
hugsanir og hljóðtal flestra
franskra hershöfðingja og fransks
almennings, sem af skiljanlegum
ástæðum hafa ekki látið skoðanir
sínar upp á svo bersöglan hátt.
Það er ekkert leyndarmál, að
Frökkum finnast þeir vera afskipt
ir og hornrækir í nýlendustríðum
sínum, sérstaklega í Indó-Kína og
Afríku. Þeir telja að Bandaríkin
hafi brugðist sér þar illilega, þau
ausi milljónupi dala í verksmiðju-
byggingar og eyðslufé Evrópulönd
unum til handa, þau heyi styrjöld
í Kóreu af móði miklum og enn
meiri fjáraustri, en Frakkar
standi einir og yfirgefnir í
ströngu stríði í fjarlægum heims-
álfum. Beyinn af Túnis hefur
reynzt þeim einkar baldinn, og
skæruliðssveitir. Ho-Schi Minh í
frumskógum Indó-Kína hafa látið
mörgum Parísarpiltinum blæða út
í flóum og fenjum Tonkin og
Hanoi. Frákkar telja að Banda-
ríkjamönnum beri að vinna einnig
þar gegn kommúnistum, ekki síð-
ur en í Evrópu. En Washington
er á annarri skoðun og mun telja
SLANGUR af forvitnum á-
horfendum var komið í
port Miðbæjarskólans í þann
mund, sem áróðursfundur Ás-
geirsliðsins skyldi hefjast kl.
4 í gærdag. Gat fundurinn !
ekki hafizt fyrr en nokkru ;
síðar, er fleira fóík hafði !
drifið að. — Allan fundinn '
var Barnaskólaportið ekki
fullt, en við grinaverkið fyrir
ofan portið og í göngunum
niður á Fríkirkjuveginn stóð
f jöldi áhorfenda, er langaði til
að sjá og heyra fólkið úr
Sápuhúsinu.
4 undarstjóranum Kristjóni
Kristjónssyni þótti ráðlegast
að tilkynna í fundarbyrjun
að „margar ræður og snjallar" .
yrðu haldnar, svo það skyldi ]
ekki síðar geta farið á milli
mála!
Ræðurnar voru að mestu upp-
tugga úr Forsetakjöri og AB-
blaðinu, um ágæti og glæsi-
mennsku Ásgeirs Ásgeirsson-
ar. Framboð hans væri ekki
pólitískt, en þess var þó ekki
getið af ræðumönnum, að
hann er eini þingmaðurinn og
stjórnmálaforinginn, meðal
forsetaefnanna. Ræðumenn
réðust hastarlega á forystu-
menn stjórnarflokkanna og
báru þá hinum þyngstu sök-
um fyrir að þeir skyldi ekki
fylgja stjórnmálaandstæðingi.
Einn ræðumannanna komst
að þeirri niðurstöðu, að hann
væri að berjast fyrir lífi sínu.
Hann ætti allt undir því kom-
ið, að Ásgeir Ásgeirsson
(bankastjóri) yrði kjörinn!
Eiríkur Bjarnason þóttist
ætla að styðja þau vísvitandi
ósannindi, er Á. Á. mælti í
útvarpsávarpi sínu, að hann
hefði fyrst byrjað að safna
meðmælendum, er framboðin
urðu kunn. Þúsundir manna
um allt land eru þó til vitnis
um, að snatar Ásgeirs leituðu
mörgum vikum áður á menn
um stuðning.
Borgarstjórinn hafði einnig
i ræðu sinni þá smekkvísi og
lítillæti til að bera, að líkja
tengdaföður sínum við Jón
Sigurðsson, forseta.
Þessi liðskönnun Ásgeirs-
manna hlýtur að liafa valdið
þeim sárum vonbrigðum. Orð
ræðumanna um að í dag kjósi
íslenzka þjóðin sér forseta
samkvæmt eigin sannfæringu
og eftir beztu vitund, munu
reynast áhrínisorð.
í dag kýs þjóðin bezta
manninn — séra Bjarna Jóns-
son. —
Xépavepr
Sl; rifshfa stuðningsmanna séra
Bjarne Jónssonar verður ópin í
dag að Kór avogsbraut 12. —
Sími 1465.
I
Hljótt um ópíumfarminn
GLASGOW. — Flutningaskipið
Indian Navigator flutti með síð-
ustu ferð sinni frá Indlandi fimm
tonn af ópíum, sem skyldu fara
til lyfsölu í Edinborg. Bannað
var að upplýsa komu skipsins og
þessum dýrmæta og þó hættu-
lega farmi skipað upp undir öfl-
ugri iögregiuvernd.
Velvakandi skrifar:
CB DAGLEGA LlFINU
Aflát iðnaðarins | menn eða vörudómstól til að vaka
l |jEGAR verzlunin við útlönd yfir því, að settum kröfum sé
.... , , . , var gefin frjáls, komu í ljós fylgt og eins segja fyrir um,
stnð þessi þjona frekast emka-, ýmsir erfiðleikar iðnaðarins, sem 1 hverjar þær skuli vera. Nevtend-
hagsmunum Frakka i nylendu- áður hafði ekki gætt Innlendu
| vörurnar reyndust oft ekki sam-
keppnishæfar og í annan stað
skyni.
★ ÞESS VEGNA verður að,
líta á hótun Juins fyrst og fremst höfðu menn ofurtrú á öllu út-
sem ögrun, er ætlað er að afla auk lendu.
innar hernaðarhjálpar að vesian,
fremur en rökstudda fyrirætlun,
er nokkurn tímann verði fi'ani-
kvæmd.
En ef st.jórnmálamenn eru
, , nokkurs staðar taugabilaðir, þá er
Nú er aherzla lögð a það, að t það á Frakklandi. St jórnarflokk-
sundra röðurf S.ialfstæðisfolks og'
nota það til þess að lyfta einum
Þessi flokkur gat ekki fellt
sig við, að reynt ýrði að fá leiðtoga Alþýðuflokksins til hinna
hlutlausan mann, sem allir æðstu valda í landinu.
flokkar gætu treyst til þess að Hvaða Siálfstæðismaður, karl
fara með þjóðhöfðingjavald. eða kona, vill verða til þess? —
Hann mat meira, að styðja Hvaða einlægur Sjálfstæðismaður
flokksframboð eins þing- vill hðsinna framb.ióðanda Alþýðu
manns síns. . | flokksins til þess að fá fullnægt
Vegna þessarar ráðabreytni persónulegri metorðagirnd sinni?
Álþýðuflokksins hefur í nær , Það er ótrúlegt að margt Siálf-
hálfan annan mánuð staðið gtæðisfólk vilji fremur ljá lið sitt
yfir hörð barátta um forseta- til þesS) en að skapa þ.jóðarein-
embættið, æðsta sameiningar-, n(n, 1]rri mikilbæfan ocr áefet
I urinn, sósíalistar, settist strax á
Meginverkefni iðnaðarins í dag
er að snúa tröllatrú alniennings
frá erlendu vörunum m. a. með
bættri framleiðslu, sem strangt,
en frjálst aðhald getur verulega
stuðlað að.
Hingað til hefur eiginlega ekk-
ert eftirlit verið með iðnaðarvör-
hljóðskraf, æsiræður voru haldn- j um, sem ekki eru til útflutnings,
ar, Juin kallaður „MacArthur nema rétt til að fullnægja fyrir-
Frakklands" og Guy Mollet, ritara mælum heilbrigðislöggjafarinnar.
flokksins, falið að bera fram harð- ‘
Örugg reynsla erlendis
f7RLENDIS hafa neytendur
tákn hinnar íslenzku þjóðar.
í þessari baráttu hafa átökin
oft orðið hörð og óvægin. Um
afleiðingar þess verður ekki
fullyrt á þessu stigi málsins.
Sjálfstæðismenn bera ekki
ábyrð á því að þannig tókst til
1 þetta skiptið. Þeir revndu allt
frá upphafi að skapa sem víð-
tækasta þjóðareiningu um for-
setakjörið. Þegar .auðs^ti var
að ekki var. Qnnt írað' riá sam-
komi^lagi mjllFaílra stjórnmála-
flokka fe£u þeir höndum saman
við næst stærsta stjórnmálaflokk-
inn, Framsóknarflokkinn, um
framboð þjóðkunns ágætismanns,
séra Bjarna Jónssonar vígslu-
biskups.
I mgu um
mann, eins
Jcnsson.
og agæfvn
og séra Bjarna
orð mótmæli við Pinay forsætisráð
herra. Hann hlýddi á. flokksmenn
sína, en hefur sjálfur varizt ailra bundizt samtökum um að
fretta, utan þess, sem hann kvað hrinda ; framkvæmd gæðamati
ræðu Jums ekki hafa verið op.n- - he]ztu iðnaðarvörunum inn-
lendum, sem eru< á boðstólum. —
★ ÞANNIG hefur hvatvís Þegar iðnrekandi óskar eftir
hreinskilni hins orðprúða hershöfð gæðamati á framleiðslu sinni,
ing.ja vafalaust túlkað skoðanir fær hann leyfi til að láta vör-
þeirra tugþúsunda þ.jóðhollra urnar bera sérstakt gæðamerki
S.’álfstæðisfólk! Frakka, sem enn sjá dýröarljóma að mati loknu. Eftirlit er svo með
' t- ,, sigurfýlkinga Napóleons umvaf- vörum hans, meðan hann óskar
i rcyslum samtok okkar. — . , . “ , , ’ ,
Munun, að einin« cr afl Minn ! 'nn nafnl foðurlandsms, og þykir eftir að nota merkið a þær.
llm§, |)ess, «8 ef við sundrum 1 h,n mesta smán af orrustunum í Þannig fá ekki nema fyrsta
flokki okkar. griifum - ið „nd- i Infló-Kína> hvorki töpuðum né flokks vörur að bera gæðamerk-
an Ol.kar eiaín hagsmumun.! nnnuin’ °» belhbrögðum Beyanna en hverjum í sjálfsvald sett,
Vi8 viljuin aS Sjálfstæðisflokk-11 Norður-Afríku. Alphonse Juin, hvort hann kýs vörur sínar til
Iirinn sé su-rkur til þess að geia ' yíirmaður franska bersins, er sá þess eða ekki, í öðrum löndum
látið irott af sér I.-iða í þágu' hfrma®ur’ 0? aðeins þckkir sigur hofur reynslan sýnt, að iðnrek-
alþióðar. Töhnm þess vegna öU fósturlandinu í vil. Þvi vek hann endm. telja sér hag í að gangast
1 fra byssu smm urn '
höndum saman við annnð fó!kíIIrt [ swu slIlnl 1,111 s'uríi Og t(.k undir þetta eftirlit til að fá að
í bessu landi, sem viíl forð-- rað *r hlutverk s'tiornmálamanns
jíjíið’e'f ðin-.'jaemhæí timi
þ.ví að verða um ailan
u m
pólilíski bitbein.
SÆKJUM FRAM T»L SICURS!
fiá ins til þess að rétta hlutr Iands
aldur
nota gæðamerkið.
r sms. — |
| En því miður: Hann mun ekki hafa erindi sem erfiði. víst ^
Margt er til reiðu
IL að gacðamerkin geti kom-
izt á þftrf sérstaba vörumats-
urnir og framleiðendurnir ættu
að skipa flokk matsmannanha
ásamt fleirum..
Þetta er ekki út í bláinn mælt.
Félag íslenzkra iðnrekenda er
hlynnt fyrirkomulaginu, einnig
Húsmæðrafélag Reykjavíkur og
fleiri kvennasamtök. Eftir er þá
að ríða á vaðið.
Triggvi og týskan
MIKINN hroðvirknisbrag setur
það* oft á gluggasýningar og
gluggaauglýsingar, að algeng orð,
skrifuð risavöxnu letri, svo að
þau fylla alin, eru ekki rituð rétt.
Það stingur einkarlega i augun
af því, að í hverri sýningu eru
ekki notuð nema fáein orð.
Fyrir nokkrum dögum stóð
orðið tízka í sýningarglugga, það
tók heilt fet á lengdina, enda
rúmuðust í því tvær villur —
týska —. Á öðrum stað stendur
yfir virðuleg fræðslusýning þessa
daga. Þar er vandvirknin þó ekki
meiri en svo, að Tryggvi Óíeigs-
son verður að sætta sig við að
heita Triggvi.
I
Hroðvirkni
ÞAÐ má segja, að .ekki geri
mikið til um einn staf eða
tvo, þ^gar allt málið er í húfi. En
því aðeins heldur tungan velli,
að hún njóti verðskuldaðrar virð-
ingar og ástar og menn sýni
henni allt af þá. rækt, sem þeir
ffekast kunna.
Hroðvirkrii er líka ámælisverð,
hvar sem hana er að hitta og
hvernig sem hún birtist.