Morgunblaðið - 05.07.1952, Page 8

M0RGUNBLAÐ1Ð
Laugardagur 5. júlí 1952
Hjónín að Múla í Isafir
Saugur Einarsson og
ffrisfjánsdóftir flyfja
LEGAR farið er inrs ísafjarðar-
djup, og komið er nær leiðar-
enda hins langa vegar, ber fvrir
augu vegfarenda reisuleg bænda
I hina myndarlegu bústjórn hús-
bændanna þar.
Nú á þessu vori verða þátta-
skipti í búnaðarsögu þessarar
býli á báða vegu með ísafirðin- 'jarðar. Hjónin, sem ég hef lítil-
um vestan og austan fjarðarins, lega getið eru nú að hverfa það-
eitt þeirra er augað festir við or 'an, og hætta búskap þar. Tel ég
Múli í ísafirði, sem er framar- j siíkt skaða mikinn þessu héraði,
lega í röð hinna reisulegu býla. jog vandfyllt sæti þeirra þar, þó
Þá jörð hefur nú gist um nær engu sé spáð öðru en góðu þeirra
70 síðustu árin sami ættleggur, jer nú taka þar við.
sem jafnframt hefur búið svo að j Býst ég við að margt valdi
jörð þessari, að af nafninu einu þessari breytingu og þá fyrst og
þekkist hún nú við það, sem hún 'fremst þverrandi starfskraftar
var er þau fluttu þangað.
Þegar Kristján Þorláksson og
Valgerður Jónsdóttir frá Lauga-
bóli, hófu þar búskap, var jörð
þessi rýringskot. — Með komu
þeirra dugnaðar- og merkis-
hjióna, tók jörð þessi brátt að
taka stakkaskiptum, samhliða
húsbændanna, sem ekki hafa
dregið af sér við störf, og þær
umbætur jarðarinnar og heimil-
isins því heimt að nokkru þeirra
starfsorku, sem ekki verður aít-
ur skilað.
Auk bústarfanna hefur hús-
bóndinn tekið allmikinn þátt,
isem flestir komast eigi hjá, í fé-
nitidúieabréf
Frarnh. af bls. 7
100 í júní 1950, en meðalvísitala
ullarverðs var 156 árið 1951. —
Húðir og skinn eru 74 en fóru
upp í 144 árið 1951, gúmmí 131,
var 204 árið 1951, bómull 127,
var 153 á s.l. ári, allt miðað við
100 í júní 1950.
Röksemdir stjórnarinnar eru
því þær, að ef laun standi í stað
muni verðlag fara lækkandi, en
ef um hækkað kaupgjald verði
að ræða muni það ekki einungis
auka dýrtíðina innanlands á ný,
heldur og einnig eyðileggja mark
aðinn erlendis fyrir brezkar iðn-
aðarvörur. Samkeppni, einkum
frá Þýzkalandi hefur harðnað
mjög siðustu mánuðina og búizt
er við að hún fari enn vaxandi.
Lítil verðhækkun á brezkri út-
flutningsvöru gæti því orðið til
þess að marltaðir töpuðust al-
gerlega, varan hrúgaðist upp
heima fyrir, verksmiðjur yrðu að
loka og atvinnuleysi fylgdi. Því
verður ekki neitað að þetta er
einmitt það sem farið er að
bryada á i brezka bómullariðn-
aðinum.
Tölur hagfræðinga geta verið
því, sem húsbóndinn var um , ,,, ____ .._0---„— --------------
langt skeið einn mesti sjósóknar- . SinS ar, 6 a/S’ ,°® I réttar og sannfærandi á papp-
og aflaformaður hér við Djúp á|S ar a. ^ai ^ ýSumU ni.. ímum, en brezkar húsmæður
vertíðum í Bolungarvík. Var haf-jSem al?na • ., reTV>^ne n °S munu verða tregar til þess að
... , ,,, , ,. , . bunaðarfelagsstiorn hefur hann
m otArtc m íimhAT Kcirro vitvm I ° °
in 'stórfelld umbót þeirra tíma
,um alllangt skeið verið, enda erj
trúa því að um þverrandi dýrtíð
sé að ræða fyr en þær verða
til margs konar umbota til bættra , . . , . ,
bunaðarhatta a jorðinm, sem þvi ja .■ I þess varar a mnkaupareiknmgi
fastar var sótt og meira í fang, , ' 1 'agl' I vikunnar. Á því bólar ekki enn.
Ég hef átt því láni að fagna Matvæli fara stöðugt hækkandi
færzt með ári hverju, búnaði
jarðarinnar íil bóta.
Laust fyrir 1920 hættu þau
hjón búskap, en við tók sonur
þeirra og dóttir, Magnús og Sig-
urborg, síðar skólastýra hús-
mæðraskólans á Staðarfelli og
víðar og bjuggu þar nokkur ár.
Vöru á þeim árum gerðar mikl-
ar umbætur jörðinni til bóta,
sem allt miðaði að samfelldu við-
reisnarstarfi til handa jörðinni,
og stutt hefur að því að hafa
búið jörðina svo sem hún átti
eftir að verða. Áiáð 1922 taka
við búsforráðum í Múla Stur-
iaugur Einarsson og kona hans
Guðrún Kristjánsdóttir Þorláks-
sonar í Múla. Hafa nú þessi hjón
setið þessa jörð með mikilli prýði
og framkvæmt þar hinar stór-
felldustu umbætur í búnaði. Að
byggingum jarðarinnar fluttu
þau íbúðarhúsið, ásamt fjósi,
hlöðu og öðrum nauðsynlegum
byggingum niður á nýræktar-
svæði er þar var tekið til rækt-
unar og hafa nú gert fyrir all-
löngu að síbreiðu fallegu túni.
Umbætur Sturlaugs og þeirra
hjór.a í Múla eru á margan hátt
séi«tæðar. Með kostnaðarsömum
árlegum umbótum hafa þau jafn-
ar/haldið fjárhag bús sins traust-
um og öruggum. Þau hafa í öllu
síriu dagfari og búnaðarháttum
fetfeð dyggilega i fótspor hinna
beztu búhölda þessa- lands.
Þar hefur alltaf verið gnægð
þeirra hluta, sem blómlegur og
traustur búskapur byggist á. 3ú-
fénaður 'allur jafnan prýðilega
fóðraður og alltaf gnægð fóðurs
hvernig sem um árferði hefur
gengið. Hafa því tekjur búsins og
afrakstur allur lítt verið háður
tíuttlungum veðráttu eða annars
misæris, sem alltaf kemur öðru
hvoru í landí voru.
Heima við bæinn hefur hús-
freyjan ræktað fallegan blóma-
og trjágarð, enda er hún rómuð
hér um sveitir fyrir híbýlaprýði,
hússtjórn og aðrar góðar heim-
ilisvenjur.
Mér hefur jafnan sýnzt þau
hjón samhent í öllu er heimilinu
hefur orðið til. uppbýggihgar. í
rúnjan aldarfjórðung hef ég átt
þess kcst að fylgjast með þróun
allra heimila. hér í inndjúpinu
og get því af reynslu minnzt
þeirra atháfná sérh íyrir augað
ber á heimilum þessa héraðs-
hluta. í+efur jVíúlaheimilið jafn-
an verið í röð , þeirra allra
fremstu um þessa hluti, og ég
ávallt íarið þaðan hvert sinn
fróðari og glaðari í hug að sjá
að kynnast heimili þeirra hjóna í verði, kjöt hefur nýhækkað,
um alllangt skeið, notið alltaf mjólk hækkaði í siðastliðinni
hinnar prýðilegustu gestrisni, viku um Vz penny, frá 6 pence
sem þau eru þekkt að við alla, ‘ per pint (1 pint = 0.568 ltr.).
er þar koma. 1 Þrátt íyrir þessar hækkanir c-r
. . i________ 1___' _ £____ MTI
Margháttaðrar fyrii’greiðslu ’ ekki
hef ég notið hjá þeim og vináttu, •
fyrir allt þetta stend ég i mikilli
þakkarskuld við þau.
Nú þefar þau hverfa frá Múla
óska ég þeim hins bezta á hinu
nýja heimili, og þykist vita að
þau eigi eftir að skila þar eftir-
tektarverðum sporum til bóta
hinu nýja heimili.
Tvö börn þeirra, er þau hafa
átt eru fvrir nokkru fullofðin og
flutt burtu. Kristján sonur þeirra
stundar nám í Sviþjóð, og Gerður
gift húsfreyja á Ísafirðí, bæði hin
mvndarlegustu. Fleiri börn nafa
alizt upp hjá þeim að meira eða
minna leyti, og þau reynzt þeim
sem beztu foreldrar.
Ekki naut Sturlaugur mikillar
menntunar í uppvexti sínum. Þó
dvaldist hann um stuttan tíma
við nám í skóJa þeim er séra
Ólafur í Hjarðarholti hélt uppi
um tima, og mikið orð íór af,-
því Ólafur próf. var kennari
mikill og ucpalandi, sem margir
er hjá honum dvöldu töldu sig
hafa haft varanlegt gagn af, og
mótuðu þá nemendur, er gátu ^
tileinkað sér fræðslustarfið bar. j
Þar var iöfnum höndum lögð
stund á bókleg fræði og :nikil
rækt lögð við hina hagnýtu hlíð
fræðslustarfsins, að nemendur
þyrftu fleira að vita en það sem
hin oft þurra bókafræosla lagði
til. Var skóli séra Ólaís vissu-
enn komin fram öll sú
hækkun, sem von er á eftir að
niðurgreiðslur matvæla hættu.
Harðast kemur þetta niður á fá-
tækustu stéttum þjóðfélagsins,
sem verða að eyða háum hundr-
aðshlutum launa sinna til matar-
kaupa, en eyðir litlu í föt, gólf-
ábreiður og þessháttar vörur,
sem einkum hafa lækkað i verði.
RLAKRNF.PH T/ KOSTAR
68 ÞÚS. KRÓNUR
Síðastliðinn rnánudag skaut
fortiðin upp kollinum stutta
stund í uppboðssölum Southebys
í Bond Street. Litill blaðsnepill
með nokkrum vísum árituoum
var booinn upp og seldur — fvrir
1500 sterlingspund (kr. 68.550.00).
Þetta var upp’naflega handrit-
io að „Hin gömlu kynni“ —
„Auld Lang Syne“, með hendi
Robert Burns. Blaðið hefur und-
nnfarið verið i eigu ungfrú Dora
Robinson, sem er afkomandi
lcga i fremstu röð s’íkrar fræðslu
og góður arineldur þeirra sveita
og héraða er stóðu honum næst.
Áreiðanlega fékk Sturlaugur þar
gott og heilladrjúgt veganesti
ívrir störf sín síðar.
Megi gifta og gott gengi jafn*
an fylgja þessum heiðurshjón-
úm.
P. P.
sagnfræðingsins Sir Archibald
Alison. Fyrsta boð í blaðið var
200 pund, og siðan var boðið af
kappi unz komið var upp í áður-
greint vcrð. Hæðstbjóðandi var
Burns Society — félag Burns-
unnenda i Bretlandi. Bréf frá
Burns til Sir Archibald var einn-
ig selt og fór á lOO.pund.
Þegar handritið að „Auld Lar.g
Syne“ var slegið gátu jafnvel
gamlir og skorpnaðir uppboðs-
braskarar ekki að sér gert að
andvarpa og líta kaupandann öf-
undarauga. Ef til vill áttu þeir
lika einhverjar gamlar minning-
ar tengdar við þessar vísur? Svo
hélt uppboðið áfram, og hlutir
voru slegnir fyrir fimm og tíu
pund eins og áður.
London 30. júní 1952.
- (aronia
Framh. ef hls. ?
í Þjóðminjasafninu og Sölvi Ey-
steinsson í Háskólanum.
FÓSTBRÆBUR SUNGU
í CARONIU
í gærkvöldi voru hátiðahöld í
Caroniu, er farþegarnir héldu
upp á þjóðhátíðardag Bandarikj-
anna. M. a. fór Karlakórinn Fóst-
bræður út i skipið og song
skemmtiferðafólkinu til mikillar
ánægju.
EINS OG BORG
Caronia lagði 28. júní frá New
York. Skemmtiferð þessi mun
standa yfir í 36 daga og verður
komið við á íslandi, Noregi, Svi-
þjóð, Skotlandi, írlandi, Frakk-
landi og Bretlandi. Fréttamenn,
sem skruppu um borð í skipið
lýsa því svo, að það sé eins og
borg með hverju einu, sem til
lifsins þarf. — En síðar verður
skýrt frá því. Skipið sigldi á
brott á miðnætti i nótt.
- Sumarleyflsförin
Framh. af bh. 6
ishafinu úr Axarfirði og af Mel-
rakkasléttu? Þekkir þú Mývatns-
sveit í heiðum morgunljóma há-
sumarsins, eða skóga landsins
hjá Hallormsstað og Vöglum?
Og hefur þú, sem lest þessar
línur, séð og heimsótt merkustu
sögustaðina á þessari leið, heyrt
sagnir þeirra og at'ourðarás?
Ferðafélag íslands efnir nú íil
12 daga ferðar um þessar slóðir:
Suðvestur-, Norður- og Austur-
land. Sú ferð hefst 12 þ. m. og
lýkur 23. júli. Farið verður allt
austúr til Reyðaríjarðar o. fl.
Austfjarða. Dagleiðir verða aldr-
ei ýkja langar, en nægur tími til
að sjá og skoða fjölmarga "leiri
staði en að ofan eru nefndir.
Fyrir fólk, sem gista vill i tjöld
um en á þau ekki, leggur Ferða-
félagið til tjöld. Þá geta þeir,
sem vilja, nestað sig sjálfir eftir
því sem hverjum hentsr og spar-
að þannig kostnað i gisti og veit-
ingastöðum.
rr*
þarfnast
/ DAG frumsýnir Nf/ja Bíó
franska verðlaitnamynd, sem nefti
ist „Drottinn þarfnast þjóna—
Myndin fjallar um mjöy -frum-
stæða íbúa eyjarinnar Sein, sem
er úti fyrir strönd Bretangeskag-
ans. Eyjaskeggjar eru kaþölskir
og lifa i þeirri trú, að sama sé
hvað þeir brjóti af sér, ef þeir
bara geti fengið „syndakvittun“,
Pó séu þei'r hólpnir. — Prestinum
þelrra ofbýður svo, hve þeir ó-
hlýðnast honum, að hann getur
eliki afborið veruna hjá þeim leng
ur og fer til lands. Meðhjvlparinn
tekur að sér störf prestsins, éftir
on eyjabúar hafa ktg t hart að hon
ur.i, en fer samt til lands og nxr
tali af prest.i, sem liann biður um
að kor,ta til þeirra. Presturinn fær
ist undan en lofar samt að reynu
að gera hvað hann getur. Timinn
líðu'i og ekki kemur presturinn. —
En dag einn er Tómas meðhjálp-
arinn kemur í kirkjuna, sér hann
að fontnrinn er orðinn fullur af
vatni, en vigt vatn var fyrir löngu
uppurið. liafði rignt í gegn um
rifu fí þakinu, og áleit liann að
þetla væ'i i tákn frá Guði, svo hann
ó.kveður að syngja messu — eu
fyrst verður að gera við kirkjuna.
Peir hc’fjc verkið og meðhjálpar-
inn, se.m hvorki kunni að lesa né
skrifa, byrjar c.ð æfa sig á mess-
unnii — Áður en verkinu er lokið
kemur lierskip, og með prestinn
innanborðs, ásamt hermönnum. —
Presi.nrinn verður .rfur þegar
hann kemst aó því, hvemig eyja-
l/úar hafa liagað sér, en verður í
lokin uð beygja sig fyrir hinni
frum,stæöu náttzíru þeirra. Mynd-
in ú að gerast fyrir 100 árum, cn
var tekin á eyjunni 1950 og þzirfpi
þá sama sern cngv að brcyta, svo
frnmsiætt cr lífið þar cnn. tbúar
eyjunnar leika sjálfir í myndinni,
en auð-vitað eru aðalhlutverkin í
höndum frægra franskra leikara,
Pierre Frassnay, A.ndré Clement,
Madaleine Robinson. Myndin er
fjarska vel leikin og cr auðvelt
að fyllast samúð með þesswm yf-
irgefnu eyjarskeggjum.
Z.
Campðnía flytur 1
kjarnorku-
sprenpma
HÖFÐAEORG, 4. júlí. — Brezka
herskipið Campania, sem talið er
að hafi fyrstu brezku kjarnorku-
sprengjuna innan borðs, kom til
flotahafnarinnar í Simonstown í
Suður-Afríku í dag. Campania
,er á leið til Ástralíu, þar sem til-
raun verður gerð með kjarn-
orkusprengjuna á eyðiey.
Reuter—NTR
Markús:
A
&
3 CO FAC, I KAVEM'T FOONO ’
ANYTKING IN WOUNDED 6£AR'S
'AT.... PfAiY A mmU7£P.
iWAT'S THtS?
-■•— r^p\ rM 1 T
CABiU
( t,\occt\s\m...Y£f?Y Tfí/CKV!..
P WOUNDED BEAR A'.L'ST HAVE
WOCN THESE WHEN I FIRST
TRAILED HIM OUT OF JOHNNY'S
1) — Mér ætlar ekki að heppn-
2)
mí?
Þessir gervifætur hafa
Kftir Ed Dod4
<■ úRiinmtiMiKiniRt ——iiiunimiiminnmHMi
so wou:;d;d vcar i .as dce.n'3
DISSUISING lUViSCLC |fj A CIS
ELACK HAí:..i:cL TLiE 00'/ WUO
DROPPED THU SLAQ CN ‘‘A at
PAINTED
ROCK /
ast að finna neitt saknærnt í húsi verið notaðir til þess að gera hin
Særða-Bjöms. Jú, h.érna er eitt-
hvað.
dularíullu spor, sem voru fyrir
utan hús Jonna. Og Særði-Björn
hefur þá verið meo þetta innan
á sé’r, þegar ég tók hann fastan.
3) — Og hérna er stóri, svarti
hatturinn.
4) — Nú fer ég að skilja gang-
inn í þessu. Særði-Bjorn hefur
þá notað hattinn til þess að skýla
sér. Og það hefur verið hann,
sem losaði -grjótið úr berginu.