Morgunblaðið - 18.07.1952, Síða 1

SÍÐUSTU vikuna í :naí-mánuði
átti brezki heimspekingurinn
Bertrand Russel áttræðisafmæli.
í þvi tilefni hafði bandaríska út-
varps- og sjónvarpsfélagið ITBC-
TV, viðtal við hinn aldna heim-
speking og Nóbelsverðlaunahafa
og drap hann þar á fjölmörg
atriði mannlífsins, er hann hefur
Bertrand Russel
látið sig svo mjög skipta á langri
og afkastamikilli ævi. ■— Nokkur
orð hans fara hér á eftir.
■Á Um friðarstefnu sína í fyrri
heimsstyrjöldinni: „Ég held, að
heimsstyrjöldin fyrri hafi verið
mikil mistök. . . Ef hún hefði
aldrei verið háð myndu kommún-
istar vart fyrirfinnast, önnur
heimsstyrjöldin hefði aldrei séð
dagsins ljós og ógnin um hina
þriðju væri engin“.
•fc Kommúnistar. „... Ég fór
til Rússlands árið 1920 og fékk
viðbjóð á Sovétstjórninni. Hún
var skipuð hinum göróttustu
tnö.nnum".
★ Nýtízku kenningar í upp-
eldismálum. „Það eru nokkur þau
atriði í hinum nýjustu uppeldis-
kenningum, sem ég veit ekki
hvort eru að öllu réttmæt. Ég
hugði, að ekki væri næg áherzla
lögð á kennsluna. Mér virðist
sem ógjörlegt sé að koma nokkru
í framkvæmd í hinum há tækni-
þróaða heimi, sem við lifum í,
án' allmikillar hagnýtrar þekk-
ingar. Ég er þeirrar skoðunar að
fæst börn og unglingar öðlist.
slíkan lærdóm án allmikils aga
í skólum“.
•jlb Það sem heiminn skortir:
„Alheimsstjórn ... efnahagsleg;
jafnvægi og jafnrétti hinna ýmsu
heimshluta og ... íbúatölu, sem
stendur í stað“.
Á Frelsi: „Ég hygg, að frelsið
verði að eiga sín skynsamleg
takmörk, — sem banni fram-
kvæmd þess, sem beinlínis skað-
ar aðra menn og frelsi annarra
má ekki skaða sjálfan þig, svo
sem varna þér menntunar".
Marx: „Marx sagði sem svo,
að hann berðist fyrir frelsi öreig-
anna. En hið sanna takmark hans
var raunar, að klekkja á borgar-
stéttinni og ástæðan fyrir því að
boðskapur hans hefur leitt til
slíkra hörmunga, sem raun ber
vitni voru einmitt slíkar haturs-
fullar kenningar“.
★ Framtíðin: „Það er örugg
sannfæring mín, að mannkynið
muni halda gegnum þær hörm-
ungar og þjáningar, er það hef-
ur beðið og byggja veröld, sem
sé betri og hamingjusamari en
allir aðrir tímar, er það hefur
lifað.
En því get ég ekki svarað, Hve
langur tími muni líðá, þar til
svo er“.
Nýnazisfar dæmdir York City44 hlvddi ekki stöðvunar-
KARLSRUHE, 17. júlí. — Stjórn- \ J J
skipnninni fyrr en eftir sjö skot
sýsludómstóllinn hér í borg kvað
í fyrradag upp þann úrskurð, að
hægri sósíalistaflokkur þýzka
nýnazistaforingjans Remers,
mætti ekki í íramtíðinni halda
fundi eða fara í göngur á al-
mannafæri. Að auki má flokkur-
ir.n heidur ekkert gefa út á
prenti eða útdeila rituðu máli
meðal almennings. Ef flokks-
menn brjóta eitthvað af sér í
þessum sökum, þá liggur minnst
sex mánaða fangelsi við því.
Réttarhöldin halda áfram
næstu daga.
— Reuter.
eS
VÍN — Eins árs gamall drengur
lét lífið í vikunni af loftþrýst-
ingi frá járnbrautarlest, sem þaut
frarn hjá honum. Hann féll um
koll við gustinn og lézt á leið-
inni í sjúkrahúsið. Þetta vildi til
í Austurríki.
*
Odýr og1 stóraizkin) fram-
Eoiðsla lyfsiiT3 Kortiséeis
tnsíið Ú5* ssí!j
sem vex i Afriku
LUNDÚNUM, 17. júlí — Ný-
lega var kunngerð skýrsla
brezka lyfjarannsóknaráðsins
fyrir árið 1951. Hefur efni
hennar vakið verðskuldaða at-
liygli um heim allan vegna
þeirra stórmerku nýjunga,
sem þar cr frá skýrt. Þrotlans
leit að hráefni til að vinna úr
hormónalyfið Kortisón hefur
fundizt í safa hampplöntu sem
vex á viðáttumiklum land-
flæmum suður í Afriku. Telja
sérfræðingar að bessi uppgötv-
un muni geta valdið straum-
hvörfum í framleiðslu hins
dýra og torfengna lyfs, sem
aðeins fáir þurfandi sjúkling-
ar hafa fengið að njóta og
hlotið heilsubót af. Kortisón
hefur sem kunnugt er reýnzt
hið öflugasta lyf gegn hinum
þráláta og iilkynjaða sjúk-
dómi, liðagigt.
FRAMLEIDSLAN AUÐVELD
OG ÓDÝR
Frá þvi er greint í skýrsl-
unni, að svo ríkulegan forða
nauðsynlegra hráefna til
vinnslu Kortisóns sé að finna
i safa hessarar plöntu, að fram
leiðslan muni að líkindum
reynast auðveld og ódýr.
Hingað til hefur Kortisón
einungis verið unnið úr viss-
um líffærum dýra einkum
nautsgalli og magnið því að
sjálfsögðu verið svo takmark-
að að það hefur hvergi nærri
getað fullnægt þeirri þörf, sem
er fyrir lyfið í heiminum.
Framleiðslan hefur auk þess
verið torveld og kostnaðarsöm
og fæstir getað veitt sér það
þótt ’áanlegt væri.
SÍÐAN 1949
Rannsóknaráðið byrjaði til-
raunir sínar með Kortisón og
annað hormónalyf á ofanverðu
ári 1949, en starfinu miðaði
lítt, sökum þess hversu tor-
fengin hráefnin voru, segir í
skýrslunni. Þessi ívö hormóna-
lyf hafa reynzt mjög árangurs-
rík til lækninga á ýmsum sjúk
dóroum öðrum en liðagigt,
einkum mignsjúkdómum, bloð
og húðsjúkdómum og nú er
verið að rannsaka hugsanlega
beitingu þeirra gegn vissum
lungnasjúkdómum, sem al-
gengir eru meðal 'ðnverka-
manna, sjúkdómum í lokuðum
kirtlum líkamans, brunasár-
um og taugaáfalli.
EFTIRV ÆNTIN G
Þess er nú bcðið með mikilli
eftirvæntingu víða um heim
hverju fram vindur eftir þessa
giftusamlegu uppgötvun, sem
ef til vill verður til þess að
endiirvekja lífsvonir milijóna
þjáðra manna og færa þeim
heilsu og starfsgetu á ný.
segir sér liafa veriB ósnað
Sakadémur ték mélið fyrir í gærdag
SAKADÓMUR Reykjavíkur tók í gær til rannsóknar ákæruna á
hendur skipstjóranum á brezka togaranum York City er varð-
skipið Ægir tók út af Biakknesi í fyrrakvöld. — Samkvæmt staðar-
ákvörðunum þeim er skipherrann á Ægi, Þórarinn Björnsson, lagði
fram í réttinum, var togarinn 1,1 sjómílu innan landhelginnar, en
skjóta varð sjö skotum að skipinu áður en það nam staðar. — Skip
stjórinn á togaranum sem dæmdur var fyrir landhelgisbrot á fyrra
ári, neitaði eindregið að hafa verið að veiðum í landhelgi. Kvaðst
aldrei nær landi hafa komið en 4% mílu. — Hann bar það fyrir
rétti að sér hefði verið ógnað með skammbyssu. Ægir þurfti að
elta togarann í 49 mínútur áður en hann nam staðar.
Réttarhöldin hófust kl. 4 stund
víslega og var Valdimar Stefáns
son, sakadómari, í forsæti, en með
dómendur þeir Hafsteinn Berg-
þórsson og Pétur Björnsson. —
Viðstaddir réttarhöldin voru m.
a J. Lake sem veitir sendiráð-
inu brezka forstöðu í fjarveru
sendiherrans, svo og Pétur Sig-
urðsson yfirmaður landhelgis-
gæzlunnar. Snæbjörn Jónsson var
dómtúlkur. Verjandi skipstjór-
ans er Lárus Fjeldsted hrl. eldri.
Hvíldarlaust var unnið við yfir-
heyrzlurnar til kl. rúml. 10 í
gærkvöldi. Auk skipherrans á
Ægi og skipstjórans á York City
frá Grimsby mættu fyrir réttin-
um loftskeytamaðurinn á togar-
anum.
Á HÁDEGI VAR
SKIPSTJÓRINN í
VARÐSKIPINU
Skipherrann á Ægi mætti fyrst
ur og skýrði frá því er fundum
skipanna bar fyrst saman um
hádegisbilið á miðvikudaginn, en
þá var togarinn skammt utan við
landhelgina. Hafi þá skipstjórinn
á brezka togaranum óskað eftir
samtali. Ægi var siglt að togar-
anum og þar kallast á. Þar eð
Mýr forsætisráðherra í írarc
Hinn 11 m gamfi Ahamd Cahvam
Einkaskeyti lil Mbl. frá Reuter-NTIi
TEfíERAN, 17. júlí: — Nýr forsætisráðherra hefur tekið við völd-
um í íran. Það var í gær, sem Shahinn af íran tók lausnarbeiðni
forsætisráðherrans Mohameds Mossadeghs til greina og bað þjóð-
þingið að skipa nýjan forsætisráðherra. Mossadegh hafði verið for-
sætisráðherra frá því í apríl 1950, og hann hefur á þeim misserum,
sem liðin eru staðið í forsvari fyrir landi sínu í hinni örlagaríku
olíudeilu við Breta.
ORLAGARIK STJORNARTIÐ
Þeir eru nú horfnir á braut úr
landinu, og sítja fransbúar einir
að auðlindunúm, en málið er nú
fyrir alþjóðadómstólnum í Haag.
Það var einnig dr. Mossadegh,
sem varði það þar fyrir hönd
lands síns.
VILDI ALRÆÐISVALD
Tildrög stjórnarskiptanna voru
þau, að eftir að Mossadegh hafði
myndað nýja stjórn fyrir rúmri
viku, bað hann þingið að veita
sér alræðisvald í öllum fjár og
bank'amálum landsins um 6
mánaða skeið, svo takast mætti
betur að koma fótunum undir
hinn riðandi fjárhag landsins.
Þingið neitaði að verða við þess-
ari beiðni og sagði þá Mossa-
degh af sér og gaf upp þá ástæðu
að hann yrði einnig að gegna
starfi hermálaráðherra, ásamt
forsætisráðherraembættinu, hvað
hann gæti ekki.
í dag valdi þingið svo nýjan
forsætisráðherra, með 40 atkv.
og mótatkvæðalaust. Hann er
fyrrv. forsætisráðherra Ahmad
Ghavam. Sá er 77 ára að aldri
og gengdi þessu sama embætti
á árunum 1946—1947. Þá átti
hann drýgstan þáttinn í því að
fá Rússa til* þess að hverfa á
brott með hersveitir sínar úr
landinu, en þar höfðu þær setið
öll stríðsárin.
skipstjórinn á togaranum vildi
ekki kalla hvert erindi sitt væri
við mig, sagði skipherrann, varð
það úr að bátur var sendur eftir
honum.
Skipstjórinn kom svo yfir í
varðskipið til að bera upp erindi
sitt. Sagði hann skipherranum að
hann hefði séð til fjögurra fiski-
báta yfir 50 rúml. að togveiðum
í landhelgi í Faxaflóa. — Það
þætti sér hart á sama tíma seni
Englendingar fengju ekki að
veiða í landhelginni. — Annars
var lítið mark takandi á skip-
stjóranum, sagði skipherrann fyr-
ir réttinum, þar eð hann var
áberandi undir áhrifum áfengis.
Eftir þetta samtal skipherrans
og skipstjórans á togaranum fór
skipstjórinn yfir í skip sitt og
varðskipið sigldi á brott upp að
landi.
—
í LANDHELGI 2 KLST SÍÐAR
ÁKÆRUSKJALIÐ
í ákæruskjali skepherrans á
Ægi, segir m. a. á þessa leið:
Miðvikudaginn 16. júlí kl. 2,22
e. h. var varðskipið statt út af
Ólafsvita á Patreksfirði Og lét
reka. Sást þá til togara rétt laust
við Blakknes. Lék grunur á að
hann væri á veiðum innan fisk-
veiðitakmarkanna. Var þá sett á
t'ulla ferð og haldið út með nes-
inu. Togarinn hélt þá í SSV-læga
stefnu, segir í skjalinu.
Komið var að togaranum kl.
2,50. Var stefna hans þá SSV. Þá
var sett upp stöðvunarflagg, en
togarinn skeytti því ekki. Fimm
mínútum síðar var fyrsta skot-
inu skotið að togaranum. En það
var laust skot og annað rétt á
eftir. Beygði þá togarinn út af
stefnu sinni. Þriðja skotið, var
svonefnt „skarpt skot“, en alls
var hleypt af 7*skotum að tog-
aranum áður en hann nam stað-
ar. Á sama tíma gáfu varðskips-
menn stöðvunarmerki með flautu
varðskipsins, kölluðu á togarann
í talstöð og eins var kallað í há-
talara varðskipsins til togarans
og honum skipað að nema.staðar,
en togarinn var þá að toga með
stjórnborðsvörpu.
Kl. 3,3Ö nam togarinn lokS
Framh. á bls. 2