Morgunblaðið - 31.08.1952, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐ1Ð
Sunnudagur 31. ágúst 1952 1
,Ég fann Dynskógajárniðé
segir Hoiger Gisiason
í TILEFNI af frásögn Hslga
Lárussonar í Mbl. í fyrradag, vill
Holger Gíslason, taka eftirfarandi
fram:
— Það er ekki i étt, sem Helgi
Lárusson heldur fram, að Klaust-
ursbræður hafi fyrstir fundið
járnið, heldur eru staðreyndir í
máiinu þessar. Fyrst og fremst
að járnið var aldrei algerlega
tapað, þar sem Kerlingadals-
bændur og fjöldi manna úr Vík
unnu að því skömmu eftir að
'JPersier losnaði úr fjöru, að
bjarga hluta af því. Fjöldi manna
vissi nokkurn veginn hvar það
lægi 1 sandinum.
— Og 14. október fór ég aust-
ur á sandana ásamt fleiri mönn-
um með mælingatæki, og fann
járnið þá eftir aðeins þriggja
stundarfjórðunga leit, enda naut
ég leiðsagnar kunnugra manna.
Setti ég þá þegar niður bráða-
birgðastikur og mið á staðinn. Þ.
4. nóv. fór ég aftur þangað, segir
Holger. Var svæðið þá kortlagt
og gengið betur frá merkjum og
miðum. Hvað viðvíkur frásögn
Helga Lárussonar af leit Erlend-
ar Einarssonar að járninu í fyrra,
þá er hún rétt, en hinsvegar er
það staðreynd, að þá þegar var
járnið á þeim stað, þar sem ég
fann það og Klausturbræður sið-
ar gengu að því, en ekki úti í
sjó.
— Ég tel, segir Holger, að vinna
sú, sem Kerlingadalsbændur létu
framkvæma, hafi komið Klaust-
ursbræðrum að notum og þar
hafi vérið rétt að farið. Hins
Aðvörun (rá Sfefi
, SVO SEM kunnugt er, var ný-
lega kveðinn hér upp dómur
vegna ólöglegs flutnings tón-
verka og brotlegum framkvæmda
stjóra dæmt að greiða eitt hundr-
að krónur fyrir einn flutnings
hvers lags, auk sekta í ríkissjóð
að við lögðú varðhaldi.. Gjaki
þetta er mörgum sinnum hærra
en hlutfallslegt gjald fyrir aðila
þá, sem öðlast hafa ótvírætt leyfi
STEFS til flutnings.
Einstaklingar, félög og fyrir-
tæki eru hér með vinsamlega að-
vöruð ‘um að láta ekki án leyfis
frá STEFI flytja vernduð tón-
verk, leikin eða sungin eða flutt
af plötum eða böndum eða úr
útvarpstæki fyrir starfsfólk sitt
eða fyrir gesti, er greiða aðgang
eða veitingar eða aðra þjónustu.
Fyrir ólöglegan flutning tónverka
verður krafist fullra skaðabóta
auk sekta að viðlögðu varðhaldi,
en refsingin mun að sjálfsögðu
þyngjast við endurtekin lögbrot.
Þeim notendum tónlisfar, sem
gera upp fyrir lok september-
mánaðar skuldir sínar við STEF,
gefst kostur á mjög lágum
greiðslum og hagkvæmum samn-
ingum við félagið. Eftir þann
tíma má búast við að STEF neiti
hinum brotlega algerlega um
flutningsleyfi í óákveðinn tíma.
Skrifstofa STEFS á Skólavörðu-
stíg 1 A í Reykjavík er opin dag-
lega frá klukkan 5—7 e. h.
Reykjavík, 31. ágúst 1952.
Stef, samband tónskálda og
eigenda flutningsréttar.
vegar langar mig til að benda á
það, að á þeim rúmum þremur
vikum, sem Klaustursbræður
hafa unnið að björgun járnsins,
hafa þeir grafið upp aðeins um
20 tonn af járni. Svarar það ekki
björgunarkostnaði og með sama
áframhaldi tæki það mörg ár að
bjarga járninu. Að lokum vil
ég minnast á það, að ekki virt-
ist gæta þess sjónarmiðs hjá
Klaustursbræðrum að tími væri
tæpur eða hætta á að verðmæti
færu forgörðum, þegar þeir létu
leggja lögbann við björgunarað-
gerðum Kerlingardalsbænda.
SapaS á hkumn
AKUREYRI, 30. ágúst: —
Nokkrir úrvals djassleikarar frá
!Reykjavík, ásamt hinum þekkta
tenór-saxófón-leikara, Ronnie
*Scott, héldu hljómleika í Nýja
!Bíó á Akureyri í gærkveldi. —
| Söngvai i með flokknum var
Hsukur Mortenz.
| Hljómleikunum var forkunnar
vel tekið. Var listamönnur.um
ósnart kiappað lof í lófa, og léku
þeir mörg aukalög við ákafan
fögnuð áheyrenda. Kynnir var
Svavar Gests. Áheyréndur voru
margir. — H. Vald.
iérsuncitíiilar
m

n
fitff samfal viS ungfrú Ásgerði HauksdöHur
íþróffakennara
MBL. hefur átt stutt samtal við
ungfrú Ásgerði Hauksdóttur,
iþróttakennara, sem haft hefur
með höndum súndkennslu
kvenna í sundlaugunum. Komst
hún m. a. að orði á þessa leið:
Sérsundtímar kvenna i sund-
langum Reykjaúíkur, hafa verið
mjög vel sóttir og vakið almenna
ánægju. Hafa þéir staðið að
morgninum frá kl. 9 til 10,30.
mánudaga, þriðjudaga, miðviku-
daga og fimmtudaga. Upphaflega
var konum heimilt að taka börn
sín með sér, en sökum gífurlegra
Á dýraveiðum í.
dýragarðinum
DALLAS, Texas. — Það þykir
góð íþrótt að fara á dýraveiðar í
Áfríku, en þó eru þeir til, sem
iremur kjósa heimatökin.
Starfsmenn ' dýragarðsins í
Dallas í Bandaríkjunum hafa
fengið strengileg fýrirmæli um
að vtSra sig á skotmanni, sem
gert ftefur óskunda í garðinum í
sumat’. Enn hefur ekki tekizt að
ha.fa hendur í hári hans, þó að
hann hafi þegar lagt 5 dýr að
yelli með riffli sínum."
Ásgerður Hauksdóttir,
sundkennari.
þrengsla varð að afnema það.
Aftur á móti' gátu þær geymt
börnin á áhorfendasvæðinu á
iaugarbakkanum, og vár gengið
þannig frá að þau komust ekki
út á götuna.
— Dró þessi ráðstöfun ekki úr
aðsókninni?
— Jú, það gerði það, því börnin
voru óróleg þegar þau sáu mæð-
ur sínar niðri í lauginni. Þau
vildu þá helzt líka vera með.
— Voru allar konurnar ósynd-
gr?
] — Nei. En þær voru byrjendur
’ að því leyti að sumar vildu læra
j skriðsund, sumar þurftu að fá
leiðrétt sundtökin, aðrar vildu fá
meiri hraða og einnig vildu þær
I þeirra rifja upp kunnáttu sína,
J sem ekki höfðu komið í vatn ár-
um saman. Konurnar voru á öll-
1 um aldri og sú elzta hátt á sjötugs
j aldri. Hún var algjör byrjandi en
komst þó á flot. Kalla ég það vel
1 af sér vikið. Yngsti nemandir.n
var hins vegar 6 ára.
KARLMENN ÓÁNÆGDIR
— En voru karlmennirnir eitt-
hvað óánægðir með þennan tíma?
— í fyrstu var gert ráð fyrir því
að konurnar hefðu laugina út af
fyrir sig. En karlmennirnir sóttu
mjög á, jafnvel svo að þeir fóru
fram á að fá hjálp lögreglunnar,
til að fá míli sínu framgengt.
En úr því varð þó eigi og var
karlmönnum lgyfður aðgangur á
þessum tíma, nema konur höfðu
iitlu laugina út af fyrir sig.
Notuðu þá karlmenn sér þetta
mikið? *
— Nei því fór fjarri, eingöngu
tvo fyrstu dagana notuðu þeir sér
það. Svo fór þeim ört fækkandi.
En konurnar leggja mikið upp
úr því -að vera alveg út af fyrir .
sig, og svolítið dró þetta úr að-
sókninni, þó hún væri góð allan
íímann. >
— Hve lengi hefur námskeiðið
ctaðið?
— I fiórar vikur. Hefur kennsla
verið . ókeypis og vegna mikils
áhuga kvennanna, hafa þær get-
,pð fengið það framlengt um eina
viku. Stendur það því næstu viku
og er svo lokið þetta sumarið.
Konurnar eru mjög þakklátar
bæiaryfirvöldunum og beim sem
höfðu forgöngu um að þessir sér-
sundtímar kvenna voru teknir
unr>. tjc-crír unpfrú Ásgerður
Hauksdóttir að lokum.

Indverska dansmærin Lilavati.
IIINIR erlendu dansgestir sýndu]
listir sínar í fyrsta sinn á föstu-
dagskvöld í Þjóðleikhúsinu. Á efn-
isskráhni voru nokkur söguleg
atriði úr klássískum ballettum, all
margir sólódansar klassískir, enn
fremur karakterdansar, að
ó^leymdum hinum indversku rítú-
aldönsum, sem indverska dans-
mærin fór með.
Sýningin hófst með nokkrum
atriCum úr 2. þátti Gisellu-ball-
ctsins, og dönsuðu þau Margrethe
Schanne og K.jeld Noack frá
Kgi. balletinum danska þau atriði
af mikilii snilld og djúpri inn-
lifun. Var einkum svipleikur
þeirra mjög áhrifamikill. And-
stætt atriði var kaflinn úr Draum
myndum Lumbyes, sem þau döns
uðu með aðstoð hins sæn^ka ballet
meistara af mikilli kímni. Einnig
var frammistaða þeirra mjög
kankvís og smekkleg í karakter-
dansi - úr „sveitarhátíðinni í
Brúgge“, Sem bar ljós merki hins
skemmtilega skapara danska
balletsins, fi'anska balietmeistar-
ans Bournonviiles. Eru þau mjög
virðurlegir fulltrúar hins fræga
bailets Dana.
Gunnel Lindgren frá Kgl.
óperunni í Stoþkhólmi sýndi
prýðilega leikni í mörgum sóió-
dönsum. Meðal þeirra voru til-
brigði úr „Þyrnirósu" Tsjaikov-
skís. saminn af Blaríusi Petipa,
litla snillingnum frá, Marseilie,
sðm gerðist brautryo.ja.ndi hins
víðfræga Pétursborgar ballets
eftir miðja öldina sem ieið.
„Kóreógrafíur" hans eru enn dans
aðar svo víða sem rússnesk dans-
list hefur borizt með éftirmönn-
um hans, Fókin', Massín og Lifar,
svo að nefndir séu aðeins þeir
helztu, sem starfað hafa aðallega

Þjóðleikhússins
utan lands síns. Eftirtektarverða
og stílhreina æfingastúdíu eftir
Holmgrcn dansaði frúin einnig
við lag eftir Debussy.
Inga Berggrcn og Carl Gustaf
Kruuse frá borgarleikhúsinu l
Málmey sýndu prýðilegan sam-
dans í klassískum dönsum og
karakterdönsum, sem Kruusö
balletmeist^iri hefur sjálfur sam-
ið. Meðal þeirra eru klassfhkur
menúctt, stílfagur nútímavals ogr
mjög kímin skopstæling á sving-
pjöttum og svellgæjum vorrar ald-
ar. Er Kruuse balletmeistari
mjög hugkvæmur og frumlegur
dansahöfundur (kóreógraf),
Þrátt fyrir ágæta frammistöðm
hinna norrænu gesta og smekk-
legan undirleik hjá Harry Ebeit,
sem einnig leik einleik á píanó,
vöktu hinir undurfögru indversku
dansar einna mesta eftirtekt, ekki
sízt ‘vegna þess, hversu sú dans-
list er sjaldséð í Vesturlöndum.
Er það mála sannast, að vestrærs
danslist (sem talin myndi óþol-
andi borgaraleg og formaiistísk,
ef það væru ekki Rússar, sem
þar standa fremst) margt lært af
hinni safamiklu danslist austur-
landa. Hjá hinni indversku dans-
mey ber mest á hinum undur-
fögru handahreyfingum, sem eru
einhver veigamesti þátturinn I
austrænni danslist, og má vera að
í því efni standi Bali-dansmn enn
framar. Freistandi væri að f.iöl-
yrða meir um list ungfrú Lilavati,*
ef rúm leyfði. Undirleikinn ann-
aðist Sri S. Bose á tvær samstillt-
ar trumbur af furðulegri nær-
færni og f,jölbreytni, og var sam-
leikur hans og' dansmey.iarinnar
með afbrigðum nákvæmur, eigi
síður en hinn þjóðiegi þokki
þeii ra og hæverska.
Nokkuð bar á því, að stuttue
tími hefir orðið til undirbúnings
og samæfinga, aðcins liðugur sói-
arhringur, og gætti einkum nokk-.
urs óstyrks í meðferð ljósanna<
Lagast það vonandi á síðari sýiw
ingum. I
Sýningin var til ánægju ogf
sóma og spáir góðu um samvinnU
Þjóðleikhússins yið helztu leikhúS
Norðurlandanna. Hafi hinir gáf-
uðu gestir þökk fyrir komuna. |
Bjarni GuSmundsson. j
Nokkrar af konunurn, sem tóku þátt í sérsuncttímum kvenna.
LisfhátíS í V.-Berlíst
BERLlN, 30. ágúst: — Á morg-
un, sunnudag, hcfst í Vcstur-*
Berlín mikil listahátíð með þátt«
töku frá tíu ríkjum. Þar veröal
iistaverkasýningar ‘ og Iistkynrw
ing ýmiss konar.