Morgunblaðið - 31.12.1952, Page 4

rs'
MORGVNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 31. des. 1952.
ýi mji
Frá fjós
um o
S. Árnason & Co.
Vélaverkstæði Sigurðar Sveinbjörnssonar
óskar viðskiptavinum sínum
fleoilecjó mjáró
og þakkar viðskiptin á liðna árinu.
Almennar trj ggingar h.f.
<
<
§
<
5
s
i
I
i
S
s
<
S
I
\
s
s
<
i
1
<
i
s
%
<
s
\
i
\
<
i
s
i
s
s
\
i
i
V
V
s
s
/
cji nijar!
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
Carl D. Tulinius & Co. h.f.,
Vátryggingarskrifstofa, Austurstræti 14.
leöUecjt mjar.
með þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
Beigjagerðin.

'ebilecjl mjár!
Heitt & Kalt.
Cjíe!ile<jt
,, /
mjar !
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
Hótel Borg.
■•^■•^■•^••^■•^■••^■•^■•^■•^■•^■•^■•^
n, , .. !
eOLiejt mjar!
Þökk fyrir liðna árið
Vcrkcmiojr;: Skírnir Ii.f.
ÁÐIJR hirti hún kýr og heyjaði
undir Eyjafjöllum, reri á svið
og las latínu. Hún hefur síðan
gist kóngsins Kaupinhöfn, Eyj-
una hvítu og reikað um í lund-
um Boulogne-skógar og á bökk-
um Signu-fljóts, þar sem gleði
og sorgir Parísarborgar búa sam-
an í örlagaríku sambýli og „létt-
úðin liggur í loftinu". — Nú vef-
ur hún glitofna dregla og skrifar
bækur. —
Um hverja ég er að tala? Hún
heitir Anna Jónsdóttir og er frá
Moldnúpi undir Eyjafjöllum. —
Já, það er hún „Anna frá Mold-
núpi“, sem hefur skrifað „Fjósa-
kona fer út í heim“ og „Föru-
kona í Paris“.
Ég hitti Önnu að máli fyrir
r.okkrum dögum og rabbaði við
hana stundarkorn um ýmislegt,
sem á daga hennar hefur drifið.
BEZTA FÓLKIÐ Á ÍSLANDI
— Hvað getið þér sagt mér um
ætt yðar og uppruna?
— Ég er skaftfellingur að ætt,
komin af séra Jóni Steingrims-
syni, ólst hins vegar upp á Mold-
núpi í Vestur-Eyjafjallahreppi.
Þaðan á ég alls hins bezta að
minnast. Undir Eyjafjöllum býr
bezta fólkið á íslandi, þvi að
hvergi skín sólin bjartara en þar.
Þar unnu allir fyrir alla án þess
að spyrja um borgun og fátæk-
lingar liðu þar aldrei skort, á
meðan nokkur átti björg. Á ung-
lingsárum mínum gerði ég mikið
af því að vefa fyrir fólk í sveit-
inni. Ég hafði verið á fimm vikna
námskeiði í vefnaði hjá frú Sig-
rúnu Blöndal, og hefur sú
kennsla komið mér að góðu
gagni síðar meir.
Á LAUGAVATNSSKÓLA
— Hvenær fóruð þér svo að
heiman?
— í fyrsta skipti árið 1929, er
ég fór á alþýðuskólann á Lauga-
vatni. Ég settist þar í efri deild-
ina, en sem undirbúningsmennt-
un hafði ég hlotið átta vikna far-
kennslu í 4 vetur, frá 10—14 ára
aldurs. Ég kunni ágætlega við
mig á Laugavatni. Þetta var ann-
að starfsár skólans og nemendur
80 talsins. Ég kynntist þar mörgu
prýðisfólki og betri húsbónda
hefði ég ekki getað hugsað mér
heldur en Bjarna Bjarnason,
skólastjóra.
— Hvert lá svo leiðin frá
Laugavatni?
— Þegar skólavist minni þar
var lokið, datt mér í hug að
reyna að læra eitthvað meira.
Dreif ég mig til Reykjavíkur sem
ég þá sá í fyrsta skipti á ævinni,
árið 1930, til að sjá til, hvort
hægt væri að koma sér þar
áfram á einhvern hátt. Ekki átti
ég vísa neina skólavist og félaus
var ég með öllu, svo að útlitið
var ekki sérlega glæsilegt.
FÓR í FISKIRÓÐRA
— Þá reri ég að gamni mínu
út á svið til fiskjar og hafði ekki
minna en 23 krónur upp úr róðr-
in.um. Fannst mér ég hafa gert
heldur góðan túr. Fór ég í þenn-
an róður með vesfirzkum for-
manni, sem ég þekkti og lofaði
hann mér oft með sér á sjóinn
siðar meir, þegar ég þurfti á
peningum að halda, en aldrei
hafði ég samt eins gott upp úr
aflanum eins og i fyrsta 23 krónu
rcðrinum.
— Fannst yður ekki sjósóknin
full erfið?
— Nei, þá Var ég svo ung og
sterk, að mér fannst ekkert vera
mér ofraun. Auk þess átti sjór-
inn ágætlega við mig, enda er í
mér ósvikið sjávarblóð. Faðir
minn og afi voru báðir formenn.
Samliil við Önmi fró Moðdnúpi
LAS TIL STÚDENTSPRÓFS
— En hvað um námið?
— Ég las og las, ýmist í her-
bergiskytrunni minni ofnlausri
og ískaldri eða niðri á Lands-
bókr.safr.i. Þar vöru góðir raenn
og gott að vera í þá daga, endo
voru þær mitt líf, stundirnar,
r.f /' ( rð-sit’? bo-. E-
Anna frá Moldnúi>i
gangfræðaprófi og hafði mikinn
hug á að halda áfram til stúd-
entsprófs. En féleysið var mér
löngum erfiður þrándur í götu.
— Jafnframt utanskólalestrinum
varð ég að vinna mér fyrir brýn-
ustu lífsnauðsynjum með því að
þvo þvotta og gera hreint fyrir
fclk, auk þess, sem ég skrapp
öðru hvoru í róður eins og ég gat
um áðan. Ég komst samt yfir að
lesa allt, sem tilskilið var til
studentsprófs og fór ég þá þess
á leit, að ég fengi að sitja einn
vetur í skólanum til loka undir-
búnings, en þ\ú var mér synjað
og þótti mér ærið súrt í broti.
I þessu námsbasli mínu átti ég
þó að tvo góða menn, sem reynd-
ust mér einstaklega hjálplegir í
ráðum og dáð, en það voru þeir
Jón Ófeigsson, yfirkennari og
Dr. Ólafur Daníelsson. Minnist ég
þeirra ætið síðan með þakklát-
um hug. Svo fór að lokum, að
heilsan bilaði vegna hins ónóga
viðurværis, sem ég hafði búið
við í langan tíma. Ég veiktist og
treysti mér ekki til að leggja út
í stúdentsprófið og þar við sat.
HEFÐI VILJAÐ LÆRA
TIL PRESTS
— Þér haíið haft unun af að
læra?
— Mér hefur alltaf þótt meira
gaman af að vinna heldur en að
lesa, en ég vissi, að bókalærdóm-
urinn gæti komið mér að gagni
og stúdentsprófið setti ég mér
sem mark til að hafa eitthvað
ákveðið til að miða við. Seinna
hefði ég haft hug á að læra til
prests, en þær áætlanir fóru all-
ar fyrir iitið.
— Hvað tók þá við fyrir yður?
— Ég varð að leggja allan lest-
ur á hilluna í þrjú ár. Ég virtist
öll vera af mér gengin. Höfuðið
gerði verkfall og taugarnar sömu
leiðis. Þegar ég hafði náð mér
sæmilega, tók ég til v-ið að barna-
kennslu og byrjendakennslu í
ensku, en fannst lítið upp úr því
að hafa, svo að ég sneri mér að
því að vefa fyrir fólk og selja og
hefði það getað gefið mér tölu-
vert í aðra hcnd, en þá þyrmdi
yfir mig lömunarveikinni, árið
1645. Annar handleggurinn á mér
lamaðist og ég hef ekki borið
mitt barr síðan.
„FJÓSAKONA FER ÚT í IIEIM“
„FÖRUKONA í PARÍS“
— En viljið þér nú ekki segja
rrér eitthvað um bækurnar yð-
ar?
— Þær eru nú aðeins tvær. Sú
fyrri þeirra, „Fjósakona fer út í
heim“ kom út fyrir tveimur ár-
um síðan, en hin síðari, „Föru-
kona í París1 er rétt nýkomin úk
Eáðar eru þær frásagnir af ferð-
um mínum: kringum ísland, til
Danmerkur, Suður-Englands, um
Belgíu og Þýzkaland til Frakk-
lands. Ég hafði reynt að nurla
rrér saman aurum fyrir ferða-
koatnaðinum r.ieð vefnaði í
nokkra vetur, þar sem rr.ér
fanr.st ég þurfa hressingar við
r» útbrnin c- rtér'i b’óðið hoTb’.
HERTEKIN í ACHEN
— Og sjálfsagt hefur margt
sögulegt borið við á ferðalögum
yðar?
— Já, það ber ýmislegt við á
langri ferð. T. d. varð ég einu
sinni fyrir því, er ég var stödd
i Achen, á landamærum Belgiu
og Þýzkalands, að ég var þar
hreinlega hertekin. Ég hafði dag-
inn áður keypt farseðilinn í
Kaupmannahöfn fyrir minn síð-
asta pening, svo að mér var
hreint ekki um sel, er mér var
sagt, að ég yrði send aftur til
Brússel, vegna þess, að mér hafði
láðst að fá vegabréf mitt áritað.
Fólk hélt, að ég væri þýzkur
njósnari eða eitthvað þaðan af
verra og enginn vildi mér neitt
.liðsinni veita. Þetta var afleit
íkoma, en í gegn komst ég samt
sem áður um síðir.
TVISVAR í PARÍS
— Hvernig leizt yður á lífið í
París?
— Ég hef komið þar tvisvar,
í fyrra skiptið árið 1950. Þá lifði
ég á skrínukosti og hafði það
yndislegt — reikaði um borgina
frá austri til vesturs og norðn
til suðurs og gaf mér góðan tíma
til að skoða það sem fyrir augun
bar. S.l. sumar lá svo leið mín
| þangað aftur og dvaldi ég þar
í þetta skipti um fimm vikna
tíma.
I
HRIFNUST AF KIRKJUNUM
| — Af hverju voruð þér hrifn-
astar?
| — Af kirkjunum. Ég var heill-
(uð af fegurð þeirra og hátíðleik
og minnisstæð er mér hátíða-
messan er ég hlýddi á í „Sacre
■ - - «4
Nortre Dame kirkjan í París.
Cæur“ kirkjunni á Montmartre-
hæð hinn 22. júní, daginn eftir að
ég kom til Parisar í sumar. —
Þetta var sameiginlegur kaþólsk-
ur kirkjudagur í Frakklandi, og
þúsundir pílagríma úr öllum átt-
um voru þarna samankomnir.
Mér fannst andrúmsloftið þrung-
ið af óumræðilegri helgi og trú-
areldmóði, sem snart mig á ó-
gleymanlegan hátt.
ALLIR MEGA GERA ALLT
—- En Signa?
— Signa er indæl, þó að hún
sé skítug. Hvergi er hægara að
bera saman veldi heimsins og
vesöld en einmitt þarna um mið-
bik Parísar á bökkum Signu, þar
sem fátækt og eymd, auður og
íburður blasir við augum í sömu
andránni, En þarna eru allir
frjálsir — allir mega gera allt og
það er einmitt þetta blessaða
frelsi, sem gerir París svo eftir-
sc'knarverða, jafnvel fyrir fátæk-
lmgana.
— Voruð þér ekki, hin fram-
jandi „fjósakona" norðan frá ís-
j landi, oft furðu lostnar, er þér
komuð fyrst út í hinn stóra
heim?
— Jú, ég var það fyrst í stað.
(Ég gerði mér mat úr öllu, drakk
í mig hvert orð og atvik.
J
ÆVINTÝRIÐ
í FJÓSHAUGNUM!
— Ég hef af guos náð sérstak-
lega gott minni. Það fyrsta, sem
mig rekur minni til á ævinni er
. . ^’^ki gcðfélldari rtburð-