Morgunblaðið - 06.01.1953, Blaðsíða 12

Ve&srýfH! í dag:
SV og S goía. Þykknar upp
síðdegis.
j. ibl, — Þriðjudagur 6. janúar 1933
Sr. KJarna. dömssonar við tninn
ingargK@s|»jónuatuna, SJá bls 1
i um 6(10 trésmiða
laiik hér I bænum í gærdag
- Aðilar samfsykklu
miSlunðriillöp sáitðnefndatinnar.
t GÆR lauk hér í Reykjavík verkfalli trésmíða. Þeir voru í hópi
þeirra er lögðu niður vinnu fyrstu dagana í desember, er hin
«nkla verkfallsaldar- reis. Bæði Vinnuveitendasambandið og Tré-
*miðafélag Reykjavíkur samþykktu tillögu sáttasemjara og sátta-
nefndar þeirrar er skipuð var á sínum tíma til að fjalla um
lausn vinnudeilunnar.
A SUNNUDAGINN
Á sunnudaginn var gengið til at-
kvæða um miðlunartillöguna frá
sáttanefnd og voru úrslit þegar
kunn uœ kvoldið og verkfallmu,
sem hófst 4. des. síðastl., aflétt.
ATKVÆB AGREIBS L A N
Atkvæðagreiðslan í Trésmiða-
félaglnu fór á þá leið, að af 603,
sem á kjörskrá voru, greiddu at-
kveeði 368. Þar af sögðu 205 já
við miðlunartíllögunní, en 160
»ei. —
í Vinnuveitendasamfoandinu
urðu úrsiit atkvæðagreiðslunnar
þau að af 548 er á kjörskrá voru,
greíddu 354 atkvæði, Já sögðu
302, en nei 40. — Auðir seðlar
voru 12.
NYl SAMNTNGUÍUNN
Samkvæmt hinum nýja samn-
ingi verða engar kaupbreytingar.
Trésmiðir fá nú ávallt ókeypis
fæði í allt að hálfan mánuð, ef
't>eic> eru sendir til vinnu út af
Éélagssvæðinu. Áðúh urðu tré-
-íifniðlrnir að greiða efni í matinn
í slíkri vinnu, ef þeir unnu tvo
tímá eða meir í eftirvinnu.
Séu'þeir hinsVegar lengur en
hálfan mánuð í vinnu utan fé-
lagssvæðisins og vir.na tvo tíma
eða lengur í eítirvinnu, verða
þeir eina og áður að greiða efni
í matinn.. Einn kaffitími, að næt-
urlagi, var lengdur um 15 rrú.n-
útur, þ. e. a. s. kl. 3—3.30 í stað
lcl. 3—3.15.
Engar aðrar efnisbreytingar
•vocu gerðar á samningum.
VKNNA HÓFST í
GÆRMORGUN
Strax í gærmorgun hófst vinna
trésxniða hér í Reykjavík, t. d.
við Heiisuverndarstöðina, við
fjölda mörg íbúðarhús, sem bygg
ingarfélög og einstakiingar eiga í
smíðum, við Áburðarverksmiðj-
una og eins mun vinna trésmiða
við írafossstöðina og á Keflavík-
urflugvelli hafa legið niðri að
jnestu.
ssg sja
nterki á Helanum
ER togarinn Sólborg var að
veiðum í gærkvöldi norðar-
iega á Halanum, sáu skipverj-
ar einhver Ijósmerki að því er
þeir töidu eldflugur með
stjömuljósi í N-NA átt.
Togarinn hélt þegar í átt-
ina, en eftir að þeir höfðu
siglt 10 mdur, komu þeir að
ísröndinni. Hélt togarinn
kyrru fyrir, er þar var komið.
Slysavarnaí'élagið hafði
fregnir af því að ensk veður-
athugunarflugvél hefði verið
á sveimi á þessum slóðum utn
líkt leyti og þykir það einna
likiegasta tilgátan, að skip-
verjar kunni að hafa séð ljós-
in t'rá flugvéiinni.
Framleiðsla brennisteins
verður aukin á bessu ári
m
æii naia
A SÍBASTLIÐNU ári flutti íslenzka fcvenaisteinsfélagið út 22®
tonn af óhreinsuðum en völdum brennistetat. Síðari hluta ára
voru tekin í notkun ný tæki til að hreinsa brennistein og hreiusuiS
i þeim milli 30 og 40 tonn. Brennisteinsvmwslan hefur farið franB
t Nánvaskarði í Þinðeyjarsýslu. Á þessu ár4 er báizt við miklum
mun meiri framleiðslu.
um helima a! vaini
i r
lauit eður el!
ÖLDEUÐ kor.a. Ivlaría Magnús-
dóttlr, Grettisgötu 33 B, varð
fyrir bíl um klukkan 5. síðd.,
hirrn 22. desember aíðastliðinn á
Laugaveginum á móts við húsið
jjiúmer 55. — Hún varð fyrir bif-
‘hjóíi, með þeim afleiðingum, að
hún hlaut nokkur meiðsl. Voru
ekki taldar horfur á að .hún
rayndi þurfa að vera ler.gi í
f.júkrahúsi. Meiðsl henr.ar hafa
feins vegar reyr.st það siæm, að
hún er enn rúmliggjar.di í Lands-
spítaianum, en er nú á bata vegi.
Vltni að slysinu hefur skýrt
rannsóknarlögreglunni svo frá að
ekkert Ijós hafi verið á bifhjói-
inu, en því mótmæiir ökumað-
wrinn eindregið. Nú eru það til-
rnæl; rannsóknarlögreglunnar til
þeLcra er sau er siyszð varð, að
j v - - gtfi s;g £ram hið fyrsta.
Á SUNNUDAGINN urðu nokkr-
ar skemmdir af völdum vatns á
veginum yfir Sandskeið. Var Unn
ið í gærdag með vinnuvélum og
bíium, að því að lagfæra veginn.
Mun viðgerðinni sennilega verða
lokið í kvöld.
Ekki þótti ástæða til að loka
veginum, en skemmdirnar urðu
á 200-*—300 m. kafla, austast. Gíf-
urleg rigning var. Vatnið gat
ekki vegna gadds i jörðu, sigið
Þetfa er tilvonandi forsetafrú j niður, og rann því ofan á, undan
BandaríUjanna, kona Eisenhow- hallanum og að veginum. Að því
ers hershöfðingja. Frúin veitti j rak að vatnið flæddi yfir veginn
manni sínum mikinn styrk í og orsakaði þært skemmdir sem
baráttunni fyrir forsetatigninni. * á honum urðu.
ey grein m handritn-
í BerliiMfáe Aítenavis
Eliir Brun, iyrrv. sondiherra.
KAUPMANNAHÖFN, 5. jan. — í Berlingske Aftenavis er grein
eftir Brun, fyrrum sendiherra Dana í Reykjavík og núverandi
deildarstjóra í danska utanríkisráðuneytinu, þar sem hann fjallar
um það, hvers vegna Dönum beri skylda til að láta handritin af
hendi við íslendinga. í grein sinni segir hann m. a.: — Það er
ekki hægt að láta ómótmælt greinum prófessoranna Högs og Gron-
bechs, né leiðara Berlinga tíðinda, þar sem mælt er gegn því, að
handritunum verði skilað. Tvö aðalatriði mæla með því, að ís-
lendingum verði afhent handritin.
VERK ÍSLENDINGA
í fyrsta lagi eru handritin verk
íslendinga, fornaldar . minjar,
sem sýna hina víðfeðmu snilli
forn-íslendinga. Þau eru einu
áþreifanlegu menningarverðmæti
þeirra frá fornri tíð. Danir skilja
ekki fullkomlega hversu íslend-
ingar eiga erfitt með að sætta
sig við, að einustu minnisvarðar
þeirra frá gamalli tíð skuli vera
geymdir erlendis.
HLUTI AF SÁL ÍSLANDS
í öðru lagi eiga sígildar bók-
menntii' íslenzku máli og mennt-
un mikið að þakka.
Sérhverjum íslending er kennt
frá barnæsku að bera virðingu
fyrir og elska skáldskap feðra
sinna. I augum íslendinga eru
handritin meira en safnmunir —
þau eru hluti af sál íslands og
þeirrar þjóðar, sem landið
byggir.
FÁIR VISSU UM ÞAU
Hinsvegar var aðeins fáum
Dönum Ijóst, að .handrit þessi
væru til, áður en farið var' að'
fjalla um málið, og það eru að-
eins fáir útvaldirN hér í landi,
sem vita hvaða verðmæti fólgin
eru í þessum gömlu islenzku
handritum. Aðalatriðið í þessu
máli er því, að handritin eru
Dönum tiltölulega mjög lítils
virði, en íslendingum þeirra
stærsta hjartans mál.
Að endingu segir deildarstjór-
irin: — í þessu máli verðum við
að gera eins og samvizkan bíður
okkur. Hér er um pólitískt mál
að ræða, og verðum við Danir
og þeir fulltrúar okkar, sem um
mál þetta fjalla, að gera það
upp við okkur, hvort þyngra er
á metunum, hin lagalegi réttur
okkar Dana til handritanna eða
hinn siðferðilegi réttur íslend-
inga. — Páll.
LUNDÚNUM — Bílstjóri einn í
Lundúnum lenti nýiega á bifreið
sirmi í árekstri. Farmurinn sem
hann var með, 19 píanó, runnu
fram á við, eyðilögðu stýrishúsið
og lézt bílstjórinn undir farmin-
um.
YFÍRBORDBREN.MSTEINN ♦
Hér er eingöngu um að ræða
svokaUaðan yfirborðsbi'ennistein,
sem myndast sem hrúður við
brennisteinshveri. Má ekki
blanda þessu saman við þær at-
huganir, sem gerðar hafa verið
um það, hvort tiltækilegt sé, að
vinna brennisteininn beint úr
gufu.
220 TONN SELD TIL
SVISSLANDS
Brennisteininum er safnað sam-
an, oft fyrst í stað í hjólbörur,
þar sem hrattinn er mesiur.Síðan
er honum ekið í stórar hrúgur, j
þar sem hægt er að ganga að hon-
uib. Fyrst í stað var brennistein-
inum ekið þannig óhreinsuðum
til Húsavíkur, og hlaðið í skip.
Voru 220 tonn af óhreinsuðum
brennisteini flutt út í spmar og
seld til Svissland.
HREINSUNARTÆKI
AF ÍSLENZKRI GERD
1 nóvember fékk brenni-
steinsfélagið í sínar hendur
hreinsunartæki. Þau eru ís-
lenzk smíði, eftir hugmynd
Baidurs Líndals ei'nafræðings.
Voru síðla árs hreinsuð með
þeim 30—40 tonn af brenni-
steini og reyndist aðferðin við
hreinsunina framúrskarandi
vel, þannig að samkvæmt efna
greiningu var brennisteinninn
99,96%, er nálgast það, að vera
hreinn brennisteinn. Brenni-
steinsvinnslan liggur að sjálf-
sögðu niðri nú yfir veturinn,
þar sem hverirnir eru uppi í
háfjöllum.
M!KI» MAGN BRENNISTEINS
Það er áætlað að við hverina
í Námaskarði séu þrjú til se$
þúsunsi tonn brénnisteins. Þ.ar
að auki cr brennisteinn við hvei.á
í Fremri Námum, Þeystareykj-i
um, Kröflu og víðar, sem vel er
hugsaritegt að vinna. Hreinsún-
artaekjmmm er nú komið fyrir ft
gömiuiri verksmiðjubyggingum I
Námaskaröi.
MILIJÍÖNAVERÐMÆTI
Og hvað um útflutningsverð*
næti? — Verð á brennisteinS
nú er um 30 sterlingspund tomi*
ið, annars mjög breytilegft
og ketust stundum upp í 60—8®
punú tonnið. Hér virðist þvá
ve.ra wn a@ minnsta kosti
Böktarra milljóna króna verð-
mæti að ræða, sem sjálfsagt er
a® nýta._____________
GapprS viðgerS
10 TONNA SÓLARIIRINGS-
FRAMLEIÐSLA
Nú næsta sumar, er áætlað að
hægt verði að hreinsa um 10 tonn
af brennisteini á sólarhring. Er
vinnu lauk í vetur, hafði milli
8 og 9 hundruð tonnum brenni-
steinsins verið safnað saman, sem
biða vinnslu og verður því nóg
starf fyrir hendi fyrst í stað.
og eiiurnyjun
á
MILLILANDAFLUGVÉLIN Gull
faxi fer til Prestvíkur og Kaup-
mannahafnar í dag. Þetta er
fyrsta áætlunarferð Gullfaxa á
þessu ári. Hann mun ekki vera
fullskipaður farþegum í þessa
ferð. Hann er væntanlegur aftur
á miðvikudaginn.
Gullfaxi fer til klössunar í
Kaupmannahöfn hinn 13. janúar
n.k. í þessari ferð mun hann
verða fullskipaður farþegum. —•
Enduraýjunin er mikið verk, þar
eð um gagngera endurnýjun er
að ræða, sem taka mun 3 vikur
að framkvæma. Er þessi viðgerð
hliðstæð þeirri er gerð var á Gull
faxa í Hollandi fyrir þrem ár-
um. Þegar Gullfaxi kemur aftur,
má segja að um nýja flugvél sé
að rseða, en það verður væntan-
lega 4. febrúar.
Enn er fólksbílum fært
um Þingeyjarsýslu
Elnmuna iíð i sýsíimni.
ÁRNESI, 5. jan. — Vetrarveðr-
átta hefur verið hér einmuna góð
i vetur. Var snjólaus jörð fram
undir miðjan desember og að
mestu þýð.
BLÍÐSKARARTÍÐ ENN
Um miðjan desember snjóaði
lítilsháttar. Þann snjó tók upp að
mestu fyrir jól, gerði þá aftur
blíðskapartíð sem hélzt til 30.
desember. Kom þá nokkurt
áhlaup af norðri með dálítilli
snjókomu. Hlýnaði svo aftur 2.
janúar og er jörð nú snjólítil í
byggS.
FÆRÐ ÓVENJU GÓÐ
■ Menn muna varla annan eins
vetur. Póstsamgöngur hafa aldrei
teppzt innanhéraðs það sem af
er vetrinum. I dag og í gær var
ekið á fólksbílum til Akureyrar
' næsturn því eins og á sumardegi
væri.
MISLINGAR OG KÍGHÓSTI
Mislmgafaraldur gengur í Að-
aldai, en er mjög vægur. Kíghósti
stingur sér einnig niður. — Frétta
ritarL
Verkfall sfrælisvagna-
sfjóra í iew York
NEW YORK 5. jan, — Hér í borg
stendur yfir mikið verkfall starfs
manna við strætisvagna borgar-
innar. Um 8000 strætisvagnastjór
ar eru í verkfallinu, það hófst á
miðiuetti á nýársnótt. — Reuter.