Morgunblaðið - 16.01.1953, Blaðsíða 8

MORGUNBLAÐIB
Föstudagur 16. jan. 1953
Otg.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgBarm.)
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600
Askriftargjald kr. 20.00 á mánuði, tnnanlaTula
í lausasölu 1 krónu eintakið
Fjármálaráðherra á Ál]>in§í:
r
Abyrgðarskuldbiitding verkar
sem fjárveifing ufan fjárlaga
MIKLAR UMRÆíÐUR urðu í gær í neðri deild um rikisreikninginn
1950. Var það önnur umræða. Kom reikningurinn frá fjárhagsnefnd.
Mælti framsögumaður nefndarinnar, Skúli Guðmundsson, með að
reikningurinn yrði samþykktur.
Utanför Ólafs Thors
ÓLAFUR THORS atvinnumáía-
ráðherra hefur nú gert þjóðinni
grein fyrir málflutningi sínum
fyrir hennar hönd á þeim fund-
um, sem hann sótti í París, og
viðræðum sínum við ríkisstjórn
Bretlands. Af skýrslii hans er það
Ijóst, að ráðherrann hefur á ein-
arðan og drengilegan hátt skýrt
stefnu og sjónarmið íslendinga í
landhelgismáiinu. Enda þótt sá
árangur hafi ekki ennþá náðst
af för hans, að löndunarbanni á
íslenzkum ísfiski hafi verið af-
létt í Bretlandi, hefur þó áreið-
anlega töluvert áunnizt. Það
skiptir miklu máli að þær þjóðir,
sem víð íslendingar eigum nána
samvinnu við á fjölmörgum svið-
um viti sem gleggst um það, sem
gerzt hefur í þessum málum,
þekki hina brýnu nauðsyn íslend
inga til verndar fiskimiðum sín-
um og viti að þeir hafa í öllu
byggt ráðstafanir sínar á lögum
og rétti.
Yfir öll þessi atriði hefur
málflutningur Ólafs Thors í
þessari för hans áreiðanlega
varpað nýju ljósi, bæði í ræð-
um hans á Parísarfundunum
og í viðræðum við brezku
stjórnina.
í greinargerð þeirri, sem at-
vinnumálaráðherra flutti í út-
varp í fyrrakvöld, komst hann
m. a. að orði á þessa leið:
„í þeim umræðum, sem fram,
fóru, vék ég nokkru nánar að
sjónarmiðum íslendinga, en fram
hefur komið í íslenzkum blöðum,
og lagði einkum áherzlu á, að
hin vestræna samvinna byggðist
öll á því, að rétturinn véki ekki
fyrir valdinu, hvorki réttur vest-
rænna frelsisunnandi þjóða, fyrir
valdi einræðisríkjanna, né rétt-
ur hinnar litlu íslenzku þjóðar
fvrir valdi fámenns, en voldugs
hóps eiginhagsmunamanna í
Bretlandi“.
Það er einmitt þetta, sem hlýt-
ur að skapa okkur íslendingum
sterka aðstöðu í þessari deilu. —
Rétturinn á ekki að víkja fyrir
valdinu. Hinar frjálsu þjóðir Evr
rópu, hafa mýndað með sér og
öðrum vestrænum þjóðum öflug
samtök til þess að vernda rétt
sinn, til þess að lifa í friði og
njóta öryggis um afkomu sína.
Þessar þjóðir vilja ekki lúta valdi
skefjalauss ofbeldis.
ísiendingar ern aðilar að
þessari samvinnu af sömu á-
stæðum og aðrar þjóðir Vest-
ur-Evrópu. Þeir eiga kröfu á
því, að réttar þeirra sé ekki
aðeins gætt, gagnvart þeim
ofbeldisseggjum, sem undan-
farin ár hafa ógnað friði og
hamingju mannkynsins, held-
ur og gegn fámennum eigin-
hagsmunaklikum, meðal
þeirra þjóða, sem þeir hafa átt
við margvísleg og vinsamleg
viðskipti.
í raun og veru hafa hinir
brezku útgerðarmenn sett dökk-
an blett á skjöld vestrænnar
salnvinnu með atferli sínu gegn
mihnstu þjóð Evrópu. Þeir hafa
viljað Láta réttinn vikja fyrir of-
beldinu.
Við íslendingar verðum að
treýsta því, að drengileg túlkun
á málstað okkar og vitneskja
hinna frjálsu þjóða og stjórna
þejrra, einnig brezku stjórnarinn-
arj, um eðli þeirra ráðstafana,
sejp gerðar hafa verið í land-
he^gismálinu, hljóti fyrr en varir
að_leiða til niðurstöðu, sem verð-
uKokkur í vil.
örezku stjórninni hefur enn
verið skýrt frá því hiklaust og
einarðlega, að við munum ekki
víkja frá þeim ákvörðunum, sem
teknar hafa verið. Að sjálfsögðu
munum við ekki neita að hlýta
úrskurði alþjóðadómstóls um
gildi þeirra ráðstafana, sem gerð-
ar hafa verið til verndar íslenzk-
um fiskimiðum. En því fer víðs-
fjarri að í því felist nokkurt und-
anhald frá okkar hálfu í málinu.
Við teljum rétt okkar vera svo
sterkan og ótvíræðan, að við
þurfum ekkert að óttast, þótt
slíks dómsúrskurðar yrði leitað.
Er þess skemmst að minnast að
frændur okkar Norðmenn fengu
einmitt sinn rétt til hliðstæðra
ráðstafana viðurkenndan með
dómi alþjóðadómstólsins í Haag.
Það er því hin argasta
blekking þcgar blað komm-
únista lætur að því liggja í
gær, að það séu svik við hinn
íslenzka. málstað að lýsa því
yfir, að við munum lúta þeim
1 úrskurði, sem slíkur dómstóll
kynni að kveða upp, ef málið
yrði undir hann lagt.
Ný „hreinsun"
ALLT bendir nú til þess að stór-
felld ný „hreinsun" sé í uppsigl-
ingu innan rússneska kommún-
istaflokksins. Hefst hún með því,
að all margir frægir læknar eru
hnepptir í fangelsi og sakaðir um
eiturbyrlanir og önnur álika
skemmdarverk gegn heilsufari
ýmsra æðstu manna Sovétrikj-
anna.
Þessar fregnir þurfa í raun og
veru ekki að koma neinum á ó-
vart. Forleikur þeirra gerðist í
Prag fyrir jólin og hann stendur
ennþá yfir í Austur-Þýzkaiandi
og fleiri leppríkjum Rússa.
Austan járntjaldsins í „sælu-
ríkjum“ kommúnismans, er nú
allt í uppnámi. Allt opinbert líf
þar mótast af óttanum við heng-
ingar og eiturbyrlanir. — Hver
kommúnistaleiðtoginn á fætur
öðrum verður uppvís að svikráð-
um við hinn „mikla" Stalín. Öll
þjóðfélögin eru holgrafin af und-
irferli og ótta kommúnistaleið-
toganna hver við annan.
Þenna „frið“ hefnr komm-
únisminn fært þessnm þjóð-
um í dúfulíki!! Um það verð-
ur ekkert fullyrt á þessu stigi
málsins, hversu víðtæk þessi
nýjasta „hreinsun" innan rúss-
neska kommúnistaflokksins
kann aff verða. í þeim, sem
áður hafa farið fram hafa
flestir frnmkvöðlar byltingar-
innar verið drepnir, ásamt
miklum fjöida af æðstu em-
bættismönnum Sovétríkjanna.
Enn einu sinni fá böðlar Stal-
íns nóg að starfa. En hinn
frjálsi heimur mun draga sín-
ar ályktanir af þessum at-
burðum. IVIeð hverju árinu,
sem líður mun fólkið um viða
veröld öðlast betri þekkingu
á stefnu og starfsaðferðum
kommúnista.
Það er athyglisvert, að blað
kommúnista hér á landi virðist
taka þessum nýjustu fregnum um
„hreinsun“ í Sovétríkjunum eins
og sjálfsögðum hlut. „Þjóðvilja-
menn“ kalla ekki allt ömmu sína,
Hreingerningarnar i Tékkóslóva-
kíu voru sjálfsagðar og eðlilegar.
Þær sýndu að þeirra áliti aðeins
heilbrigði hins kommúníska skipu
lags, og hið fullkomna „réttar-
öryggi“, sem fólkið austan jám-
tjaldsins býr við!!
ATHUGASE.MDIR
ENDURSKOÐANDA
Jón Pálmason, sem er einn yfir
endurskoðenda, gerði athuga-
semdir aðallega við tvö atriði. í
fyrsta lagi miklar ábyrgðar-
greiðslur og í öðru lagi eftir-
stöðvar af óinnheimtum tekjum
ríkisins. Einnig taldi hann út-
gjöld ríkisútvarpsins fara of mik-
ið fram úr því sem áætlað var.
ÁBYRGDIRNAR AÐ SLIGA
RÍKISSJÓÐ
Fjármálaráðherra svaraði. —
Hann samsinnti því að honum
þætti ábyrgðargreiðsiurnar vera
ailtof háar. Taldi hann, að á ár-
inu yrðu 7 milljónir greiddar í
ábyrgðargreiðslur og síðan hefur
enn verið bætt við ábyrgðum. —
T.d. má nefna að af öllum lánum
til rafveiíu Siglufjarðar hefur
ríkið orðið að greiða afborg-
anir. — Sama er að se^ja um
lán til flestra dieselrafstöðva. —
Þær eru dýrar í rekstri og því
gengur illa að greiða afborganir.
Er þá gengið að ríkissjóði, en
hann stendur þá uppi varnarlaus,
því að þýðingarlítið er að ganga
aftur að rafstoðvunum. Sömu
sögu kvað hann vera að segja um
lán til hafnarmannvirkja.
FJÁRVEITINGAR
UTAN FJÁRLAGA
Fjármálaráðherra sagði, að á-
byrgðirnar væru orðnar svo
miklar að þær væru að shga rík-
issjóð. Og þetta reyndist svo í
framkvæmd að þetta væri eins-
konar fjárveitinear utan fjár-
laga. Hefur það farið síversnandi
síöustu ár, vegna lánsfjárskorts.
SIGURÐUR BJARNASON
UM FJÁRSTJÓRN
ÚTVARPSINS
Sigurður Bjarnason tók til
máls varðandi fjárstjórn útvarps-
ins. Hann sagði að leiðrétta þyrfti
þann misskilning að meirihluti
heildarútgjalda rikisútvarpsins
færu til dagskrárinnar. Þannig
hefði það verið að. af tæplega 5
milljón kr. útgjöldum útvarps-
ins 1950 hefðu aðeins 1,2 millj.
gengið til dagskrár. Útgjöld til
dagskrár færu heldur ekki fram
úr áætlun. Árið 1951 var áætlað
til dagskrár 1,2 milljónir, en
varð 1,173,222,68. Annars kvart-
aði Sigurður yfir því að of lítið
fé væri áætlað til dagskrár. —
aði Sigurður yfir þvi að of lítið
væri að fá beztu fræðimenn og
rithöfunda til að flytja erindi.
ÓINNHEIMTAR TEKJUR
Varðandi óinnheimtar tekjur
upplýsti fjármálaráðherra, að
það sem óinnheimt hefði ve’ið á
rikisreikningi 1950 væri mikið
söluskattur. Hefði gengið illa að
innheimta hann, en strangari inn
heimtuieglur hefðu nú verið
settar.
Af hverju sprakk
giasið!
KUNNUR Revkvíkingur kom að
máli við blaðið í gær og sagði
ef+l-'í"’'andi sögu:
í hléinu í bridge-keppni nú ný-
!ega satu tvær konur við borð og
fp-,„ið sér tvær flöskur ’af
svaladrykk og auðvitað fengu
i tom glös með. Áður en
þær höfðu snert glösin eða hellt
í þau, sprakk annað þeirra í smá
agnir með allmiklum hvelli, og
urðu margir varir við.
Nú langar mig, sagði maður-
inn, að fá einhverja ský’,ingu á
þessu fyrirbæri. Hvað segja efna
fræðingarr.ir?
ÞeS ska! tekið fram, að glasið
hafði verið nötað Iengi og vaf
marg-uppþvegið.
Velvakandi skrifar:
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Úr Eyjum
FYRIR skömmu átti ég tal við
kunningja minn í Vestmanna-
eyjum. Hann sagði mér m. a.
frá því, að þátttaka í vetrarvcr-
tíðinni yrði þar sennilega meiri
nú en nokkru sinni áður. Þar
verða gerðir út um eða yfir 00
vélbátar. Er það mikill floti og
fríður. Vertíðin byrjaði líka fyrr
en en oftast undanfarin ár. Mikill
áhugi ríkir fyrir útgerðinni og af-
koma almennings má heita góð.
Aflahorfur virðast vera mjög
sæmilegar og horfa Vestmanna-
eyingar bjartsýnir mót framtíð-
inni.
Ný hráefni til
pappírsframleiðslu!
SKÓGFRÆÐINGAR og aðrir vís
indamenn eru þessa dagana sam-
an komnir í aðalstöðvum FAO í
Rómaborg til að athuga rnögu-
leikana á gukinni papoírsfrani-
leiðslu með því að nota ýmis hita
beltistré, ’ ■ sykurreyr, bambus,
hánm og ýmsar grastegundir.
í sambandi við umræðumar
um tseknilegu hlið málsins á áð
athuga gæði pappirsins og arð-
semi framleiðslunnar í samaii-
burði við núverandi pappirsfram
leiðslu í Evrópu og Kanada.
En um leið og bátaflotinn býst
á veiðar liggja togarar bæjarút-
gerðar þessa þróttmikla útgerð-
arbæjar við landfestar. Þeir hafa
ekki hreyft sig á veiðar síðan
seint í nóvember s.l. Allt er í hinu
mesta öngþveiti með rekstur
þeirra. Meginhluti Vestmannaey-
inga hefur misst alla trú á þenn-
! an bæjarrekstur. En fólkið vill
samt ekki missa þessi myndar-
legu skip úr bænum. Vona menn.
að þau komist sem fyrst í hendur
dugandi einstaklinga eða félags-
samtaka þeirra, sem kunna og
geta rekið þau.
Fólkinu fjölgar
FÓLKINU í Vestmannaeyjum
fer nú stöðugt fjölgandi. Á
s.l. ári fjölgaði íbúnm kaupstað-
arins um. 200,manns. Eru þeir nú
orðnir um 4 þúsund.
Unga fólkið í Eyjum hefur
mikinn áhuga fyrir þátttöku í
framleiðslunnL Mestur hluti sjó-
mannanna á vélbátaflotanum eru
ungir menn. Margir þeiira stefna
að því takmarki að verða skip-
stjórar og eignast sjálfir bátinn
sinni.
Atvinnuleysi er þar mjög fátítt,
Á vetrarvert’ðinni hefur það oft
hert, að strákarnir í Gagnfræða-
skólanum hr.fa fensið frí til þess
að vinna að aðgerð aflans þegar
mest berst á land.
Við skulum vona, að vert’ðin
í Vestmanneevjum verði að bessu
sinni hinu duglega fólki Eyjanna
hagstæð.
Fá"in orð um
f jölsky lduntvndÍE.
MARGIR eru sífel'.t að fárast
vfir þvi, sð sumstaðar séu
fjölskylöumyndir upp um alla
veggi, hillur og borð, á heimilum.
Þetta sé; úrelt og ankanalegt.
:Ég er ekki á sama máli og þess-
ir gagnrýnendur. Mér virðist það
algert matsatriði, hvað fólk eigi
að hafa í kring um sig sér til
augnayndis og hibýlum sínum til
prýði. Það er gamall og þjóðleg-
ur siður að hafa myndir uppi af
ættingjum og-vinum. Mér finnst
óþarfi að amast við honum, enda
þótt hægt sé að ganga þar helzt
til langt. En er því ekki á svip-
aðan veg farið með málverk? Þau
eru hin mesta híbýlaprýði. En
það er líka hægt að hrúga of
miklu af þeim saman, þannig að
þeirra verði ekki notið til fulls.
Margt nýtt er gott en ekki allt.
En ekkert er iHt fyrir það eitt,
að vera gamalt, nema síður sé.
Gamla og góða siði ber að hafa
í heiðri.
Pieasso rabbar
„Þjóðviljann“.
ÞJÓÐV1LJINN“ birtir í rær
„nýja friða’TT'”’d eftir
Picasso“, eins og blaðið kemst að-
orði. Sr"ir það, að Picasso hafi
málað þessa mvnd, spm e" af
barni með dúfu, „fvrir f'iðar-
þi”“ið, spm ^aidið var í Vín í
síðasta mánuði“!
Hún var máluð árið 1901
Þarna hefur gamli maðurinn'
gabbað „Þjóðviljann" og „friðar-'
þingið” í Vín illilega. Þessi mvrtd
er nefnilega hvorki meira né
minna en rúmlega hálfrar aldar
gcmul. Picasso málaði hana i
æsku sinni árið 1901.
Aumingja kommaskinnin við
. Þjóðviljann". Þettá var Ijóta
áfallið fvrir þá. Myndin var sem
sé alls ekki máluð sem „symboi“
jfvrir hinn „mikla“ Stalin og
„f'iðarhreyfingu" hans.
Hinsvegar mætti benda þeim á
aðra mynd eftir Picasso, sem
?°nnileí’a er máluð töluvert
seinna. Hún er af reiðum hana í
árásarhug og að sjálfsögðu með
eldrauðan kamb. Þessi mynd
gæti hentað ágætlega sem tákn
„friðárhreýfíngar" kommúnista!!-
' L
í stuttu máli sagt:
MÉR finnst óþarfi að menn
takj ofan á götu í roki og
rigningu eða frosti og hríðar-
kófi.