Morgunblaðið - 21.01.1953, Side 7

Mlðvikuctagur 21. jan. 1253
MORGUIVBLAÐIÐ
r' 1
Sinir isknzkn nemendur okfeor islaudsuppdrættir dönsku
laEidsnælingastotnunar-
innar endurskoðaðir
INYAN fárra daga mumr feverfa
á brott héðan til starfa sinria í
Danmörku listdansendurnir Erik
Bidsted ba 11 ettmeistarr og kona
hans Lise Kæregaard.
í tilefni brottfararinnar átti
tiðindamaður Morguabiaðsins
stutt samtal við Erik BkJsted í
Þjóðleikhúsinu og rsedcb við hann
um starf þeirra bjóna hér.
„Leikdanssýning yðar hér hef-
ur vakið mikla aðdáun leikhús-
gesta og hinn ágæti árajagtsr af
starfi yðar hjóna á svo stuttum
tima ber vott um mikfa vinnu“.
„Já, námstíminn gat' ekM orð-
íð langur, eins og á stóð", seg-
ir ballettmeistarinn, „og því
höfum víð öll orðið aS leggja
hart að okkur. Starfsski5yrðin
hafa líka að ýmsu leyti verið
injög erfið. Börnin hafa komið
beina leið úr skólanum og unnið
hjá okkur frá kl. 5 til 7 hvern
dag. Og fullorðnu nesnendurnir
flestir hafa á dagirm unníð á
skrifstofum eða við verziunar-
störf og að því búnu orðíð að
leggja é sig erfiðar æfrngar hjá
okkur frá kl. 7—9. Oft sáum
við því þreytumerkí á nemend-
sim okkar og við ski.Mum það,
en við dáðumst að þreki þeirra
og starfsgleði. Ballettinn. krefst
.mikils líkamlegs erfiðis, en þrátt
fyrir þreytu og langan vinnu-
dag get ég fullyrt að við hjón-
an höfum ekki haft gáfaðri nem-
endur né gædda meiri haefileik-
um, en þetta fólk, — bæði börn-
in og hina fullorðrm."
„í hverju hefur kennslan aðal-
lega verið fólgm?"
„Við höfum eingÍHigi* kennt
undirstöðuatriði balletísins, —
það erfiðasta, sem aíhr listdans-
endur þurfa að læra, stöður, æf-
ingar með höndum og örmum
og líkamsreisn. — En ég vil geta
þess i þessu sambawdi, að það
sem þér sjáið á Iistdanssýmín g-
um er í' rauninni gert á aðeins
þrem vikum, svo knappan tima
höfðum við til undirbúnings-
ins.“
„Hvenær byrjuðuð þér að
semja ballett yðar „Ég bið að
heilsa“?“
9 ,Það er hálfur annar mánuð-
ur síðan. Tildrögin voru þau að
þjóðleikhússtjórinn, Guðlaugur
Bósinkranz, kom tii min og
spurði mig hvort ég mundi geta
samið ballett, sem byggður væri
á kvæði Jónasar Hallgrimssonar,
,.Ég bið að heilsa". Ég var treg-
ur til þess í fyrstu. Mér var
kunnugt um að þetta fegra kvæði
er eitt af uppáhaldskvasðum ís-
lendinga, og ég óttaðist að ég
rnundi ekki geta túlkað nægílega
vel efni og anda Ijóðsins. En svo
fékk ég ágæta þýðingu ungfrú
Valgerðar Tryggvadóttur á. kvæð-
inu í óbundnu máii og þá ákvað
ég að gera tilraunina. Hafði ég
mikla gleði af verkínu og er
mjög ánægður yfir bvexsu vel
því hefur verið tekið."
„Búizt þér við að koma híngað
aftur?“
„Þessu get ég ekki svarað að
svo stöddu, þar eð um það er allt
óráðið. Þjóðleikhússtjórinn hefur
að vísu orðað það við okkur
hjónin að við kæmum aftur í
haust og héldum þá áfram dans-
kennslunni, en í því efni er margs
að gæta. Við höfum mörgum
störfum að gegna bæði í Kaup-
rnannahöfn og annarsstaðar í
Danmörku. Ég er fastráðinn
ballettmeistari við Pantomime-
leikhúsið í Tivolí og þasð starfar
frá 1. apríl til 15. september ár
hvert. Og vetrarmánuðina hef
ég starfað við lerkhúsið i Árós-
um og einnig haft list-
danssýningar í Óðínsvéum. Ég
samdi fyrsta þjóðega ballettinn
fvrir leikhúsið í Árósum í tilefni
af fimmtíu ára afmæli þess vorið
1950 og komið hefur til orða að
ég verði ráðinn til þess að skipu-
leggja ballettinn í jéíska þjóð-
ieikhúsinu þar í borg. — Við er-
um því störfum hlaðín. En hvað
sem því líður, þá gladdi það okk-
ur hjónin innilega hversu frá-
bærlega vel Iistdanssýnlngurmi í
beild var tekið. Við förum héðan
eru gófaðir og búa yf-
ir miklam hæfileikum
Lú þess unnið að ömefnasöfnun
og lefðréffingu ömefna.
UM sex ára skelð hefur veriff
unniff að þ\i hér á landi að
endurskoða íslandsuppdrætti
þá, sem landmælingastofnun-
in danska liefur gert og lokiff
var við rétt áður en styrjöldin
skall á. Hefur verk þetta ver-
iff unniff af landmælingadeild
vegamálaskrifstufunnar, af
Ágústi Böðvarssyni, undir yfir
umsjón vegamálastjóra. Ferff-
ast Ágúst um landið og gerir
nýjar mælingar, þar sem nauff
syn kreíur, fer heim á bæi og
fær gefin upp örnefni frá
fyrstu hendi. Hefur Ágúst á
þennan hátt safnað 800—1000
örneínum til viffbótar þeim,
sem áður voru greind á herfor
ingjaráffskort un u m og er það
um beimingsaukning.
starf á því
önnur saga.
sviði. En það er
Bidsted og kona hans í ballettinum „Ég biff að heilsa."
með góðar endurminningar, þvíað
við höfum eignast hér góða vini
og hvarvetna mætt frábærii góð-
vild, gestrisni og hjálpfýsi. Fyr-
ir þefta erum við vissulega mjög
þakklát.“
.Jlvenær farið þið héðan?“
„Upphafiega var það æt'.un
okkar að fara héðan á fimmtu-
dagínn kemur, með fiugvél, en
sennilega verður för okkar frest-
að um nokkra daga því að lík-
lega verða danssýningarnar fleiri
en gert var ráð fyrir í upphafi.
Að endingu vil ég taka það fram
að við hjónin höfum haft mikla
gleði af starfinu hér og þeim
árangri, sem hefur náðst. Sér-
staklega viljum við færa þjóð-
leikhússtjóranum alúðarþakkir
fyrir þann hlut sem hann hefur
átt að komu okkar hingað, og
þá örfun og þann stuðning, sem
hann hefur veitt okkur í starf-
inu.“
Ollum. sem til þekkja ber sam-
an um það að Erik Bidsted og
Lise Kæregaard kona hans hafi
unnið hér frábært starf og ég
hygg að aliir þeir sem nú hafa
séð árangurinn af þvi starfi, vilji
styðja þjóðleikhússtjórann í því
áformi hans að fá þau hjónin til
að koina hingað aftur í haust og
halda hér áfram danskennslu
sinni. Að endingu óska ég þeim
hjónum fararheilla og þakka
þeim komuna hingað.
S. Gr.
Ágúsí Böðvarsson hóf endur-
skoðunarstarí þetta árið 1946.
Byrjaði hann á Reykjanesskaga
og umhverfi Hvalfjarðar. Hélt
næstu sumur austur á bóginn allt
austur að Skeiðaiársandi og á s.l.
sumri ferðaðist hann um Borg-
arfjörðinn og vestur á Mýrar, —
Ágúst befui lengst af verið einn
að mælingunum, en haft tvo að-
stoðarmenn við innfærslu ör-
nefna, vega o. fl. — Fjárveiting
til þessa nauðsynjaverks hefur
verið mjög lítil. Var árið 1949
lækkuð úr 75 þús. kr. í 50.000 kr.
og hefur síðan verið 50—100 þús.
krónur á ári.
Mbl. átti tal við Ágúst á dög-
unum um starf hans. Hagar hann
verki sínu þannig að á sumrin
fer hann um landið, ber það sam-
an við kortið og færir inn þær
breytingar, serri orðið hafa siðan
mælt var og leiðréttir skekkjur.
Bandaríski herinn tók fiugmynd
ir af öllu landinu í stríðslokin og
hafa landmælingarnar fengið ein
tak af þeim. Þessar myndir veita
möguleika á, að teikna kortið ná-
kvæmar í smáatriðum en áður
var. T.d. gerði Ágúst í sumar
nýjar mælingar á Baulu í Borg-
arfirði, svo og nýjar mælingar á
Henglinum á sarna hátt. Bar til
þess brýna nauðsyn, því að um
Hengilinn fara hundruð skiða-
manna á vetri hverjum. Nýjar
mælingar er hins vegar ekki kost
ur á að gera, nema þar sem mest i
á ríöur. Þá færir Ágúst og félag-
ar hans inn á kortin vegi, sem
gerðir hafa verið frá því að kort-
in voru prentuð, stækkun á tún-
um, breytingar á vatnsíöllum og
jöklum, rafmagns
o. fl.
Kort þau er Agúst Böðvarsson
og félagar hans færa leiðrétting-
arnar og breytingarnar inn á eru
gerð i mælikvarða 1:50000. —
Danska herforingjaráðið hóf
landmælingar hér árið 1900, en á
stríðsárur.um 1914—1918 varð hlé
á mælingunum. Nokkru síðar var
ákveðið, til þess að flýta verk-
inu, að gera kortin í mælikvarða
1:100000 og voru ómæld byggð
svæði landsins (norðan og austan
lands) mæld i þeim. mælikvarða,
er mælingar hófust á ný 1930. —
Öræfi iandsins voru síðan mæld
í mælikvarðar.um 1:200000. Um
léið var flogið yfir öræfin og þau
Ijósmynduð. Eftir þeim ijósmynd
um og fyrir mælingum voru ný
kort gerð í mælikvarðal:10000Ö.
Þessi kort voru teiknuð eftir ljós-
mvndunum og prentuð, á styrj-
aldarárunum síðari á meðan ekk-
ert samband var á milli Dan-
merkur og íslands. Gætir því
nokkurrar ónákvæmni í gerð
þeirra á stöku stað, sem ekki
heíur unnizt tími tii að leiðrétta.
Nú hefur verið ákveðið að end-
urskoða kort þessi af öllu land-
inu. Verða byggðirnar látnar
sitja fyrir, en öræfin tekin þegar
á eftir. Ágúst Böðvarsson sagði
að þetta verk mvndi ekki taka
skemmri tima en 20 ár, ef ekki
væri varið rr.eira fé til verskins
svo unnt væri að vinna að því
með fleiri mönnum.
Til þess að flýta verkinu og
geta leyst það betur af hendi,
hefur landmælingadeildin mik-
ínn áhuga á, að eignast fullkom-
in tæki, til að taka flugmyndir
og teikna uppdrætti eftir þeim.
Um 30 þátftakendur
í Skákmóti Rvíkur
FYRSTA umferðin á Skákþingi
Reykjavíkur fór fram síðastliðið
mánudagskvöld. Keppt er í þrem
ur flokkum, meistaraflokki, I.
flokki og 2. flokki. Keppendur í
meistaraflokki eru 12, 9 í 1. fl.
og 10 í 2. flokki.
Urslit fengust aðeins í þremur
skákum í meistaraflokki í 1. um-
ferðinni, og urðu þær allar jafn-
tefli. Lárus Johnsen gerði jafn-
tefli við Óla Vaidimarsson, Jón
Pálsson við Þóii Ólafsson og
Ingi R. Jóhannsson við Þórð Þórð
arson. Biðskókirnar verða tefldar
á föstudagskvöld, en 2. umferð
fer fram n.k. sunnudag.
Núverandi skákmeistari Rvík-
ur er Eggert Gilfer, en hann tek-
ur ekki þátt í mótinu að þessu
sinni.
Þá er ónefnt stórmerkt starf
þeirra félaga. ÞaS er í því
íólgiff að þeir fara heim á
hvern bæ og spvrjast fyrir umJ
öruefiii. Það kemur fyrir aff
örneí'ni hafa veriff röng og
skakkt færff inn á kortin og er
þaff leiðrétt. Slík ónákvæmni i
á kortunum er ekki óeðlileg,
þegar þess er gætt að kortin j
voru unnin af útlendingum, I
sem áttu erfitt með að gera sig j
skiljaMega og skilja aðra hér,
á landi.
Agust og félagar hans viljaj , y * »«
fá örnefnin frá fyrstu hendi og j | ffTCíÍ
beri heimildarmiinnum á milli i
um örnefnin verffur annað HAFNARFIRÐI, 20. jan. — Tog-
hvort að skera úr um hvað arinn Fylkir frá Revkjavík, sem
muni vera rétt lieiti effa sleppa j að undanförnu hefur lagt afla
Fylkir iandar rúml.
209 tonnum af fisfcl
aff öórum kosti nafninu, enda
hvort sem er ekki hægt að
merkja þau öll inn á kortið,
sérstakiega þar seni byggð er
þélt.
Mjög eru niená misfróðir
um örnefni. Víffa er þó áhugi
á, aff safna þeim og varðveita.
Haía v.ngmennafélög, einkum
í Árnecsýslu unnið merkilegt
sinn upp hjá Jóni Gíslasyni, út-
gerðarmanni í Hafnarfirði, kom
í gærmorgur, með rúml. 200 tonn
af íiski, einkum þorski, en eitt-
hvað af steinbít og karfa. Mest-
allur aflinr. verður hertur.
Togarinn ísólfur frá Seyð's-
íirði hefur sömu’eiðis landað afla
sínum í Hafr.arfirði að undan-
förnu. — G. ^