Morgunblaðið - 25.01.1953, Side 6

MORGVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 25. jan. 1&53
Margréi S. Einarsson
- Minningarorð
/
r
— Um skattamálin á AEfþinígi —
Gagnrýni á tillögum Sjálf
stæðismanna svarað
SláksigurGnðmund-
ar
FRÚ Margrét var eistnesk að
ætt, faðirinn af gamalli þýzkri
aðalsætt, en bjó í Eistiandi.
Móður sina missti hún kornung
og mótaðist því mest af föðurrs-
um, sem-gekk þeim þrem dæti-
unum í föður og móður stað, þar
• til hann andaðist, er Margrét var
enn í skóla.
• Margrét fór í skóla í Þýzka-
landi en síðar til framhaidsr.ánv?
í Finnlandi og þar hitti hún eít-
irlifandi mann sinn Steían Einars
son, prófessor.
Þau voru gefin saman 1925 og
komu það ár hingað til íslands.
Bjuggu þau hjá frændfólki
Stefáns í Viðey í eitt ár, en síðan
ein» vetur í Reykjavík.
Þá var haldið til Noregs og
vann Stefán þar að doktorsritgerð
sinni og varði hana þar, en Mar-
grét veiktist og gekk undir mjög
tvísýnan uppskurð, sem tókst vel.
Þau komu svo aftur til íslands
1930 og voru hér nokkrar vikur,
en fóru síðan til Baltimore í
Bandaríkjunum. Þar var Stefáni
veitt staða við Johns Hopkins
University og hefur gengt henni
síðan.
C Á sumíin bjuggu þau hjónin í
Ithaca (íþöku) og þar hittumst
við. Ein fyrstu kynni mín af
Margréti eru þau, að ég var að
óskapast yfir hitamollunni og
sagði að gott væri að vera kom-
inÁ til íslands og fá sár skyr-
spón. Hún hélt að hægt væri að
bæta úr því, bauð okkur hjón-
. unum heim til sín og þar fór fram
dásamlegt skyrát og einnig hafði
ég uppskriftina í höndunum er
heim kom.
í Margrét var mjög víðlesin
kona og sérstök tungumála-
manneskja og talaði íslenzku
lýtalaust.
i Hún var skörungur mesti í
allri matreiðslu og naut maður
gestrisni hennar í ríkum mæli,
án þ*ess þó að finna, að hún hefði
nokkuð fyrir manni.
i Margrét mín, ég þakka þér fyr-
ir allar ánægjustundimar er við
Islendingarnir áttum með þer,
hvort sem var við glaðværð og
söng á heimili ykkar í íþöku eða
Baltimore.
I Sár söknuður er kveðinn að
eiginmanni þinum, þar sem þú
varst kölluð svo skyndilega frá
honum.
• Við sendum honum og systr-
um þínum tveim í Þýzkalandi
okkar dýpstu samúðarkveðjur.
, Herdís Jónsdóttir.
Lán — Vinna
Get lagt fram 15—20 þús-
und kr. sem meðeiganrli í ör-
uggur fyrirtæki. eða lánað
þeim, er gseti útvegað mér
framtíðaratvinnu. Er lag-
/ hentur og hef bílpróf. Tilboð
sendist Mbl. fyrir mánudags
kvöld, merkt; „Ungur —
838“. —
BEZT AÐ AVCLÝSA
í MORCVNBLAÐllW
í RÆÐU sinni á Alþingi 16.
þ. m. víkur hr. alþm. Skúli
Guðmundsson nokkrum orð-
um að mér persóhuléga og að
einstökum atriðum frv. Jó-
hanns Hafsteins og Magnús-
ar Jónssonar, um lækkun |
skatta á fjölskyldufólki o. fl. ■
Athugasemdum Skúla Guð- j
mundssonar vil ég svara með
því, sem hér fer á eftir:
EINKENNILEG
VINNUBRÖGÐ?
TILLÖGUM HNUPLAB?
Skúla Guðmundssyfti finnst
það einkennileg- vinnubrögð af
minni hálfu, sem meðnefndar-
manni í skattamálanefndinni, að
ég skyldi láta Jóhanni Hafstein
og Magnúsi Jónssyni í té frum-
varp til flutnings á Alþingi og
m. a. hnupla frá Framsóknar-
mönnum hugmyndum í frum-
varpið, eins og Skúli Guðmunds-
son kemst óbeint að orði í ræðu
sinni.
Þessu er til að svara, að meg-
inmunur liggur í því hvcrt ég
hafi látið flutningsmönnum í té
frumvarpið, sem ég ekki gerði,
eða hvort ég hafi aðstoðað þá
við útreikninga og samið grein-
argerð með frumvarpinu, sem ég
gerði. Þótt ég hafi aðstoðað
flutningsmenn frumvarpsins með
því að skrifa greinargerð úm á-
hrif frumvarpsins o. fl. og að-
stoðað við ýmsa útreikninga, sé
ég ekki að ég hafi brugðizt með-
nefndarmönnum mínum í skatta
málanefndinni.
Að því er viðvíkur hnupli
mínu og flutningsmanna frum-
varpsins á tiliögu, upphaflega
fluttri af Framsóknarmönnum í
skattamálanefndinni, þá kemur
sú staðhæfing mer einkennilega
fyrir sjónir og væri ekki úr vegi
að rekja sögu 6. gr. frumvarpsins
um frádrátt á kostnaði vegna
stofnunar heimilis.
Tillaga í þessa átt hefur komið
fram sem hér segir.
1. A þingi Sambands ungra
Sjálfstæiðsmanna (S.U.S.) 1949
var tillaga um þetta mál flutt
og samþvkkt að tilhlutun Jó-
hanns Hafsteins og Magnúsar
Jónssonar.
2. Á sambandsþingi S. U. S.
1951 var tillaga, sem fól í sér
sama mál flutt og semþykkt að
tilhlutun Magnúsar Jónssonar.
3. Á Landsfundi SjáJfstæðis-
flokksins 1951 lagði ég til að
samþykkt væri þessi tillaga
ungra Sjálfstæðismanna.
4. í ræðu, sem ég hélt á fundi
hjá Landsmálafélaginu Verði 18.
nóv. 1951 gerði ég einnig þessa
tillögu ungra Sjálfstæðismanna
að sérstöku umta’sefni.
5. Á fyrsta fundi skattamála-
nefnarinnar lagði Skúli Guð-
mundsson, formaður hennar,
fram ýmsa liði til athugunar í
sambandi við-störf nefndarinnar.
Ekki var minnzt á þessi mál
þar.
6. Á öðrum fundi skattamála-
nefndarinnar lagði ég fram
breytingar ög viðbætur við skrá
formanns nefndarinnar um ýmis
atriði, sem þyrftu athugunar
með. Undir lið 3 e í viðbót minni
segir orðrétt:
„ívilnun vegna stofnun heim-
ila, búrekstrar og annara nýrra
atvinnufyrirtækja“.
Á næstu fundum þar á eftir
gerði ég munnlega grein fyrir
þessari tillögu minni, ásamt öðr-
um tillögum.
7. Þar sem önnur verkefni
voru fyrst tekin fyrir hjá nefnd-
inni, sá ég ekki ástæðu til að
leggja frekari skrifiega tillögu
fram fyrr en að þessum lið
kæmi. En á meðan nefndin var
að vinna að athugunum á öðrum
málefnum iæddi annar nefndar-
maður Frámsóknarflokksins
fram tillögu í þessu máli, áj.
Eftir Sigurbjörn Þorbjðrnsm
FREGNIR hafa borizt um að Guð
| mundur Pálmason, verkfræði-
nemi, sem nú stundar nám við
Stokkhólmsháskóla, hafi unnið
frækilegan sigur á fyrsta skák-
móti stúdenta við sænska háskóla,
sem nýlega er lokið.
svipuðum grundvelli og ég hafði
gert munnlega grein fyrir, að
framkvæmanlegt væri, og gladd-
ist ég mjög að finna þar fyrir
samvinnuanda í rétta átt.
Nú þykir mér koma úr hörð-
ustu átt að Framsóknarmenn
skuli hneykslast yfir því, að
þessi liður skuli upp tekinn í
frumvarpið, þegar vitað er að
f lutningsmenn frumvarpsins1
voru frumkvöðlar að þessu máli '•
strax sumarið 1949 og ég hafði j
reifað málið strax í upphafi!
þegar skattamálanefndin hóf
störf sín.
Hinsvegar væri ekki úr vegi að ;
birta orðrétt afstöðu Tímans til
þessa máls. Laugardaginn 1. des.
1951 birtist í Timanum grein,
sem nefndist „Nýtt Sjálfstæðis-
ljós“ og nefndi höfundur sig
„sk.attgreiðanda“. Þar segir orð-
rétt um þann hluta ræðu minn-
ar, sem flutt var 18. nóv. 1951,
og snerti skattaívilnun vegna
stofnunar heimilis.
„8. Bollaleggingar um skatt-
fríðindi við giftingu eða stofnun
mikilvægra atvinnufyrirtækja.
— Hver á að hengja bjölluna á
köttinn? Eða dæmi um mikil-
vægi hlutanna? Skattstofan eða
hvað? Einhver kynni að verða
sár yfir úrskurðinum. — Ágætt
að veita nýgiftu fólki glaðningu.
En þá hækkar skattabyrðin hjá
pabba og mömmu, auk allra
gjafanna. Og ríku brúðhjónin,
sem fara í nokkurra mánaða
skemmtiferð til sólarlanda, njóta
sömu skattfríðinda og fátæku
hjónin, sem sitja heima og strita.
Ekki vandalaust að láta Ijós
sitt skína!“
Ég held að Skúli Guðmunds-
son ætti að kynna sér betur
gang málsins áður en hann tal-
ar um hnupl af minni hálfu á
„tillögum Framsóknarmanr.a“.
FRV. SNERTIR AÐEINS
EINSTAKLINGA
Eins og kemur fram í frum-
varpinu snertir það einstaklinga
eingöngu og er það af tveim
megin ástæðum, sem ljóslega eru
tilgreindar í greinargerð með
frumvarpinu.
í fyrsta lagi er hér um bráða-
birgðaákvæði að ræða og var
álitið að þessi mál næðu frek-
ar fram að ganga, ef ekki yrði
blandað inn í þau skattlagningu
félaga, sem eru öllu flóknari Og
erfiðari við að e iga og meiri
deilur hafa staðið um.
í öðru lagi var það álit flutn-
ingsmanna og mitt að einstakl-
ingum lægi meir á Iagfæringu en
félögum með hliðsjón af hinum
óhófslegu óbeinu sköttum, sem
hvíla á einstaklingum en ekki
félögum.
STEFNA FRUMVARPSINS
| Skúli Guðmundsson kvartar
sáran undan því, að í frumvarp-
inu kæmi hvergi fram, hvað
ætla megi, að þessi skattur nemi
miklu í heild samanborið við þá
skatta sem fella á niður.
Á blaðsíðu 5 í frumvarpinu
, kemur greinilega fram að áætíað
er að núgildandi skattalöggjöf
muni gefa af sér rúmlega C8
millj. kr., þar af tekjuskattar ein-
staklinga rúmlega 49“4 millj. kr.
Síðan segir orðrétt á sömu síðu:
„Samkvæmt frumvarpi um
fjárlög fyrir árið 1953 er áætlað,
að þessi tekjuliður gefi aðeins 54 I
millj. króna. Með hliðsjón af
þeirri áætlun er hægt að gera
bráðabirgða breytingu á skatta-
löggjöfinni á Alþingi því, sem
nú situr, og miða hana við, að
til falli 54 millj. kr. af tekju- qg
eignaskattslögunum, eins og á-
ætlað er í fjárlögum, eða með,
öðrum orðum létta af skattþegn-1
unum þeim 14 millj. kr. sem á-
ætla má, að til falli umfram fjár-
lög að óbreyttri skattalöggjöf-
inni“.
Við lestur greinargerðarinnar
er lítill vandi fyrir jafn reikn-
ingsglöggan mann og Skúla Guð
mundsson að gera sér í hugar-
lund, hvað gera mætti ráð fyrir
að þetta frumvarp gefi af sér.
Að óbreyttri löggjöf yrðu tekju-
skattar einstaklinga rúmlega
49'/2 millj. kr., með frumvarpinu
er gert ráð fyrir 14 millj. kr
lækkun á einstaklingum og yrði
því tekjuskattur einstaklings
skv. hinu nýja frumvarpi rúm-
lega 35(4 millj. króna í stað rúm-
lega 4914 millj. kr.
Varðandi lækkun skatta hjá
hátekjumanni með kr. 151800
hreinar tekjur er bezt að setja
fram rétta útreikninga, sem
mjög eru samhljóða útreikning-
um Skúla Guðmundssonar. Að
óbreyttri skattalöggjöf yrðu
skattar þessa aðila kr. 48.254 —
en að frádregnum hluta bæjar-
og sveitarfélaga í stríðsgróða-
skatti kr. 40.079 — en skv. frum-
varpinu kr. 18.690. — Mismunur
yrði því kr. 21.839.
í frumvarpinu kemur fram að
létt er af takmörkunum þeim,
sem eru á útsvarsálagningu há-
tekna og í greinargerð frum-
varpsins kemur skýrt fram að
ætlast er til, að bæjar- og sveita-
félögin geti tekið lækkanir á
sköttum hátekjumanna til sm
með hærri útsvörum. Og maður
eins og Skúli Guðmundsson, sem
er þaulkunnugur tekjustofnum
bæjar- og sveitarfélaganna, veit
að þeim veitir ekki af þessari
uppbót í viðbót við sinn hluta af
stríðsgróðaskattinum og honum
er það einnig vel kunnugt að
slík hækkun útsvara á hátekju-
mönnum þýddi lækkun útsvara
á lágtekjumönnum.
Honum er því fullljóst að hér
er ekki raunverulega um neina
ívilnun að ræða til hátekju-
manna, þegar hækkun útsvara er
tekin með í reikninginn.
Varðandi þau ummæli Skúla
Guðmundssonar, að hér sé ekki
um að ræða verulegar hagsbæt-
ur fyrir lágtekjufólk, þá vildi ég
benda honum og öðrum, sem á-
huga hafa fyrir þessu máli, að
kynna sér rækilega útreikninga
þá, sem eru í greinargerð með
frumvarpinu.
SKATTABYRÐIN
í tilvísunum sínum til greina-
gerðar minnar með frumvarpinu,
sem Skúli Guðmundsson notar
til að hrekja kafla úr ræðu Jó-
hanns Haísteins um áhrif dýr-
tíðarinnar á skattstigann, þá
annaðhvort s^eppir Skúli Guð-
mundsson vísvitandi eða af ó-
nákvæmni skýringum mínum á
bls. 5 varðandi athuganir á á-
hrifum tekjuskattsstiganna til
aukningar sköttum, en þar segir
orðrétt á bls. 5:
„Einnig verður að taka það
fram, að í öllum athugunum á
skattþunganum árið 1942 ( S
tekjum 1941) hefur verið bætt
inn til hækkunar áhrifunum af
tekjuskattsviðaukalögunum árið
1945, en sá grundvöllur dregur
vitanlega úr hinni raunverulegu
skattaukningu, sem átt hefur sér
stað frá 1942 til 1952.“
Að því er varðar tilvísun
Skúla Guðmundssonar til þeirra
tekna, sem muni njóta umreikn-
ings 1953 þá munu þær nema
68.550 kr. en ekki 68.850. — Lítill
er munurinn en látum það
standa, sem réttara reynist. En
athugasemd hans um að slíkt
geti varla kallast lágtekjur, þá
Frh. á bls. 11
Cuðmundur Pálmason
íslenzkir skákmenn fagna þess
um sigri Guðmundar, sem að
visu kemur þeim ekki á óvart.
Þeir áttu meira að segja von á
því, þegar Guðmundur sigldi til
náms haustið 1949, að hann
mundi mjög fljótt gera þar vart
við sig meðal beztu skákmanna.
Að þetta verður nú fyrst, mun
einfaldlega stafa af því að Guð-
mundur hefur að mestu lagt skák
ina á hilluna, vegna námsins, en
í hann er afburða námsmaður.
I Raunar er Guðmundi margt
tamara en að hafa sjálfan sig
mjög i frammi.
! Guðmundur tefldi sig, á
Menntaskólaárum sínum upp í
, landsliðsflokk og í einu lands-
! liðskeppninni, sem hann hefur
; tekið þátt í, 1948, er hann var í
5. bekk, náði hann öðru sæti.
Hér er birt skák er Guðmund-
| ur tefldi á fslandsþingi 1947, er
hann vann sér réttindi til þátt-
töku í landsliðskeppninni. —
Skýringar eru eftir „Skák“, 1947.
SKÁK NR. 21
Hvítt: Guðmundnr Pálmason.
Svart: Pétur Guðmundsson.
Drottningarpeðsbyrjun.
1. d2—d4
2. c2—c4
3. Fgl—f3
4. Rbl—c3
5. g2—g3
6. Bfl—g2
7. c4xd5
8. Bcl—f4
g7—g6
B(8—g7
e7—eS
b7—b6
Bc8—b7
Ö7—d5
e6xd5
Bg7—h6?
Það er ekki rétt hjá svörtu að
skipta upp á biskupunum, þv; að
eftir það er kóngsarmur þess
veikur. Betra er 8. —, c7—c6 eða
a7—a6.
9. Dr?i_a,2 Bb6xf4
10. D ’2xf4 Dd8—e7
Hvítt hótaði 11. Df4—e5f ásamt
De5xh8. Ef til vill var betra 10.
—, Rv8—f6; 11. R3—b5, Fb8—a6;
12. Hal—cl, 0—0; 13. 0—0, Rí6—
e8 o. s. frv.
11. 0—0 Rg8—f6?
Eftir þennan leik nær hvítt frum
kvæði’-'u. Betra var 11. — a7—a6.
Ekki 11. — c7—c6 vegna 12. e2—
e4!
12. Fc-*—b5 Fb°—a6
13. Kal—cl Rf6—h5
w® m*m m
mm mmi
m..'mimm,
- mm
14. Rb5xc7f!
Framhald á bls. 11