Morgunblaðið - 18.03.1953, Qupperneq 8

Miðvikudagur 18. marz 1953
8
MORGUNBLAÐIÐ
\ i
Otg.: H.f. Arvafeur, Reykjavii.
Framkv.stj.: Sigfús Jpnsson
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgOarm.*
Lesbók: Árni Óla, sími 3045
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsl*
Austurstræti 8. — Sími 1600
Askriftargjald kr. 20.00 á mánuði, innatnfntn*.
t lausasölu 1 krónu eintakiB
líarlssonuriiin og kóngs-
dóttirin - nútmia ævintýri
Bridgemeisiara-

íífeSS!
Utanríkisstefnan og afstáa
ti! EiCiiaar
1ÆR ríkisstjórnir sem setið
hafa hér á landi siðan síðustu
heimsstyrjöld lauk hafa fyigt
þeirri stefnu í utanríkismálum,
að hafa nána samvinnu við hin-
ar vestrænu lýðræðisþjóðir, bæði
á sviði efnahags- og öryggismála:
Afstaða okkar íslendinga hefur
að þessu leyti verið hin sama og
jþeirra þjóða, sem okkur eru
skyldastar.
Hofuðtakmark þessarar ut-
anríkisstefnu hefur verið það
annarsvegar, að byggja upp
atvinnuiíf og efnahag þjóðar-
innar og hinsvegar að tryggja
sem mest má verða öryggi
þeirra og sjálfstæði. Þessu
takmarki hafa hinar frjálsu
þjóðir Vestur-Evrópu talið
líkiegast að þær næðu með
því að starfa saman í sem
nánastri samvinnu. Þær hafa
gert sér Ijóst, að einangrunar-
stefnan var ekki líkleg - til
þess að skapa þeim frið og
farsæld. Flestar höfðu þær
einnig bitra reynslu af gagns-
leysi hennar.
v Kommúnistar hér á Islandi
liafa éins og annars staðar ham-
azt gegn þátttöku lands og þjóð-
ar í samstarfi hinna frjálsu
þjóða. Þeir hafa ráðizt gegn efna-
hagssamvinnunni, enda þótt
þeim væri fullljóst, að þátttaka
okkar í henni væri eina leiðin
til þess að hrinda í framkvæmd
ýmsum þjóðnýtum umbótum,
sem leggja munu grundvöll að
bættri aðstöðu þjóðarinnar og
auknu afkomuöryggi hennar í
framtíðinni. Jafnframt hafa þeir
haldið uppi látlausum áróðri
gégn viðleitni íslenzkra stjórnar-
valda til þess að tryggja öryggi
og sjálfstæði landsins með aðild
okkar að varnarsamtökum hinná
vestrænu þjóða.
i En það eru ekki aðeins leið-
fogar iýðræðisflokkanna á ís-
Jandi, sem tekið hafa afstöðu til
þessara rnála. íslenzka þjóðin
hefur sjálf markað afstöðu sína
til þeirra svo greinilega að ekki
verður um villzt. Síðan ísland
gerðist aðili að Atlantshafsbanda
laginu hafa farið fram almennar
Alþingiskosningar í landinu. Ut-
anríkismálin voru þá eitt þeirra
rr.ála, sem barizt var um. |
■ En hver urðu úrslit þessara
kosninga? Hvað sagði þjóðin
sjálf, þegar hún kvað upp dóm
sinn við kjörborðið? |
r Afstaða þjóðarinnar var eins
skýrt mörkuð og frekast verður
á kosið. Þeir stjórnmálaflokkar,
sem markað höfðu stefnuna í ut-
anríkismálunum og staðið höfðu
sa'man bæði um aðild íslands að
efnahagssamvinnunni og varnar-
samtökum lýðræðisþjóðanna
hfútu ýfir 80% kjósendafylgis í
landinu. Komjnúnistaflokkurinn
sem einn hafði barizt'trylltri bar-
áttu gegn þessari stefnu í utan-
rikis- og öryggismálum fékk
hinsvegar innan við 20% atkv.
Þessi dómur þjóðarinnar er
skýr og ótvíræður. Um hann
verður ekki villzt. íslendingar
vilja nána samvinnu Við aðrar|
þjóðir, sem þeim eru skyldastarj
um efnahagslega uppbygingu og|
varðveizlu friðar og öryggis íj
heiminum. Þeir hafa gert sér það
fyllilega ljóst, að hættan, sem
steðjar að heimsfriðnum er frá
Rússum, frá einræðis- og ofbeld-
isstefnu kommúnista, sem rænt
hafa margar þjóðir Evrópu
frelsi þeirra og sjálfstæði. Þess
vegna hafa íslendingar ekki hik-
að við að ganga í samtök hinna
frjálsu þjóða, sem hafa það tak-
mark eitt, að verja frelsi sitt,
koma í veg fyrir að lönd þeirra
glati sjálfstæði sínu og verði
hræsvelg ofbeldisins að bráð.
Á það má svo enn minna, að
í aukakosningum, sem fram
hafa farið á því kjörtímabili,
sem nú er senn á enda, hef-
ur fylgi kommúnista farið
þverrandi en fylgi núverandi
stjórnarflokka vaxandi. —
Stefna þjóðarinnar sjálfrar
er þannig í fullu samræmi við
þá stefnu, sem núverandi rík-
isstjórn hefur fylgt í utanrík-
is- og öryggismálum. Um það
getur engum blandazt hugur.
09
EINS og kunnugt er lögðu full-
trúar Sjálfstæðisflokksins í
stjórnarskrárnefhd fram ýtarleg-
ar tillögur í nóvember s. 1. Var
þar tekin afstaða til flestra
þeirra atriða, sem til álita kemur
’að breyta í núgildandi stjórnar-
skrá lýðveldisins. Varðandi ein-
stök atriði, eins og t. d. kjör-
dæmaskipunina, lögðu fulltrúar
Sjálfstæðismanna fram tillögur
um 2 leiðir, sem til greina kæmu.
Það er af þessu auðsætt að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur fyrstur
allra stjórnmálaflokkanna lagt
fram raunhæfar breytingartillög-
ur í samabndi við endurskoðun
stjórnarskrárinnar. Framsóknar-
flokkurinn hefur hinsvegar eng-
ar tillögur lagt fram, aðra en
þá, að fresta endurskoðun stjórn-
arskrárinnar um a. m. k. 3 ár.
Það ér allur árangurinn af marg
endurteknum yfirlýsingum Fram
sóknarmanna um það, að þeir búi
yfir geysilegri stjórnlagavizku og
séu allra flokka reiðubúnastir
til þess að hraða endurskoðun
stjórnarskrárinnar.
Frá Alþýðuflokknum hafa hins
vegar engar tillögur verið lagð-
ar fram í stjórnarskrárnefnd. Það
kemur því úr hörðustu átt, þeg-
ar Alþýðublaðið lætur liggja að
því í gær, að flokkur þess hafi
unnið einthver sérstök afrek í
þessu máli. Hann hefur bókstaf-
lega enga afstöðu tekið í stjórn-
arskrárnefnd.
Þegar formaður stjórnar-
skrárnefndar, Bjarni Bene-
diktsson, utanríkisráðherra,
lýsti eftir tillögum frá flokk-
um þeim, sem sæti eiga I
stjórnarskrárnefndinni á s. 1.
hausti, heyrðist ekki kvak frá
fulltrúa Alþýðuflokksins þar.
Þetta virðist Alþýðublaðið
ekkert vita um.
Þessvegna lætur það eins og
flokkur þess hafi af einhverju
að státa í sarabandi við endur-
skoðun stjórnarskrárinnar.
Blaðið ætti nú að taka sig
til og hnippa í flokksforystu
sína, sein sofið hefir á verð-
inum í þessu máli. Árangur-
inn kynni að verða sá, að AI-
þýðuflokkurinn legði fram
einhverjar breytingartillögur
- við stjórnarskráha. En á með-
an hann ekki hefir gert það
ætti Alþýðublaðið að hafa vit
á að þegja um stefnuleysi
hans í þcssu máli.
| ÁRIÐ 1938 kom þýzkt farmskip
j til Port Sudan í Rauðahafinu. —
J Skipshöfnin fékk landgönguleyfi
! og hennar á meðal skipsdrengur,
i Herbert Becher að nafní. Hann
| varð fljótt viðskila við félaga
sína á sólbökuðum götunum.
Á gatnamótum sér hann litia
stúlku hlaupa fram fyrir stóran
vörubíl. Herbert stökk út i um-
ferðina, bjargaði stúlkunní, en
varð sjálfur undir bílnum. Með-
vitundarlaus var hann fluttur á
enska sjúkrahúsið, þar sem hann
naut ágætrar aðhlynningar.
Dag einn kom voldugur lands-
átjóri (pasha) að rúmi hans, —
Haj Mohmet Ibn Rahman frá
Tsjangdrajnas, að nafni. Hann
var mjög þakklátur fyrir björg-
un dóttur sinnar, Nazli prinsessu,
og bauð Ilerbert til nokkurra
vikna dvalar í höll sinni.
VIDSKILNAÐURINN
Herbert hélt síðan til Þýzka-
lands og var tekinn í herínn. í
styrjöldinni var hann sendur til
Rússiandavígstöðvanna, tekinn til
fanga og sendur tii Síberíu. Éftir
marga mánuði naut hann þó
þeirrar náðar að vefa sendur
heim og komst til Hamborgar.
Nú var ókleift að fá atvinnu
við siglingar og Herbert var at-
vinnulaus. Hann svalt heilu
hungrí og átti engan samastað.
Sem götusali vann hann sér dá-
lítið inn, en sarqkeppnin var
hörð.
ENDURFU NDIRNIR
Svo fær hann einn góðan veð-
urdag bréf frá vini sínum, höfð-
ingjanum í Súdan, sem bauð hon-
Ekknasjóðssljómin
var öl! endurkosin
! um til dvalar í höll sinni og sendi
honum farseðil til Khartum.
Þar sá Herbert aítur stúlkuna,
er hann hafði bjargað. Hún var
nú orðin Ijómandi falleg og hin
heita ást lét ekki á sér sanda. En
nú neitaði landsstjórinn að sam-
þykkja hjónaband þeirra. Hin
fagra dóttir hans hótaði þá að
kasta Múhammeðstfú, afsala sér
réttindum sínum og flýja þar á
ofan með Herbert til Þýzkalands.
Að lokum lét landssíjórinn
lundan. Brúðkaupið var ný’ega
hgjdið, og núna spókar hinn fyrr-
verandi götusali sig einhvers str.ð
ar á milli Súdans og Egyptalands,
maðuiinn prinsessunnar.
SELFOSSI, 17. marz: — 12. þ.m.
lauk meistarakeppni Bridgefé’ags
Selfoss. Úrslit urðu þau að. efst
varð sveit Gríms Thorarensens,
méð 9 stigum, en hana skipa auk
Gríms, þeir Snorri Árnason, Arn-
björn Sic'urgeirsson og Guðm.
Geir Ólsfsson.
Næstar u-ðu jafnar að stigum,
svei.tir Gunnars Vigfússonar og
Sigfúsar Sigurðssonar, 6 stig. 4.
varð sveit HrskuMar Sigurgeirs-
sonar með 5 stiff, 5. sv°it Ólafs
Ingva'*ssonar, með 3 stig, og 6.
sveit ÓMfs JóT'sponar 1 ^tie'.
Bráðlega fer hin árlepa bæjar-
keppni í bridge, Hafnarfjörður —
Se’foss, frem í Hafnarfirði. Þar
keppa 5 sveitir frá hvorum bæ.
Velvakandi skrifar:
ÚB DAGLEGA UFINU
AÐALFUNDUR Ekknasjóðs
Reykjavíkur var haldimí 10, þ.m.
og var hann venju fremur vel
sóttur. Félagsmenn, sem eru full
300, höfðu allir greitt tilskilin
félagsgjöld sín og hefir svo verið
undanfarin ár og er slík skilsemi
umtalsverð. Góðar gjafir höfðu
sjóðnum borizt á umliðnu ári svo
sem 1 þús. kr. frá ónefndum og 2
þús. frá öðrum auk margra
smærri minningargjafa, sem sjóð
urinn vill þakka sem bezt.
Eignir sjóðsins eru nú kr. 202,
330,29 og var eignaaukning á ár-
inu kr. 11.582,75 og er sjóðurinn
nálega allur ávaxtaður í veðdeild
arbréfum og Söfnunarsjóði ís-
lands.
í fyrstu og um mörg ár var
árgjaldið aðeins 2 krónur enda
ekki mikil auraráð hjá mönnum
þeim, sem stofnuðu þenna sjóð
til jafnaðar við það sem nú ger-
ist. Nú er árgjaldið 25 krónur og
hefir því furðanlega þokast áfram
um vöxt þessa merkilega sjóðs. —
104 ekkjur látinna félagsmanna
nutu í þetta sinn glaðnings þess
er sjóðurinn árlega veitir sam-
kvæmt lögum og reglum þar um.
Þess var getið á fundinum að síð-
astliðin 20 ár hafi 1808 slíkar
greiðslur átt sér stað og til þess
varið kr. 106.023,00 en sjóðurinn
þó aukist á sama tíma um fullar
kr. 130 þús.
Að loknum fundarstörfum sátu
menn lengi kvölds og rifjuðu upp
minninpar frá fortíð sjóðsins og
sDÍeliuðu tim framtíðarvonir.
Stiórnin 'var öll einróma endur
kosin, formaður sr. Bjarni Jóns-
son, SigUrbjörn Þorkelsson kaup-
maður, Jón Sigurðsson verzlunar
maður, Baldursgötu 37, Guð-
mundur Guðjónsson kaupmaður
o? Sigurión Jónsson verzlúnar-
stjóri sem er gjaldkeri sjóðsins og
til vara í stiórn er Friðrik Magn-
ússon stórkaupm.
Islendingar í ferðahug.
ÞAÐ er aðeins, að Islendingar
ætla sér að ferðast með vor-
ir.u! Það liggur við, að það komi
lyftingur í þá líka, sem engar
horfur sjá á, að þeir komist út
fyrir landsteinana, af öllum við-
búnaðinum og bollaleggingunum
um ferðir til suðrænna sólar-
landa.
Ungmennafélagar, söngmenn,
oændur og búalið, hverir í sínum
hópi, hyggjast taka sig upp og
,anna ókunna stigu auk þess sem
skipulagðar eru hópferðir, þar
em þátttaka er almenn og óskorð
úð við riokkra vissa stétt eða
: élagsskap.
Mér finnst ekki annað en allt
ágætt að segja um þessar fyrir-
huguðu ferðir íslendinga til út-
ianda. Að vísu munu þær hafa
nokkra gjaldeyriseyðslu í för með
sér, en þeim-Reningum er ekki á
glæ kastað. Það er hollt og náuð-
synlegt að lyfta sér upp og viðra
af sér hversdagsleikann öðru
hvoru og ferð til framandi landa
er nokkuð, sem fólk getur lifað
á um langt skeið eftir á. Ferða-
langurinn snýr heim sem nýr og
betri maður, endurnærður og létt
ur í lund.
Bændnr fara á kreik.
SÉRSTAKLEGA þykir mér á-
nægjuleg sú ákvörðun síðasta
Búnaðarþirigs að gangast fyrir
hópferð bænda til Norðurland-
anna í maímánuði n.k. Er von-
andi, að þessi bændaferð verði
aðeins sú fyrsta af fleiri slíkum
í framtíðinni, og að þátttaka í
þeim geti orðið sem almennust.
Engum fremur en einmitt því
fólki, sem býr í strjálbýlinu úti
um byggðir landsins í fámenni og
við tilbreytingarlitla lifnaðar-
háttu er þörf á ærlegri upplyft-
ingu, öðru hvoru, og það væri
ömurlegt, ef bændur, sem Iöng-
um hafa skipað og eíga að skipa
virðingarsess í íslenzku þjóð-
félagi, væru svo rígbundnir hver
við síria þúfu, að þeir gætu ekki
um frjálst höfuð strokið og farið
sinna ferða, þegar þeim býður svo
við að horfa.
Enginn vafi er á, að þessi ferð
mun verða bændunum, sem taka
þatt í henni til ómetanlegrar
ánægju og gagns í senn. Þeir
munu ferðast um bæi og byggðir
Norðurlandanna og fá nokkra
hugmynd um búnaðarhætti og
búskaparlag stéttarbræðra sinna
og frænda, sem erja þar akra
sína.
Sjálfsagt munu þeir koma auga
á ýmislegt, sem þeir geta tekið
sér til fyrirmyndar og hagnýtt
sér, þegar heim kemur.
Hvers vegna ekki?
SMÁRI“ hefir skrifað mér
bréfið, sem hér fer á eftir,
um regnhlífar, tilgang þeírra og
tilverurétt:
j „Kæri Velvakandi!
Getur þú ímyndað þér ástæS-
una fyrir því, að það virðist vera
þegjandi samkomulag, að karl-
menn noti ekki regnhlífar, hvað
mikið sem liggur við? Ég hef oít
velt þessu fyrir mér og varpað
fram spurningum, hverju þaS
sæti, en venjulega ekki fengið
annað svar, en axlaypptingu eða
misheppnaðan brandara. Eftir
því sem ég hefi getað komizt næst
sannleikanum þá-held ég, að hanra
sé sá, að karlmaður sem sést ét
gangi með regnhlíf er yfirleitt
áíitinn annaðhvort „hræðiiega
teprulegur" eða „óþolandi ríg-
montinn“. Ég verð að játa, að
þetta kann m. a. að vera ástæð-
an fyrir því, að ég hefi aldrei
komizt til að verða mér úti uirs
þennan þarfagrip. Reikni mér það
til skræfuskapar hver sem vill —
en ég er ekki sá eini, sem hugsaF
sig um tvisvar áður en hann gengr
ur í berhögg við almenningsálitið.
/A'S'
Hinsvegar get ég ómögulega
fallizt áT að það eigi að vera neixi
einkaréttindi kvenþjóðarinnar að
fá að veifa í kringum sig regn-
hlífum, sjálfum sér til varnaðar
en öðrum oft á tíðum til tjóns.
Hvað finnst þér, Velvakandi
góður? — Smári“.
Regnhlífar —
hættugripir
EG ER Smára öldungis sam-
mála. Það er furðulegt, aff
j karlmenn skuli ekki hafa komizt
i upp á lag með að nota sér þessar
j sjálfsögðu verjur gegn regni og
illviðri, ekki sízt þar sem svo>
mjög er þörf fyrir þær á stöðum
eins og hér, þar sem hann á til
með að rigna og rigna sleitulaust
svo dögum og vikum skiptir.
Það er líka satt hjá Smára, að
margt kvenfólk sýnir vítavert
! gáleysi í méðferð regnhlífa sinna.
Er það ekki ofmælt að margur er
sá sem sloppið hefur nauðulega
úr ómjúkri viðureign regnhlífar-
teina, er hann átti sér einskis iíls
von.
Ef til vill má til sanns vegar
færa að kvenfólk þurfi erra.
fremur en karlmenn á regnhlíf-
um að halda til vemdar fínni hár-
greiðslu og fjaðraskúfum en mér
finnst samt sem áður, að herr-
arnir ættu nú að hleypa í sig
kjarki og kaupa sér regnhlíf, þeir
sem á annað borð fellur illa
vökna um of. Ég held, að Smári
' ætli almenningsálitinu of illt f
iþessu efni.