Morgunblaðið - 18.03.1953, Page 9

Miðvikudagur 18. marz 1953
MORGUNBLAÐIÐ
Ármann Halldórsson, Sveinbjörn Egilsson og Jónas B. Jónsson
viff aflestrartæki segolbanðsins, en þannig líta tækin út, sem gagn-
fræöaskolarnir rounu nota viS kennsluna.
írnguð í tunsfumálakennslu
a ö
við sfasmfræðaskólana
Frsmkriarksnnsfa á sspítei
Á NÆSTUNNI gefst kenrmrum kostur á að nota segulband við
kennslu í framburði erlendra tungumála. Erlendír framburðar-
kennarar hafa lesið kafla úr kennslubókum skólanna í ensku og
dönsku. Skólastjórar gagnfræðaskólanna tengja miklar vonir við
|>essa aðferð, og sýnt þykir að seguiba'ndið geti komið að góðu
Jialdi við ýmsa aðra kennsiu, t. d. í móðurmáli.
FYRIR nokkru síðan komu með-
iimir Gonceart — Akademíunnar
'rönsku — saman til að gera sér
glaðan dag í fiiefrji af áttræðis-
afmælis hins elzta á meðal þeirra
en það er sfcáMkwasan góðkunna,
Sidonie-Gabrielle Colette, eða
aðeins Cdette eáns og hún er
ævinlega köiluð. Það er í senn
fornafn hennar og fjölskyldu-
nafn og i eyrswts Seada hennar og
lesenda um allan heim lætur það
í eyrum likt ©g þægilegt gæiu-
naín.
FJÖEÞ.ÆTT RITSTÖRF
Colette íná óhikað teljast á
meðal hinrta fjölhæfustu og fnikil
virk\>ctu af núlifsndi rithöfund-
um Frakka og fáir þeirra njóta
uiiufisó.ii Vi..sæiua meðal ,les-
endn s>ma.
Ritstörf hennar hafa verið mjög
fiölbætt. Hún hefir lagt stund á
blaðamennsku, bókmenntagagn-
i^ají, tciAiíiKugerö og SiOasi ori
ekki s'zt heíir hún ritað fjölds
skáldsagna, sem meira en allt
armað naia aflað henni álits og
frægðar sem ágætur rithöfundur.
Still hennar er sérstakiega iát-
laus og lipur fullur af viðkvæmni
og kvenl&gum þokka. Cclette
hefir aldrei gert sér far um að
útiloka eðlishvatir sínar úr skrif-
um sínum en yfir þeim öllum
er engu að síður hreinn og fág-
aður blær.
nii er
18 • •
irnrn
hennar
Jónas B. Jónsson, fræðslufull-*’-
frúi og Áxijiann Halldórsson,
snámsstjóri, skýrðu bdaðamönnum
frá þessu á fundi í gaer, þar sem
staddir voru Gunnar Thoroddsen,
borgarstjóri og skóiastjórar gagn-
fræðaskólanna.
STÁLÞRÁÐSTÆKl Viö
S.EIBRÉTTINGU
A FLÁMÆLI
Jónas B. Jónssor* sfcýrði frá
jþvi, að stálþráðstæM hafi fyrst
verið notað við kennslu í Laug-
arsltóla 1948 í sambandi við leið-
iréttingu á flámæli barna. Voru
hörnin látin lesa inn. á stálþráð
i)æði f\rrir og eftir kennsluna.
Mátti af því heyra framför barn-
anna. Þetta voru fyistu kynni
skólanna af slíkum taakjum, og
fyrsta samvinna þeirra við þá
félaga Sveinbjörn Egilsson og
Magnús Jóhannsson, i Radíó- og
raf tæk j astof unni, Öðinsgötu 2.
ÍÞeir munu hafa fengjð fyrsta
stálþráðstækið hingað til land-
ans.
SIUGMYND
SVEINBJARNAB
Nokkru síðar datt Sveinbirni
f hug, að skólunum maetti verða!
gagn að því, að Englendingar
læsu enska texta á segulband,
S>anir danska texta a. s. frv. og
yrði nemendum siðar gefinn1
kostúr á að hlustá á þann lestur.1
iFékk hann þá frk. Else Hansen
eftirlitskénnara til þess að lesa
Skafla úr byrjendabókunum í
dönsku qg hjónin Aliee og James
Mather til að Iesa kennslubók
Boga Ólafssonar ,ea frú Mather |
«r framburðarkennari í Edin-!
foorg.
Þessu næst sneri Sveinbjörn
sér til Jónasar B. Jénssonar og ■
Ármanns Hall/lárssonar, sem
töldu, að skólunum mundi,
verða mikiB fengar að þessu,'
og var þá haft samráð við j
tungumálakennara gagnfræða
skólanna, sem voru þess fýs-
andi að skólunum gæfist kost-
nr á að færa sér þetta í nyt.
Nú hafa verið keypt af þeim
íélögum fjögur tæki til aflestrar
segulbandinu, ásamt fjórum ein-
tökum af öllu því, sem lesið hef-
ur verið í þessu skyni.
Hefur borgarstjórinn í Reykja-
vík og fræðslumálastjórinn hvatt
til þess, að hafizt væri handa um
þetta.
Þá er ætlunin að halda áfram
frekari upptöku á námsefni, er
skólana varðar, m. a. er fyrir-
hugað að fá íslenzka rithöfunda
til að lesa kafla, sem þeir eiga í
lesbókum gagnfræðaskólanna, á
seguíband.
Ármann Halldórsson, náms-
stjóri gagnfræðastigsins, kvað
menn oft halda því fram og það
með réttu, að tungumálakennsl-
an í skólunum væri ekki í nógu
lífrænu sambandi við hið talaða
mál. — Með þessu fyrirkomulagi
hefur það bil verið brúað að
vejulegu leyti.
Skólastjórarnir kváðu það álit
sitt, að þessi nýja kennsluaðferð
myndi verða sérlega árangursrík,
þegar um algera byrjendur í
tungumálanámi væri að ræða.
Skíiafnót Norður-
lmi% hófsl í gasr
ÓLAFSFIRÐI, 14. marz: — Skíða
mót Norðurlands hófst í dag með
sveitakeppní í svigi og urðu úr-
slit þau, að A-sveit Akureyringa
varð fyrst á 299,4 sek. Önnur varð
sveit Siglfirðinga á 313,4 sek. og
þriðja sveit Ólafsfirðinga á 355,0.
B-sveit Akureyringa varð fjóiða
og sveit Húsvíkinga fimmta. í
hverri sveit voru þrír menn.
Þá hófst keppni í svígi í C-
flokki, urðu úrslit þessi: 1. Ólaf-
ur Nilsson, SRS 82,6 sek , 2 Arm-
ar Herbertsson, SRS, 85,6 sek., 3.
Valgarður Sigurðsson, SRA, 87,8
sek., 4. Páll Stefánsson, SRA, 95,5
sek. — C-ílokks keppendur voru
17 að tölu.
Stökkkeppni gst ekki farið
fram í dag vegna storms Á morg
un verður mótinu haldið áfram.
■— Fréttar.
SÁLFRÆDINGUR —
DÝRAVINUR
Hún velur jafnan viðfangsefni
sín úr hinum lifræna heimi. Hún
lýsir því sém hún sér í kringum
sig í hinu daglega lífi með skarp-!
[ skyggni og innsýn í mannlegt
eðli. En það er ekki aðeins þar
, sem mennirnir eru annars vegar,1
sem hinn næmi sálíræðilegi
skilningur hennar kemur fram,
hann nýtur sín ekki siður, þegar
um dýr er að ræða. Colette er
einlægur dýravmur, sérstaklega j
er viðbrugðið aálæti hennar á.
köttum. Hún hefir átt þá fjölda- ;
marga um ævina og hefir unun j
af að gæla og rabba við pa eins
og hverja aðra vini og kunningja.
Ein á msðal þekktustu skáld-
sagna hennar ber nafnið „Kisa“
(„La Chatte“) þar sem lítil og
snotur heimiliskisa verður með
undarlega dularfullum og næst-
um harmsögulegum hætti ein
aðal söguhetjan.
f TVEIMUR AKADEMÍUM
Colette er meðlimur í tveimur
bókmenntaakademíum: í Belg-
isku Akademíunni og í Goncourt
Akrademiunni frönsku.
Hún er fædd 1873 i smaborg
einni í Yonne héraðinum um norð
anvert Mið-Frakkland. Faðir
hennar var herforingi, sem tók
þátt >' herferðum Frakka suður
Skrifbók með bláum pappír, Fla-
ment-penni og kisa hennar hafa
alla tíð verið óaðskiljaniegir fé-
lagar Coleíte.
á Ítalíu og missti þar annan fót-
inn í orustu. Móðir sína „Sido“,
eins og hún jafnan kallar hana,
dáði hún mjög og elskaði, og það
er frá henni, sem hún hefir erft
sína fölskvalausu elsku á blóm-
um og dýrum úti i hinni ósnortnu
náttúru.
G3FTIST TVÍTUG —
HJÓNAMUNUR
Þsgar Colette var tvítug. a$
aldri giftist hún rithöíundinum
I-Ienry Gauthier-Villars, þékktur
undir nafninu Willy, 14 árum
eldri en hún. Hún var eins og
hver önnur saklaus. sveitastúlka
— hann var hinsvegar hinn lífs-
reyndi gleðimaður, sem. um stund
varð heillaður af ósnortnurh
æskuþokka hinnar ungu stúlku.
En ástarhrifning hans rejndist
ekki varanlegri en svo, að hann
snéri brátt til hins fyrra- léttúð-
uga lífernis síns á.ný og veslings
Colette varð að bera mæðu sína
og harm í hljóði.
Bónda hennar varð lítt til fjár
og dag einn stakk hann • upp á
því við konu sína, að hún skrif-
aSi niður endurraahningar sínar
úr' barnaskóla. „Hikaðu ekkert
við að skrifa niður hin smávægi-
legustu atriði, sem eitthvað „snið-
ugt“ er við. Ég get fært þáð í
stílinn“. Og hann bætti við: „Fjár
hagurinn er ekki sem glæsileg-
astur sem stendur“.
BYRJAÐI Á „CLAUDINE"
Colette vissi, hvað við var átt
og labbaði af stsð eins og þæg
skólastúlka og keypti sér skrif-
Feiagar Coiette í Goncourt-Alcademíunni hjálpa afmælisbarninu
áítræða til að blása á kertin á afmæliskökunni.
by>k. Setfist" síðan við skriftir Og
þar með hafði hin fræga „Clau-
dine“ stigið fyrsta sporið á braut
sinni t.il binna mestu vinsælda,
s'em nokkur skáldsaga eftir
Colette hefir hlotið.
„CJaudine" bækurnar voru
tíirtar' undír nafninu „Willy og
Colette \Villy“, en síðar meir hef-
ir Colette borið á bóti aliri sam-
vinnu eiginmanns síns, nema að
því er snertir eina persónu í
„Claudine í skóla“, Sem Willy
hafði lýst og ætlaðist til, að
táknaði sjálfan hann.
‘ Willy svaraði því til ekki
óhnyttilega. að „hefði frú Colette
o’g ég eignazt barn saman, myndi
hún áreiðanlega hafa haldið því
blákalt fram, að hún hefði gert
það allt ein!“
1*
ÓERIST DANSSÉÉB
. Og svo skildi Colette við Willy'
Qg nú venti hún sínu kvæði i
kross, snéri sér að dans og söng
og réði sig sem dansmey á hinn
mikla gleðinnax stáð „Rauðu
Mylluna“. Þar dansaði hún klæð-
litil kvold ’ eítir k’völd og þótti
vel takast.
Síðan — í næstu 10 ár,' ferðaðist
hún urá Ffakkland í fylgd með
hinum fræga skopleikara Georges
Wague. Þau „tróðu upp ' á mörg-
uih'' þekktum .skemmtistöðum,
m. a. í Spilahöllinni í Lyon og
höfðú um hÖn'd sýningar, sem á-
þeim tíma þóttu í „djarfara" lagi.’
Svo kom ástarævintýri til sög-
tfnn'ar." Sámleikari Colette, M.
Wague tók að gera sér dælt við
hana og aílt fór í bál og brand..
Colette snéri því baki við leik-
sviðinu, gömlum s§mstarfsmönn-
um óg aðdáendum og gekk í ann-
að skipti í heilagt hjónaband,
Þetta var árið 1912.
DUGLEGUR BLAÐAMAÐUR
í þstta skipti var eiginmað-
urinn ritstjóri blaðsins „Matin“,
áð nafni Henry de Jouvenel, sem
nú kom Colette í kynni við blaða-
mennskuna. Hún beitti sér að.
hinu'nýja starfi sínu með þeirri
alúð og dugnaði, sem henni er,
laginn við allí sem hún á annað
borð gefur sig að. Hún skrifaði
jöfnum höndum smásögur, bók-
menntagagnrýni og jafnvel frétt-
ii’ og árið 1920 birtist hið fyrsta
leikrit hennar, „Chéri'1. Hún
skrifaði einnig Um þetta leyti
fyrir „1‘Opera Comique“ i París
,>l‘Enfant et les Sortileges“ við
hljómlist eftir Ravel.
GIFTIST ÞRIÐJA SINNI 62 ÁRA
Eftir dauða manns síns, M.
Jouvenel, gifti Colette sig í
briðja skipti, árið 1935, þá 62
ára að aldri, hinum núverandi
éiginmanni sínum, Maurice
Goudeket. Hann er af hollenzk-.
uin kaupmannsættum kominn og
sr sjálfur harðduglegur og slung'
inn viðskiptamaður, sem hefir
mörg járn í eldinum. Colette læt-
ur mann sinn um alla kaupsamn-
inga og verzlunarbrask. Henni
?r litt sýnt um þess konar hluti.
Engan veginn er hún þó setzt í
helgan stein, þó að dagsverk
hennar sé þegar æði langt orðið.
BER ELLINA I INS OG HETJA
— SKRIFAR ENN
Hin óvenjumikla andans orka,
sem þessi sérstæðq kóna er gaédd
hefir gert henni mögulegt að
bjóða byrginn bæði elli óg sjúk-
leika. Um langt skeið hefir hún
FraJnhald á bls. 10 ’