Alþýðublaðið - 10.08.1929, Qupperneq 2

2
alþýðubuaðið
| ALÞÝBUBLAiIi j
; iemur úl á hverjum virkum degi. ►
i ilgreJffisSa í Aipýðuhúsinu viö J
; Hveríisgötu 8 opin trá kl. 9 árd. ►
tii kl. 7 siöd. ►
; S’kiriísíoía á eama staö opin kl. í
#>/,—105í, árd. og ki. 8-9 siðd. [
; 9§8 {afgreiðsian) og 2394 [
i {skiiístöfan).
; VerÖlag: ÁaeriHarverð kr. 1,50 á <
í mánuöl. Auglýsingarverðkr.0,15 {
hver mm. eindálka.
í Prentsmiðja- ’tuprentsmi&jan {
; (i sama hús< _.m 1294). ►
Krisiján Kristjánsson
söngvari.
Margir Reykvikingar mirnu
Trúnnast þess, er Kristján Krisit-
jánsson frá Sey’ðMiröi söng hér
í bœnum fyrir tveim árum og a'ö
hann var'ð mjög vánsæll og eftir-
sóttur söngvari. — Eftir að Krist-
ján hafði þó haldið hér nokkra
,jkionserta“ fór hann utan, tii í-
taiíu, til frekara náms. Hefir hann
nú dvalið þar syðra, aðallega í
Mílanó, frá því í dezemher 1927.
og stundað námið af kappi. Fékk
hann þegar 'ágætan kennara, er
var um skeið frægur söngvari,
og hafa margir frægustu söngv-
arar, sém nú eru uppi, notið
ieiðbeiningar hans. Hann heitir
Edvardo Garbin. — Nú er Krist-
jón kominn heim til íslands og
ætlar að dvelja ó S&yðisfirði um
miánaðartíma; sagði hanm tíðinda-
manni Alþýðublaðsms, að um
næstu mónaðamót ætlaði hann að
haida söngskemtanir á Austur-,
Norður-, og Vestur-'landi og
koma svo hingað til Reykjavík-
ur í iok septembeermónaðar og
iáta þá tát sin heyxa hér, en fara
síðan aftur utan. — Komungur
og efnilegur píanósniliingur, Ámi
Knistjánsson fró Akureyri, sem
undan farin ár hefir stundað nám
i Kaupmarmahöfn og Berlin, að-
stoðar. Kristján við „konSertana".
MæftnfHr.
Vaðið I Axarhólnta.
Skamt fyrir neðan bæimm Syðri-
Brú í Grímsnesi er hólmi allstór
í Soginu rétt ofan við Ristufoss.
Heitir hann Axarhölmi. Hefir eng-
inn komist út í hólmanln 1 rnanna
minnum, þar til nú fyrir fáeinum
dögum, en ^ömul þjóðsaga er til
þess efnis, að eitt sinn hafi gert
svo miklar frosthörkur, að mann-
helda ísspöng hafi lagt mLHi
hólmans og lan'ds, og hafi þá
bóndinn á Syðri-Brú gengið eftir
henni í hólmann. 1 hólmanum er
gróður mikill, stórvaxnar reyni-,
hdrki- og víðj-hrislur. Hafði bóndi
meö sér skógarexi og hugðiist að
fá sér húsavið. En hanh var ekki
fyrr kominn í hólmann en hann
heyrö; hrak og bresti í isnum
og þóttist vita, að áin væri a’ð
ryðja sig. Greip hann þá felmt-
ur m’kið, og hljóp hann hið
skjótasta aftur til lan-ds og lét
eftir öxina. Er mælt að hólminn
hafi fengið nafn eftir exinnii.
Síðan hefir ís ekki lagt milli
hólmans og lamds, en margir hafa
þó reynt að bomast í hólmaim.
Háfa sumir reynt að vaða streng-
inn, en aðrir að ríða hann. En
stnengurdnn er afarstríður og ör-
skamt á fossbrúnina og hiefir
engum lánast þetta þangað til
fyrir fáeinum dögum.
Þann' 29. júlí óð Torfi Þor-
bjarnarson, ungur maðu'r héðan
úr Reyikjavík,' út í Axarhólma.
Hafði hann vað urn sig, og sátu
félagar hans á bakkanum og
gættu vaðsins. Torfi var snögg-
Wæddur og hafði þungan staf
og sterkan til stuðnings. Við
fyrstu tilraun féll Torfi í ána
og drógu félagar hans hann að
landi. Reyndi hann aftur og tókst
þá að komast alla leið út í hóllm'r
I
ann. Þar sem dýpst var tók vatn-
ið honum undir hönd.
Þó að tekist hafi slysa-
laust í þetta skifti, er þetta hin.
rnesta hættuför og skyldi því eng-
inn freista að gera Torfa þetta
eftir.
Þess má geta, að kunnugir
segja, að Sogið sé nú með allra
minsta ntóti vegha snjóieysis i
vetur og óvemjulega langvarandi
þurka.
Viðtal við Vestnr-íslending.
Með síðuistu ferð „Brúarfoss"
frá útlöndum komn hingað til
iands merk vastur-islenzk hjón,
þau séra Kristinn Ólafsson ög*
frú hans. Séra Kriistinn er for-
seti „Hinis evangeliisk-lúthers.ka
kirkjufélags Vestur-lslendinga“,
og þjónar hann íslenzkum söfn-
pði í Giienfojo.iio í Manitoba, ern þar
er.u um 1000 Islendingar. — Þau
hjón eru bæði fædd vestanhafs og
hafa áldrei komið hingað til lands
fyr.
Tíðimdamaöur Alþýðublaðsins
spiurði séra Kristinn frétta af
löndum vorum vestan.hafs.
Ég gst fátt eiitt sag=t yður i
fréttum af Vestur-ískmdmgu'm,
segir séra Kriistínn, því að alt
það, sem skeður mieðal okkar
vestra og tíðindum þykir sæta,
Mritist í blö.ðunum hér hsima. —
Heimferðardeilurnar þekkið þér
og allar þær róstur, sem út af
þeim hafa sprottið. — En það
er misskilningur hjá löndum okk-
ar hér heimá, ef þeir halida, að
deilur þessar dragi úr heimferðar-
hug Vestur-Miendinga og verði
ti’l þess að ást þeirra til heima-
Handsins minki. Þvert á móti.
Ættjarðarástin hefir ^aldned verið
ríkari i hugum Véstur-Mendinga
en nú og áhug’. þeirra fyrir mál-
efnum Islands hefir aldrei verið
ems mikill.
Haldið þér að Vestur íslend-
ingar fjölmenni hingað að sumri?
Ég g.et ekki sagt, að okkur
vestra isé enn full-Ijóst, hve þátt-
4£kan í hieimferðinni verður mikiii,
en gert var ráð fyriir, þegar ég
lagði af stað að heiman, að uri
800 manns myndi taka þátt í för-
linni heim. Þ. e. a. s. um 400
með hvorri nefnd. — En þetta
getur breyzt. Síðustu fregnir
herma, að uppskeran í Vestur-
Kanada hafi brugðist að nokkru
leytí, — og það hlýtur að draga
mjög úr þátttökunni í heimferð-
linni.
Þessi 800, eru það alt Isliend-
ingar-?
Já, að mestu leyti, en nokkrir
útlendingar slæðast sennilega
með. — Það er leitt, að þjóðar-
brotið vestra skuli koma heim
ti'l „Gamla landsiins“ í tvæimur
hópum. Landamir hefðu átt aÖ
koma heirn sameinaðir. — En ja,
— þér þekkið það. Mendingar
eru miklir gagnrýnendur og era
því oft ósammála. —
Er mikið félagslíf meðal Vestur-
íslendinga?
Já, að mestu leyti, en nokkrir
þar, sem Islendiingar eru fjöl-
mennir, hafi þedr félagsskap með
sér. Félagslíf þeirra er auðvitað
mest og öflugast í Winnipeg, því
að þar eru Islendingar lang flest-
ir, eins og þér vdtið. — Félög
okkar vestra hafa unnið geysi-
mikið starf í þágu íslenzkrar
þjóðmenningar, og þau starfa ein-
dregið að því, að vernda ístenzkt
þjóðerni vsstra. Heimilin verða
þó alt af síðasti og bezti vörður
þjóðernis okkar og sérmenmingar
vestan hafs. Ef hún misti þann
grundvöll, þá væri hún glötuð.
— Við Vestur-lslendingar erum
ákveðnir íslenzkir þjóðemássinn-
ar, þótt við jafnframt séuim góðir
og áhugasamir amerískir bomgar-
ar. — Við gleðjumst mákáð yfir
þeim heiðri, sem Bandaríkin hafa
sýnt íslamdi með sinni höfðing-
legu gjöf, — og við vionnm fast-
lega, að Kanada komi á eftir.
Þið hjónin hafið aldrei komið
tiil íslands fyr?
Nei, við erum bæði fædd vestan
hafs, en okkur langaði til að sjá
„Fjalladrottniinguna“. Við förum í
land á Kópaskeri og ferðumst
um Norðurland, heimsækjum
fomar stöðvar foreld'ra okkar;
siðap förum við til ReykjaVíkur
og þaðan vestur um haf. — Á-
stæðurnar leyfðu ekki að við
skryppum heim á 1000 ára há-
tíðinni. — En nú erum við hér.
— Þokan fyrir Austurlandi hyl-
ur landið okkar, en bak vi’ð liana
býr fegurð sögueyjunnar, — feg-
urðin, sem við höfum lesdð uim.
en aldrei' fengið að sjá.
Áfengislagabrot.
Maður var tekiinn fastur í gær,
grunaður um ölögteg áfengiskaup.
Játjaði hainn að hafa keypt tvær
fliöskur af ,gamever“, en önnur
atriði málsins voru akki útkljáð I
morgim.
Nýr spámsiBur
segip fyrir nm dkomna dótna
iiæstaréttar.
Maður er nefndur Páll Jóns-
son. Hann er málfærslumaður að
nafnbót, íhaldsmaður að eðli, trú
og innræti. Páll er þektur nokk-
uð sums staðar á landinu, og
hefir hæstiréttur fengið dóma
hans suma til leiðréttingar. Á
Isafirði var hann um eitt skeið
talinn bezti kjörgripur íhalds-
flokksins og ritaði þá margar
hugvekjur í „Vesturland“, sem er
eins konar ísfirzkur „Moggi“.
Maður þessi hefir nú kveðið
upp dóm í máli Jóhannesar bæj-
arfógeta og birt dóminn í helzta
blaði íhaldsflokksins hér í
Reykjavík, eins og vera ber.
Dómur Páls er á þá leið, að
samkvæmt því, sem „lög trá 12,
apríl 1878“ mæla fyrir, þá sé Jó-
hannes algerlega sýkn saka, og
sé því „hvorki að ræða um laga-
brot né siðferðis í fari hams“, þó
að hánn hafi tekið tugi þúsunda
til sín af vaxtafé búa, sem hann
hafði tíl meðferðar sem opinlber
skiftaráðandi. — „Alt aimað er
hugsanagrautur og heilaspuni um
efni málsins", segir Páll, og þeir.
sem ekki sjá þetta iog skilja, era
„grautarheilar" að hans dómi.
Það er ekki ónýtt fyrir döm-
arana í hæstarétti að fá svona
skýr og ákveðin fyrirmæli um
það, hvernig dómar þeirra skull
vera, og mikil hugulsemi er það
af Páli að benda þeim á laga-
gœinina, svo að þeir þurfi ekki
að tefja sig á því að leita og
grúska í lögunum.
En værii það ekki kostnaðar-
minna og einfaldara að afnema
hæstarétt og setja Pál einam í
hans stað?
leisíaramót í S. t.
jhefst í kvöld kL 8 á Iþróttaydi-
inum. — Tvö meÍBtajramót hafa
áður verið háð hér; stjórnaði „L
R.“ því fyrra, en „K. R.“ þad
síðara. Á meíistaramótinu er kept
til meistaratignar og fær frækn-
asti maður hverrar íþróttagreinar
heiðurspening að verðlaiunum frá
I, S. 1. og meistaranafnbót. Glímu-
félagið „Ármamn“ hefir allan veg
og vanda af því móti, sem nú
verður háð. I kvöld verður læpt
í 100 st. hlaupi, og eru 8 þátt-
takendur, og í 1500 st. hlaiupi, í
því verða 7 þátttakendur, og j
þrístökki, en í því verða 5 þátt-
takendur. Á morgum kl. 2 verður
kept í 200 st. hlaupi, hástökki,
800 st. hlaupi, 10 000 st. hlaiupá
og langstökki. Síðasti dagur ntóts-
ins verður um miðja næstu viku.
— Annað kvöld kl. 7^/2 hefst danz
á Iþróttavellinum. Aðgöngumiðar
verða seldir á göturaum og við
ínnganginn.
1 íþnóttastarfsemi feLst þrótt-
aufcning æskiumanna, og þar með
líkamleg og andleg þroskun þjóð-