Morgunblaðið - 25.06.1953, Blaðsíða 2

-2
Miðvikudagur 24. júní 1953
Fimmtudagur 25. júní 1953
ÚTVARPSRÆÐA ÓLAFS TH
Framhald af hls. 1
skilningur. Við íslendingar
erum sem ein fjölskylda. Af-
komuhorfur og velsæld hvers
einstaklíngs eru í afar ríkum
mæli háðar því hvernig ná-
I grannanum farnast. Hrun við
! sjávarsíðuna, þverrandi kaup-
! geta og bágindi þess fjölda,
sem þar býr, mun fljótlega
kveðja dyra á hverju einasta
■ sveitabýli, því á afkomunn!
við sjávarsíðuna velíur verð-
lag og sala landbúnaðarafurða.
j Barátta Sjálfstæðisflokksins
i fyrir hagsmunum útvegsins er
því ekki stéttarbarátta, heldur
1 harátta fyrir alþjóðarheill.
■ Vænti ég, að þjóðin skilji svo
vel sinn eigin hag, að kjósend-
ur sýni það með atkvæði sínu,
| að sá flokkur, sem ríkastan
! þátt hefir átt í því að afstýra
j Jiruni við sjávarsíðuna, sé
■ verðugur mikils og vaxandi
| trausts og verði því efldur til
í enn meiri áhrifa og valda í
þjóðmálum.
Chtirchill varar við
fcoramúrástahætíunni
Ég mun nú víkja máli mínu
a 5 þeim, sem berjast gegn Sjálf-
sfæðisflokknum, í því skyni að
varpa skýrara ljósi yfir stefnu
og starf flokksins.
Ég skal ekki vera margorður
um kommúnista. Ég skil vel, að
þfeir, sem einskis meta frelsi sitt,
rrjálfrclsi, ritfrelsi, skoðanafrelsi,
ajhafnafrelsi, fylgi kommúnist-
uin að máli. Ég skil vel, að þeir
fýlgi kommúnistum að máli, sem
láta sig einu gilda, þótt hér skap-
idt sú ógnaröld óttans, sem ríkir
apstan járntjaldsins, þar sem
hver maður er umkringdur
npósnurum, þar sem faðir ákær-
ir son og sonur föður og jafnvel
móðir börn sín. En vilja menn
þetta á íslandi? Vilja menn, að
hér verði stjórnmálaleiðtogar
andstæðinga kommúnista drepn-
i f, en síðan þeir af kommúnista-
leiðtogunum, sem í ljósi láta ein-
hverja föðurlandsást eða frelsis-
hiieigð, þar til þeir einir verða
eftir, sem kunna að „tyggja upp
á dönsku“, þ. e. a. s. að tala eins
og Moskva skipar þeim að tala,
og gera það eitt, sem Moskva
mælir fyrir um.
Ef menn vilja þetta, þá er eðli-
légt, að þeir styðji kommúnista,
og geri menn það, þá er eðlilegt,
að þeir berjist fyrir hlutleysinu
svokallaða, þ. e. varnarleysi ís-
lands. Það er nefnilega alveg
rett, þegar höfuðspámaður komm
únista, Stalin, lýsti hlutleysinu
með þessum orðum: „í hlutleysis-
afstöðunni liggur viðleitni til að
fullnægja þeirri ósk, að árásar-
aðiljar séu ekki hindraðir í
myrkraverkum sínum“.
Ef menn eru sannir kommún-
istar, vilja menn þetta. Aðrir,
sém í andvaraleysi fylgja þeim
að málum verða að átta sig á
hvílíka hættu kommúnistar
-nfiyndu færa yfir þjóðfrelsi ís-
lgndinga, ef þeir næðu hér völd-
lim. Og ekkert er heimsfriðnuih
llættulegra en einmitt varnar-
liysið.
| Um það viðhafði elzti og reynd
asti foryztumaður frelsis í veröld
ihni, Winston Churchill, nýverið
í ræðu sem Bússar þó mjög hafa
lialdið á lofti, þessi ummæli:
, „Ef við látum undir höfuð
leggjast að viðhalda vörnum
o'kkar, eihs Og við fremst get-
Úm, mundi það lama sérhverja
viðleitni til friðar, bæði í
Evrópu og Asíu“.
Ég læt þessi tvö vitni nægja
íjegn athæfi kommúnista. Þess-
rjm höfuðspámönnum, annars-
ýegar ofbeldis og einræðis og
hinsvegar frelsis og lýðræðis,’
ljer saman um þetta mikilsverða
mál. Raddir þeirra ættu að leið-
ueina þeim íslendingum, á rétt-
dr brautir, sem ekki trúa sínum
eigin foryztumön'num. Málið ligg-
ur ljóst fyrir. Þeir, sem vilja
styðja árásaraðiljana og lama
sérhverja friðarviðleitni í veröld-
inni kjósa kommúnista. Hinir,
ssm vilja vernda frelsi síns föð-
urlands, og eftir lítilli getu,
bægja böli og ógnum þriðju heims
styrjaldarinnar frá dyrum mann-
kynsins, rísa gegn hinum komm-
únistiska lýð og brjóta hann á
bak aftur með aíkvæðum sinum.
-
Trúa á herbragð strútsins,
stinga höfðinu í sandinn
1 Ég þekki lítið til starfsemi
Þjóðvarnarflokksins, en mig lang
ar að mega trúa því, að milli
þeirra og kommúnista skilji það,
að leiðtogar kommúnista viti
hva® þeir gera, en þjóðvarnar-
menn eltki. Ég vil mega trúa því,
að það, sem veldur umbrotum
þjóðvarnarmanna sé, að þeir geti
ekki sætt sig við dvöl erlends
hers í landinu. En hver er sá,
að hann mundi ekki fagna hjart-
anlega þeim degi, þegar herinn
heldur brott. En flestir vitibornir
menn hafa látið sér skiljast, að
í rauninni eigi íslendingar ekk-
ert val, eins og sakir standa.
ísland verður að vera varið vegna
þess, að varnarleysið býður hætt
unni heim.
Yfir þennan mikilvæga kjarna
málsins skýzt þjóðvarnarmönn-
um. Starfsemi þeirra er ekki
vörn fyrir íslenzku þjóðina,
heldur eru þeir að verja aðstöðu
ofbeldisaðiljanna til árásar á
heimsfriðinn. Þeir geta því í
sannleika sagt með Páli postula:
„Hið góða, sem ég vil, það geri
ég ekki. Hið illa, sem ég ekki
vil, bað geri ég“.
Enginn hefir beig af
Alþýðuflokknum
Um Alþýðuflokkinn get ég ver-
ið fáorður, enda hefur hann ekki
haft hátt um sig á kjörtímabil-
inu. í lok síðasta þings rumskuðu
Alþýðuflokksmenn þó við það, að
fram undan væru kosningar. Þeir
mönnuðu sig upp, og báru fram
frumvarp eitt all skringilegt. Efni
þess var, að stofnað skyldi eitt
allsherjarráð, sem Alþingi átti
að velja, að meiri hluta. Ráð
þetta átti að hafa mjög mikið
vald og þ. á. m. til þess að taka
ábyrgð á verði allrar framleiðslu
vöru bátaflotans, setja á inn-
flutnings- og útflutningseinokun
og tolla allar brýnustu nauðsynj-
ar almennings og koma með því
af stað nýju og öflugu bátagjald-
eyriskerfi, sem Alþýðuflokkur-
inn hefir þó mest fjandskapast
gegn. Af þessum einstæðing Al-
þýðuflokksins segir fátt. Hann
fæddist í rauninni andvana og
var grafinn hljóða og viðhafnar-
laust í kirkjugarði gamalla og
ómerkra þingplagga. Það þótti
bezt hæfa þessu einka afkvæmi
flokksins, sem dró sig út úr póli-
tík í byrjun þessa kjörtímabils.
Alþýðuflokkurinn var minnsti
flokkur þings og þjóðar eftir
síðustu kosningar. Síðan hefur
hann, fyrrsí misst einn þingmann
í aukakosningum, en síðan klofn-
að. Forirrgja sinn hefur hann
svikið og svipt völdum og síðan
hindrað framboð hans. Fór þar
saman drengskapur og hyggindi,
og neituðu aðalforingjar flokks-
ins af þessum ástæðum að eiga
sæti í miðstjórn hans, þeirra á
meðal Haraldur Guðmundsson,
Emil Jónsson og Guðm. í. Guð-
mundsson, en öllum þessum
mönnum gaf Hannibal heitið
„værukært hækjulið“. Og mál-
efni á élokkurinn orðin engin,
því eldurinn er slokknaður og
hugsjónin dauð.
Og svo mikil er niðurlæging
þess flokks orðin, að hinn nýi
formaður hans, maður, sem nefn-
ir sig formann stjórnarandstcð-
unnar á Islandi, hann skríður nú
undir pilsfald Framsóknar og
biður um að tryggja sér þing-
sæti. Slík niSurlæging er áreið-
anlega óþekkt í nokkru þing-
ræðislandi. Og til þess að kóróna
þennan skrípaleik, lýsir svo þessi
maður fjálglega yfir: „Alþýðu-
flokkurinn er eini flokkurinn,
sem gengur óskiptur til kosn-
inga“. Þess er ekki að vænta, að
menn óítist slíkan flokk, en það
er von menn brosi að honum.
Ríkisskuldirnar hækka
I á sex Framsóknarámm
| úr 127 í 400 millj. kr.
Ég vík nú að Framsóknar-
flokknurtl. Framsóknarflokkur-
inn telur sér sérstaklega til
ágætis, að hann hafi reist við
fjárhag landsins, og að hann sé
sérstakur vinur bænda, sem hafi,
séð hagsmunum þeirra betur ]
borgið heldur en aðrir. Varðandi,
fjármálin minni ég á, að þegar ;
nýsköpunarstjórnin lét af völd- i
um í ársbyrjun 1947 og Fram-1
sóknarflokkurinn að nýju komst
í ríkisstjórnina, voru allár er-
lendar og innlendar skuldir ríkis-
sjóðs ekki nema 45 milljónir og
útgjöld fjárlaganna voru þá ekki
nema 127 milljónir. Nú eftir, að
! Framsókn hefur verið 6 ár í
stjórn eru ríkisskuldirnar orðn-
ar 400 milljónir króna og útgjöld
j fjárlaga eru ekki lengur 127
| milljónir heldur 430 milljónir.
Á þessu öllu eru auðvitað skýr-
ingar, þ. á. m. þær, að ríkið hef-
ur eignazt ýmsar nýjar, verð-
mætar eignir, og að útgjalda-
aukningin stafar að langmestu
leyti af lítt viðráðanlegum ástæð
um, sem mér dettur ekki í hug
að ásaka Framsóknarflokkinn um
fremur en það er Framsókn einni
að þakka, sem betur hefur farið
í þessum efnum.
Framsóknarflokkurinn mun
ekki sjá sér fært að mótmæla
þessum tölum, enda er það ekki
hægt. En hann telur sig eiga
heiðurinn af því, að eftir að Ey-
steinn Jónsson varð fjármálaráð-
herra hefur tekizt að ná að nýju
þeim jöfnuði á fjárlögunum, sem
var í tíð nýsköpunarstjórnarinn-
ar, og er það út af fyrir sig rétt.
Um þetta er nú það að segja,
að greiðsluhallalaus fjárlög voru
einmitt grundvöllurinn undir
stefnu þeirri, sem minni hluta
stjórn Sjálfstæðisflokksins mark-
aði í ársbyrjun 1950 og því af
hcndi Sjálfstæðisflokksins frum-
skilyrði fyrir þátttöku í ríkis-
stjórn.
Og ég geri ekkert lítið úr Ey-
steini Jónssyni, sem ég hefi held-
ur ekki tilhneigingu til, þó að ég
segi frá því, að tekjur ríkissjóðs
uxu um marga milljóna tugi. þeg
ar, stefna Sjálfstæðisflokksins um
frjálsa verzlun sigraði og vörur
þar af leiðandi streymdu inn í
landið og skiluðu jafnóðum toll-
um í ríkissjóðinn. Ennfremur
hafa ríkissjóði áskotnast tugir
eða hundruð milljóna í tekjur
vegna Marshall-hjálparinnar, þ.
á. m. eru beinir tollar af vélum
til virkjana og áburðarverksmiðj
unnar nokkrir milljóna tugir.
Tekjur ríkissjóðs í fjármálaráð-
herratíð Eysteins Jónssonar hafa
því verið gersamlega óvenjuleg-
ar. Þetta hefði þó ekki nægt og
allt myndi hafa farið í eyðsluhít-
ina ef Sjálfstæðismenn hefðu
síðan 1950 hegðað sér með sama
hætti og Framsóknarmenn gerðu
þegar þeir voru í stjórn, en fjár-
málaráðherrann var Sjálfstæðis-
maður. En þctta hafa Sjálfstæðis
menn ekki gert. Þeir hafa sýnt
sömu ábyrgðartilfinninguna um j
að halda útgjöldum ríkissjóðs íj
skef jum eftir að Eysteinn Jóns- j
son varð fjármálaráðherra eins
og þeir kröfðust, að Framsókn- j
armenn gerðu, meðan Sjálfstæðis j
maður var fjármálaráðherra. Því I
kalli skyldunnar hlýddu Fram-
sóknarmenn bá ekki. Það, sem
nú gerir gæfumuninn er, að með
því að veija fjármálaráðherra úr
hópi Framsóknarmanna Iiefur
Sjálfstæðisflokknum tekizt að fá
Framsókn til liðs við sig um
ábyrga afgreiðslu fjárlaganna.
Að öðru leyti minni ég á það,
sem Eysteinn Jónsson sagði ný-
lega í útvarpsræðu, að „vald j
fjármálaráðherra yfir fjárlögun-
um er mjög takmarkað“. Þekkir
enginn betur en einmitt fjármála
ráðherra hollustu formanns fjár-
veitinganefndar, Gísla Jónsson-
ar og Sjálfstæðisflokksins í heild
í þessum efnum, enda ekkert far- j
ið dult með það álit, svo sem og
bezt sæmir.
Framsóknarflokkurinn
fylgir Sjálfsíæðisflokknum
í barátunni fyrir
hagsmunum bænda
Framsóknarflokkurinn leggur
nú áherzlu á að færa fram mörg
gögn til sönnunar umhyggjusemi
sinni fyrir bændunum. Ég held
þó, að það sé að því leyti óþarft
að allir viðurkenna, að Framsókn
beri hag bændanna fyrir brjósti
og fyrir það sé þeim þökk, því
ekki eru Sjálfstæðismenn þess
megnugir að tryggja hag sveit-
anna einir og hjálparlaust. En
það nýtist oft ver að velvilja
Framsóknarflokksins en skyldi,
vegna þess, að flokkinn virðist
skorta heildaryfirsýn og ekki
skilja, að öðrum þarf að vegna
vel, ef auðið á að vera að efla
hag bænda.
Tölurnar, sem Framsóknar-
flokkurinn færir nú fram til
sönnunar bændavináttu sinni eru
fremur lítils virði, þó ekki væri
af öðru en því, að Framsóknar-
flokkurinn gleymir tölunni, sem
höfuðmáli skiptir, Og sú gleymska
veldur því, að öll myndin fær
falskan blæ. Gleymda talan er
127 milljónirnar, sem ríkisút-
gjöldin voru, er Framsókn kom
í stjórn. Nú eru þessi sömu út-
gjöld 430 milljónir. Það þarf því
engan að undra, þótt auðið sé
að verja einhverju meira til
bændanna nú, þegar úthlutað er
300 milljónum meir en gert var
1946.
Pétur Magnússon
var mesti bændavinurinn
Ég hef svo oft tætt sundur
rakalausar staðhæfingar Fram-
sóknarmanna um, að nýsköpunar
stjórnin hafi sýnt bændum kala,
eða jafnvel óvild, að ég hirði
ekki að endurtaka það nú, enda
þótt mér sé vel ljóst, að með þess
um staðhæfingum er ætlunin að
sverta Sjálfstæðisflokkinn í aug
um bænda. Ég læt mér nægja að
benda á, að nýsköpunarstjórnin
skipaði núverandi forsætisráð-
herra Steingrím Steinþórsson, í
nýbyggingarráð og að hin allra
merkasta landbúnaðarlöggjöf síð
ari ára, var sett á tímum nýsköp-
unarstjórnarinnar, sumpart fyrir
hennar forystu en auðvitað allt-
af að hennar vilja, því hún réði.
Má um það vísa til hinna grein-
argóðu skrifa Jóns á Akri, nú ný-
verið, sem taka af öll tvímæli um
þetta. Sjálfur hvatti ég einnig í
mörgum opinberum ræðum
bændurna til samstarfs við
stjórnina til framdráttar hags-
munamálum bænda. Er þá ótalið
það, sem kannske mestu skiptir,
að einn mesti bændavinur lands-
ins, Pétur Magnússon, sá vitri og
ágæti maður* fór þá með mál-
efni landbúnaðarins. En hitt er
rétt, að bændurnir hagnýttu sér
ekki til fulls það tækifæri, sem
þeim þá bauðst, vegna þess að
Framsóknarflokkurinn dró
kjark úr þeim, með andstöðu
sinni gegn nýsköpunarstjórn-
inni.
Ólíkt höfumst við að
Ég hirði ekki að ræða meir
þessar minningar frá ísöldinni í
sambúð Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknarflokksins, þegar kald
ast var milli þessara flokka, í tíð
nýsköpunarstjórnarinnar og dóm
arnir harðir á báða bóga. .
En með myndun stjórnar Stef-
áns Jóhanns Stefánssonar fór að
hlýna, og í tíð núverandi stjórn-
ar hefur ísinn þiðnað.
Við Sjálfstæðismenn berum
forystumönnum Framsóknar-
flokksins vel söguna, þótt margt
hafi borið á milli og okkur þyki
þeir stundum full íhaldssamir og
flokkssjónarmiðin oft of rík i
hugum þeirra.
Því undarlegar kemur okkur
fyrir sjónir sú mynd, sem blöð
Framsóknarflokksins gefa af
þessu samstarfi. Skal ég ekki
reyna að bregða henni upp, en
aðeins sýna einstaka drætti henn
ar. —
Eftirgjafirnar til
Búnaðarbankans
Þess er fyrst að geta, að Fram-
sóknarflokkurinn virðist leggja
á það megin áherzlu að telja
þjóðinni trú um, að Sjálfsíæðis-
flokkurinn sé fjandsamlegur öll-
um hagsmunamálum bænda, rétí
eins og hagsmunum sveitanna
væri því betur borgið sem stærstí
flokkur þjóðarinnar væri þeim
andvígari.
Segist Tímamönnum svo frá,
að Framsóknarflokkurinn verði
jafnan að kaupa okkur til fylgis
við málefni bændanna. Nefndi
hann nýverið sem dæmi þessa
frumvarpið um 30 millj. kr. eftir-
gjöf á lánum ríkisins til Búnað-
arbankans, og sagði andstöðu
Sjálfstæðisflokksins gegn því
máli táknræna fyrir fjandskap-
inn í garð bændanna.
Hvað var það nú, sem gerðist
í því máli. Það var þetta.
Á síðasta þingi flutti Ásmund-
ur Sigurðsson tillögu, sem efnis-
lega hné að þessu sama. Fram-
sókn tók snöggt viðbragð og lét
3 þingmanna sinna flytja um
þetta frumvarp tveim dögum síð-
ar. Hygg ég, að Ásmundur muni
hafa flutt tillögu sína í áróðurs-
skyni en Framsókn hinsvegar áð-
ur haft hug á að flytja málið,
þótt ekki viti ég það með vissu,
né nokkru sinni væri á það
minnst í ríkisstjórninni, sem þó
hefði verið hið eina rétta, ef sig-
ur málsins var aðalatriðið, ers
ekki flokkslegur ávinningur.
Að sjálfsögðu var þetta frum-
varp Framsóknarmanna rætt í
Sjálfstæðisflokknum sem önnur
stærri mál þingsins. Kom strax
í ljós, að allir þingmenn sveit-
anna voru málinu eindregið fylgj
andi. Nefni ég þar til Pétur Otte-
sen, Jón á Akri, Gísla Jónsson,
Jón á Reyíiistað, Ingólf á Hellu,
Sigurð Bjarnason, Sigurð Ólafs-
son, Magnús á Mel, Sigurð
Ágústsson, Þorstein Þorsteinsson.
Sjálfum mér get ég vel bætt í
þennan hóp, enda hef ég nú um
nær þriggja áratugaskeið, notið
stuðnings flestra bænda í mínu
kjördæmi. Þessir menn ráða
stefnu Sjálfstæðisflokksins í mál
efnum bænda ef þeir eru flestir
á einu máli, hvað þá allir svo
sem hér var. Ég tilkynnti því Ey-
steini Jónssyni, að Sjálfstæðis-
flokkurinn vildi láta samþykkjá
þetta frumvarp á þinginu, sem
og var gert. Um fylgi okkar við>'
málið kom því aldrei til neinnas
samninga og enn síður kaupskap
ar, af þeirri einföldu ástæðu, a®
eftir því var aldrei leitað.
Það eitt er því rétt í frásögn
Tímans um þetta mál, 'að af-
greiðsla þess er táknræn fyrir
afstöðu Sjálfstæðisflokksins
gagnvart hagsmunamálum land-
búnaðarins. Við flytjum skyn-
samlegar tillögur til úrbóta fyr-
ir bændur, og við fylgjum með
jafn glöðu geði slíkum tillögum,
þótt þær séu bornar fram af
öðrum, eftir því sem fjárhags-
geta ríkissjóðs frekast leyfir.
Óþægileg spurning
Við gerðum Framsóknarflokkrj
um þann grikk að spyrja þá
hverju verði þeir hefðu keypt
fylgi okkar við málefni bændaL
Framhald á bls. 11