Alþýðublaðið - 24.06.1920, Síða 1

Alþýðublaðið
Gefið tit af Alþýðuflokknum.
1920
Fimtudaginn 24. júní
141. töiubl.
S oulogne-jnnðnrinn.
Khöfn, 23. júní.
Símfregn frá París hermir, að
Boulognefundurinn hafi ákveðið,
að Þýzkaland greiði árlega í 5 ár
3 milliarða marka í gulli og síðan
fhækkandi?) unz 90 milliarðar eru
að fullu greiddir.
Ef Þýzkaland leggur ekki niður
vopnin, verða sérstakar nýar refsi-
ákvarðanir settar.
Grikkir herja.
Khöfn, 23. júní.
Símað er frá París, að tilboð
Venizelos um herstyrk í Litlu-Asíu
(til að bæla niður uppreist Tyrkja)
hafi verið þegið.
ýnþjóðasambönð
jajnaðarmanna.
Einn liðurinn á stefnuskrá jafn-
aðarmanna er alþjóðasamtök verka-
mannanna. Hinir fyrstu kennimenn
jafnaðarstefnunnar sáu glögt að
með því var jafnaðarstefnunni
mestur byr gefinn undir vængi,
enda er stefnan alþjóðleg í eðli
sínu. Jafnaðarmenn láta engar þjóð-
ernisgrillur blinda sig, þótt þeir á
hinn bóginn virði og viðurkenni
öll þjóðerni.
Ef til vill hafa þessi alþjóða-
samtök jafnaðarmanna orðið einn
sterkasti þátturinn í framþróun og
viðgangi stefnunnar í hinum ein-
stöku löndum.
Samtök jafnaðarmanna má rekja
aftur að árinu 1839 er „Félag
hinna réttlátu" var stofnað í París.
Það var aðallega stofnað af þýzk-
um frelsissinnum er höfðu orðið
að flýja til Parísar. Það aðhyltist
fullkomlega kenningar „kommun-
ista".
Félag þetta varð aldrei sterkt
og upp úr því var stofnað „Komm-
unista" félagið í London 1847 og
var Karl Marx foringi þess. Síðaa
urðu byltingarnar 1848 í flestum
löndnm kæfðar f blóði, og biðu
samtök þessi mikinn hnekki við
það. En fyrsta virkilega alþjóða-
sambandið var stofnað 1864 í
London, og var Marx forseti þeirr-
ar sarnkundu. Fyrsta. alþjóðasam-
bandið (1. Internationale) hélt síð-
an nokkra fundi á meginlandinu,
en samtökin höfðu eigi verið gerð
af nægri fyrirhyggju, svo brátt
veiktust þau allmjög og aðsetur
sambandsins var flutt til New York.
Síðan liðu þessi samtök svo að
segja undir lok.
En á hundrað ára afmæli frönsku
stjórnarbyltingarinnar var samband-
ið reist við aftur og „2. Internat-
ionale" var stofnað í Parfs 1889.
Brátt efldist þetta nýja samband
allmjög og verkamannafélög hinna
ýmsu landa, sérstaklega á megin-
Iandi Evrópu, gerðust fastir með-
limir. Síðan voru stöðugt haldnir
fundir í ýmsum Iöndum alt fram
að heimsstríðinu. Þegar strfðið
skall a, þóttust jafnaðarmenn og
verkamannafélög í hinum ýmsu
Iöndum tilneýddir af kringumstæð-
unum að láta stríðið hlutlaust,
enda þótt nokkur félög og einstak-
ir foringjar jafnaðarmanna (Jean
Jaurés, Liebknecht 0. fl.) mótmæltu
stríðinu harðlega. En þeir sem
dirfðust að gera slíkt, voru ýmist
kúgaðir eða drepnir (t. d. Jaurés).
1915 var haldinn fundur jafnað-
armanna í Zímmerwald í Sviss og
tóku þátt f honum allir verka-
mannaflokkar og jafnaðarmanna-
félög, jafnt hægri jafnaðarmenn
sem vinstri jafnaðarmenn.
Fyrir strfðið voru uppi 3 stefn-
ur innan jafnaðarmannaflokkanna.
1. Endurbóta jafnaðarmenn, er
vildu ná ríkisvaldinu í sfnar hend-
ur smátt og smátt með aðstoð
hins almenna kosningarréttar, og
taka smátt og smátt ýms fyrir-
tæki undir ríkið. Til þessa flokks
mætti telja „Fabian Society" í
Englandi, „Revisionistana" þýzku
og vinstri endurbótamenn á Ítalíu.
2. Byltinga-„syndikalismi“. Gekk
sú stefna eingöngu f þá átt að
verkamannafélögin tækju undir sig
það sem þau næðu af framleiðslu-
tækjunum, til þess eins að auka
veg verkamannanna. „Syndikalist-
ar“ vildu eyðileggja ríkið strax.
Þeirra stefna hefir því eingöngu
hagsmuni öreiganna fyrir augum.
3. „Socialdemokratar" (venjulega
nefndir jafnaðarmenn). Þeirra stefna
var beinlínis í samræmi við kenn-
ingar Marx. Þeir vildu í fyrsta
lagi ná ríkisvaldinu í öreigalýðsins
hendur og skyldi hann ná völd-
unum með því, að verða skipu-
lagssettur flokkur, er sigraði borg-
arastéttirnar í stéttabaráttunni, og
í öðru lagi skyldi ríkið, er öreiga-
Iýðurinn hefði náð því á sitt vald,
verða upphafið að því leyti, sera
það væri vopn einnar stéttar til
þess að kúga aðrar stéttir, og
„socia!isera“ (ríkisrekstur, ráðstj.-
fyrirkomulag etc) öll fyrirtæki.
En stríðið olli miklum breyting-
um. Bylting öreiganna varð í
Rússlandi og stjórnarbylting varð
í Þýzkalandi og þar tóku hægfara
jafnaðarmenn (meirihlutajafnaðar-
mennirnir) við völdum.
Þegar svo „2. internationale“
hélt fyrstu samkundu sína eftir
stríðið, í Bern veturinn 1919,
hafði breyzt þannig veður í lofti,
að í sama mund var „3. inter-
nationale" stofnað í Moskva, að
tilhlutun rússneska Bolsivíkaflokks-
ins.
í fyrstu voru engir í „3. inter-
nationaIe“ nema rússneskir bylt-
ingamenn einir. Menschevíkar (rúss-
neskir hægfara jafnaðarmenn) voru
í „2. intarnationale“. En brátt
efldist 3. internationale svo, að
hinu var mikil hætta búin. Fiest-
um mun, af hinum daglegu frétta-
skeytum blaðanna, kunnugt um