Morgunblaðið - 26.07.1953, Page 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 26. júlí 1953 ]
Bandaríkjamenn
beitfir þvingun
BAMBEKG, 2-2. júlí: — Bæjar-
stjóm Bamberg í Bæjaralandi hef
ur ákveðið að loka fyrir rafmagns
strauminn til bandar. hernáms-
sveita, sem hafa íbúðarhverfi
skammt frá borginni. Er þetta
vegna þess, að Bandaríkjamenn
hafa ekki staðið í skilum með raf-
magnsgreiðslur. Fyrir tveimur ár-
um hækkaði bæjarstjórnin raf-
magns-gjaldskrána en Bandaríkja
menn neituðu að fallast á þá hækk
un. Talið er samt að þeir verði
að láta undan þegar bæjarstjórn-
in grípur til sinna ráða. — dpa.
Nýit tónverk
eftir Hindemitb
BRÚSSEL 22. júlí. — Nýtt tón-
verk eftir Paul Hindemith, var
nýlega flutt í fyrsta skipti í „Höll
hinna fögru lista“ í Brússel. Er
hér um að ræða kantötu, sem er
samin um Ijóð eftir franska
skáldið Paul Claudel.Nefnist tón-
verkið „Söngur til vonarinnar“.
Verkið var flutt af hljómsveit
ungra manna frá öllum löndum.
— Tónskáldið stjórnaði sjálfur
hljómsveitinni. Hefur þetta nýja
verk Hindemiths hvarvetna hlot-
ið mikið lofog var því feiki vel
tekið á frumsýningu. —dpa.
- Ræða Gísla
Jónssonar
Framhald af bls. 2
dag, að vel þekktur kirkjuhöfð-
ingi íslenzkur reikaði um götur
Kaupmannahafnar. Leið hans iá
fyrir smiðjudyr, þar sem inni
stóð ungur maður og barði af
kappi glóandi járnið, svo að
sindrið fauk um alla smiðjuna
um leið og hann krossbölvaði á
hreinni íslenzku. Kirkjuhöfðing-
inn stöðvaðist við dyrnar, leit á
manninn og mælti: „Mikið er
hvað þú bölvar maður, en fagurt
er málið“. Þeir höfðu ekki ræðzt
við langa tíð, er kirkjuhöfðingj -
anum var ljóst, að á bak við afl-
ið og hin hrjúfu orð bjó mikið
mannvit og mikil mildi, og hann
ákvað þegar að bjarga þessum
verðmaetum, setja manninn til
mennta og tryggja hann hinni
íslenzku kirkju. Höfðinginn var
meistari Brynjólfur biskup í
Skálholti. í þrjár aldir hefur
sindrið frá lífsverki járnsmiðsins,
sem bölvaði svo hressilega á ís-
lenzka tungu í erlendu landi,
bæði lýst og yljað íslenzku þjóð-
inni, og það mun eiga eftir að
gera það svo lengi, sem íslenzk
tunga er töluð austan hafs og
vestan, því maðurinn var Hall-
grímur Pétursson.
Ef ykkur, kæru landar, þykir
íslenzk tunga jafn fögur og
meistara Brynjólfi þótti hún, að
jafnvel þegar hann heyrði hin
hrjúfustu orð hennar, fékk hann
ekki orða bundizt af aðdáun, þá
er það spá mín, að mikið vatn
hafi runnið til sjávar áður en
hún er að fullu gleymd ykkur
og niðjum ykkar, og það er ein-
læg ósk mín að svo verði.
Að lokum vil ég óska ykkur
öllum góðrar heimferðar, og að
ferðin verði ykkur öllum ógleym
anleg.
Hafið þökk fyrir komuna.
Er Gísli Jónsson hafði lokið
máli sínu, kvað við dynjandi lófa-
klapp í salnum, enda var það mál
manna, að hann hefði með þessum
orðum sínum kvatt vestur-ís-
“lenzku gestina á virðulegan og
Viðeígandi hátt.
LILLU-
kjarnadrykkjar-
dnft.
Bezti og ódýrasti
gosdrykkurinn.
H.f. Enfagerð Reykjavíkur.
65 ára:
jr
Olafur Helgason
hreppstjóri d E'yrarbakka
ÞEGAR ferðamaður kemur að
prestssetrinu Hvoli á Eyrar-
bakka, er beint á móti því hinum
megin götunnar lítið hús með
sölubúð. Þetta hús lætur ekki
mikið yfir sér, enda búa þar að
eins ein eldri hjón með sonarson
sinn, lítinn ljóshærðan pilt, sem
á reiðhjól.
En kynnist maður þessu húsi
betur, koma sérkenni þess og í-
búanna í ljós og þar er ýmislegt
eftirtektarvert. Það fyrst, hve
allt er hreint og fágað. Utan dyra
sem innan sést hvergi nokkurt
gróm. Það næst hve allt er í
röð og reglu fastmótað ákveðnum
þokka, sem verkar virðulega. —
íbúðarhúsið, bílskúrinn, búðin og
garðurinn, er í látlausu sam-
ræmi, að mynd þess grópast í vit-
undina eins og dálítið listaverk,
sem stækkar í minningunni. •—
Þetta er heimili Ólafs Helgason-
ar, hreppstjóra á Eyrarbakka og
konu hans Lovísu Jóhannsdótt-
ur. Og fá heimili hygg ég, frem-
ur bera blæ húsbændanna, en
heimili þeirra. Þau eru svo inni-
lega heimilisrækin og una svo
hjartanlega glöð við sitt. Fáir
munu þeir dagar, sem þau eru
að heiman, þótt nú séu sonur
þeirra og fóstursonur fluttir til
sinna heimila í öðrum byggðar-
lögum.
Ólafur Helgason er að ýmsu
leyti hamingjubarn, kannske
flestum fremur, þótt hann hafi
vafalaust orðið að vinna mikið
til að hlotnast gjafir og bless-
un gæfunnar. Hann hefur ávaxt-
að sitt pund með gætni, forsjálni
Og fyrirhyggju ásamt vandvirkni
og sparsemi. Hinar fornu dyggð-
ir voru honum í blóð bornar og
innrættar af djúphygli og dug
góðra foreldra.
Og eins og hann sjálfur Orð-
ar það: Þá var hann „bara fá-
tækur kotakrakki á Stokkseyri",
en er nú orðinn velmegandi kaup
maður og hreppstjóri á Eyrar-
bakka, auk þess sem hann hefur
verið þar lengi meðal ráðandi
manna í hreppsnefnd, bæði sem
oddviti og ráðgjafi. Ólafur er
líka einn hinna fyrstu bílstjóra
í Árnessýslu og jafnvel á íslandi
og hefur þar sem annars staðar
verið sannur happadrengur. Ok
hann lengi yfirvaldi Árnessýslu,
Magnúsi Torfasyni og var honum
handgenginn til erfiðra ferðalaga
með mikilli prýði.
Allt, sem Ólafur snertir á er
gætt sérstökum þokka. Litli bíll-
inn hans er alltaf spegilfægður.
Þótt flest fáist í litlu sölubúð-
inni er þar allt skínandi og fág-
að, nákvæmlega niðurraðað og
hvergi fis né ryk. Rithönd hans
er Ijómandi og jafnvönduð á ó-
merkilegri nótu eins og tiginni
verzlunarbók. Eins hef ég fyrir
satt, að Ólafur sé mjög nákvæm-
ur í emb'ættisrekstri, fjárreiðum
og bókun allri og munu þar fáir
snurður finna, enda unnið eftir
forskriftum hins góða gamla
tíma, þegar hver eyrir var verð-
mæti, en þó er þessi hreppstjóri
aðeins lærður úr lífsins skóla.
Þessi heiðurshjón hafa verið
nágrannar mínir heilan áratug
og er mér því auðvelt að dæma
um lipurð og háttprýði kaup-
mannsins, og hve allur varningur
hans er góð vara. Góðlátleg fram
koma hans, glettnisleg tilsvör og
ofurlítil meðfædd ástleitni, sem
felst eins og glóð í augunum, ef
konur eru nærri, allt þetta hlýj-
aði og verndi í hversdagsleika fá-
brotins umhverfis. En minnis-
stæðastur er þessi hjálpfúsi
granni, þegar hann stendur bros-
andi í dyrunum á aðfangadags-
kvöld og afhendir jólagjöf, eða
þegar hann heldur á stórum ný-
veiddum laxi, sem „villzt hefur“
í netin hans vestur á sandi ein-
hverja húmsæla júlínótt.
En er það ekki skrítið, að hann
Ólafur skuli vera orðinn 65 ára.
Hann er enn svo blessunarlega
saklaus og barnslegur innan um
alla kaupmennskuna og hrepp-
stjóravafstrið? Ég bið guð að
blessa honum æskuna áfram, og
gefa honum mörg gæfurík ár.
Rvík 21. júlí 1953.
Árelíus Níelsson.
öKipshöfnin, sem sigldi bátnum heim.
ýsr bálœir
Framhald af bls. 5
þessir herforingjar hafi átt mik-
inn þátt í falli Berias. Það er
einnig nærri víst, að þeir styðja
og vinna með Bulganin mar-
skálki.
Við komumst ekki hjá því
að spyrja hvort Bulganin og
herforingjarnir hafi ekki átt
frumkvæðið að því að fella
Beria og hvort þeír eru ekki
enn að þrúga og þvinga
Malenkov og aðra stjórnmála-
leiðtoga, sem hafa svo lengi
svipt þjóðina ávöxtum styrj-
aldarsigursins, sem hermenn-
irnir unnu fyrir þjóðina. Sé
þetta rétt, þá er margt skilj-
anlegra af síðustu atburðum í
Sovétríkjunum.
Observer — Öll réttindi áskilin)
▲ BEZT AÐ AUGLÝSA J*
T / MORGUNBLAÐINU "
Frh. af hls. 1.
Aflvél bátsins er 100—200 ha.
Alfa Dieselvél, búin vökvaknú-
inni skiftiskrúfu. Ljósavél er 8
ha Lister, en rafbúnaður allur
fyrir 32 volta spennu.
NÝTÍZKU
SIGLINGATÆKI
| í bátnum eru nýtízku siglinga-
tæki, svo sem sjálfritandi dýpt-
! rmælir af Elác-gerð og í stýris-
húsinu er rafknúin hverfirúða,
sem helzt sjálfkrafa auð í hríð
Og sjógangi. — Báturinn er búinn
til allra veiðiaðferða. I honum
er New England-togspil, og sett
v.erður í hann vökvaknúið línu-
' spil.
í bátnum eru vistarverur fyr-
ir 11 manns og eru þær allar
vandaðar að aðbúnaði.
í reynsluför gekk Einar Hálf-
dáns 9,5 sjómílur. Skipstjóri á
bátnum verður Hálfdán Einars-
son, 1. vélstjóri Kristján Þorgils-
son og stýrimaður Kristján Fr.
Kristjánsson.
FER Á SÍLDVEIÐAR
Báturinn fer á síldveiðar með
hringnót í dag, laugardag. Þetta
er annar bátur Völusteins h.f.
Hinn er Völusteinn, sem er á
síldveiðum fyrir Norðurlandi.
REYNDIST VEL
Á HEIMLEEMNNI
Leifur Jónsson skipstjóri sigldi
bátnum upp frá Frederikssund og
voru þeir rúma sjö Sólarhringa
á leiðirtni. Gekk báturinn að
meðallagi 8,4 sjómílur. Veður var
yfirleitt gott, mest 6-—7 vindstig.
Virtist skipstjóra báturinn gott
sjóskip og hald.a vel ferð í and-
byr.
Hálfdán Einarsson var einnig
með í heimsiglingunni. Lizt hon-
um vel á hinn nýja bát sinii og
gerir sér vonir um að hafa feng,-
ið gott fiskiskip til stjórnar, enda
þótt reynslan verði að skera úr
því.
Lentu þeir félagar í hitabylgju
þeirri, sem gekk yfir Danmörk
og þótti nóg um, þegar hitinn
var kominn upp í 25—33 gráður
í skugganum.
Bolvíkingar fögnuðu bátnum
og fánar voru dregnir að hún
víðsvegar um kauptúnið.
—Fréttar.
Dollaraseðisr fuku um
sfræfið
OTTAWA, 22. júlí: — Banka-
ræningi kom inn í sparisjóð við
aðalviðskiptagötu TorontobOrgar
og hafði á brott með sér 2.752
dollara. Ætlaði hann síðan að aka
á brott í stolinni bifreið, en var
svo óheppinn að missa stjórn á
bifreiðinni, sem þaut inn um sýn-
ingarrúðu klæðskera. Komst hann
úr bifreiðinni og út á götuna. —
'Þar missti hann peningaseðlana
á gangstéttina áður en hann var
handtekinn. Lögreglumenn fóru
nú í óðaönn að tína peningaseðl-
ana upp af götunni. Nokkur and-
blær var og feyktust þeir um
strætið. Þeir söfnuðu saman
[2.172 dollurum. Á liinum 580
| dollurunum haf a vegf arendur
auðgazt. — dpa.
Eðskulepsfi maðurinn
PARÍ.S, 22. júlí: — Hinn áttræð:
porseti franska þingsins, Játvarí
ur Herriot var nýlega kjörinr
j „elskulegasti maður ársins 1953“
I Fylgir vegtyllu þessari fagur silf
jurbikar að gjöf. Var forsetanurr
( afhentur bikarinn í hléi mdli þing
; funda. — dpa.
Stórstúkuþingið vcrður sett í Templarahúsinu á morgun.
Fulltrúar og aðrir templafar safnast saman við Templarahúsið kl. 1,30 e. h. Frá Templ-
arahúsinu verður gengið í kirkju og hlýtt á messu hjá sr. Jóni Þorvarðarsyni. Guðsþjón-
ustunni verður útvarpað. Þingið verður síðan sett kl. 3. — Stigveiting fer fram kl. 5.
Kjörbréfum sé skilað til skrifstofu stórstúkunnar í dag eða í fyrramálið.
Reykjavík, 25. júlí 1953.
Björn Magnússon, stórtemplar. Jóhann Ogmundur Oddsson, stórritari.
MARKtS Eftir Ed
1) Það er kaldhæðnislegt,
Markús. Ég er að elta uppi lækni
sem kallast Hólrn. — Hann er
morðingi.
2) — Hvað myndi hann nú
gera, ef ég væri búinn að hand-
taka hann. Skyldi hann skera
mig upp við botnlangabólgunni?
3) .... svo að mér gæti batn- unarefni.
að og ég haldið áfram með hann , 4) — En eitthvað verður að
til lögreglustcðvarinnar. gera fyrir þig. Ég fer inn og
— Já, þetta er merkiiegt íhug- sæki Valborgu.