Morgunblaðið - 24.10.1953, Qupperneq 16

Veðurúflit í dag:
Hiti um frostmark.
NA kaldi, úrkomulaust.
forseta á degi S. I*. — Sjá bls. 2.
242. tbl. — Laugardagur 24. október 1953.

[uissiicsiiir matsmenn gera
atlnigasemdir við Faxasíld
Undirbúningur á sendingu hennar
til Rússlands er hafinn
REKNETJAVEIÐI hér í Faxaflóa er nú lokið. — Síldin var veidd
til sölu í Póllandi og Sovét-Rússlandi. — Mun söltunin hafa numið
um 56.000 tunnum síldar. — Er nú hafinn undirbúningur að því
að senda fyrstu síldina til Rússlands.

2 RÚSSAR
Fyrir skömmu komu hingað til
lands tveir fulltrúar rússneska
kaupandans, en það er ríkisstofn-
un, til að meta og skoða sildina.
Síldarmatsmenn frá ríkinu
hafa starfað að þessu með hin-
um rússnesku matsmönnum, sem
gert hafa athugasemdir við síld-
ina, en enn sem komið er hafa
'þeir ekki skoðað mikið.
Rússarnir telja of mikið af hor-
s’ld innan um og hafa látið þau
orð falla að bersýnilega verði
ekki hjá því komizt að flokka
s'.ldina á ný upp úr hinum ásölt-
uðu tunnum. Mun þetta hafa í
för með sér nokkurn kostnað fyr-
ii sildarsaltendur.
RÆTT Á FUNDI
voru mættir fulltrúar frá síldar-
Saltendur Faxasíldar komu
saman til fundar hér í bænum í
fyrradag til að ræða málið. Þar
voru mættir fulltrúar frá Síldar-
mati ríkisins og síldarútvegs-
nefnd.
1.5 ára aímælis-
dagur S. L B. S.
ÞENNAN dag fyrir 15 árum var
Samband ísl. berklasjúklinga
stofnað. Mörgum kann að virð-
ast það ótrúlega stuttur tími,
þegar litið er á allar þær fram-
kvæmdir, sem þessi félagsskapur
hefir fengið áorkað nú þegar. Hið
glæsilega • vinnuheimili berkla-
sjúklinga að Reykjalundi talar
skýrustu máli um stórhug þann
og framsýni, sem markað hafa
þessi félagssamtök frá upphafi —
um það hverju samstilltur áhugi
og ákveðin vilji geta fengið til
leiðar komið.
Berklaveikin hefir verið á
stöðugu undanhaldi á íslandi
undanfarin ár og má óhætt eigna
hinni þróttmiklu og markvissu
starfsemi SÍBS drjúgan þátt í
þeim glæsilega árangri sem náðst
hefir í herferðinni gegn hinum
sltæða óvini — Hvíta dauðanum.
Haldið verður áfram uppbygg-
ingastarfinu að Reykjalundi af
fullum krafti. Þar er enn margt
ógert, sem garast verður — og
það sem fyrst. — Áreiðanlegt er,
að allir íslendingar árna SÍBS af
einlægum hug allra heilla á þess-
urn 15 ára aímælisdegi þess og
þakkar því það hetju starf, sem
það hefir unnið hingað tT í þágu
þjóðarheildarinnar.
tí'! nyyK
FulHrúaráð
Heimdallar
ÁRÍÐANDI fundur verður í
fulltrúaráði Heimdallar í dag
kl. 5. Fundurinn verður hald-
inn í félagsheimili verziunar-
manna.
Ferðadeild
FERÐADEILD Heimdallar
heldur fund í dag klukkan 5
e. h. Áríðandi er að allir mæti.
Fundurinn verður haldinn í
Félagsheimili verzlunar-
manna, Vonarstræti.
Seinkað í iiótt
I DAG er fyrsti vetrardagur. —
Veðurstofan spáir að hér í
Reykjavík verði norðaustan kaldi
og hiti um frostmark.
f nótt, kiukkan 2, verður klukk
unni seinkað, svo sem venja er,
síðasta laugardag í sumri, um
eina klukkustund. — íslenzkur
tími, sem verið hefur hinn sami
og Greenwich-tími, verður því
einni klukkustund á eftir.
Síldar- og fiskmjölsverksmiðjan á Kletti.
Ljósm. P. Thomsen.
íyrir rekstur
Unnið úr fiskúr
virði er áður
ingi millj.
lítl nftlur
í bænum
fengu sáralítið fyrir það.
Að staðaldri vinna nú í verk-
smiðjunni um 20 manns, og hafa
vinnulaun frá upphafi numið um
5 millj. króna, en til 1. okt. s. 1.
hefir verksmiðjan greitt í laun
um kr. 800.000.00.
ÞEGAR síldin gekk í Hvalfjörð árið 1947, hratt hún af stað ýmsum 1
þjóðþrifa fyrirtækjum hér við Faxaflóa — í sambandi við síldar- MERKILEGT IÐJUVER
og fiskmjölsvinnslu. Eitt þeirra er hér í Reykjavík, sem starfrækt Þessu næst var verksmiðjan
er af fullum krafti, en það er Síldar og fiskmjölsverksmiðjan á skoðuð, en hún er um margt
Köllunarkletti við Kleppsveg. — Verksmiðja þessi, sem er i tölu merkilegt iðjuver. Þar er t. d.
hinna afkastamestu, framleiðir nú á dag um 700 poka af fiskmjöli. stærzti mjölþurrkari hér á landi,
Um þessar mundir er tæplega meiri eftirspurn eftir nokkurri hér- næJ
lendri framleiðslu á hinum frjálsa markaði sem fiskmjöli.
Drukkinn ungl-
ingur stelur bíl I
f FYRRINÓTT stal 18 ára ung-
lingur bíl hér í bænum, en bíl-
stjórinn hafði gleymt að loka
bílnum og lyklinum í kveikju-,
lásnum. — Unglingurinn var svo
ölvaður, að hann telur sig ekk-
ert muna af því sem gerðist
þetta kvöld. ,
Á stolna bílnum ók hann inn'
í Kleppsholt, en þar missti hann
stjórn á bílnum og ók honum út
af veginum. — Lögreglan kom
skömmu. síðar á vettvang og tók
hinn stjarfa ungling, sem ekki
hefur réttindi til að aka bíl.
Fyrsta kvöldvaka
*)
Stúdentafélagsins
í KVÖLD, sem er fyrsti vetrar-
dagur, halda stúdentar fagnað í
fíjálfstæðishúsinu. Stendur hátíð
fítúdentafélags Reykjavíkur yfir
fram til kl. 2 um nóttina, þegar
klukkunni verður seinkað.
Með kvöldvöku þessari hefir
Stúdentáfélag Reykjavíkur vetr-
arstarfsemi sína.
Á skemmtiskránni ér m. a.
ræða, sem séra Sigurður Einars-
son í Holti flytur. Matthías Jó-
hannessen stud. mag. les kvæði.
Ævar R. Kvaran og Jón Múli
Árnason syngja glunta, Helga
, Valtýsdóttir flytur „Bridegboðið“.
! Að lokum syngur Ingibjörg
Þorbergs með danshljómsveit
Aage Lorange. Verður þá um
tíma útvarpað frá dansinum.
y gærdag bauð verksmiðju-
stjórnin blaðamönnum að kynna
sér að nokkru starfsemi þessa
fiskiðjuvers. — Að því standa
frystihúsin hér í Reykjavík, svo
og nokkrir einstaklingar. Hafa
frystihúsaeigendur látið þau orð
falla um starfsemi Síldar- og
fiskimjölsverksmiðjunnar, að án
hennar væri starfræksla hrað-
frystihúsanna vonlaus. Frá þeim
í verksmiðjuna fer allur fiskúr-
gangur. Einnig tekur hún tölu-
vert magn af fiskúrgangi frá
þeim sem að saltfiskframleiðslu
vinna og fiskherðingu.
70.000 TONN
Frá því að verksmiðjan tók til
starfa, sem var haustið 1943 og
fram á þennan dag hefur verk-
smiðjan unnið úr 70.000 tonnum
af fiskúrgangi og karfa. — Sem
dæmi um afköstin, en þar er
unnið í 10 klst. á dag, má geta
þess að frá 1. okt. til 15. okt. var
unnið úr 18.000 tonnum.
Baldvin Jónsson héraðsdóms-
lögfræðingur, formaður stjórnar
fyrirtækisins gerði grein fyrir
starfsemi verksmiðjunnar.
Verksmiðjuhúsin voru keypt af
Fiskimjöli h. f., sem framleiddi
fiskimjöl úr sólþurrkuðum bein-
um. Verksmiðjan var stóriega
endurbætt, en vélar í verksmiðj-
una smíðaði Vélsmiðjan Héðinn
h. f. Kostnaðarverð véla og húsa
er kr. 6.900.000.00.
FRAMLEIÐSLA
VERKSMIÐJUNNAR
Afköst verksmiðjunnar eru
5000 mál af síld á sólarhring en
4—500 tonn af karfa og nokkuð
minna þegar um fiskúrgang er að
ræða. Úr hverju tonni af karfa
sem frystihúsin taka við til
vinnslu, fær verksmiðjan 650—
700 kg. Úr hverju tonni af fiski
frá saltendum og skreiðarfram-
leiðendum fær verksmiðjan 200—
30 kg. Eftir að hráefnið hefir
verið unnið í verksmiðjunni, fæst
úr því um 20% af mjöli, en auk
þess fæst 5—7% af lýsi úr feitum
fiski t. d. karfa.
MJÖL OG LÝSI
Mjölframleiðsla frá byrjun hef-
ir verið um 13500 tonn og lýsis-
framleiðsla rúm 1700 tonn. Fram-
fisk- og síldarpressan sú afkasta-
mesta hér á landi.
í ræðu sem Sveinn Guðmunds-
son framkvstj. Vélsmiðjunnar
Héðinn hélt, gat hann þess, að
er samningar við verksmiðjuna
leiðslan til 15. okt. þ. á. hefir voru gerðir^sumarið 1948, var svo
verið rúm 3600 tonn af mjöli en
550 tonn af lýsi. Markaðsörðug-
smíðaður á 70 dögum, en verk-
leikar eru mjög miklir fyrir smi^an f«Ugerð 1. okt. og stoðst
mjölið, sem fyrr segir, og í gær aætlun' Færði Sveinn verksmiðju
var verið að taka úr mjölskemmu stjórninni þakkir fynr goða sam-
verksmiðjunnar karfamjöl sem vinnu.
sent verður til írlands. I 1 stíórn fyrirtækisins eru:
| Baldvin Jónsson, formaður,
Verðmæti framleiðslunnar, sem ingvar Viihjálmsson, útgerðar-
er nær öll flutt út, hefir numið, maður, varaformaður, dr. Jakob
kr. 32.260.000.00, þar af á þessu Sigurðsson, forstjóri, ritari,
Björn G. Björnsson, forstjóri
ári rúmar kr. 9.000.000.00.
Áður en verksmiðja þessi tók
Sænska frystihússins, Einar Pét-
til starfa, fór mikið af hráefnum ursson, forstjóri og Hallgrímur
forgörðum og Iýsi úr feitum fiski j Oddsson, útgei ðarmaður. Fram-
var alls ekki hægt að nýta, en kvæmdastjóri félagsins er Jónas
þeir sem létu hráefnið af hendii Jónsson frá Seyðisfirði.
Vilja rafmayn frá Sogsvírkjun-
iiffli ims Mýrdalssveit að Vík
SAMEIGINLEGUR fundur
hreppsnefnda Hvamms- og Dyr-
hólahrepps í Mýrdal, haldinn að
Litla-Hvammi 18. okt. 1953 skor-
ar eindregið á Alþingi og ríkis-
stjórn að hlutast til um, að lögð
verði lína frá Sogsvirkjunni um
Mýrdalssveit að Vík.
í MÝRDALNUM
Fundurinn lítur svo á, að raf-
magnsmál Mýrdaisins verði í
bráð ekki leyst svo að við unandi
sé á annan veg en með línu frá
Soginu, því að mikill hluti bæja
þar hefur enga möguleika til
vatnsvirkjunar út af fyrir sig og
heildarvirkjun, er fullnægi þörf-
inn, yart hugsanleg innan sveit-
ar. Á þeim bæjum, sem þegar
hafa rafmagn, er það víðast allt
of litið, og aukningarmöguleikar
ekki fyrir hendi.
í VÍK í MÝRDAL
I Vík hefur verið sameiginleg
rafveita fyrir kauptúnið um all-
j langt skeið, en hún hefur á síðari
j árum reynzt alltof lítil, svo að
við hana hefur orðið að auka
rafmagni framleiddu með dísel-
mótor, sem þó hefur ekki full-
nægt þörfinni. Þá kemur þar og
til greina, að vatnsrör stöðvarinn
ar þar, sem eru löng og dýr, eru
mjög úr sér gengin og þurfa
bráðrar endurnýjunar við, ef
ekki á að stefna í beinan voða.
Fundurinn felur þingmanni
kjördæmisins að fylgja þessu
máli fast eftir og gera alit, serrj
unnt er, til þess að það fái við-
unandi lausn.
í GÆR urðu tveir vægir jarð-
skjálftakippir hér í bænum. —
Voru þeir svo vægir að tæplega
munu menn hafa fundið þá. —•
Fyrri kippurinn varð um kL
12,30, en sá síðari kl. 3.