Morgunblaðið - 05.03.1954, Blaðsíða 11

Föstudagur 5. marz 1954
MORGVNBLAÐIÐ
11
Jón Hjnrtorson frá
Saurbæ 75 ára
I DAG er 75 ára Jón H.iartarson
frá Saurbæ í Vatnsdal, núver-
andi vörður á Alþingi.
Hann er fæddur í Sauðanesi á
Ásum 5. marz 1879. Foreldrar
hans voru Hjörtur Jónasson og
Ástríður Jónsdóttir.
Jón ólst upp á hálfgerðum
hrakningi og á mörgum stöðum
í Húnavatnssýslu til 16 ára aldurs
en var síðan vinnumaður hjá
nokkrum bændum og lengst hjá
Birni Sigfússyni alþm. á Kornsá.
Árið 1906 byrjaði hann búskap
á Saurbæ í Vatnsdal og keypti
þá jörð árið 1910. Þar bjó Jón
í 15 ár og farnaðist giftusam-
lega. Jörðin er lítil jörð og var
í hinni mestu niðurníðslu er Jón
kom þar. En hann bætti hana
mjög. Vandað ibúðarhús úr stein-
steypu reisti hann og var það
mikið átak. Peningshús jók hann
og byggði að nýju. Sléttaði mik-
ið í túni og stækkaði það. Girti
tún, engjar og mikið af úthaga.
Árið 1925 flutti Jón til fieykja-
víkur og stundaði þar verzlun-
arstörf o. fl. til 1932. Keypti þá
eyðijörðina Skeggjastaði í Mos-
íellssveit. Byggði þar stórt og
vandað steinhús girti túnið og
bætti svo að töðufengur margfald
aðist. Var þó eigi þarna nema
6 ár, því 1938 flutti hann aftur
til Reykjavíkur. Starfaði þar
fyrst við verzlun o. fl. En sið-
ustu 9 árin hefir hann starfað
sem vörður á Alþingi.
Árið 1908 giftist hann Guðrúnu
Friðriksdóttur, hinni mestu
merkiskonu. Eignuðust þau tvö
börn, Hjört og Helgu og eina
kjördóttur, Margréti að nafni.
Eru þau öll á Hfi og myndar-
fólk. Er Hjörtur framkvæmda-
maður mikill í verzlun og iðnaði.
Þeir feðgar stofnuðu verzlunina
„Ólympía", Laugaveg 26 og er
Jón enn me.ðeigandi. í dag verð-
ur hann á IbeimiH Hjartar sonar
síns, BarmaMið 56.
Þessi ævissga Jóns Hjartar-
sonar, seun tefe hefir verið sögð
í örfáum œr®sin5S!, er mikil ævin-
týrasaga. erjcta maðurinn eng-
inn meðalOTafex. Má það teljast
undarlegt, *ð Íþtíssi maður, sem
byrjaði á hrakningi og
síðan MáSfeækur vinnumað-
ur skuli ít&ía kKsmið því öllu í
verk sem a@ ffjrsfman greinir. En
hann hefíjr waSS afburðamaður
að dugnaíö hagsýni. Áhugi
hans, elja <a& aifköst öll voru
með yfirbíErSuraa.
Fjármaðicr vaur hann ágætur og
átti fallegt og afurðamikið fé.
Búskapur hans allur var með
snyrtibrag. Átíti konan í því
sinn góða þátt, því árvekni henn-
ar og dugnaðar í öllu starfi var
samsvarandi og hjá húsbóndan-
um. Bömin studdu líka foreldra
sína af miklum myndarskap
strax og þau komust til þroska.
Árið 1942 varð Jón fyrir því
þunga áfalli, að missa konu sína.
Féll honum það þungt að von-
um, en tók mótlætinu með mikilli
stillingu.
Jón Hjartarson er greindur
maður og hvers manns hugljúfi.
Glaðvær og hnittinn í svörum.
Vel hagorður en dulur á vísur
sínar. Gestrisinn hefir harn alla
tíð verið, enda á hann marga
vini norðanlands og sunnan, en
enga óvildarmenn. — Hann er
sá maður sem aldrei bregður
gefin loforð. Honum er óhætt aS
treysta.
Á Alþingi nýtur hann sem
annarsstaðar vináttu og trausts.
Hann er enn hress og kátur. Hef-
ir það til að hlaupa við fót ef
einhverju þarf að hraða. Má
nærri geta, að á yngri árum hefir
hann eigi verið lengi að því sem
gera þuriti.
Ég óska þessum aldna heiðurs-
manni og hans vandamönnum
allrar hamingju á hans merki-
lega afmæli. Vil ég um leið þakka
honum langa og trausta vináttu
og margar liðnar ánægjustundir.
Jón Pálmason.
Búnaðarfræðslan og A
Passíusálmar í Hallgrímskírkju
UNDANFARIN ár, eða síðan
Hallgrímskapella á Skólavörðu-
hæð var vígð og tekin í notkun,
hafa Passíusálmarnir verið sungn
?r þar á hverju rúmhel^u kvöldi
um langafostu. Jafnframt hefur
píslarsagan verið lesin, tilheyr-
andi kafli hennar hvert kvöld,
og flutt stutt og einföld bæna-
gjörð.
Á þessari föstu, sem nú er
byrjuð, verður uppteknum hætti
haldið um þetta og er hér með
vakin athygli á því.
Morgun- og kvöldbænir fara
fram reglulega í mörgum kirkj-
um erlendis og er mörgum kær-
komið að geta átt helgistund í
kirkju um leið og dagsverkið
hefst og að því loknu. Þessar
kvöldbænir föstunnar í Hall-
grímskirkju eru fyrsta tiiraun
hér í bæ til slíks helgihalds.
Passíusálmarnir hafa á liðnum
öldum borið uppi heigistundir
heimilanna á föstunni. Víða eru
þeir lesnir enn, í einrúmi eða
sameiginlega. Þakkarverð er
meðalganga útvarpsins um að
styrkja þátt þeirra í þjóðlífinu.
Nú les meðhjálpari Hallgríms-
kirkju, Ari Stefánsson, þá í út-
varpið, af þeim látlausa virðu-
leik, sem einkennir hann og all-
ir kannast við, sem hafa séð eða
heyrt til hans við helga þjón-
ustu.
En það er líka gott að koma
saman og syngja Passíusálmana.
Og enginn staður er kjörnari til
þess en kirkjan, sem helguð er
Hallgrími Péturssyni. Sú kirkja
á að réttum skilningi að vera
meira en viðurkenning vorrar
kynslóðar á þeirri þökk, sem
Hallgrími ber fyrir leiðsögn sína
í andlegum efnum á liðnum tíma.
Hún á að votta það líka, að þjóð
hans vilji enn og eftirleiðis njóta
þeirra spektar, sem honum var
gefin og í sálmum hans býr. Hún
á fyrst og fremst að stuðla að
því, að svo verði. Kvöldvökur
föstunnar í Hallgrímskirkju er
liður í veigamesta ætlunarverki
minningarkirkjunnar.
Þessar athafnir hafa verið sótt-
ar betur en margur mundi ætla
að óreyndu. Er hér með bent á,
að þær hefjast að þessu sinni í
kvöld og verða á hverju rúm-
helgu kvöldi föstunnar k). 8,
nema miðvikudagskvöld, en þá
, Framh. á bls. 12
VEGNA umræðna í blöðum um
að starfsemi sú, á sviði búnaðar-
fræðslu með sérstöku fyrirkomu-
)agi, sern nú er þegar hafin, hefði
átt að koma til umræðu á Bún-
aðarþingi áður en af framkvæmd
um vrði. ska) eftirfarandi upp-
lýst:
1. Á árinu 1953 stóð íslending-
um til boða fjárhæð nokkur af
fjármunum þeim, er tilheyrðu
j Marshallfé, en sem fulltrúar
' Bandaríkjanna höfðu fullan
eignar- og ráðstöfunarrétt á.
' Fjárhæðin var borin fram til
þess að efla fræðslustarfsemi á
sviði landbúnaðarins, í þeim til-
gangi að örva framleiðsluaukn-
ingu, og bundin því skilyrði að
íslenzka þjóðin legði fram hærri
upphæð á móti í sama skyni. Að
sjálfsögðu kom til kasta is-
lenzkra stjórnarvalda að ákveða
hvort tilboði þessu yrði sinnt eða
hafnað. Ákvörðun um það var
| tekin þegar Alþingi samþykkti
| fjáriög í desember síðastliðnum.
2. Að fenginni þeirri fjárhæð,
er fram skyldi leggja á móti, lá
næst fyrir að ríkisstjórnin undir-
ritaði samning þann, er mælti
fyrir um hvernig fénu skyldi
varið. Til þess að ganga endan-
lega frá þeim málum kom hingað
maður að nafni Mr. King, frá
FOA í París, þ. 6. janúar s. 1.
Samningurinn var undirritaður
hér í Reykjavík af Thomas P.
Dillon, Charge d’Affaires ad
interim, fyrir hönd Bandaríkj-
anna og Steingrími Steinþórs-
syni, landbúnaðarráðherra, fyrir
hönd íslenzku ríkisstjórnarinnar,
þann 11. janúar.
3. Að því búnu var starfið
strax hafið. Samkvæmt samning-
um skyldi umræddu fé aðeins
varið til upplýsingastarfsemi og
eigi til fjárfestingar, enda skyldi
það vera fullnotað fyrir júnílok
1954. Með sérstöku samkomulagi
var þó þessi frestur framlengdur
til síðari hluta ársins 1954. Ríkis-
stjórnin hafði fallizt á, að af
framkvæmdum yrði og fól nú
Búnaðarfélagi íslands að annast
þær.
4. Upprunalega fylgdu tilboð-
inu áætlanir um starfsaðferðir í
megindráttum, en við nánari end
urskoðun féllst Mr. King á viss-
ar breytingar, vegna sérstakra
staðhátta hér er sýnt var að
leiddu til vænlegri árangurs af
starfinu. — Þess hefur annars-
staðar verið getið, að þegar mál
þetta var á undirbúningsskeiði
var lejtað álits vissra ráðunauta
Búnaðarfélags íslands um nokk-
ur atriði.
5. Ríkisstjórn fslands sendi mál
þetta til umsagnar stjórnar Bún-
aðarfélags íslands í nóvember-
mánuði s. 1. Mælti stjórnin þá
með því, að tekið yrði tilboði um
nefnda fjárhagsaðstoð til upplýs-
ingastarfa, en eigi kom til greina
að kalla Búnaðarþing saman til
þess eins að svara já eða nei við
tilboði þessu, en um annað var
ekki að ræða. Hér lá fyrir ákveð-
ið tilboð til ákveðinna hlutverka
sem afneita skyldi eða sam-
þykkja.
Þjóðir, sem standa okkur miklu
framar í flestu, er varðar fram-
leiðsluháttu og starfsaðferðir
innan landbúnaðarins, höfðu þá
þegar fengið hliðstæða aðstoð og
störf þeirra voru hafin. Hér urð-
um við á síðustu stundu að taka
ákvörðun og hefja starfið fyrir-
varalaust er undirskrift var feng-
in, því að um áframhaldandi
fjárhagsaðstoð i þessu skyni er
eigi að ræða.
Reykjavik, 26. febrúar 1954.
Gísli Kristjánsson.
vertíðinni:
Bátarnir sem róa frá Akranesi
AKRANESI, 3. marz.
TJÁN bátar hafa róið frá Akranesi á þessari vertíð. — Bátarnip
eru þessir og skipstjórar þeirra:
Bátar: Skipstjórar:
Keilir ....................... Garðar Finnsson
Svanur ..................... Þórður Óskarsson
Böðvar .......................Hannes Ólafsson
Sveinn Guðmundsson...........Þórður Sigurðsson ,
Bjarni Jóhannesson.............Einar Árnason
Ásbjörg ...................... Björn Ágústsson
Reynir
Heimaskagi
Fylkir ....
Ásmundur .
Hrefna ....
Sigrún.....
Ólafur Magnússon ....
Sigurfari
Farsæll .
Sæfaxi ..
Aðalbjörg
...... Einar Gíslason
......Njáll Þórðarson
...... Marinó Árnason
.. Valdimar Ágústsson
.... Georg Sigurðsson
. . Guðmundur Jónsson
. . . Þorkell Halldórsson
.... Þórður Guðjónsson
. Jóhannes Guðjónsson
Guðjón Friðbjarnarson
Halldór Guðmundsson
Fram ............................ Ragnar Friðriksson
100 fiskar á móti tuttugu
þegar beitt er með loðnu
Fór frá línunni á loðnuveiðar, !
lékk 15 iunnur í kasfi.
Fyrsta þýzka skipið
BERGEN — Fyrsta þýzka far-
þegaskipið, sem heimsækir Noreg
eftir stríðið er væntanlegt þang-
að 18. maí n.k. — Þetta skip mun
síðar í sumar fara aðra ferð með
þýzka skemmtiferðamenn til
Noregs.
Stokkseyri, 4. marz:
EINN af Stokkseyrarbátunum,
Ægir, kom hingað í dag með
| 15 tunnur af loðnu, er hann fékk
vestur undir Þrídröngum við
! Vestmannaeyjar.
| Ægir fór á sjó í morgun og
lagði línuna, eftir um það bil
| klukkustundar keyrslu fram und
an Stokkseyri. Eftir að hann hafði
| gengið frá línunni, hélt hann
áleiðis til Vestmannaeyja til þess
að ná í beitu.
15 TUNNUR í EINU KASTI
Þegar hann hafði keyrt í 3 klst.
varð hann var við geysi mikla
loðnutorfu. Ægir gerði eitt kast
með háf og fékk 15 tunnur. Ægir
héit síðan beinustu leið til Stokks
eyrar. með loðnuna og landaði
henni hér milli kl. 4—5 í dag.
S^ðan hélt hann út aftur til þess
að vitja um línuna og er ókominn
aftur.
100 FISKAR MÓTI 20
ÞEGAR BEITT ER LOÐNU
Stokkseyrarbátarnir hafa hing-
að til eingöngu haft síld til beitu,
þar sem loðna hefur ekki verið
fyrir hendi, en á hana fiskast
miklum mun betur.
Að sögn formanna eru hlutföll
nálægust því að á hvern bjóð
beittan með síld fiskist 20 fiskar
Allir sem vettlingi
geta valdið virnia
í fiskvinnu
VESTMANNAEYJUM, 4. marz.
HINN mikli landburður af fiski,
sem verið hefur hér í Vestmanna
eyjum undanfarna daga hífur að
sjálfsögðu skapað gífurlega at-
vinnu hér í bænum og er nú
mikill skortur á verkafólki, þó
allir, sem vettlingi geta valdið
séu kómnir í fiskvinnu.
Menn af öllum stéttum hópast
að lokinni vinnu sinni niður í
fiskiðjuverin. Nú er einkum
skortur á mönnum við línubeit-
ingu, því margir beitingamenn
haf helzt úr lestinni vegna
meiðsla og handameins. Eðlilegt
er að skipstjórar vilji róa með
lengri línu þegar svona vel fisk-
ast: —Bj.Guðm.
en á bjóð beittan með loðnu fisk-
ist 100 fiskar.
Var þag því mikið gleðiefní út
gerðarmönnum hér, þegar Ægir
kom með feng sinn í dag og munu
bátarnir beita með loðnu í kvöd
fyrir næsta róður. Af)i bátanna
í dag var 4—5 tonn. — Magnús.
Kvei vlð það sama,
inflúenza aukin
FARSÓTTIR í Reykjavík vikuna
14.—20. febrúar 1954 voru sem
hér segir samkvæmt skýrslum
26 (25) lækna. í svigum tölur frá
næstu viku á undan.
Kverkabólga ...
Kvefsótt ......
Iðrakvef ......
Influenza......
Kveflungnabólga .
Taksótt........
Munnagur ......
Kikhósti ......
Hlaupabóla.....
Ristill .......
Saltskortur y f ir-
vofaudi í Eyjum
VESTMANNAEYJAR, 4. marz:
Saltskortur er yfirvofandi hér. —■
Saltskipið, sem von var á í febr.
byrjun, varð fyrir áfalli suður í
Biskayflóa og varð að hætta við
förina. Annað skip var fengið
síðar og er nú von á því á mánu-
dag. Með óbreyttum landburði af
fiski, óttast menn hér að svr»
kunni að fara, að s altskortur
verði, jafnvel þó von sé bráða-
birgðaúrlausnar frá Reykjavík.
—Bj.Guðm.
54 ( 93)
452 (448)
34 ( 34)
28 ( 8)
26 ( 33)
1 ( 1)
1 ( 6)
30 ( 25)
10 ( 14)
2 ( 1)
AKRANESI, 4. marz: — í kvöld
kom vb. Farsæll meg 38 tunnur
af*loðnu frá Reykjavík og E)d-
borgin með 12 tunnur. Beittu
Akranesbátarnir loðnunni í kvöld
flestallir. Loðnan veiddist í morg
un við Vestmannaeyjar og var
flutt þaðan til Þorlákshafnar.
Þaðan var hún flutt á bifreiðum
til Reykjavíkur en þar tóku E)d-
borgin og Farsæll við henni og
fluttu hana til Akraness. Kom
loðnan það tímanlega að bátarnir
gátu beitt henni í kvöld, Oddur.