Morgunblaðið - 18.11.1954, Qupperneq 7

Fimmtudagur 18. nóv. 1954
MORCJJTSBLAÐIÐ
23
M'
fAÐURINN virðist hafa nær
óseðjandi þrá til þess að
hefja sig til flugs og halda út í
himingeiminn, á eftir fuglunum,
sem svífa fyrirhafnarlítið um
óravegu. Það er einn þátturinn
í haráttu hans við höfuðskepn-
urnar og þannig fullnægir hann , mn
ævintýraþrá sinni og þeirri löng- j
un, sem hverjum manni er gefin I
að vilja kanna ókunna stigu og
framandi lönd. Endur fyrir löngu i
gerðust sagnir um nokkra ofur- |
huga, sem festu á sig vængi og
hunrað manns Kærðu að
t'Sfúga á Sansfiskeiðinu í sumar
tinda, sem jarðarbúunum er hul-
FYRSTA SVIFFLUGAN
FÓR Á LOFT HÉR
1930
Það eru nú orðin allmörg ár
var hinn ágætasti staður fyrir
sviffiug, þar var langur og slétt-
ur sandvöllur í hæfilegri fjar-
lægð frá borginni og hin bestu
flugskilyrði sökum uppstreymis
við Vífilsfell.
MANNVIRKI REIST Á
SANDSKEIÐI
nota, gjarnan brotna og misfar-
ast í lendingu og er því margt,
sem við þarf að gera og úr að
Árið 1938 var fyrsta flugskýli bæta. Er því .veturinn notaður
Svifflugfélagsins byggt á Sand-
skeiðinu, og stórbötnuðu allar
aðstæður til flugsins við það. Þar
var hægt að geyma flugurnar,
án þess að nokkur hætta væri á
að veður og vindur grandaði |
þeim, og ekki þurfti lengur að,
aka þeim til Reykjavíkur. Árið1
1942 var byggður íveruskáli þarj
til þess að vinna að viðgerðum
á flugunum og eftir því litið, að
þær séu í góðu ásigkomulagi fyr-
ir sumarið, er flugið hefst aftur.
SVIFFLUGSKÓLINN
Undanfarin ár hafa Svifflug-
uppfrá og í styrjaldarlokin 1945, félagi íslands borizt margar fyr-
var annað flugskýli byggt, og
jókst geymslurými þá mjög og
má nú vel við una. Á styrjald-
arárunum jókst áhuginn á svif-
flugi mikið, en nokkru óhægra
varð um vik, sökum ýrýéssa tak-
markana, sem hernaðaryfirvöld-
in settu.
í dag á Svifflugfélagið alls 11
vélar. Eru níu þeirra svif og
renniflugur, þar á meðal hinar
irspurnir hvaðanæfa að af land-
inu, þar sem fólk af öllum aldri
fer fram á að fá að læra svif-
flug á vegum félagsins: Til þess
að verða við þessum óskum hefir
Svifflugfélagið undanfarin sum-
ur efnt til námskeiðs á Sand-
skeiði fyrir byrjendur og hefir
þeim farið æ fjölgandi, sem æskt
hafa þar eftir kennslu í undir-
stöðuatriðum fluglistarinnar. í
qœmmzusrim.....

Nemandinn er seztur i rennifluguna og bíður þess, að spilið dragi
hana á loft, í 50—60 m hæð.
flugu í átt til sólar — þeir voru síðan svifflugið nam land hér 0g' fullkomnustu svifflugur, _ sem sumar hafa verið haldin fjögur
brautryðjendur fluglistarinnar. margir atburðir hafa gerzt síðan framleiddar eru til æfinga í dag. námskeið þar á vegum félagsins,
Síðan kom tæknin til sögunnar fyrsta svifflugan fór fyrst á loft
og á hálfri öld hefir flugið þróazt hér á landi árið 1936. Svifflug-
frá því að jaðra við manndráps félag íslands var stofnað það árið
tilraunir til hinnar fullkomnu og stóðu að því nokkrir áhuga
flugtækni þrýstiloftsvélanna, er menn, sem höfðu kynnzt svif-
þjóta um hvolfin hraðar en hljóð- fluginu erlendis. Fyrsti formað-
j ur félagsins var Agnar Koefod
! Hansen, núverandi flugvalla-
stjóri, en hann hafði lært svif-
flug á námsárum sínum í Dan-
mörku. Aðrir brautryðjendur
ið berst.
Uppi á Sandskeiði eru á sumr-
um allmargir piltar. sem eiga
sér fáar óskir heitari en að feta
í slóð fuglsins og fljúga um loft-
in blá. Þetta eru svifflugsmenn- voru m' a' þelr bræðurnir Indriði
og Geir Baldurssynir, en þeir
irnir, piltar, og reyndar stúlkur
líka, sem vinna margskonar störf
í borg og byggð og leita sér þess
á milli skemmtunar og ánægju
í flugi. Þangað koma þau alls
smíðuðu fyrstu rennifluguna
hérlendis. Af öðrum stuðnings-
mönnum svifflugsins á fyrstu ár-
unum má nefna þá Berg Gísla-
staðar að af landinu, flest fólk son stórkaupmann og Guðbrand
Magnússon forstjóra, sem báðir
höfðu brennandi áhuga á flug-
málum og hafa unnið mikið og
gott starf á þeim vettvangi.
um tvítugt, og nema undirstöðu-
atriði fluglistarinnar í svifflug-
unum á Sandskeiðinu, veik-
byggðum og litlum farartækjum,
sem öllum almenníngi mundi
ekki vera um gefið að treysta
fyrir lífi sínu ótilneyddur.
í þeirra augum er svifflugan
hámark fluglistarinnar, hún
krefst þess, að flugmaðurinn
.beiti allri lagni, lipurð og kunn-
áttu, sem honum er gefin, en kostur félagsins var lítill í byrjun
vélflugan krefst þess eins, að og fábrotinn, en brátt höfðu ver-
mannshöndin haldi um vélstýrið ið smíðaðar renniflugur til æf-
•og lítils íneira. inga fyrir byrjendur og fullkomn
- Svifflugið er heillandi íþrótt ari svifflugur keyptar utanlands
-og heimuf svifflugmannsins er frá. Strax kom í ljós, að Sand-
-úndraheimur, lágskýja og fjalla- skeiðið í nágrenni Reykjavíkur
Félagið byrjaði starfsemi sína
i smáum stíl. Flugið var enn
ungt hér á landi, farþegaflug
ekki hafið sem heitið gæti. En
áhugamönnunum fjölgaði skjótt
og félaginu óx fiskur um hrygg
eftir því sem árin liðu. Flugvéla-
Ein af svifflugum félagsins, sem notaðar eru við kennsluna. Hún
er fyrir þá, sem Iengra eru komnir. Vélfluga dregur hana á loft og
við góð flugskilyrði getur hún verið klukkutimum saman á lofti.
Tvær litlar vélflugur á félagið svo reyndar má frekar segja, að
af Tiger Moth tegund og eru þær
notaðar til þess að draga svif-
flugurnar upp í um 2000 feta hæð.
Hér í Reykjavík hefir féiagið
komið sér upp stóru og myndar-
þar hafi verið um samfelldan
svifflugsskóla að ræða. Blaða-
maður og ljósm. Mbl. litu þar
inn einn síðasta daginn, sem skól-
inn starfaði og röbbuðu við Helga
legu verkstæði, gólfflötur þess er Filippusson sem verið hefur aðal
800 ferm. Þar er unnið allan vet- svifflugkennarinn um langt ára-
urinn að smiði nýrra svif- og bil og einn helzti hvatamaður
renniflugna. Við æfingar á sumr-1 svifflugsins hér á landi og nem-
m vilja renniflugurnar, sem
byrjendum er í fyrstu kennt að
Hinir áhugasömu, ungu svifflugmenn, sem voru á síðasta námskeiðinu uppi á Sandskeiði í sumar.
Þeir byrjuðu að fljúga árla á morgnana og hættu ekki fyrr en seint á kvöldin. í sumar hafa tugir
manna lært svifflug, frá 15 ára til fimmtugs. — Ljósm. Mbl.: Ól. K. M.
endurna sem þar voru staddír.
Hvert námskeið stendur i um
hálfan mánuð og sækja það 10—
12 nemendur. Eru þeir til húsa
i.bröggiim skammt frá flugskýl-
unum og skálanum. í skálanum
ér setustofa sem einnig er notuð
sem matsalur á sumrin, en kona
Helga, frú Sigriður Einarsdóttir,
sér um matseld og allan viður-
gerning. Á námskeiðunum í sum-
ar hefir verið fólk á öllum aldri,
piltar og stúlkur, frá fjórtán ára
til fertugs. Það kemur alls stað-
ar að af landinu, fæstir þó frá
Austfjörðum, og fæst við hin
margvíslegustu störf.
BYRJUNARKENNSLAN
Fyrsta daginn, sem nýir nem-
endur koma upp á Sandskeið
með föggur sínar eru þeir látnir
ganga um og útskýrt er fyrir
þeim hvaða verkfæri svifflugan
sé og hvernig hin aðskiljanlegu
stýristæki hennar verka. Er renni
flugan fyrst reynd, en hún er
mjög einföld að gerð, lítið annað
en vængirnir og frumstæður
stýrisútbú naður.
Renniflugan er hengd upp í
gálga, þannig að hún er í lausu
lofti og þar fá byrjendurnir sín
fyrstu flugreynslu, ef svo má
segja. Síðan eru þeir dregnir eft-
ir jörðinni í renniflugunni í
nokkur skipti og siðan fær flug-
an smám saman loft undir væng-
ina og fyrsta flugið er hafið, þess
er þó stranglega gætt að nemand-
inn fái ekki meiri hæð en hann
er fær um.
Frá nefi renniflugunnar ligg-
ur stálvír í spil á hinum enda
vallarins. Spilið dregur fluguna
fyrst eftir jörðinni en síðan hærra
og hærra eftir því á hvaða stigi
svifflugmaðnrinn er. Fulllærðir
svifflugmenn komast oft upp í
ca. 300 m hæð með þessum út-
búnaði, og loks er vírnum sleppt
og hún svífur nokkurn spöl í boga
og lendir á enda vallarins. Þannig
ganga byrjendaflugin fyrir sig,
ekki ýkja langar flugferðir, en.
mikið afrek þó fyrir þann, sem
í fyrsta skipti fer upp í loftiff
einn síns liðs. Eftir að hafa flog-
ið 25 flug þannig í beina stefnu
yfir vellinum fær nemandinn það
sem kallað er A-próf, en það er
fyrsta prófið af þremur sem svif-
flugmenn taka á Sandskeiðinu.
B- OG C-PRÓF
B-prófið er í því fólgið, að
flugmaðurinn stýrir renniflug-
unni i tvo hringi, hvern á fætur
öðrum og þarf til þess nokkru
meiri leikni en renna henni að-
eins beint áfram. Þá verður hann.
og að fljúga i beygjur, 45° út af
réttri stefnu, og hvert flug að
vara minnst 1 mínútu.
Loks er svo C-prófið, en það
er erfiðast og er þannig, að flug-
maðurinn verður að vera á lofti
i fimm mínútur, yfir þeim stað,
sem flugvél hans var dregin upp
j án þess að lækka flugið. Á þenn-
| an hátt sannar neminn að hann
kunni að notfæra sér uppstreymi,
þ. e. annaðhvort heitt loft eða
hliðaruppstreymi (vindupp-
streymi við fjallshlíð)/ Þá er
stærri og fullkomnari flugvél
notuð en renniflugan.
Er til þess ætlast að hver nem-
andi geti lokið þessum þremur
prófum á þeim hálfa mánuði, sem
skólinn er, enda hefir sú orðið
raunin á. í sumar luku 45 B-prófi
á Sandskeiðinu én 70—80 hafa
lokið C-prófi hérlendis siðan
svifflug hófst hér.
SILFUR-C OG
GULL-C
En þótt þessum þremur prófum
sé lokið, þá er þó ekki þar með
sagt, að nemandinn sé fullnuma
í öllum atriðum svifffiuglistar-
innar. Því fer víðs fjarri. Raun-
ar má segja, að aldrei verði menn
fullnuma í svifflugi, svo marg-
breytilegt er það og sífellt verða
á vegi svifflugmannsins ný og
ný vandamál, sem krefjast
skjótra ákvarðana og úrlausna.
Til þess að reyna þolrifin í hinum
reyndari flugmönnum er silfur
C-prófið. Það er sú raun að
fljúga a. m. k. 50 km vegalengd
yfir land eða að fljúga svokalláð-
an „þrihyrning“ með sem jofn-
Frh. á bls. 24.'
Svifflugið er hœttulaus
rótt, fögur og heillandi