Morgunblaðið - 31.07.1956, Page 3

MOnc*t*ntT.*ÐIÐ
Þriðjurtagur 31. júl" 1956
3'

slsar og
huiig með droltnmgu
Frá uppgreftrinum að Ásubergi
4VÍKINGAFUNDINN mættu
sex fulltrúar frá Noregi. —
Norðmenn eru um margt skyld-
astir okkur íslendingum og saga
þeirra er einnig saga vor. Því er
fróðlegt að kynnast viðfángsefn-
um nórskra fornleifafræðinga.
MERKASTX
FORNLEIFAFUNDUR
Á NORÐURLÖNDUM
í Noregi hefur fundizt merk-
asti fornleifahaugur á Norður-
löndum frá Víkingaöld. Er hann
á bænum Oseberg á Vestfold.
Fræö'ibækur herma þannig frá
íundi þessum: „Samkvæmt göml-
xun munnmælum var talið að í
hauginum á Oseberg væri grafið
skip. Árið 1903 var fyrst grafið
í hauginn, en 1904 hófust skipu-
lagðar rannsóknir á þessum forn-
minjum undir umsjá Gabriels
Gustavsson.
Sýndi sig að skipið var grafið
í leir sem nam þrem fjórðu úr
metra. Umhverfis var síðan rað-
að u. þ. b. 100 m3 af grjóti. Síðan
hafði haugurinn verið tyrfður
svo vel að inni í honum myndað-
ist loftþétt rúm, sem varði forn-
minjarnar skemmdum. Kom í
ljós að hér var ekki um að ræða
víkingaskip, heldur lystisnekkju,
sem ýmist hefur gengið fyrir ár-
Um eða seglum.
HEFÐARKONA
MEÐ AMBÁTT SÍNA
Um 1000 hefur haugurinn ver-
ið rofinn og fornminjarnar færð-
ar úr stað, en þó er talið að
flest hafi fundizt, sem upphaf-
lega var í hauginum. Er það m.a.
leifar af beinum tveggja kvenna.
Önnur hefur. verið um fimmtugt,
en hi:.i nálægt þrítugu. Er ætlað
að þar sé hefðarkona með am-
bátt sína. Margt húsdýra fannst
einnig, t. d. ungur uxi, 14 hestar
og 4 hundar. Hestarnir og hund-
arnir voru afhöfðaðir. Reipi
höfðu verið bundin um fætur
hestanna. Þau voru það ófúin
að hægt var að leysa hnút-
ana.
ÁSA DROTTNING,
SEGÍR SNORRI
Enda þótt haugurinn hafi verið
rofinn eiga minjarnar ekki sinn
líka. Bendir allt til að kona sú,
sem þarna er heygð sé konunga-
ættar. Nafn hennar er ekki þekkt
úr neinum munnmælum, en
Snorri skýrir svo frá, að á þeim
tíma sem hér um ræðir, eða á
miðri níundu öld, hafi Ása
drottning, kona Guðröðar kon-
ungs á Vestfold og móðir Hálf-
dánar Svarta, konungs á Vest-
fcld, búið á þessum slóðum. Er
álitið að hún sé heygð þarna.
Þessa tilgátu styður einnig skýr-
ing O. Rygh á nafninu Oseberg,
sem hann segir að standi fyrir
eldra Ásuberg.“ -
RANNSÓKNIR
STANDA ENN YFIR
Rannsókn á þessum fornminj-
um hefur staðið yfir fram að
þessu. Á víkingafundinum um
daginn skýrði prófessor Björn
Hougen frá Oslo frá síðustu nið-
urstöðuíh vísindamanna á leifum
úi Osebergsskipinu. Tíðindamað-
ur blaðsins hitti prófessor Houg-
en að máli og spurði hann um
þessar síðustu leifar.
ÚTSKORNIR MUNIR
„Þeir hlutir sem rannsakaðir
hafa verið á síðustu árum eru
einkum mergð ýmissa muna úr
tré. Eru þeir útskornir og hinir
athyglisverðustu. Meðal annars
eru sleðar úr tré.
GAMLAR FATALEIFAR
Einnig höfum við rannsakað
Frófessor Björn Hougen
hugmynd um klæðnað hefðar-
--------- kvenna á níundu öld. Ekkert hef-
gamlar fataleifar, sem þarna, ur áður birzt um þessar fataleif-
fundust. Gefa þær skemmtilega1 ar. Því var það að ég lagði nið-
urstöðurnar fyrir víkingafund-
inn. Þetta skip hefur sýnt okkur
margt úr menningu Víkingaald-
ar, sem við vissum ekki áður.“
Er ekki eitthvað fleira mark-
vert, sem norskir fornleifafræð-
ingar fást við um þessar mund-
GÓÐUR FUNDUR —
FALLEGT SAFN
„Það tæki of langan tíma að
segja frá því,“ segir prófessor
Hougen, „en það er annað sem
mig langar til að minnast á, og
það er víkingafundurinn hér og
kynni mín af íslandi í þessari
fyrstu heimsókn.
Víkingafundurinn hefur verið
mjög vel skipulagður. Ferðirnar
út um landið voru einkar
ánægjulegar. Mér varð hugsflð
til þess í hrauninu á Reykjanes-
skaga, hve undarlegt væri að fólk
skuli eitt sinn hafa lifað þar sem
nú eru eldgígar og hraun. Mynd-
ir þær, sem náttúra íslands sýndi
okkur, voru þess verðar að sjá
þær.
Einnig var gaman fyrir safn-
mann eins og mig að skoða Þjóð-
minjasafnið hérna. Það er ein-
staklega fallegt, og öllu komið
fyrir af smekkvísi og hagleik."
jha.
ísfiskur ofj hraMryslur fiskur
um markað í A-Þýzkaiandi
IGÆRDAG sendi Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna út fréttatil-
kynningu um fisksölur til Austur-Þýzkalands. Segir þar frá.
því að varhugaverð samkeppni sé í uppsiglingu milli hraðfrysta
fisksins og ísvarins togarafisks, um 20 togarafarma, sem myndi
hafa í för með sér minni innflutning á hraðfrystum fiski.
1 fréttatilkynningu, sem ræðir
báðar hliðar þessa máls ýtariega
segir m.a. svo:
1 Austur Þýzkalandi, eiga ls-
lendingar jafnvirðiskaupasamn-
ing, þ.e.a.s. — við getum ekki selt
Austur Þjóðverjum sjávarafla fyr-
ir hærri upphæð en vörukaup okk-
ar í sama landi nema.
Nú gæti komið til máia að selja
til Austur Þýzkalands um 20 tog-
arafarma af ísfiski.
Vegna jafnvirðiskaupasamning-
anna leiða slíkar togarasölur að-
eins til þess, að Austur Þjóðverj-
ar myndu kaupa 1000 smálestum
minna af hraðfrystum fiski. Þessi
staðreynd gerir það knýjandi að
íhuga betur, hvert stefnt er með
sölu á ísfiski til Austur Þýzka-
lands, hvort þær eru hagstæðar
fyrir þjóðarbúið, þegar þær verða
beinlínis til að draga úr sölu á
hraðfrystum fiski.
Allur almenningur í borgum og
bæjum við sjávarsíðuna þekkir af
eigin raun, hve stórfellda þýðingu
fullverkun fisksins hefur fyrir at-
vinnulíf fólksins. En leiða má einn
ig skýr rök að því, að yerlcun
fisksins hefur stórfellda efnahags-
lega þýðingu fyrir þjóðina í heild.
Þetta kemur fram m.a. á tvennan
hátt:
í fyrsta lagi verða útflutnings-
verðmæti aflans meiri og í öðru
lagi nýtist afkastageta fiskislcip-
anna helmingi betur, þegar dýr-
mætum tíma þeirra er ekki eytt
í langar millilandasiglingar.
S.l. haust lét Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna gera útreikninga,
sem sýndu glöggt, hve mikilvægt
það er fyrir þjóðarbúskapinn, að
fiskaflinn sé fullverkaður innan-
lánds. 1 útreikningi þessum var
gerður samanburður á vinnslu
karfans hér heima og því að selja
hann óunninn úr landi. Saman-
burðurinn var á þessa leið:
Það er talið, að togari þurfi 25
daga í eina veiðiferð og siglingu,
þegar hann siglir með aflann til
Þýzkalands og landar 250 smálest-
um, sem selst fyrir um 300 þús-
un<l krónur.
Á sama tíma eða 25 dögum,
getur togari farið tvær veiðiferð-
ir með því að leggja aflann á
land hér, eða aflað 500 lestir.
Fullunninn, að frádregnum um-
1 '.ða- og sölukostnaði myndi þessi
afli seljast fyrir 800—900 þ>*s-
und krónur.
Þrátt fyrir þetta geta menn e.
t. v. sagt, að það sé réttlætanlegt,
að selja isfiskfarma úr togurum
til annarra landa, þegar það leið-
ir í heild til aukinnar fisksölu,
eins og t.d. til Vestur Þýzkalands.
Bifreiðastöðin Bæjarleiðir
— Sími 5000 —
Miðbær, sími 5001.
Vesturbær. simi 5007.
INNRÖMMUN
Tilbúnir rammar.
SKILTAGERÐIN,
Skólavörðustíg 8.
Skrá um niðurjöfnun útsvara (aðalniðurjöfnun) í Reykjavík árið 1956, liggur
frammi almenningi til sýnis í gamla Iðnskólahúsinu við Vonarstræti, frá þriðju-
agi 31. júlí til þriðjudags 14. ágúst næstkomandi (að báðum meðtöldum), nlln
virka daga, klukkan 9 f. h. til kl. 5 e. h.
Útsvarsskráin verður ekki gefin út preituð að þessu sinni.
svarsseðlar hafa þegar verið bornir hv.im til margra gjaldenda og verður því
-íaldið áfram, þar til lokið er.
Tekið skal þó fram, að af mörgum ástæðum getur farizt fyrir, að gjaldseðill komi
i hendur réttum viðtakanda, en það leyair viíaskuld ekki undan gjaldskyldu.
Frestur til a-ð kæra yfir útsvörum er að þessu sinni til þriðjudagskvölds 14. ágúst,
24, og ber að senda útsvarskærur til n öurjöfnunarnefndar, þ. e. í bréfakassa
-jn.attstofunnar í Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu, fyrir þann tíma.
Þeir, sem kynnu að óska eftir upplýsingum um álagningu útsvars sins, skv. síðari
'álslið 2. gr. laga nr. 48, 20. apríl 1954, sendi skriflega beiðni til niðurjöfnunar-
iiefndar fyrir sama tíma.
Formaður niðurjöfnunarnefndar verður til viðtals á Skattstofunni kl. 10.30 — 12
-'yrir hádegi alla virka daga meðan útsvarsskráin liggur frammi samkvæmt fram-
ansögðu.
Borgarstjórinn í Reykjavík, 30. júlí 1956.
GUNNAR TIIORODDSEN.
HclHar aldar reynsla I framleiðslu á niðursoðnum
grænmetis- og kjötréttum.
Holl fæða — ljúffeng fæða — ódýr fæða.
Tilbúið á borðið.
UISALA Vefnaðarvdruverzlunin Týsgdtu 1 UTSALA