Morgunblaðið - 30.06.1957, Qupperneq 10

MORCV HBL AÐIÐ
Sunnudagur 30. júní 1957
Ég hefi aldrei verið með sorg
eða sút yfir veröldinni
Spjallað v/ð sjotugan bjarfsýnismann
Sören Valentínusson frá Stykkisbálmi
— ÉG hef alltaf verið „sel-
skapsmaður.“ Við höfum ver-
ið það bræðurnir. Þannig mælti
Sören Valentínusson frá Stykk-
ishólmi nokkrum dögum fyrir
sjötugsafmælið sitt. Augun
glömpuðu af lífsgleði og fjör-
legar hendurnar voru sífellt á
iði. Það var miklu nær að
hyggja hann fimmtugan en
tveimur áratugum betur. Og
Sören heldur áfram að spjalla:
★
— Ég hef alla ævi verið létt-
lyndur, alltaf tekið vinnu og
strit á léttasta háttinn, því
þannig á það að vera. Menn eiga
að vera gleðimenn, en ekki al-
vörumenn — nema þá í hófi.
Og á minni ævi hefir mér alltént
reynzt það bezt að vera ekki með
sorg eða sút yfir veröldinni.
Þannig mælir þessi sjötugi Snæ
fellingur. og munu víst margir
á sama máli og hann þótt fæst-
um hafi tekizt eins vel að lifa
eftir þeim boðorðum og Sören
sjálfum. Hann er fæddur í
Stykkishólmi 1. júlí 1887, sonur
Valentínusar Oddssonar sjó-
manns og konu hans, Gróu Da-
víðsdóttur saumakonu í Stykk-
ishólmi. Voru þessi hjón gæða
fólk, gestrisin og greiðasöm, og
hefir Sören erft þessar „fornu
dygðir“ foreldra sinna. Það er
arfur, sem er einhvers virði. —
Bræður Sörens voru tveir, Oddur
hafnsögumaður og skipstjóri, sem
varð áttræður í fyrra og Sigvaldi,
Sören Valentínusson
Sjötugur á morgun
mikill sægarpur, sem drukknaði
fyrir mörgum árum á Breiða-
firði, en systur átti hann eina,
Málmfríði, myndarkonu, sem ný-
lega er látin.
Snemma byrjaði Sören sjósókn
í Hólminum.
— Ég var ekki nema 9 ára, þeg-
ar ég fór mína fyrstu ferð, segir
hann. Og síðan hefi ég varla
skilið við sjóinn. I yfir hálfa öld
var hann mín mjólkurkýr, og
væn stundum, allt frá því ég réri
fyrst 9 ára gamall þar til ég fór
síðasta sumarið mitt á síld árið
1953 með Guðbjörgu írá Hafn-
arfirði.
— Já, maður hefir reynt þau
flest skipin. Allt frá kútterunum
og opnu fleytunum upp í togar-
ana, — og verið allt um borð,
kokkur, háseti, stýrimaður og
skipstjóri. Á togurunum var ég
12 ár. Og í siglingum líka. Ég
var á honum Mjölni, sem
Helgi Hjörvar spann nýlega sem
mestar sögurnar um, þegar við
sigldum til Spánar 1908. Og á
dönskum siglurum var ég í gamla
stríðinu.
Já, og svo hef ég verið bráut-
ryðjandi líka. Hvernig lízt þér
á það? Ég var stýrimaður hjá
Jóni Jóhannessyni á síldveiðun-
um 1942 á Ingólfi. Þá byrjuðum
við með hringnótina, en hún
hafði ekki verið áður notuð til
síldveiða. Síðan breiddist hún út
eins og eldur í sinu, hún reynd-
íst svo vel hjá okkur að allir
fóru að nota hana.
Ég þekki sjóinn vel og hann
mig ekki síður. Það hefur allt
af farið vel á með okkur. Allt
i stakasta bróðerni. Og ef þú
spyrðir mig um það, hvað ég
hefði oft lent í sjávarháska á
minni löngu sjómannsævi, þá
yrði ég að mér heilum og lifandi
að svara því til, að ég hefði ekki
hugmynd um það. Eða kannske
ætti ég að segja 1000 sinnum því
að nú er það kallað lífsháski, sem
áður fyrr var talið sjálfsagt.
Það er munur á tímunum
tvennum. Einu sinni ætlaði ég
að snúa baki við íslandi. Fara til
Kanada. Það yar 1907. Ceres lá
á höfninni í Hólminum, ágætis
veður, farangurinn pakkaður,
r.ógir peningar, þurfti að spjalla
svolítið við sýslumanninn og fara
svo um borð. En þá hætti ég við
allt saman. Af hverju? Ja, —•
það var vegna þess, að ég fann
allt í einu, að ég vildi heldur
drepast á íslandi.
En nú eru krakkarnir mínir
að fara til Kanada einhvern dag-
inn. Svona er þetta. Ævintýra-
þráin gengur aftur eða fæð-
ist á ný. — Þetta er í blóðinu.
Og talið er enn við sjómennsk-
una, og Sören er ekki mjúk-
máll. Hún er illa útdregin núna
sjómennskan. Það er öðru visi
en áður fyrr. Nú er skipið ekki
fyrr komið með stafn að bryggju
en hásetarnir og allur mannskap-
urinn hleypur í land, leyfislaust,
og skipstjórinn horfir orðalaust
á eftir þeim.
Þetta eru engin iög, þetta er
enginn sjóréttur. Áður fyrr voru
ailir um borð þó að landi væri
komið og enginn fór nema hann
fengi leyfi. Þá var sjómennskan
löggilt starf og þá var líka lög-
gilt frí.
En sjómennskan er gott starf,
já, göfugt starf. Hún er sérstak-
lega góð fyrir ungu mennina. —
Hún er svo góð fyrir lungun.
Frá því 1931 hefir Sören búið
í Keflavik og síðan hann hætti á
sjónum fyrir fjórum árum, hefir
hann rekið seglasaumaverkstæði
í Keflavík. — Ég saumaði síld-
arsegl í 12 báta nú fyrir síldar-
vertíðina, segir hann þegar talið
berst að þessu nýja starfi, og síð-
ast í gær var ég uppi í topp á
bát að reka niður vantinn. Ég
býst við að verða þar næstu árin.
En úr því að þú er nú að taka
við mig blaðaviðtal á annað borð
þá er bezt að ég segi þér hvernig
menn eiga að finna gæfuna. Til
þess að grípa í skottið á henni
þurfa menn að vera reglusamir.
Ég hefi reynt hvorttveggja,
drykkjuskapinn og hitt. Ég stein-
hætti. Og þá vaknaði ég allt I
einu upp við það, að maður getur
allt. Bókstaflega talað. Allt sen»
maður ætlar sér. Þér finnst ég
kannski tala eins og templar og
hvítasunnumaður, og það getur
verið, en ég he^fi reynsluna.
Ég hefi lengi verið „selsk&ps-
maður“ .......
Skrifstofuhúsnæði
6 herbergi til leigu við Laugavegj
Upplýsingar í síma 6150.
Ford ‘53 pick-up
% tonn og nýsprautaður og allur yfirfarinn
TIL SÖLU og sýnis í Barðanum, Skúlagötu
(við hliðana á Hörpu).
yÐUR TIL GLÖGGVUNAR
bafa verið valin, af sérstakri nákvæmni,
Knvirkis- og sjóntæki þýzka Alþýðu-
veldisins, til sýnis á
2. VÖRUSÝNINGU KAUP-
STEFNUNNNAR í RVÍK
Til þess að gera yður þetta sem augljós-
ast, sendir þessi iðngrein vor sýnishorn
luHkominnar skurðlækningastofu á sýn-
Inguna og mun hún vitna um hina al-
hliða framleiðslugetu iðnaðar vors.
• • »
SAMSTARFS^FNN '"'**’** wtnuu KAfíANA 6. tií. 21, JÚLI 1957
VCi'Oa. íil vióuib á uv cuuá acui ei' iuaicgA veita. ali<w' í»<cí njypi., seui pér kynmiö að óska
DEUTSCHE EXPQRT- UND IMPQRTCESELLSCHAFT e /einmechaiulc-Opiit^
Beiim C Z — ScóiciaciðUu^>e 7