Morgunblaðið - 09.01.1958, Page 6

6
MORCVIKBLAÐIÐ
Fimmtudagur 9. janúar 1958
„Vinstri" þingmenn Akureyrarbæjar voru ekki fáanlegir til þess að vera mcðfiutningsmenn
þingsályktunartillögu um að ríkisstjórnin ábyrgðist lán fyrir nýrri dráttarbraut á Akureyri, sem
er þó knýjandi nauðsyn. Þessi mynd sýnir dráttarbrautina, sem aðeins getur tekið upp lítil skip.
AKUREYRARBRÉF
Á(ásJr kommúnista á Útgerðarfélag Akureyringa hf.
grundvöllur „vinstra samstarfs'. — Framsókn hefir ekki
enn tekið samstarfstilboðinu. Hvorki sérhagsmunir skatt-
friðindamanna né þjóðnýtingaráform krata og kommúnista
munu sigra á Akureyri
tæki á að nota til þess að rægja
Sjálfstæðismenn almennt í bæn-
um og telja borgurunum trú um
að þeirra sé sökin, ef um sök er
að ræða. Þó eiga allir „vinstri"
flokkarnir fulltrúa í stjórn þessa
fyrirtækis og hafa allir sameigin
lega fjallað um rekstur og fram-
kvæmdir fyrirtækisins. Sem
dæmi má nefna að Framsóknar-
menn hældu sér af því fyrir
síðustu bæjarstjórnarkosningar
að hafa haft forgöngu um kaup
Sléttbaks, togarans, sem mest tap
ið hefir verið á frá því hann varð
eign félagsins. Þrátt fyrir þetta
er aldrei vikið að því einu ein-
asta orði að aðrir en Sjálfstæðis-
menn beri sök á tapinu. Þetta er
aðeins eitt lítið dæmi.
En af þessu má sjá hver grunn
urinn er sem „vinstra samstarfið“
á að byggjast á. Fyrst gerir ríkis-
stjórnin togaraútgerðinni ókleift
að komast af. Síðan er Sjálf-
stæðismönnum kennt um tap út”
gerðarinnar þrátt fyrir það að
allir flokkar í bænum eiga hlut
að stjórn útgerðarfélagsins og
hafa ekki gert neinn ágreining
innan stjórnarinnar um rekstur
þess. Þarna eru heilindin og
drengskapurinn runnin undan
rifjum kommúnista og stefnan
tekin undir forystu þeirra.
Sem fyrr segir hafa Alþýðu-
flokksmenn gripið fegins hendi
í línuna en Framsóknarmenn
bíða enn átekta.
Þá mun varla standa á
útsvörunum hjá KEA
Það mun ekki að efa að ýmis
góð boð munu þeir hljóta frá
samstarfsmönnum sínum við
samningaborðið. Það er fróðlegt
að hugleiða að það eru forystu-
menn Kaupfélagsins og SÍS hér
á staðnum sem stjórna bæjarmál-
um Framsóknarflokksins. Þess-
ir menn hafa í hendi sér stærsta
hluta atvinnurekstrarins í bæn-
um. Það væri ekki ónýtt að þeir
hefðu einnig á hendi alla stjórn
bæjarins. Þá væri nú fyrst hægt
að ganga milli bols og höfuðs á
einkaframtakinu. Líklega mundi
þá ekki heldur standa á að Kaup-
félagið greiddi hækkandi útsvör.
Þá yrðu það varla Esso og Tóbaks
einkasalan sem ein greiddu út-
svör þess. Ekki mundi þá að
heldur verða neinn kotungsbrag-
ur á rekstri Útgerðarfélagsins ef
kommúnisti tæki þar við stjórn,
eins og þeir ætlast til, enda hafa
þeir haft forystuna um árásirnar
á félagið. Það væri ekki ófögur
mynd sem við oss blasti þegar
„vinstri einingin“ hefði tekið hér
við öllum töglum og högldum.
Þingmennirnir fyrirmyndin
Við sjáum fyrir okkur framfar-
irnar sem orðið hafa við þing-
mannaskiptin. Engu einasta fram
faramáli hafa þeir hinir nýju
þingmenn okkar getað komið á-
leiðis. Þeir voru meira að segja
ekki fáanlegir til þess að vera
meðflutningsmenn að þingsálykt
unartillögu, sem fyrrverandi þing
maður okkar, Jónas G. Rafnar,
flutti á sl. vori, er hann átti
stutta setu á þingi sem varaþing-
maður. Þessi tillaga fjallaði um
að ríkið skyldi ábyrgjast 10
milljón króna lán til stækkunar
dráttarbrautarinnar í bænum.
Engu hafa þeir tvímenningarnir
Frjðjón Skarphéðinsson og Björn
Jónsson fengið áorkað um aukið
fx-amlag til flugvallarins og flug
stöðvarhússins, sem hálfkarað
stendur hér á öðrum fullkomn-
asta flugvelli landsins, sem ís-
lendingar stjórna sjálfir. Enga
hjálp hafa þessir menn getað
veitt útgerðinni í bænum og ekki
einu sinni knúið svör út úr rík-
isstjórninni um það hvað hún
ætli í framtíðinni að gera fyrir
útgerðina í landinu.
Þannig blasa umskiptin við á
öllum sviðum. Við landsstjórn-
inni hafa tekið úrræðalaus-
ir „vinstri'* flokkar. Togaraút-
gerðin, máttarstoð atvinnufram-
kvæmdanna í landinu, er komin
á vonarvöl, efnahagskerfið er að
hruni komið og svo mætti áfram
telja. Samt ætla þessir sömu
Frh. á bJs. 13.
UM ÞESSAR mundir er að fær-
ast fjör í undirbúning bæjar-
stjórnarkosninganna. Listar flokk
anna hafa verið lagðir fram,
enda frestur til þess útrunninn.
Hér á Akureyri er kosninga-
baráttan hafin, en fer heldur
hægt af stað. Um þessar mundir
standa yfir samningar milli
hinna svokölluðu „vinstri" flokka
um samstarf um stjórn bæjarins.
Er þetta samkvæmt línu komm-
únista, sem þeir mörkuðu í haust.
Nú nægir ekki lengur að þess-
um fjarstýrða flokki hefur verið
hleypt inn í ríkisstjórn landsins,
heldur skal hann hljóta völd í
eins mörgum bæjarfélögum lands
ins og mögulegt er.
Ekki er enn vitað hvernig til
tekst með samningana hér í bæn
um. Hitt er ljóst að það voru
kommúnistar, sem höfðu um
þetta forystuna og skjótt tók
ritstjóri Alþýðumannsins undir.
Ekki er enn vitað hverju Fram-
sóknarmenn svara, en reynt mun
af alefli að fá þá með í Hruna-
dansinn.
Samstarfið grundvallast á
árásum á Ú.A.
Það er ekki ófróðlegt að virða
fyrir sér hvernig grundvöllurinu
hefir verið lagður að þessu sam-
starfi. Fyrir alllöngu síðan hófu
kommúnistar árásir á Útgerðar-
félag Akureyringa h.f. og kenndu
þeim, er þar sitja við stjórn, hvers
konar vammir og skammir og
voru drottinsvik og stórglæpir
þar engin undantekning. Þetta er
gert á sama tíma og ríkisstjórnin
býr svo að togaraútgerðinni að
ómögulegt er að hún geti borið
sig. Síðan þegar halla tekur und-
an íæti fyrir útgerðinm axls stað-
ar á landinu, þá er stjórnendum
Útgerðarfélags Akureyringa h.f.
kennt um að illa gengur og þeir
vændir um stuld og glæpi. Þetta
er að sjálfsögðu gert af því að
formaður stjórnar félagsins, fram
kvæmdastjóri þess og skrifstofu-
stjóri eru Sjálfstæðismenn. Svo
er sagt: Þarna sjáið þ;ð góðir
borgarar. Hreiðri íhaldsins hefir
verið stjórnað svo að milljóna
tap er á. Og öllu þessu hafa Sjálf
stæðismennirnir stolið. Burt með
þá úr útgerðarfélaginu og bæj-
arstj órninni.
Rannsókn á rekstri Akureyrar-
togaranna
En það vill svo til að nefnd
hefir verið skipuð til þess að
rannsaka rekstur urgerðai-fé'ags-
ins og bera hann saman við rekst
ur annara útgerðarfyrirtækja og
í þessari nefnd á sæti einn komm-
únisti og forystumaður í útgerð-
armálum hér í bænum, þótt hann
hafi nú um sinn lagt þann starfa
á hilluna. Þessi nefnd mun skila
ýtarlegri skýrslu um athuganir
sínar, er hún hefur lokið störfum.
— Ekki er enn vitað um inni-
hald þeirrar skýrslu, en hún
mun leiða ýmislegt markvert í
ljós og sýna hver heilindi eru á
bak við þann róg og þær árásir
sem hafnar hafa verið á Sjálf-
stæðismenn fyrir þá sök að með-
limir þess flokks hafa verið með-
al stjórnenda fyrirtækis, sem eng
inn möguleiki var að reka öðru
visi en með tapi.
Hér skal engin vörn upp tek-
in fyrir þá sem Útgerðarfélaginu
hafa stjórnað. Endurskoðendur
félagsins og rannsóknarnefndin,
sem skipuð var, munu gefa full
svör við árásunum á þá og sýkna
þá eða dæma eftir því sem rétt
reynist.
Framsókn hældi sér af
kaupunum á Sléttbak
Hins vegar er grundvöllurinn,
sem fundinn er til þess að byggja
á „vinstra samstarfið" athyglis-
verður. Árásirnar á þetta fyrir-
sÞri^ar ur
dagl cja lífinu
J
Háskaleg spor í snjó
ONA í Smáíbúðahverfinu
hringdi í Velvakanda í fyrra
dag. Hún sagði eitthvað á þeessa
leið: Ég hef að undanförnu unn-
ið að því að koma up dálitlum
garði hjá húsinu okkar hérna inn
frá. Þetta hefur verið nokkuð
erfitt verk og kostnaðarsamt. Mér
þótti garðurinn fallegur í sumar,
en trén eru enn ósköp lítil og
viðkvæm, enda eru á meðal
þeirra gullregn og aðrar tegund-
ir, sem sýna þarf sérstaka blíðu.
Við hjónin höfum girt blettinn
okkar eins rammlega og við töid
um unnt eins og til hagar, en
krakkarnir í hverfinu vii-ðast
ekki láta girðingar tefja ferðir
sínar um lóðir og grasgarða, þeg-
ar sá gállinn er á þeim. Og nú eru
þessar ferðir þeirra um lóðina
sérstaklega skaðlegar, því að
djúpur snjór er yfir öllu og því
með engu móti unnt að sjá,hvar
tré eru, þó að vilji kynni að vera
fyrir hendi til að sneiða hjá þeim
á hlaupunum.
Ég veit ekki, hvað kann að
koma undan snjónum, en sporin,
sem liggja um blettinn, sýna, að
hætt er við, að þar verði margur
brotinn smásproti. Þess vegna
vil ég beina því til foreldra í
bænum, að þeir minni börn sín
á að fara varlega. Hvernig væri,
að skógræktarsamtökin ítrekuðu
þetta með auglýsingum í út-
varpinu?
Velvakandi telur sjónarmið
konunnar rétt í öilum atriðum.
Áminning til fagurkera
ERTRAND gamli Russell er
ennþá sískrifandi, þótt hann
sé orðinn hálfníræður, og hann
er enn sem fyrr bæði skýr og
skemmtilegur. Nýlega birtist á
prenti útvarpserindi, sem hann
flutti í haust og nefndi „Rök-
hyggja Evrópumanna" eða eitt-
hvað í þá áttina.
Russell rekur fyrst, hvaða at-
riði það eru, sem menn hér í
V estur-Evrópu álíta, að ein-
kenni vestræna menningu. Hann
nefnir í því sambandi kunnug-
leika á fornöldinni, bókmennt-
um hennar og heimspeki, þekk-
ingu á áhrifum kristindómsins á
vestræna lífshætti og á bók-
menntum nýju aldarinnar, mál-
aralist, tónlist og húsagerðarlist.
En, segir gamli maðurinn, sá,
sem svona hugsar, er með öilu
ófróður um það, sem Asíumenn
álíta, að einkenni vestræna
menningu. Og svo telur hann upp
þá þætti menningarinnar, sem
ekki eiga sér neinar hliðstæður
í löndum suður og austur í heimi:
stærðfræði og afleiðsluhugsun, —
með öðrum orðum: aðferðir til
að gera sér grein fyrir þeim lög-
málum, sem náttúran lýtur.
Russell fer um þetta nokkrum
orðum, og bendir á, að krafan
um að niðurstöður þyrftu að
byggjast á rannsóknum og rök-
réttum ályktunum hafi á sín-
um tima valdið byltingu í menn-
ingarlegu tilliti og losað menn
undan klafa smekks, vona og ótta.
Og svo segir hann: „. . .Það er. . .
undarlegt, að flestir þeirra, sem á
Vesturlöndum eru álitnir persónu
gervingar vestrænnar menningar
gera sér ekki grein fyrir þessari
þróun. Hún átti upptök sín meðal
örfárra manna og er enn, að
mestu leyti, takmörkuð við hóp
fólks sem hinir bókmanntalegu
sinnuðu meðbræður þeirra líta á
sem sérfræðinga án yfirsynar og
sálarþokka. . .“
Russell heldur áfram og segir
margt spaklegt, en þetta er nóg
að sinni. Ætli það sé ekki ærið
umhugsunarefni fyrir ýmsa fagur
kera, sem skipta sér lítt af því,
sem er að gerast umhverfis þá,
nema þá helzt til að víkja að
öðrum heilræðum um notkun
ævistundanna, heilræðum, sem
þeir hafa engar forsendur til að
gefa.
Upphitun Þjóðleik-
hússins
Itilefni skrifa um upphitun
Þjóðleikhússins hefur Þjóð-
leikhússtjóri skýrt blaðinu frá
því, að það hefði aðeins hent einu
sinni um daginn, þegar kaldast
var í veðri, að of kalt hafi verið
í leikhúsinu á sýningu. Hafi það
sprottið af því að innrennslið í
húsið hafi verið of lítið.
Nú undanfarið hefur rafmagns
varahitun leikhússins verið í
notkun og allt er gert sem unnt
er af liálfu forráðamanna þess
til þess að nægilegur hxti sé í
húsinu á sýningum. Sérstakur
verkfræðingur frá vélsmiðjunni
Hamri fylgist með þessu og
muni óhætt að fullyrða að nægi
lega heitt hafi verið í leikhúsinu
undanfarna daga.