Morgunblaðið - 09.01.1958, Side 14

14
MORGUN BLAÐIÐ
Fimm't'u’dagur 9. janúar 1958
Jón Jóhannesson bif-
reiðastióri — minning
Fæddur 20. júní 1904.
Dáinn 11. des. 1957.
Þegar svíður sorgarund
og sýnist fátt til varnar,
sefa bezt og létta lund
ljúfu minningarnar.
LJÓÐLÍNUR þessar vöknuðu í
vitund minni, þegar mér barst
sú sorgarfregn með símanum, að
Jón frá Bláfeldi væri fallinn til
foldar, en hann hafði ég þekkt
um þrjátíu ára skeið. Minning-
arnar um hann eru því margar,
og það sem meira er vert, —
minningar, sem allar eru ljúfar,
fagrar og hjartahlýjar. Og sömu
sögu veit ég að aðrir hafa fram
að færa, hvort sem þeir kynnt-
ust honum lítið eða mikið, um
lengri eða skemmri tíma.
JÓH^var fæddur 20. júní 1904
að Hagaseli í Staðarsveit á Snæ-
fellsnesi, sonur sæmdarhjónanna
frú Kristínar Jónsdóttur og Jó-
hannesar Gíslasonar, hreppstjóra,
Kristín var bráðdugleg búsýslu-
kona, þétt á velli og þétt í lund,
hyggin og hógvær, góðviljuð og
greiðasöm, án þess þó, að hún
vekti á því athygli. Jóhannes var
skemmtilega fjölþættum gáfum
gæddur, skýr og glöggur, góður
orgelleikari og prýðisfær á fleiri
sviðum, sannur og trúr í sér-
hverju, er hann lét til sín taka,
en fáskiptinn og friðelskur. Bæði
voru þau trúhneigð, vinavönd og
minnug á það, sem þeim var vel
gert.
Með foreldrum sínum og syst-
kinum fluttist Jón ungur að aldri
að Bláfeldi í sömu sveit, og var
jafnan við hann kenndur síðar.
Jón ólst upp í ástríki sinna nán-
ustu, við náttúrufegurð með há-
fjallasýn vestan gróðursællar
sveitar, setna góðum grönnum.
Allt mótaði þetta hrifnæman
huga Jóns og kom fram síðar
sem samofin heild í sálarlífi hans
sem fullþroska manns: ljúf-
mennska, lipurð og ró, frjó og
háleit hugsun, festa og þrek í
þrautum og starfi, stríðu og
blíðu. Við þetta tvinnaðist svo
traustur þáttur, þegar Jón stofn-
aði sitt eigið heimili, en um það
leyti fluttist hann að fullu til
Reykjavíkur, — þáttur, sem gerði
líf hans fyllra og auðugra. Um
haustið 1932, hinn 1. október,
kvæntist hann önnu Benedikts-
dóttur frá Breiðavík á Tjörnesi,
skýrleiks- og skapfestukonu, mikl
um mannkostum búna, sem með-
al annars kom fram í þvi, með
hve miklum myndarbrag hún
setti svip höfðingsskapar á heim-
ilið meðan efnin voru enn af
skornum skammti, og sýndi þar
með hve samhent hún var manni
sínum í einu og öllu. Og þetta
vistlega heimili varð svo ekki
aðeins vermireitur dyggða og
dáða handa sonunum tveimur,
sem þau eignuðust, heldur og
greiða- og griðastaður fyrir
fjöldamarga, sem þau af velvild
og fórnfýsi veittu ýmiss konar
aðstoð, holl ráð og hjálp, sem
ekki verður tínt eða talið hér,
því það var ekki að þeirra skapi,
hjónanna, að hafa slíkt í hámæl-
um.
Engar tvær manneskjur hafa
fæðzt til þessa lífs með sömu
lyndiseinkunn — ekki heldur
þau Anna og Jón, en af alhug
leituðu þau að einingu í öllum
málum með þeim árangri að þau
urðu sifellt samstilltari, og heim
ilislífið og hjónabandið var far-
sælt svo að þau gátu glaðzt eins
og ungir elskendur á silfurbrúð-
kaupsdaginn síðastliðið haust.
Hjartanleg gleði var heimiliseign
þar, þó vissu þeir, sem þekktu
til, að yfir vofðu ógnarskuggar
vaxandi vanheilsu, sem ekki yrði
í burtu bægt.
Einstök atriði í æviferli Jóns
verða ekki rakin hér. Heiti starfs
ins, sem maðurinn stundar, hefir
aldrei miklað neinn í mínum aug
um, heldur hitt, hvernig hann
vinnur verkið. En hvert það verk,
sem Jón vann leysti hann af hendi
með slíkri alúð og samvizkusemi,
að hann gaf því aukið gildi og
gerði það þýðingarmeira í með-
ferðinni. Hann var athugull, gæt-
inn og úrræðagóður, ósérhlífinn
og skyldurækinn. Þrátt fyrir
þverrandi heilsu stundaði hann
starf sitt hugprúður og hress í
anda unz yfir lauk, því 11. des.
sl., að enduðum vinnudegi, þeg-
ar klukkan var komin, en Jón
var enn að verki, kom annað
kall — annar tímamælir sýndi
líka lokastund, ævidagur Jóns
var einnig á enda.
Og nú er Jóns saknað sárt,
ekki aðeins af hans nánustu, sem
unnu honum heitast og mest hafa
misst, heldur einnig af ótal mörg-
um, sem hamingjan var svo hlið-
holl að njóta kærleiksríkra
kynna hans. Og þess vegna
streyma nú hugheilar samúðar-
kveðjur hvarvetna frá til eftir-
lifandi eiginkónu hans og sona,
systur, bræðra og annarra ætt-
ingja, jafnframt því, sem þeim er
árnað allra heilla, blessunar og
farsældar í framtíðinni.
Megi Ijós ljúfra minninga um
íturvaxinn dáðadreng svipta
burtu sorgarskýjunum af hugar-
himni þeirra, sem harmi eru
lostin.
Vertu sæll vinur. Hafðu þökk
fyrir allt og allt.
Magnús Jónsson
frá Skógi.
Skíðonámskeið á Aknreyri
fyrir fnllorðna og börn
AKUREYRI,8. janúar. — Undan-
farna daga hafa nokkrir skíða-
menn hér í bænum gengizt fyrir
námskeiði þar sem almenningi er
gefinn kostur á ókeypis kennslu
á skíðum. Hefir námskeiðið nú
staðið í þrjá daga og aðsókn
verið mjög mikil. Börnum og
unglingum er kennt siðari hluta
dags frá kl. 5—7, en fullorðnum
á kvöldin frá kl. 8—10. í gær
munu samtals 280 manns hafa
sótf þetta námskeið. Stjórnandi
námskeiðsins er Magnús Guð-
mundsson lögregluþjónn en hann
var um skeið skíðakennari á hin-
um víðkunna vetrarskemmtistað
Sun-Valley í Bandaríkjunum.
Hjálmar Stefánsson annast
einnig kennslu í námskeiði þessu
en hann hefur m. a. verið kepp-
andi á stórmótum bæði í Austur-
ríki og Ítalíu. Fleiri kunnir skíða-
menn hjálpa þeim félögum við
kennsluna og voru þeir alls 7
kennararnir í dag. Samtals munu
þeira vera 12 skíðamennirnir sem
annazt hafa þetta leiðbeiningar-
starf.
Skíðakennslan fer fram í
brekkunni fyrir ofan nýja íþrótta
svæðið neðan Brekkugötu og
Klapparstígs. Á æfingavellinum á
íþróttasvæðinu sjálfu hefir verið
gert skautasvell og sækir
þangað fjöldi fólks yngri sem
eldri. Það eru því þessa dagana
jafnaðarlega nokkur hundruð
manns í einu á og við íþrótta-
svæðið og iðka þar hollar og
skemmtilegar vetraríþróttir. Allt
er svæðið upplýst með flóðljós-
um.
Ungu mennirnir sem upptökin
eiga að þessari ágætu tilbreytni
Magnús Guðmundsson.
eiga miklar þakkir skilið fyrir
áhuga sinn og fórnfúst starf.
Hér er nú vetrarríki allmikið,
nokkurt frost við og við og mikil
fönn. Þó má heita að úrkomu-
laust hafi verið frá því um ára-
mót. Verður því að teljast að hér
sé mild vetrarveðrátta.
Skíðanámskeiðið mun standa
allt til næstu helgar og ef veður
helzt óbreytt er lítill vafi á því
að aðsókn að því fer stöðugt vax-
andi. — vig.
I Reykjavík er of þröngt um mann til að
hægt sé að hugsa eins og í sveitinni
1 DAG á sjötíu og fimm ára af-
mæli Stefán Baldvinsson, sveit-
arhöfðingi á Austfjörðum, óðals-
bóndi í Stakkahlíð í Loðmundar-
firði. Um áratugaskeið hefur
hann haft með höndum margvís-
leg störf fyrir héraðsmenn þar
og áunnið sér óskorað traust. —
Hann hefur verið einarður í
skoðunum og sannfæring hans
hefur aldrei verið föl. Hann hef-
ur verið forystumaður sveitunga
sinna í ótalmörgum málum og
þeim æ þótt málum sínum vel
komið í hans höndum. — Sem
bóndi er hann í hópi hinna dug-
mestu við að yrkja og bæta jörð
sína, en Stakkahlíð hefur verið
ættaróðal í meira en öld. Er
jörðin nú, en Stefán hefur þar
haft ráðin í nálega hálfa öld,
sannkölluð óðalsjörð með miklu
æðarvarpi og hundruðum sauð-
fjár. Stefán er fróður vel um
búmennt og fyrstur manna hér-
lendra mun hann hafa vakið at-
hygli á hinum auðugu biksteins-
námum, sem er að finna í Loð-
Reykvíkingar !
Fyirsta Expresso -kaffistofan
á íslandi — opnar í dag
í Aðalstræti 18
(Uppsalakjallaranum).
Expresso-kaffi
Aðalstræti 18
mundarfirði og hverja þýðingu
þær hafa. Vinnur Stefán að því
að þær verði nýttar sem skyldi.
Að Stefáni standa stórar ættir.
Foreldrar hans voru Ingibjörg
Stefánsdóttir og seinni maður
hennar, Baldvin Jóhannesson,
hreppstjóri í Stakkahlíð. Ingi-
björg var dóttir Stefáns Gunn-
arssonar bónda í Stakkahlíð og
Þorbjargar Þórðardóttur frá
Kjarna í Eyjafirði, Pálssonar. I
föðurætt standa og að Stefáni
stórar ættir. Baldvin var sonur
Jóhannesar bónda að Fossi í
Vopnafirði, Friðrikssonar, einnig
bónda þar, Árnasonar bónda að
Burstafelli, Sigurðssonar. Kona
Árna var Ragnheiður Einarsdótt-
ir prests á Skinnastað, Jónsson-
ar, en móðir hennar var Guðrún
yngri Björnsdóttir, sýslumanns á
Burstafelli, Péturssonar.
Kvæntur er Stefán Ólafíu Ól-
afsdóttur frá Breiðavík í Rauða-
sandshreppi og eiga þau 7 börn.
Stefán er nú staddur á heimili
dóttur sinnar, Ingibjargar, og
tengdasonar, Andrésar Andréss.,
klæðskérameistara, Suðurgötu
24. Tíðindamaður blaðsins hitti
hann sem snöggvast að máli í
gær, en Stefán var frábitinn því
að sín væri að nokkru getið. Og
án minnisblaða hófum við sam-
tal um stjórnmál, byltingu síð-
ustu áratuga, jafnt á sviði verk-
legra framkvæmda, og í hugsun-
arhætti manna.
Miklar breytingar
Þegar ég kom fyrst til Reykja-
víkur var hér engin höfn og ég
stökk á land úr báti framundan
Pósthúsinu og blotnaði í fæturna.
Síðan hef ég komið hér oft og
breytingarnar eru miklar. En
mér líkar aldrei við Reykjavík.
Það er ekki hægt að hugsa í
Reykjavík eins og í sveitinni.
Það er of þröngt um mann. Og
hér vilja allir taka svo mikið til-
lit til annarra, að menn koma
sjaldnast fram eins og þeir eru
í raun og veru
að vild ráðamanna, selja sann-
færingu sina og skoðanir og
beygja sig undir hvað sem er.
Á erfiðri jörð
Nei, sveitin er betri. Þar er
maður frjáls og nóg rýmið. Hér
í Reykjavík er ekki réttur vett-
vangur fyrir menn eins og mig,
sem eru úr afskekktum sveitum
— eins konar útilegumenn. Ég
ferðaðist mikið á yngri árum, var
við nám, búnaðarnám, ytra eftir
nám í Hólaskóla og réðist síðar
sem kennari að Hvanneyrar-
skóla. Þegar faðir minn var slit-
inn af kröftum átti ég um tvo
kosti að velja, kennarastöðuna á-
fram eða að halda við ættarjörð-
inni að Stakkahlíð. Ég kaus
Stakkahlíð. Loðmundarfjörður-
inn er góð sveit, gróðrarmikil og
gjöful, en hún er erfið fyrir á-
búendur. Sveitin er einangruð og
afskekkt og það þurfti oft að
krefjast hörku af sjálfum sér. Og
þessi harða lífsbarátta í afskekkt
um sveitum setur sín mörk á
lunderni manns. Þess vegna vil
ég ekki láta binda mig á klafa og
lúta öllu sem ráðamenn stjórn-
málaflokkanna segja og ákveða.
Ég hef reynt að meta málin eins
og samvizka mín bauð mér og
margir — flestir hafa unað því
vel. Ég hef unnið að sveitarstjórn
armálum um áratugi og ýmsum
A þessa leið mælti Stefán og . öðrum héraðsmálum, allt frá 20
hélt áfram. j til 50 ár samfleytt.
Hér bukka menn sig og beygja Ánægjulegasti áfanginn var er
Kaupfélag Austfirðinga, sem vi8
stofnuðum, náði fótfestu á Seyðis
firði. Ég hef lengi setið í stjórn
þess, og held að mig hafi ekki
vantað á fundi þar né annars
staðar, þó yfir fjallið hafi verið
að sækja í stórviðrum vetrarins.
Ég tefldi kannski stundum of
djarft í þeim ferðum, en alltaf
fór vel.
Slæmur hugsunarháttur
— En úr því að þér lízt ekki á
framfarirnar í Reykjavík, hvað
finnst þér þá um framfarirnar í
landbúnaðinum?
— Yíst er margt gott um þær
að segja, en þó get ég ekki varizt
því að mér finnst sumir hafa
farið of geyst í uppbygginguna.
Framfarir eru góðar og góðra
gjalda verðar, en því eru tak-
mörk sett eins og öðru, hvað
þessi kynslóð getur byggt upp.
Verst er að mér finnst sumir
menn í bændastétt — raunar allt
of margir, hafa þann hugsunar-
hátt að þeir þurfi ekki að hafa á-
hyggjur af að greiða miklar
skuldir sem þeir hafa hleypt sér
í vegna vélakaupa og ræktunar.
Við verðum að fara að öllu með
gát. Og góður er gamli hugsun-
arhátturinn að reisa sér ekki
hurðarás um öxl.
Ég er fylgjandi því sem Jón
Árnason fyrrv. bankastjóri sagði
í útvarpserindi á dögunum. Það
verður að draga saman seglin. í
þeim efnum þýðir ekki fyrir al-
þingismenn að vera heltekna af
kjósendaótta. Við búum á landi
sem byggir fjárhagsafkomu sína
á fiskveiðum. Þær fara minnk-
andi og hvað skeður ef svo fer
fram?
Að lokum sagði þessi einarði
bændahöf ðingi:
— Ég er að verða gamall mað-
ur núna, kraftarnir ekki sem áð-
ur og sonur minn og tengdason-
ur að mestu teknir við búinu. En
væri ég ungur væri ég til með
að ganga fyrstur manna í birki-
beinaflokk og ganga leiðina sem
samvizkan ein býður, láta hið
feyskna í þjóðfélaginu hverfa, en
vinna og starfa á heiðarlegan og
drengilegan hátt, með drengjum
með hreinan hug og falslausan.
Það er að miklu að vinna í landi
okkar og störfin ærin fyrir ein-
arða menn, kraftmikla og dug-
lega. — A. St.