Morgunblaðið - 30.03.1958, Blaðsíða 17

Sunnudagur 30. marz 1958
MORCVNfír. 4 ítlÐ
Haraldur Teitsson:
Skafbylurinn er versti óvinur snjó-
mokstursmanna austanfjalls
Við Smalaskála í Biskupstungum (skammt fyrir ofan brún,a á Brúará) var mikill skafl, sem þó
tókst að komast í gegnum.
austur á bóginn, en snjóplógsbíll
inn færi á undan mjólkurbíln-
um upp Skeiðin og opnaði leið-
ina þangað. Uppi hjá Húsatóftum
eru fjórir mjólkurbílar, sem
tepptust þar í gærkvöldi á upp-
eftir leið í Skeiðin og Hreppana.
Eftir máltíðina er svo haldið
af stað. Það er búið að ryðja
braut í gegnum þennan erfiða
„útileguskafl" og ýturnar halda
í austur. Þær fara á móti bílun-
um, sem tepptust fyrir austan
Þjórsá í gær, en það munu vera
um 20 bílar.
Eg fer inn í snjóplógsbílinn og
spjalla þar ýmislegt við bílstjór-
ann, sem heitir Jónas Einarsson
og hefur unnið hjá Vegagerðinni
sl. 14 ár. Bifreið þessi er mjög
stór og öflug, með 150 ha. diesel-
hreyfli og snjóplóg, sem vegur
um 2 tonn.
Það er talstöð í plógbílnum og
Jónas heldur af og til uppi sam-
bandi við ýmsar aðrar stöðvar.
þess vegna alveg eins getað setið
þar kyrrir.
— Þeir voru samt allkokhraust
ir þegar þeir komu þaðan, segir
Jónas við mig og hefur gaman af.
Við heyrum ýmislegt í tal-
stöðinni: Krísuvíkurleiðin teppt-
ist í nótt og þar eru nú tveir
snjóplógar og tvær eða þrjár ýt-
ur að verki. Austan Þjórsar eru
ýtur og heflar að ryðja leiðina
fyrir bílalestina. Hvolsvallarbíl-
unum og Fjallabílunum gekk vel
ferðin og eru nú komnir fram-
hjá Rauðalæk og hafa sameinazt
bílalestinni.
Það er mikið talað við Guð-
bjart í Selfoss Radíó.
— Það er nú meiri skapgæða-
maðurinn, hann Guðbjartur, seg-
ir Jónas við mig. Aldrei heyrist
hann mæla æðruorð hvað svo
sem á gengur. í gær t. d. varð
hann að senda 7 bíla í Gaulverja-
bæinn í stað tveggja venjulega.
Það brotnuðu 5 bílar á leiðinni
Stutt frásögn af þeim erfiðleikum, sem
snjór og skafbylur valda þeim, er annast
mjólkurílutninga á Suourlandsunáirlendinu
ÞAÐ er hádegi laugardaginn 15.
marz, að við ökum í mjólkur-
bílnum austur Flóaveginn frá
Selfossi. Veðrið er bjart, en nokk
uð hvasst. Á veginum og með-
fram honum eru stórir snjóskafl-
ar, sem nýbúið er að ryðja braut
í gegnum. í allan gærdag og sl.
nótt var hér á linnulaus skaf-
bylur, sem spillti allri færð á
vegunum austur af Selfossi. Fjöld
inn allur af mjólkurbílum fest-
ist í snjó austur og upp um allar
sveitir og urðu bílstjórarnir að
leita gistingar á hinum ýmsu
stöðum. Snemma í morgUn fór
svo hið stórvirka snjómoksturs
„apparat“ í gang til þess að moka
af vegunum og opna þá á ný. Til
þess eru notaðar yfir 20 ýtur,
nokkrir vegheflar og 3 snjóplógs-
bílar. í mjólkurbílunum og bíl-
um Vegagerðarinnar eru samtals
um 20 talstöðvar, sem eru í gangi
allan tímann og hafa ávallt sam-
band við athafnamiðstöðina á
Selfossi, Selfoss Radíó, en þar
situr Guðbjartur Jónsson, starfs-
maður Ferðaskrifstofunnar á Sel
fossi og skipuleggur hann ásamt
verkstjóra Vegagerðarinnar snjó
moksturinn.
Bíll sá, sem ég sit í, á að fara
upp Skeiðin, að Húsatóftum eða
jafnvel eitthvað lengra. Síðar
verða fleiri bílar sendir þangað
Bílstjórinn heitir Gunnar Guðna-
son, og hefur hann unnið hjá
Mjólkurbúinu undanfarin 4 ár.
aftur skyldi skella á skafbylur,
þá myndi á augabragði verða al-
gjörlega ófært austur úr, og öllu
verri færð en áður.
Skaflarnir meðfram veginum
eða réttara sagt ruðningurinn er
um tveggja metra hár og er nær
Við stönzum fyrir aftan veg-
hefilinn og innan tíðar koma snjó
mokstursgarparnir til þess að fá
sér eitthvað í svanginn. Þetta
eru menn alvanir snjómokstri og
öllum þeim erfiðleikum sem fyrir
koma í sambandi við vetrarferð-
ir austur í sveitum. Þeir neyta
matarins af góðri lyst, og hafa
orð á því, að ekki ætli veitinga-
maðurinn í Tryggvaskála að
svelta þá frekar en fyrri daginn.
Þegar búið' var að opna veginn austur fyrir Þjórsá fjölgaði
heldur betur á götunum og á hlöðunum fyrir framan verzlan-
irnar á Selfossi.
Jónas Einarsson bílstjóri á snjó-
plógsbílnum. Hann er gamansam-
ur í gegnum þykkt og þunnt.
Þegar við höfum skamma
stund fariö ökum við framhjá 3
ýturn og veghefli, sem eru að
slétta úr gríðarlega stórum og
löngum skafli. Þetta er ákaflega
mikilvægt að gert sé vel, t. d. ef
óslitinn á löngum köflum. Utan
við þá er jörðin nær alauð.
Þegar við förum framhjá þess-
um stórvirku tækjum eru stjórn-
endur þeirra að snæða hádegis-
verð sinn, bíll frá Vegagerðinni
hafði fært þeim matinn. í bílnurn
okkar er kassi með hádegisverði
handa þeim snjómokstursmönn-
um, sem eru að verki við vega-
mót Skeiðavegsins og þjóðbraut-
arinnar austur í sveitir. Þeir eru
ekki komnir lengra en þangað
enda þótt þeir legðu af stað frá
Selfossi um kl. 7 í morgun. Þetta
er um 20 km vegalengd, og stað-
urinn nefndur Kampholt og skafl
ar þar iðulega kallaðir „útilegu-
skaflar“ sökum þess, að þar gerir
venjulega mikla ófærð í snjó- og
skafbyljum. Þá er og haft orð á
því, að þar muni vera draugur,
Kampholtsmóri að nafni.
Þegar við komum að vegamót-
unum eru þar fyrir tvær ýtur,
veghefill og ákaflega stór snjó-
plógsbíll. Þarna eru þeir að moka
sig í gegnum ógnarlangan og
djúpan skafl og sækist verkið
fremur seint vegna þess hve snjór
inn er mikill. Fyrst verða ýturnar
að ryðja megninu af snjónum
ofan af, síðan „stingur” plógur-
inn í gengnum skaflinn og að
lokum fer veghefillinn og hreins-
ar brautina.
Það er rætt um snjóinn og mokst
urinn, búskap, drauga og aðeins
tæpt á stjórnmálum og klykkt út
með að spjalla lítið eitt um skóla
mál Skeiðamanna.
Það hafði verið ákveðið að
ýturnar og heíillinn héldu áfram
Guðbjartur Jónsson, er eins konar hershöfðingi yfir mjólkur-
flutningaliðinu og snjómokstursliðinu. Hann hefur óþrjótandi
þolinmæði og jafnaðargeð. ;
Hann er gamansamur og segirþangað. En ekki lét Bjartur það
margt hnyttið við kunningja
sína í hinum talstöðvunum.
Jónas kallar upp x-37, en bíl-
stjórinn þar heitir Stefán, og
er hann einn þeirra, sem teppt-
ust í gær uppi á Skeiðum. Þeim
líður öllum vel, og bíða bara eftir
ýtu, sem er á leiðinni til þeirra
og kemur ofanað. Stefán segir
okkur þau tíðindi að ýtan hafi
orðið að fara upp að Miðfelli
með ljósmóður í gærkvöldi. Þann
ig stóð á að ljósmóðirin á Mið-
felli var að eiga barn og þess
vegna þurfti að sækja ljósmóður
úr annarri sveit. Sú kom samt
of seint og var fæddur stór strák-
ur fyrir hálftíma, þegar hún kom
á staðinn.
— En varstu ekki líka í af-
mæli? spyr Jónas og glottir.
— Jú, en það var svo sem enga
stund, svarar Stefán. Það var
sextugsafmæli á Brjánsstöðum
og við ætluðum að vera þar
eitthvað, en þegar við vorum
nýkomnir'slotaði veðrinu svo við
héldum aftur af stað. En það var
þá fjandann enga stund, sem
hann lægði þetta. Við hefðum
hafa nein áhrif á skapið.
Og það er víst alveg rétt hjá
Jónasi, að rólegur er Bjartur.
Enda nauðsynlegt fyrir þann,
sem eins mikið mæðir á við alla
þessa erfiðleika að einbeita sér
að verkefninu, en eyða ekki kröft
unum í tilgangslaust vandræða-
fár.
Fæi-ðin upp Skeiðin er þung,
en það má heita furðulegt hve
djúpa skafla þessi plógbíll fer
í gegnum. Snjórinn þyrlast upp
til beggja hliða, snjórinn verður
að láta undan ofurþunga farar-
tækisins.
Við lendum í mjög stórum
skafli skammt fyrir neðan Braut-
arholt, tekst að lokum að kom-
ast i gegnum hann. Á meðan Jón
as var að „stinga“ í gegnum þann
skafl bættust fleiri bílar í hóp-
inn; alls voru nú 5 mjólkurbílar
fyrir aftan plógbílinn. Nú hafði
safnazt fyrir tveggja daga mjólk
á 'Skeiðum og Hreppum og þessir
bílar eiga að sækja hana og munu
sennilega fara allt upp að Tungu
felli. Ekki verður reynt að kom-
Framh. á bls. 22
Við vegamótin upp Skeiðin var geysilega stór skafl. Á myndinni sjást ýturnar að verki, en snjó-
plógurinn bíður eftir sinu tækifæri. (Ljósm. Har. Teitsson)