Morgunblaðið - 14.11.1958, Page 13

Föstudagur 14. nóv. 1958
M O R C V 1S fí T 4 ÐIÐ
13
vegnar að jafnaði betur með út-
gerð sína, en hinum, enda á það
svo að vera. Ég hef orðið nokkuð
langorður þennan þátt undirbún-
ingsins, en" þó ekki um of, ef
þessi orð mættu verða til þess að
koma hreyfingu á þetta mál.
III.
í>á eru það fiskgeymslurnar í
landi og sjálf fiskvinnsluhúsin
sem vert er að taka til athugun-
ar. Það er ófrávíkjanleg nauðsyn,
að allar fiskgeymslur og fisk-
vinnsluhús séu vel máluð. Þetta
er ekki bara sjálfsögð snyrti-
mennska gagnvart matvælafram-
leiðslu, heldur er hér um hreint
undirstöðuatriði að ræða til þess
að hægt sé að framleiða góða
óskemmda vöru, og halda hús-
unum nægjanlega hreinum frá
degi til dags. í þessum efnum
hafa mörg frystihúsin verið til
fyrirmyndar, á undangengnum
érum, en nú verða allir sem
vinna úr nýjum fiski, að gera
skyldu sína á þessu sviði, en hún
er sú', að standsetja og mála fisk-
geyinslurnar og fiskvinnsluhús-
in fyrir vertíðina, hvort sem í
hlut á freðfisks-, saltfisks- eða
skreiðarverkun. Sum útgerðar-
fyrirtæki hafa salfisks og skreið-
arhús sín í góðu standi, en aðrir
trassa nauðsynlegt viðhald og
það eru fyrst og fremst þeir sem
verða að taka sig á og gera bet-
ur.
IV.
Þá er ég kominn að síðasta
þættinum í þessu spjalli. Þegar
mikið berst að á vertíð, þá hefur
fiskurinn oft hlotið skaða á með-
an hann beið þess að vera tekinn
í vinnslu. Þessi skaði hefur oft
orðið svo mikill að fiskurinn hef-
urinn hefur verið dæmdur óhæf-
ur til frystingar, þrátt fyrir að
hann var gott hráefni, þegar
hann kom að landi. Þegar svona
tekst til, þá fara miklir fjármun-
ir forgörðum, og er því sjálfsagt
að athuga hvort ekki séu tiltök
að draga svolítið úr þessum
skaða. Ég er ekki í nokkrum vafa
um, að ef frystihús ættu nokkur
hundruð málaða trékassa til að
ísa í og geyma þannig mesta kúf-
inn af fiskinum á meðan verið er
að vinna dálítið upp af birgðun-
um, þá væri hægt að draga úr
þeim fjárhagslega skaða sem orð-
ið hefur, undir svona kringum-
stæðum. Ég veit að fiskikassar
eru hér mikið dýrari heldur en
í nærliggjandi löndum, þar sem
þeir eru mikið notaðir til
geymslu á fiski, en þrátt fyrir
þennan verðmismun, þá held ég
að þetta mundi meira en svara
kostnaði og þyrfti því að reyna
það. Þetta hefir þann mikla kost,
að á þennan hátt er hægt að
nýta gólfrými miklu betur, þar
sem hægt er að stafla kössunum
í margar hæðir.
Reykjavík, 11. nóv. 1958.
góður heimilisfaðir, enda voru j þeim, sem kynntust Þorvarði
þau hjón mjög samhent um að Kristóferssyni lifir minningin um
skapa hollan og prúðan heimilis
brag og búa börnum sínum gott
veganesti út í lífið. Hjá öllum
mætan mann, sem gott var að
eiga samferð með á lífsleiðinni.
G. Br.
Þorvarður Kristófersson
Dalshöfða, minning
SÍÐAN ég kom fyrst í Fljóts-
hverfi fyrir rúmlega tveimur ára
tugum, hefur horfið úr bví lil.a
byggðarlagi meira en heimingur-
inn af því fólki, sem þá átti þar
búsetu. Svona ört hefur straum-
ur tímans borið á brott íbúa þess-
arar fámennu og afskekktu sveit-
ar. Margir hafa horfið að því
að kjósa sér bústað annars staðar
í landinu, þar sem þeim hefur
fundist kjörin lífvænlegri heldur
en heima í sveitinni sinni. Það
er saga, sem gerst hefur í mörg-
um sveitum þessa lands síðustu
áratugina. En aðrir — einkum
eldra fólkið — hefur ekki hörfað
af heimavígstöðvunum fyrr en
að því var komið að leggja upp
í þá för, sem við öll föjtum
hinzta.
„Og alltaf falla fleiri i þennani
val,
er framhjá streyma ár og aldir
hverfa“.
Einn Fijótshverfingur lagði
upp í sína hinztu för þann 18.
marz sl. Það var Þorvarður
Kristófersson bóndi á Dalshöfða.
Bkal þessa mæta manns getið hér
með fáeinum orðum og hefði þó
fyrr átt að vera. Þorvarður var
fæddur á Breiðabólstað á Síðu 16.
janúar 1881. Voru foreldrar hans
Kristófer Þorvarðarson Jónsonar
prófasts á Prestbakka og Rann-
veig Jónsdóttir frá Mörk. Árið
1892 tók Kristófer á Breiðaból-
stað að sér póstferðir milli Prests-
bakka og Borgarfells í Skaftár-
tungu, en á öðru ári, sem hann
hafði þennan starfa á hendi
drukkaði hann í póstferð í Svína-
dalsvatni. Þá var Kristófer að-
eins 38 ára að aldri. Höfðu þau
hjónin þá eignast tólf börn og
voru átta þeirra á lífi, en eitt
fæddist eftir andlát föður síns.
Þorvarður var næst elztur af
þessum fjölmenna systkinahóp.
Þegar Rannveig á Breiðaból-
stað var orðin ekkja, fluttist hún
með börnin að Mörk og var þar
bústýra hjá föður sínum. Frá
henni fór Þorvarður er hann var
18 ára í vinnumennsku að Hörgs-
dal og dvaldi í þeirri vist næstu
8 árin.
Árið 1907 losnaði Dalshöfði í
Fljótshverfi. Þá jörð tók Þor-
varður til ábúðar og hóf þar bú-
skap með móður sinni. — Hinn
11. júní 1910 kvæntist Þorvarður
Pálínu Stefánsdóttur frá Hörgs-
Handi. Bjuggu þau allan sinn
búskap á Dalshöfða og búnaðist
vel þrátt fyrir nokkra ómegð og
þó að jörðin sé frekar erfið og
fáum kostum búin. En þau Þor-
varður og Pálína voru samtaka
í því að vinna að búi sínu af mik-
illi atorku og ósérhlífni, enda
fór afkoma þeirra batnandi þegar
árin liðu og börnin komust upp.
Hin síðustu ár tók jörðin örum
framförum bæði hvað snertir
byggingar, ræktun o. fl. eins og
önnur býli í landinu og Dals-
höfði ber nú glögg merki þeirra
umbóta og framfara, sem Þor-
vai ður og börn hans unnu mark-
vísí að hin síðustu æviár hans.
Börn þeirra Dalshöfðahjóna eru
þessi, talin eftir aldri: Stefán,
skipasmiður í Ytri-Njarðvík, Jak
ob bóndi á Loftsstöðum í Flóa,
Rannveig, húsfreyja í Njarðvík,
Páll og Ragnhildur heima hjá
móður sinni á Dalshöfða. Yngstur
er Kristófer, búsettur á Selfossi.
Þorvarður í Dalshöfða var stillt
ur maður og hógvær í allri fram-
komu, æðrulaus hvað sem að
höndum bar. Hann var friðsamur
og óáleitinn og hinn bezti ná-
granni. Hann var með afbrigðum
- s.u.s.
Frainh. af bls. 8
Við söknum hljómplötusafnsins
og spyrjum því, hvað um það hafi
orðið.
— Eins og þið vitið, var hljóm-
plötusafnið þar sem bókasafnið
er nú, en hefur orðið að víkja
um sinn og verður sett upp niðri.
— Hvað er ætlunin að hafa fé-
lagsheimilið opið oft í viku?
Ólafur verður fyrir svörum og
segir, að það verði væntanlega
4—5 sinnum í viku.
— Við vonumst líka til að geta
haft dansæfingar niðri þrjá laug-
ardaga í mánuði, segir hann, en
Gluggað í Faunu
það verður að vísu nokkuð
þröngt, ef fjölmenni verður. Auk
þess er ætlunin að hérna verði
haldnar bókmenntakynningar,
bekkjakvöld og aðrar samkomur,
sem hingað til hafa verið haldn-
ar á Sal. Ætti það að verða til
þess að létta mjög á honum, en þó
er í ráði að þar verði ein dans-
æfing í mánuði.
Þegar við höfum kvatt þá Sig-
urð og Ólaf og þakkaö íyrir okk-
ur, rekumst við á Jakob Ármanns
son, inspector scholae. Við gríp-
um tækifærið og spyrjum hann,
hvaða áhrif hann telji, að hin
nýja íþaka munj hafa á félags-
líf nemenda.
— Ég held, að þau verði að
teljast mjög góð, segir hann. Þar
sem skólinn er nú orðinn mjög
fjölmennur, er nær útilokað, að
kynni nemenda verði mjög náin
í skólanum, en einmitt í félags-
heimilinu gefst skólafélögunum
tækifæri til þess að kynnast betur
og treysta samheldnina. Ég vil
líka sérstaklega benda á það. að
áfengisneyzla er stranglega bönn-
uð í félagsheimilinu. Verði upp-
víst, að einhverjum hafi leyfzt að
vera innan veggja þess undir
áhrifum áfengis, verðu' húsinu
umsvifalaust lokað. En ég hvgg,
að enginn nemenda vilji verða
til þess og félagsheimilið muni
því hafa áhrif í þá,átt að draga
úr óreglu nemenda.
Auk þess mun vafalaust draga
úr setum menntaskólanemenda á
„11“, og öðrum miður vel þokk-
uðum veitingastöðum.
Við þökkum Jakobi fyrir og
kveðjum.
Nemendur Menntaskólans í
Reykjavík eru vissulega öfunds-
verðir af hinu nýja félagsheimili,
og væri óskandi, að fieiri skólar
gætu státað af svo vistlegum
samastað fyrir nemendur sína
utan skólatímans.
Við óskum menntaskólanem-
endum til hamingju með félags-
heimilið og vonum, að það verði
félagslífi þeirra sú lyftistöng, sem
til er ætlazt.
BILASYIMIIVG
PRAGAV3SB PRAGA S5T
Þessar tékknesku Dieselvörubifreiðar verða sýndar í dag, föstudag, og næstu viku
daglega kl. 10—4 við Bílasmiðjuna Laugavegi 176. Sérfræðingur frá verksmiðjun-
um sýnk bifreiðarnar.
"^ékkneska bifreiðaumboðið hf.
Laugavegi 176 — Sími 1-7181.
Nýkomnor
KVENBOMSUR rneð tungu
svurtor
Aðalstræti 8