Alþýðublaðið - 26.11.1929, Síða 2

2
AbÞÝÐUBlíAðlÐ
¥erkamannabústaðir.
Hnsnæðisnefnd samþ. að þörf sé
opinberrar aðstoðar til að kema
npp verkamannabústöðum.
Á fundi húsnæðisnefndar í
gærkveldi var samþykt ályktun
þess efnis, að húsnæðisástand hér
i bænum væri svo ilt og leigu-
kjör svo erfið, að þörf væri opin-
berrar aðstoðar til þess að koma
upp verkamannabústöðum þeim.
sem gert er ráð fyrir i lögum frá
síðfesta þingi.
Pétur Halldórsson greiddi einn
atkvæði gegn ályktqn nefndar-
innar. Jón Ölafsson var veikur.
Ríkisstjóminni verður tafar-
laust tilkynt þessi ályktun nefnd-
arinnar, og er þá fullnægt skil-
yrðum laganna fyrir stofnun
byggingarsjóðs hér í Reykjavík.
Tekjur byggingaTsjóðsins næsta
ár verða um 26 þús. krónur úr
bæjarsjóði og aðrar 26 þús. krón-
ur úr ríkissjóði, eða samtals lið-
lega 52 þúsund krónur. Nægir sú
upphæð til þess að greiða 2%
vaxtamun af 2 milljónum og 600
þúsund krónum. Fyrir þá upp-
hæð ásamt með framlögum
þeirra, sem íbúðirnar kaupa, ætti
að vera hægt að byggja um 300
íbúðir.
Réttast virðist að bærinn léti
byggja þessar íbúðir. En fáist
það eigi samþykt í bæjarstjórn,
verða verkamenn að stofna bygg-
ingarfélag tafarlaust.
Sambandsbinð ungra jafnaðar-
manna.
Fundur var settur kl. 8 í gær-
kveldi. Kjör iðnnema var fyrsta
málið á dagskrá og stóðu um-
ræður um það yfir í tvær
*> klukkustundir. Að lokurn var kos-
in nefnd i málið. — Um S. U. J.
og alþingishátíðina urðu og mikl-
ar umræður, en að þeim loknum
var samþykt ályktun, sem síðar
mun verða birt hér í blaðinu.
Fundi var slitið kl. 11,15. Enginn
fundur verður í kvöld sökum
fundar i Félagi ungra jafnaðar-
manna. Næsti fundur er annað
kvöld.
Bardagi
milii Rússa og Kínverja.
Kinverjar á undanhaldi.
FB., 25. nóv.
Frá Harbin er símað: Her
Rússa hefir hertekið Chahainor
og Manchuli. Tólf rússneskar
fiugvélar hafa skotið á aðalstöð
kínverska hersins í Hailar, en fót-
göngulið síðan hertekið Hailar.
Tólf þúsund kínverskir hermenn
eru fallnir og særðir. Kínverskj
herinn er á undanhaldi. Her
Rússa hefir umkringt Muling fýr-
ir vestan Pogranjchnaya.
Prestar og peningar i Ameríku.
100 verkamenn reknir frá kirkju
vegna kaupdeiiu við verksmiðju,
er prestar stjórna.
Yfir 100 verkamönnum við
baðmullarverksmiðju í bænum
Marion í Norður-Kaliforníu-fylkj
í Ameríku var vísað frá kirkju .
sunnudaginn 10. þ. m. Frávísun-
arskjalið var undirritað af 2
prestum, Mac-Abee og Flack. Til-
drögin eru þau, að verkamennirn-
ir í baðmullarverksmiðjunni
gerðu verkfall, en prestarnir báð-
ir, Mac-Abee og Flack, eru í stjórn
verksmiðjunnar. í frávísunar-
skjalinu setja þeir verkamönnun-
um tvo kosti, að segja sig úr
verkamannafélaginu eða vera út-
skúfaðir úr kirkjufélagi þessu. y-
Blessuðum prestunum hefir sjálf-
sagt fundist verkamenn „fara of
geist“, „taka of mikið af ágóðan-
um í kaupgjald jafnóðum", eins
og Magnús guðfræðikennari við
Háskóla íslands orðar það.
Alþýðitbókiit.
Bók með þessu heiti er nýkom-
in út, eftir Halldór Kiljan Lax-
ness. 4
Jafnaðarmannafélag islands
kostaði útgáfuna.
Jakob J. Smári ritar formála
bókarinnar. Stillir hann mjög í
hóf.
Bók þessi er líkleg til að vekja
athygli manna. Ber margt til
þess. Höfundur er skarpsýnn,
víðförull, hispurslaus og róttæk-
ur jafnaðarmaður.
Bókin er hrópandans rödd.
Marga mun höfundur hneyksla,
og virðist það vera tilætlun hans.
Skulu nú tilfærð nokkur dæmj
þess, hvernig höfundur Alþýðu-
bókarinnar hugsar, og hvernig
hann klæðir hugsanir sínar.
Hann er þakklátur skáldum
fyrir kjarnyrta kviðlinga, stóryrt
stef og stökur fleygar.
Tilfærir hann nokkuð af þvj
tagi. Farast honum svo orð:
„Þessar vísur og fleiri hefi ég
raulað mér til afþreyingar á
Breiðafirði, Kaldadal, Möðrudals-
Öræfum, í Lundúnum, París og
Rómaborg, Nýju-Jórvík, San
Francisco og Hollywood, og þær
hafa hvarvetna reynst mér hin
mesta líknarlind."
Langi. lesendur til að vita,
hvaða kviðlingum höfundur
syngur lof, fletta þeir Alþýðubfek-
inni. (Frh.)
___________ H. J.
Búkmentaverðlaun Nobels,
Sænska - akademíið hefir ný-
lega ákveðið að veita þýzka rit-
höfundinum Thomas Mann bók-
mentaverðlaun Nobels fyrir árið
1928.
Thomas Mann er fæddur í Lú-
r ' . » $» % ¥ sial
I herradeildina
höfum við fengið mikið af nýjum og smekk-
legum vörum, til dæmis:
Hatta, afar-fjölbreytt úrval, alt nýjar gerðir.
Enskar búfur, marga tugi tegunda.
Hærfðt, margar tegundir.
Náttföt, margar tegundir.
Manchettskyrtnr, fjöldi tegunda, verð frá 5,75.
Flibba, harða og hálfstífa, mjög margar teg-
undir, verð frá 0,85.
Sokka, úr ull, bómull og silki.
Axlabond og axlabönd 1 skrautöskjum.
Bálsklúta og trefla úr ull og silki.
Peysur, bláar ög mislitar.
Legghlífar, margar tegundir.
Knldahúfur,
Innijakka, og margt og margt fleira.
Regnfrakka, í stóru úrvali, par á m. Regnírakk-
ann með Lindberghsniði, sem er kOfflÍHU aftM.
— Herrabinði af níjustu gerðnm í miog fjölbreyttn
úrvali.
Verzlnnio Egill Jaeobsen.
beck árið 1875. Þegar hann var
22 ára gamall gaf hann út fyrstu
bók sína. Árið 1901 varð hann
heimsfrægur fyrir bók sína: „Das
Haus von Buddenbrock“.
Skýrslð
um notknn AlpýOnbókasafns
Reykjavíknp 192S.
ýmsu fræðibókaflokka er svipað-,
og áður.
Árið 1928 hafa 1428 menn
fengið lánsskýrteini béint frá
safninu, en árið áður 1350, og
hefir því tala þeirra hækkað uin
78.
1 gestabók hafa sluifað:
fullorðnir 3996
börn 3002
Samtals 6998
Árið 1928 hefir Alþýðubókasafn
Reykjavíkur lánað út bækur um
ýms efni 1551 bindi*
Um heimspeki 799 —
— trúarbrögð 626 —
— félagsfræði 1117 —
— landafr. og ferðir 545 —
— náttúrufræði 434 —
— gagnfræði 366 —
. — listir, leiki og íþr. 318 —
— skáldrit 21344 —
bókm. og málfr. 111 —
— sagnfræði 3221 —
Samtals 30432 bindi
Auk þess lánað í tog-
urum (áætlað) 6020 —
Samtals 36452 bindi
Þegar borið ér saman við
skýrslu næsta árs á undan, 1927,
Jtenxur í ljós, að útlánstalan frá
safninu sjálfu hefir hækkað um
4462 bd. og var þó safnið lokað
vegna flutnings 24. sept. til 18.
okt. eðá 25 daga, og mundi hafa
lánað út um 2000 bd. á þeim
tíma, hefði það verið opið. Af
útlánsvextinum koma 2704 bd. á
skáldrit, en 1758 á fræðibækur,
svo að notkun fræðibóka hefir
aukist hlutfallslega meira en
skáldrita, en hlutfallið milli hinna
Eru þeir fullorðnu 174 færri en
árið áður, en börnin 128 fleiri
en áður og er því gestatalan 46
lægri en árið áður. Húsnæðið var
alls óviðunandi og alt af versna,
þar til safnið flutti, og svo varð
hlé vegna flutningsins, sem fyr
segir.
Ellefu skip hafa fengið bækur
frá safninu og hafa þau skift
um skápa nokkrum sinnum á
árinu hvext þeirra. Þau hafa
fengið 301 lánsskýrteini lianda
sínum mönnum og er áætlað að
hver rnaður hafi fengið að lání
20 bindi yfir árið. Skýrslu var
ekki' hægt að halda yfir útlán-
in í togurunum vegna þess, að
sumir bókaverðir þeirra vanræktu
að halda skýrslu. Verður gengið
betur eftir því eftirleiðis. Þar sem
skipverjar hafa fengið góðan
bókavörð, er mjög ánægjulegt að
frétta um áranghirinn. Þannig er
sagt, að skipverjar á sumum skip-
um hafi lagt í vana sinn að spila
peningaspil áður, en lagt það nið-
ur er þeir fengu bækur að lesa,
og fleira er sagt svipað þessu.
Mest eru lesnar sögur, en skip-
verjar lesa göðar sögur engu síð-
ur en Iélegar og þeir lesa hlut-