Alþýðublaðið - 15.12.1929, Blaðsíða 2

AfcÞYÐUBbABlB
Skófatnaðar « sýning
m t.i xh. •
i dag i Skóverzlua Jðns Stefánssoiar, Langavegi 17.
MJélkurmáliift.
Fyrir all-löngu vakti Eiríkur
Einarsson bankastjóri máls á jm
við mig að selja í Alþýðubrauð-
gerðinni og búðum 'þeim, sem
eíru í sambandi við hana, mjólk
og mjólkurafurðir1 frá Mjólkur-
félagi Flóamanna, þegar það tæki
til starfa.. Tók ég vel í þetta.
En spurði þó Eirík, hvort þeir
ætluðu að vera í sambandi við
Mjólkurfélag Reykjavikur, en hr.
E. E. kvað M. F. ætla að vera
.algerlega sjálfstætt bæði gagn-
vart M. R. og öðrum“.
Þegar svo nánar var um þetta
talað, sagði hr. E. E. mér, að þeir
ætluðu að selja „pasteuriseraða"
mjólk frá Flóabúinu í Reykja-
vik með samá útsöluverði og
nýmjólk er seld þar, eða á 44
aura líterinn. En þessa mjólk sel-
ur M. R. á 54 aura.
Gerði ég ráð fyrir að taka
daglega alt að 150 lítra til að
byrja með, en auka það síðaT,
ef salan gengi vel.
í umtali þessu var ekki minst
á það, í hvaða umbúðum mjólk-
in ætti að vera, en ég gekk út
frá því, að hún yrði á flösk-
um, svo sem algengast er um
gerilsneydda mjólk.
Þegar stjórn M: F. kom hing-
að suður rétt fyrir síðustu
mánaðamót átti hr. E. E. enn
tal við mig um málið; kom það
fram í viðtalinu, að ég gekk út
frá því, að mjólkin myndi verða
afgreidd á flöskum; skýrði Ei-
rikur þá frá því, að ætlunin
væri að senda hana að „mestu
eða almestu leyti“ á brúsum.
Sagði ég á því talsverða erfið-
leika, þar sem kaupendur myndu
^þá telja sig svikna um það ör-
yggi, sem lokuðu ílátin veita.
Síðan kom ég snöggvast á fund
með stjórn M. F. á „Hótel ísland“
og gerði ég þeim loks það tilboð
að selja fyrir þá daglega 50 lítra
af mjólk, þótt flutt væri í brús-
um, en vildi helzt, að mjólkin
væri send og afgreidd á flöskum.
Átttl þeir að láta mig vita dag-
inn eftir, hvort þeir samþyktu
þetta tilboð, en ekki létu þeir
neitt til sín heyra; en nokkrum
dögum síðar hitti hr. E. E. mig-
og spurði, hvort ekki hefði sam-
ist. Sagði ég, sem var, að ég
hefði ekkert verið látinn vita,
enda væri ég nú búinn að gera
ráðstafanir til að kaupa annars
staðar frá mjólk, er Alþýðubrauð-
gerðin gæti nú bætt við sig í bili.
Lagði hr. E. E. þá fast að mér,
að taka 50 lítra daglega af bú-
inu og dróst ég á það, en sagði
sem fyr, að ég vildi, að mjólkin
yrði send á flöskum. Sagði Ei-
rikur, að ég gæti talað um þetta
við forstjóra mjólkurbúsins, en
hélt, að ekki væru til flöskur til
að Senda í útsölustaði.
Forstjóri Mjólkurbús Flóa-
manna, hr. Jörgensen, kom svo tiJ
mín fyrri hluta næstsíðustu viku.
Taldi hann engin vandkvæði á
því að senda Alþýðubrauðgerð-
inni mjólk á flöskum, jafnvel
þótt um 150 lítra væri að ræða
daglega, eins og ég í upphafi
bauðst til að taka. En áreiðan-
lega væri hægt að senda á
föstudaginn (6. dez.) mjólk á
flöskum, en við yrðum að ábyrgj-
ast og borga alt það, er brotnaði
í okkar vörzlum. Samt vildi hann
ekki afráða neitt um þetta, fyr
en hann hefði talað við formann
stjórnarinnar, hr. Eirík Einars-
son. Óskaði ég eftir því að fá að
vita þetta símleiðis fyrir hádegi
á fimtudag (5. dez.), því þá ætl-
aði ég að auglýsa mjólkina til
sölu og verðlækkun á geril-
sneyddri mjólk.
Kl. að ganga 11 fyrra fimtu-
dag fæ ég að vita í símtali
við hr. Jörgensen, að hr. E. E.
hafi samþykt þá ráðstöfun að
senda Alþýðubrauðgerðinni mjólk
á flöskum, og muni því dag-
inn eftir verða sendar til brauð-
gerðarinnar 30 heilflöskur og 40
hálfflöskur af gerilsneyddri
mjólk. Sagðist ég þá þann dag
(5. dez.) auglýsa verðlækkun á
mjólkinni, þannig, að gerilsneydd
mjólk frá M. F. verði seld á 44
aura, og hafði forstjóri M. F.
ekkert við það að athuga, fanst
það meira að segja sjálfsagt.
Það, sem síðan skeður í mál-
inu, er það, að hr. Eyjólfur Jó-
hannsson og einhverjir úr stjórn
Mjólkurfélags Reykjavikur fara
austur í Flóa fyrra fimtudags-
kvöld og fengu stjórn M. F. til að
brigða gerða samninga við Al-
þýðubrauðgerðina og stöðva
flöskusendinguna til hennar.
Hvaða ráðum hefir til þessa verið
beitt, skal ég láta ósagt að svo
stöddu. En hitt vil ég segja, að
það eru ekki hagsmunir bænda
fyrir austan fjall, sem Eyjólfur
ber fyrir brjósti.
Með því að leggja sig undir
M. R. fá þeir enga verulega
mjólkursölu í Reykjavík, nema
2—3 sumar- og haust-mánuðina,
þegar mjólkurskortur er. En
þessa sölu hafa bændur haft,
þótt þeir hafi ekki haft neitt
mjólkurbú.
Enginn veit betur en E. J., að
bændur fá a. m. k. 10 aurum
meira fyrir hvern líter af mjólk-
inni, þegar hún er seld ný, held-
ur en ef hún er tekin til „vinslu",
sem kallað er.
Það er líka afar-hyggilegt af
Eyjólfi, — en það er að sama
skapi slæmt fyrir Flóamenn, — ef
hann hefir verið ráðunautur
þeirra um það að hafa að eins
eina mjólkurbúð. E. J. er manna
kunnastur þvi, að í einni mjólk-
urbúð er varla selt meira en
100—200 lítrar á dag, ef vel
gengur; nema í elztu búðunum
og þeim, sem tru á góðum stöð-
um.
Þá er Eyjólfur svo göfuglynd-
ur að lofa að „yfirfæra“ við-
skifti M. R. til M. F. nú, þegar
jalt flýtu.rj í mjólk hér í jkeykjavík
og hann þykist ekki þurfa á
mjólk þeirra að halda.
En virðingin fyrir bændunum!
Eyjólfttr ætlar að „yfirfæra"
viðskifti þeirra. Hann „leggur þá
inn“ hjá Mjólkurbúi Flóamanna,
alveg eins og þegar bændurnir
komá með kindur sínar og
„leggja þær inn“ hjá Sláturhús-
inu.
En alt er þetta með ráðum
gert. Með því að selja að eins í
einni búð fæst lítil sala á mjólk,
en það þýðir lágt verð á „vinslu-
mjólkinni"; að „yfirfæra" við-
skiftin á Flóabúið, þegar það
verður að vinria úr mjólkinni,,
þýðir líka lágt verð.
Þeir verða því óánægðir, sem
von er, bændurnir, og þeir fást
síður til að ganga í mjólkurbúið
fyrir austan. En ef sundrung vex
og óánægja, á M. R. hægara um
vik aö hræða þá til að leggja alt
á sitt vald. Annars „yfirfærir‘”
Eyjólfur aftur viðskiftin til M. R.
Meðan mjólkin er svo dýr, sem
hún er nú, verður engin veruleg
aukning á neyzlunni í kaupstöð-
unum (Reykjavík og Hafnarfirði),
En af því leiðir aftur, að bænd-
ur á áveitusvæðunum austan
fjalls auka minna bústofn sinn
en ástæða væri til að vonast
eftir, því bændur hafa lítið bol-
magn til að auka bústofn sinn,
ef þeir verða að láta mjólkina
til vinslu fyrir 16—20 aura líter-
inn. Ólikt betur standa þeir að
vigi, ef þeir geta selt verulegan-
hluta af mjólkinni í Reykjavík,.
þótt útsöluverð væri lækkað t. d.
niður í 44 aura líterinn á geril-
sneyddri mjólk í sams konar um-
búðum og M. R. notar undir
gerilsneydda mjólk hér í bænum.
ÞaÖ er vegna hagsmuna
Mjólkurfélags Reykjavíkur, að
austanmjólkinni er bægt frá
Reykjavíkurmarkaðinum. Bænd-
um austanfjalls er það nauðsyn-
legt, að mjólkurneyzlan aukist.
hér í Reykjavík og þeir eiga að'
geta sætt sig við lægra verð
heldur en hinir, sem búa hér í'
nágrenni bæjarins og hafa að-
stöðu til að senda mjólkina frá
heimilinum á sölustaðina i
Reykjavík. Hafa þeir og meiii
kostnað vegna búanna en bænd-
ur fyrir austan.
Hvers vegna er þá látin hálf
önnur milljón eöa meira í á-
veitu (Flóa og Skeiða), mörg