Morgunblaðið - 06.04.1962, Page 12

12
MORGVN POnií)
Föstudagur 6. apríl 1962
Otgeíandi: H.f. Arvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: A.rni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Augi'ýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
VIÐSKIPAFRELSIÐ
EYKST
CJmám saman er nú verið að
^ auka viðskiptafrelsið. —
Nýjar og nýjar vörutegund-
ir eru settar á frílista, þann-
ig að hver sem er getur
keypt þœr, þar sem hann
óslcar. I kjölfar viðskiptafrels
isins hefur fylgt aukið vöru-
framboð. í verzlunum eru nú
hetri vörur en áður og í
mörgum tilfellum ódýrari.
Vegna aukins framboðs
og vöruúrvals koma verð-
hækkanir af gengisfellingu
ekki eins þungt niður og
ella hefði orðið. Menn geta
nú keypt þá vöru, sem bezt
hentar og fengið hana þegar
þeir óska, en þurfa ekki að
sæta óhagkvæmum innkaup-
um. Þannig fer eins hér
og allsstaðar annarsstaðar,
þar sem frjálsræði ríkir í við
skiptaháttum, að það stór-
bætir kjör manna.
Hér í blaðinu hafa verið
nefnd ýms dæmi þess,
hve mjög neytendur hafa
skaðazt af því að þurfa að
kaupa lélegar og dýrar vör-
ur í vöruskiptalöndunum,
einkum ríkjunum austan
jámtjalds. Þar með er þó
ekki sagt, að vörukaup það-
an þurfi að leggjast niður,
því að reynslan hefur orðið
sú, að vöruverð hefur verið
lækkað í þeim viðskiptum,
þegar þeirri einokun, sem
kommúnistaríkjunúm var
sköpuð til að selja vöruteg-
undir hingað. var aflétt.
í allmörgum tilfellum er
ástæða til að ætla, að heil-
brigð viðskipti geti þróazt
milli íslendinga og kommún-
istaríkjanna, ef hin síðar-
nefndu eru neydd til að selja
vöru sína á réttu verði,
vegna þess að ella yrðu þær
keyptar af öðrum..
Með hinum miklu tolla-
lækkunum, sem framkvæmd-
ar voru í haust, bötnuðu
kjör manna líka verulega,
því að fjölmargar vöruteg-
imdir stórlækkuðu þá í
verði. — Heildarendurskoðun
tollalaga hefur verið boðuð,
og má gera ráð fyrir að þá
verði einnig um verulegar
tollalækkanir að ræða, sem
örva munu viðskiptin enn
meir en orðið er.
Allt stefnir þetta í rétta
átt og miðar að því að koma
hér á svipuðum háttum í ut-
anríkisviðskiptum og eru í
nágrannalöndunum. Má með
sanni segja, að furðulega
skjótt hafi gengið að lina á
viðskiptafjötrunum, þótt enn
séu ýmsir hnútar óleystir. En
með tilliti til þess, að við-
skipti okkar við útlönd hafa
aldrei síðan á styrjaldarár-
unum verið eins hagkvæm
og síðustu mánuðina, má
gera ráð fyrir því, að
skammt sé að bíða algers
viðskiptafrelsis.
íslenzki gjaldmiðillinn hef-
ur verið treystur, þrátt fyrir
tilraun / þá, sem gerð
var síðastl. sumar til þess
að hindra hina heilbrigðu
efnahagsþróun. Þess vegna
er íslenzka krónan nú að
verða jafn traustur gjald-
miðill og peningar nágranna-
landanna, og kann svo að
fara áður en mjög langt líð-
ur, að óhætt verður talið að
hafa hindranalítil skipti á ís-
lenzkum peningum og er-
lendum.
AUKINN FERÐA-
MANNAGJALD-
EYRIR
Fhns og frá hefur verið
skýrt, hefur gjaldeyrir
til þeirra íslendinga, sem
ferðast vilja erlendis, þegar
verið stóraukinn. Þetta var
talið unnt að gera, vegna
hinnar bættu gjaldeyrisstöðu
og heilbrigðra utanríkisvið-
skipta.
Um langt skeið voru yfir-
færslur til ferðamanna með
þeim hætti, að beinlínis var
gert ráð fyrir að þeir yrðu
sér úti um gjaldeyri á svört-
um markaði til þess að geta
farið til annarra landa. Var
þetta einn þáttur þeirrar
vinstri-spillingar, sem hér
var landlæg.
Með hinum nýju reglum
um ferðamannagjaldeyri á
þessi spilling að verða upp-
rætt, enda óverjandi að gera
hvern þann mann að lög-
brjót, sem þarf að fara utan.
OAS-GLÆPIR
l^asistafélagsskapurinn OAS
* heldur áfram glæpaverk-
um sínum í Frakklandi, og
einkum þó í Alsír. Hámarki
náðu þessir glæpir, þegar
OAS-menn myrtu sjúklinga í
einu sjúkrahúsa í .Alsír, og
er talið að það framferði
hafi opnað augu margra
þeirra, sem áður töldu of-
Deldisverkin réttlætanleg
vegna þeirrar stefnu að
hindra frelsi Alsírbúa.
Enda þótt de Gaulle og
frönsku stjórninni hafi enn
UTAN UR HEIMI
i
TeSur sig geta unnið bug
á sjúkdóm, sem þjáir 150
milljonj manna
Danskur vísindamaður gerir
merka uppgötvun
I>r. Manú: M Barth heldur hér é einum af þeim rúmlega 20
þús. sniglum, sem hann fékk nýlega senda, til rannsókna
sinna á hitabeltissjúkdónum.
AÐSTOÐ viS vanþróuð lönd hef
ur verið ofarlega á dagskrá á
Norðurlöndunum, að undanförnu.
Er hér baeði um að ræða fjór-
hagsaðstoð til uppbyggingar at-
vinnuveganna, auk ýmissa ráð-
stafana til að bæta heilbrigðis-
ástandið. Nú virðist. sem dansk-
ur vísindamaður, dr. Mandahl
Barth, hafi fundið ráð til að
stemma stigu við hitabetlis-
sj úikdómi, sem þjáir um 150
milljónir manna, í Afrfku Og As-
íu. Sjúkdómurinn heitir bilíhar-
ziose, og honum valda ormar,
sem kamast inn í meltingarfæri
manna, og gera þá óstarfhæfa um
allan aldur.
Segja má, að sjúkdómurinn
eigi uppf.ök sín í vatnasniglum
á hitabeldssvæðunum. Ormarn-
ir, sem um er að ræða, og valda
skemmdum á mannslíkamanum,
lifa í sniglunum fyrsta hluta
skeiðs síns og geta rnn 12.000
ormar nærzt í einum snigli. Síð-
an berast ormarnir út í vatnið,
og þaðan inn í húð þeirra sem
baða sig í því. Þaðan berast orm
arnir um allan líkamann, en haf-
ast helzt við í þvagrásum og melt
ingarfærum.
Um sex vikur líða frá því, er
sjúklingurinn smitast, og þar til
sjúkdómseinkenna fer að verða
vart. Þau lýsa sér þannig, í fyrstu
að sjúklingurinn fer að finna til
ógleði og höfuðverkja, og blóðs
verður vart i þvagi. Síðan hrakar
heilsu manna, jafnt og þétt, Og
einkum bitnar þetta á starfsorku
þeirra. Ormarnir geta lifað allt
að sjö áruin í meltingarfærunum,
og má sjúkdómurinn heita ó-
læknandi. fbúarnir á hitabeltis-
svæðunum ganga margir álf-
reka við vatn Þetta hefur í för
með sér, að ormarnir berast aft-
ur til þeirra snigla, sem ósýktir
kunna að vera, og þannig er
hringrásin fullkomnuð.
Dr. Mandahi Barfh telur sig nú
hafa fundið það ráð, sem dugar,
til að hefta útbreiðslu sjúkdóms-
ins. Hann heíur fundið sniglateg-
und, sem sr ónæm fyrir þeirri
ormategund, sem sjúkdómnum
veldur, og það sem meira er,
þessi snigill virðist útrýma þeim
sniglum sem ala ormana.
Þegar uppvíst varð um upp-
götvun Dr. Barths, veitti sjóður
Knud Höjgard hálfa milljón d.
króna til byggingar rannsóknar-
stofu, sem starfa skal í samráði
við danska sjódýrasafnið.
Til starfrækslu rannsóknar-
stöðvarinnar þarf að auki milli
100 og 150 þús danskar krónur.
Danska ríkið hefur boðið frám
50 þús. kr. af þessari fjárhæð, en
hefur bundið fjárveitinguna því
skilyrði, að ebki fáist samsvar-
andi framlag frá Alþjóðaheil-
brigðismálastofnuninni, en um
það hafði verið sótt.
Þykir mörgum þetta súrt í
broti, og sjálfur hefur Dr. Barth
látið þau orð falla, að það sé
í sjálfu sér stórt skref, að veita
fé til efnahagslegrar uppbygging
ar vanþróaðra landa, en á hinn
bóginn, hljðti það að vera frum-
skilyrði íil þess, að hægt sé að
nýta slík fjárframlög, að heil-
brigt fólk sé fyrir hendi x þess-
um löndum.
Á meðan málið er á þessu stigi
heldur Dr. Barth áfram rannsóikn
um á heimili sínu, og hefur ný-
lega fengið senda milli 20 Og 25
þús. snigla, erlendis frá, í því
skyni.
Hann hyggur á frekari sam-
vinnu við Alþjóðaheilbrigðismála
stofnunina, og telur, að sá snigill
sem hann hefur fundið, muni
einkum reynast vel í baráttunni
við sjúkdóminn, í Egyptalandi og
Mið-Austurlöndum.
r
ItalsSviir
námsslyrkur.
00,
ITOI.SK stj órnarvöld hafa ákveð
ið að veita Íslendingi styrk tii
náms við háskóla eða listaháskóila
á Ítalíu skólaárið 1962—63. Styrk
tímabilið er átta mánuðir, og
nemur styrkurinn samtals
552.800 ítölskuim lírum.
Umsóknir um styrk þennan
sendLst menntamálaráðuneytinu,
Stj órnarráðshúsinu við Læk j ar-
torg, fyrir 25. apríil n.k. í umsókn
ska gerð grein fyrir námsferli
umsækjanda og hvaða nám hann
hyggst stunda á Ítalíu. Þá fylgi
og staðfest afrit pfófskírteina,
tvenn meðmæli, vattorð urn
ítölskukunnáttu, heilbrigðisvott.
orð og þrjár áritaðar Ijósmyndir
af umsækjanda.
Sérstök umsóknareyðublöð fást
í menntamálaráðuneytinu.
ekki tekizt að uppræta þenn-
an óaldarflokk, virðist Frakk
Iandsforseti hafa töglin og
halgdirnar í baráttunni fyrir
því að friða Alsír og varla
þarf lengur að efa að honum
mun takast að kveða niður
OAS-fasistana.
KJARNORKU-
TILRAUNIR
egar Rússar rufu hléið,
sem varð á kjarnorku-
sprengjutilraununum og
sprengdu hverja helsprengj-
una á fætur annarri í haust,
var kjamorkusprengjukapp-
hlaupið hafið að nýju.
Rússar þóttust réttlæta
þessar sprengingar sínar með
því, að þeir ættu á hættu
kjarnorkuárás frá lýðræðis-
þjóðunum. — Auðvitað vita
þeir jafnvel og aðrir, að eng-
in slík hætta vofði yfir, enda
datt engum í hug að gera
slíka árás á Ráðstjórnarríkin
meðan lýðræðisþjóðirnar ein-
ar höfðu kjarnorkuvopn og
miklu takmarkaðri hernaðar-
aðgerðir þurfti til að gjör-
sigra Rússa.
Hitt vita menn því miður,
að á meðan ógnarstjóm hef-
ur yfir að ráða ægisprengj-
um, er ætíð hætta á árás, og
eingöngu nægilegur hemað-
arstyrkur fær hindrað of-
beldismenn í því að leggja
til atlögu. Þess vegna var
vitað, að sprengingar Rússa
gætu orðið til þess að lýð-
ræðisþjóðimar teldu sig
knúðar til að hefja tilraunir
ofanjarðar.
Allir góðir menn vona í
lengstu lög, að samkomulag
náist um bann við kjamorku
sprengjutilraunum og nægi-
legt eftirlit með því að bann-
ið sé haldið. Annars er gert
ráð fyrir að Bandaríkjamenix
telji nauðsynlegt að hefja til-
raunir, þótt þær verði ekki
jafnmiklar og eins hættuleg-
ar og ógnarsprengingar
Rússa.