Morgunblaðið - 16.12.1962, Qupperneq 12

12
" MORGIHSBLAÐIÐ
Sunnu'dagur 16. des. 1962

Ctgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavlk.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjóm: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og aígreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 4.00 eintakið.
NJÓSNIR Á ÍSLANDI
rins og kunnugt er stunda
erindrekar hins alþjóð-
lega kommúnisma njósnir um
heim allan. Ýmist eru það út-
sendir njósnarar, sem þessa
iðju stunda, eða þá heima-
menn, sem tilheyra 5. her-
deild kommúnista. Auðvitað
eru njósnir stundaðar af
hálfu kommúnista hér á landi
eins og annars staðar, en
dæmin eru þó fá um það, að
upp hafi komizt um þessa
starfsemi.
1 vor henti það þó, að ís-
lenzkur maður, Sigurður Ól-
afsson, flugmaður, sneri sér
til íslenzkra yfirvalda og
tjáði þeim, að tékkneskur
maður hefði ætlað að fá sig
til njósna og beitt fjárkúgun
í því sambandi.
Tékkinn ætlaði sér að nota
fjárhagsörðugleika Sigurðar,
sem hann var kominn í ein-
mitt vegna viðskipta við
Tékka. Hann hafði keypt af
þeim litla flugvél, því að hann
gat ekki fengið leyfi til að
kaupa hana annars staðar.
Hún reyndist hinn mesti galla
gripur, og nú átti hann að fá
nýja vél í stað hinnar gölluðu,
en skilyrði var það, að hann
gerðist njósnari gegn ættjörð
sinni.
Þótt sú ákvörðun hefði get-
að kostað Sigurð Ólafsson
gjaldþrot, þá sneri hann sér
til réttra yfirvalda og tjáði
þeim, hvemig komið væri. Á
hann skilið alþjóðarhrós fyr-
ir þá afstöðu, og með hlið-
sjón af því ákvað fjárveit-
ingarnefnd Alþingis að greiða
honum fjárhæð til að bæta
honum að minnsta kosti að
nokkru það fjárfestingartjón,
sem hann hafði beðið. Þetta
▼ar sjálfsögð ákvörðun, sem
menn hefðu að óreyndu búizt
við, að lýðræðissinnar á Al-
þingi stæðu allir að, þótt
auðvitað hafi kommúnistum
fundizt óþarft að verðlauna
menn fyrir þjóðhollustu.
Við nafnakall á Alþingi
rarð niðurstaðan sú, að báðir
stjómarandstöðuflokkamir,
kommúnistar og Framsókn-
armenn, klofnuðu. Þrír komm
únistar greiddu beinlínis at-
kvæði gegn því, að Sigurði
Ólafssyni yrði bætt tjónið, en
hinir sátu hjá, þar á meðal
sá, sem sæti á í fjárveitingar-
nefnd og hafði þar staðið að
tillögunni um þessar bætur.
Hitt vakti þó meiri furðu,
að Framsóknarmenn skyldu
ekki bera gæfu til að standa
að samþykkt þessarar til-
Hjgu. Þeir þurfa ekki að bera
ábyrgð á heildarupphæð fjár-
laga, enda hafa þeir flutt
margar yfirboðstillögur. En
þegar að því kom að greiða
200 þúsund krónur til manns,
sem hætt hafði allri fjárhags-
aðstöðu sinni vegna þjóðholl-
ustu, þá klofnaði flokkurinn
og helmingur hans sat hjá.
Naumast verður þessi af-
staða skýrð öðruvísi en svo,
að Framsóknarmenn hafi
einnig í þessu máli viljað
þóknast bandamönnum sín-
um í kommúnistaflokknum.
AUKNAR FJAR-
VEITINGAR TIL
FRAMKVÆMDA
punnar Thoroddsen fjár-
^ málaráðherra gerði grein
fyrir þvi við 2. umræðu fjár-
laga, að fjárveitingar til
framkvæmda, þ.e. vega, brúa,
hafna, skólabygginga, flug-
valla og sjúkrahúsa, hefðu
frá árinu 1958 hækkað um
hvorki meira né minna en
108%.
Á þessu tímabili hefur
kostnaður við framkvæmdir
að vísu hækkað verulega, en
þó ekki meira en um 40—50%.
Þannig er ljóst að raunveru-
leg framlög hafa stórhækkað,
enda er það mála sannast, að
framkvæmdir hafa aldrei
verið eins miklar á vegum
ríkisins eins og nú.
Við þessar miklu opinberu
framkvæmdir bætist það, að
einstaklingar standa nú að
margháttuðum framkvæmd-
um. Þess vegna er ekki að
furða, þótt mikill skortur sé
á vinnuafli, og má raunar
frekar um það ræða, hvort
ríkið láti framkvæma of mik-
ið — fremur en hitt, að of litlu
fé sé af hálfu hins opinbera
varið til framkvæmda —
eins og stjórnarandstæðingar
halda fram.
VILJA ÞEIR
ÓSTJÓRN?
17ins og kunnugt er störfuðu
^ Alþýðuflokksmenn með
kommúnistum að stjórn bæj-
armála í Hafnarfirði, þar til
sl. vor að þeir misstu hinn
sameiginlega meirihluta. Ó-
hætt er að fullyrða að óstjóm
sú, sem var á bæjarmálum
Hafnarfjarðar, var með ein-
dæmum, og einn þáttur henn-
ar var sá, að hrúga upp
starfshði við allar bæjar-
stofnanir. Þurftu helzt að
vera tveir menn lun hvert
starf, einn Alþýðuflokksmað-
ur og einn kommúnisti.
Bandaríkjaher a fhentar
Minuteman - eidfíaugar
FYRIR skömmu voru Banda-
ríkjaher afhentar 20 eldflaug-
ar af gerðinni Minuteman, en
tilraunum meiu' þær er lokið
og þær fullbúnar til notkun-
ar. Eldflaugum þessum er
komið fyrir í neðanjarðar-
byrgjum og skotið þaðan.
Þessar 20 eldflaugar, sem þeg
ar eru fullbúnar eru nú við
Malstrom-flugvöll í Montana
og næsta sumar er gert ráð
fyrir að 130 Minuteman eld-
flaugum til viðbótar verði
komið fyrir » þvi ríki.
Minuteman-eldflaugarnar
draga 9600 km og er áætlað
að Bandaríkjamenn muni
eiga 800 slíkar um áramótin
1965. Verður 150 komið fyrir
í ríkjunum, S- og N-Dakota
og Missouri, en 200 í Wyom-
ing.
Þegar Minuteman-eldflaug
hefur verið komið fyrir í neð-
anjarðarbyrgi, er henni beint
að sérstöku skotmarki, sem
tilraunir sýna að hún geti hitt
vegna hinnar sjálfvirku stýris
tækja, sem eru mjög ná-
kvæm.
Eldflaugin er knúin föstu
brennsluefni og er hægt að
skjóta henni á loft samstundis
eins og skotið væri úr hlað-
inni fallbyssu.
Eldflaugar Bandaríkja-
manna af gerðunum Titan og
Atlas eru knúnar af fljótandi
brennsluefni og það þarf
hálftíma til þess að undirbúa
þær undir skot.
Minuteman-eldflaugarnar
bera kjarnorkusprengjur, sem
eru eitt megatonn að sprengju
magni. Hver eldflaug kostar
um 136 millj. ísl. kr., sem
þykir mjög ódýrt. Hinar dýr-
ari eldflaugar Atlas og Titan
geta borið meira sprengju-
efni, en Minuteman og eru
langdrægari.
Fyrrverandi forstöðpmaður
brezku atómstöðvarinnar í
Harwell sagði í ræðu fyrir
skömmu, að um áramótin
1963 myndu Bandaríkjamenn
eiga 20 langdrægar eldflaug-
ar, en Rússar 76. Af eldflaug-
um, sem draga álíka langt og
Minuteman munu Bandaríkja
menn eiga 218, en Sovétrík-
in 700. Af sprengjuflugvélum,
sem geta flogið langar vega-
lengdir eiga Bandaríkjamenn
nú 630, en Sovétríkin 190.
Bandarísku sprengjuflugvél-
arnar geta samtals flutt kjarn
orkusprengjur að sprengju-
magni 20 þús. megatonn.
—♦
Min uteman-eldflaug
skotið upp.
Tito boðar bætta
sambúd v/ð Rússa
Moskvu, 13. des.
(AP-NTB).
ÞNGI Æðstaráðs Sovétríkjanna
var haldið áfram í Kreml í dag,
og voru þeir Andrei Gromyko
utanríkisráðherra og Tito Júgó-
slavíufoseti meðal ræðumanna.
Báðir lofuðu þeir mjög fram-
komu Krúsjeffs forsætisráðlherra
í Kúbumálinu og utanrikisstefnu
Sovétrikjanna í heild. Lögð var
fram tillaga á fundinum þar sem
lýst er yfir fullum stuðningi við
þá yfirlýsingu Krúsjeffs í gær að
grundvallarstefna Rússa í utan-
ríkismálum væri friðsamleg sam
búð við aðrar þjóðir. TiIIaga
þessi var einróma samþykkt.
í ræðu sinni lagði Gromyko
aðaláherzluna á að grundvallar-
regla í utanríkisstefnu Sovétríkj
anna væri friðsamleg samibúð.
Lofaði hann Krúsjeff fyrir að-
gerðir hans til að koma í veg
fyrir að Kúbudeilan leiddi til
styrjaldar. Sagði Gromyko að
það væri fyrst Og fremst að
þakka stefnu þeirri, sem Sovét-
stjómih, kommúnistaflokkurinn
og ekki sízt Krúsjeff tóku dag-
ana, þegar mest reið á að koma
í veg fyrir styrjöld, að Kúbubúar
geta nú að nýju unnið í friði og
að Bandaríkin hafa skuldibundið
sig til að gera ekki innrás á
Kúbu.
Tito hóf mál sitt með því að
hrósa Krúsjeff fyrir aðgerðirnar
í Kúbumálinu, og deildi hann á
albanska og kínverska kommún-
ista fyrir gagnrýni þeirra á sátt-
fýsi Krúsjeffs. Forsetinn sagði að
saga sambúðar Rússa og Júgó-
lava væri „löng og flókin“, en
sagði að skoðanir beggja varð-
andi helztu alþjóðavandamálin
En kommúnistar og Al-
þýðuflokksmenn ætla nú að
ærast út af því, að reynt er að
stjóma bæjarfyrirtækjunum
þannig, að þau geti borið sig.
Virðist báðum finnast sjálf-
sagt að stjórna á hina sósíal-
ísku vísu, þ.e.a.s. að láta allt
vaða á súðum og sinna ekk-
ert um það, þótt fjöldi starfs-
manna sé á fullum launum,
án þess að hafa verkefni.
Afleiðing óstjórnarinnar
varð sú, að Hafnarfjarðar-
bær — og einkum þó Bæjar-
útgerð Hafnarfjarðar — var
sokkin í dýpsta fen skulda og
óreiðu.
Ungir og dugandi menn
hafa nú tekið að sér að reyna
að rétta fjárhaginn við. Einn
þáttur þess viðreisnarstarfs
hlaut að sjálfsögðu að vera sá
að spara í mannahaldi eins og
kostur var.
„ihinar sömu eða mjög svipaðar.'*
Kvaðst hann sannfærður um að
Rússar óskuðu eftir því að efla
samvinnu landanna, og hét því að
frá hendi Júgóslava yrði allt
gert til að drag- úr ágreiningi
landanna. Smátt og smátt mun-
um við ryðja burtu öllum ágrein
ingi, sagði Tito, og þá verður
okkur mögulegt að líta framtíð-
ina björtum augum.
Erlendar
fréttir
Alsdorff, 14. des —
9 Sprenging varð í dag í
kolanámu við Merkstein í ná-
grenni Alsdorff í V.-Þýzka-
landi. Sex menn fórust og sjö
aðrir særðust af völdum
sprengingarinnar, sem varð á
450 metra dýpi. V-þýzka
fréttastofan DPA hermir, að
fjörutíu námuverkamenn hafi
lokazt niðri við sprenginguna,
en flestum tókst að komast
upp af eigin rammleik.
Moskvu, 14. des.
• Sovézka geimflaugin Marz
I. mun væntanlega fara fram
hjá plánetunni narz 1. júní
1963 í 193.000 km fjarlægð,
að þwí er Tass-fréttastofan
hermir. Geimflaug þessari
var skotið á loft 1. nóvember
sl. og hafa öll tæki hennar
starfað eftir áætlun.