Morgunblaðið - 07.04.1963, Blaðsíða 2

MORCVISBL 4D1Ð
Sunnudagur 7. apríl 1963
Dr. Victors IJrbancic
minnst um dánardægur
hans
ÞANN 4. apríl sl. voru liðin 5 ár
frá dánardagi dr. Victors Unban-
cic, hljómsveitarstjóra Þjóðleik-
hússins, er 20 síðustu æviár sín
átti mikinn þátt í að móta ís-
lenzkt tónlistarlíf.
Dr. Urbancic er ekki einungis
minnistæður þjóð vorri, heldur
einnig fjölmörgum tónmennta-
mönnum á meginlandi Evrópu og
þó víðar væri leibað. Þess veigna
hefur einn þessara manna próf.
Anton Heiller við Háskólann í
Vínarborg ákveðið að koma til
íslands og halda orgelhljómleika
síðar í þessum mánuði til að
heiðra minningu samlanda síns
og starfsbróður dr. Urbancic.
Ekki er að efa að þessir minn-
ingarhljómleikar marka tíma-
mót í tónlistarviðburðasögu lands
ins. Próf. Anton Heiller hefur
allt sitt líf helgað sig orgelleik
og haldið fjölmarga orgelhljóm-
leika víða um heim. Próf. Heill-
er er einnig gagnmerkt tónskáld
Og hefur hlotið mörg verðlaun
fyrir tónsmíðar sínar. Má í því
sambandi minna á þessi m. a.
„Jósef Marz“ verðlaun, Schott
— verðlaun og 1. verðlaun í al-
þjóða „improvisations“-keppni í
Haarlem árið 1952, og á fyrr-
nefndum minningarhljómleibum
mun hann einnig improvisera um
felenzkt þjóðlag sem hann vill
fá í hendur rétt á undan hljóm-
leikunum. Minningu dr. Victors
Urbancic er því mikill heiður
eýndur með minningarhljómleik
um dr. Heiiler sem nú í fyrsta
Gagnkvæmar
heimsóknir
Selfossi, 5. apríl.
SÍÐASTLIÐIÐ þriðjudagskvöld
komu kvenfélagskonur frá Eyr-
arbakka í heimsókn til kvenfé-
lagsins á Selfossi.
Formaður kvenfél'agsins hér
tók á móti gestunum með snjöllu
ávarpi. Frú Sigríður Thorlacius
flutti frásögn og sýndi litskugga
myndir frá för sinni um Banda-
ríkin. Var erindið mjög fróðlegt.
Fimm konur sýndu skemmti
legan leikþátt, sem hlaut ein
róma lof áhorfenda. Veitingar
voru mjög rausnarlegar og
skemmtu konurnar sér mjög
þessu góða hófi.
— Ó. J.
skipti heimsækir ísland af þessu
tilefni.
Þá má og benda á þá ánægju-
legu tilviljun að nokkru áður en
próf. Heiller heldur fyrrnefnda
hljómleika, verður oratoríið
„Messías“ eftir Handel flutt af
Fílharmoníiukórnum með aðstoð
Sinfoniuhljómsveitar í s 1 a n d s
undir stjórn dr. Roberts A. Ottós-
sonar, en einmitt þetta oratoríu-
verk „Messías“ var flutt undir
stjórn dr. Urbancic á áhrifamik-
inn hátt á sínum tíma á vegum
Tónlistarfélagsins eða Tónlistar-
félagskórsins ásamt mörgum
öðrum kórverkum svo sem Jó-
hannesarpassíunni eftir Bach og
oratoríum „Judas Maccaibeus"
eftir Hándel, svo fáein séu nefnd.
Þorsteinn Sveinsson.
Flóran getur vel veriö aðflutt
segir dr. Sturla í Ndttúrufræðingnum
í NÝJASTA hefti af Náttúru-
fræðingnum skrifar dr. Sturla
Friðriksson grein um aðflutning
íslenzku flórunnar. en sem kunn-
ugt er hefur verið ^mdeilt hvern
ig flóran er til komin, hvort
hún er öll innflutt eftir ísöld eða
nokkrar jurtir hafi lifað hér á
auðum svæðum alla ísöldina eða
að minnsta kosti síðasta hluta
hennar.
Sturla segir í grein sinni að
kenningin um vetursetu jurt-
anna sé e.t.v. í mestum uppgangi
í ár, enda hafi verið hér á
landi haldin alþjóðleg ráðstefna
sumarið 1962 er fjallaði um
þetta viðfangsefni. En segir að
því megi þá ekki gleyma að
vetursetukenningin sé langt frá
því að vera sönnuð. Margt í
henni sé byggt á vafasömum for-
sendum.
Það, sem mælir helzt með
„vetursetu-kenningunni", segir
Sturla, er misjöfn útbreiðsla flór
unnar. þannig að sumar jurtir
finnast aðeins austanlands, aðr-
ar helzt vestanlands, sumar milli
Eyjafjarðar og Skagafjarðar,
aðrar við Mýrdalsjökul og enn
aðrar í Borgarfirði eða á Snæ-
fellsnesi. Falla þessi svæði nokk-
urn vegin saman við þá staði,
sem sumir jarðfræðingar ætla
að hafi verið felaus á jökulskeið-
um. En kenningin byggist þó
einkum á þeim forsendum, að
landibrú hafi verið til íslands á
hlýviðrisskeiðum ísaldarinnar.
Tilveru þessarar landbrúar hef-
ur þó reynzt erfitt að sanna.
ördeyðukenningin gerir ráð
fyrir því, að jurtir geti flutzt
til landsins yfir hafið á annan
hátt en efir landbrúm — þ.e.
með hafstraumum, með vindi.
með fuglum og mönnum og þess
vegna þurfi því ekki að leita
aftur til miðrar ísaldar um að-
flutning flórunnar og notast við
kenningu um fluthing jurta eftir
vafasamri landbrú.
Eins til fslands
og Jan Meyen.
Síðan dregur Sturla fram ýms
atriði sem mæla með því að
jurtir hafi getað flutzt hingað,
m.a. úr því að svalviðrisflóran
geti borizt til lítilar eyjar í
Norður-íshafinu eins og Jan
Mayen, lhversu miku meiri séu
þá ekki möguleikarnir fyrir því
að fræ berist til jafn stórrar
eyjar og ísland, sem hefur fjöl-
breyttara land upp á að bjóða
og betra veðurfar. Hann kemst
að þeirri niðurstöðu að flutning-
ur fræja á sjó sé vel mögulegur,
einnig með fuglum, einnig megi
ýmislegt tína til sem mæli með
flutningi með loftstraumum. Þá
tekur hann fyrir flutning á plönt
um með mönnum og að lokum
úbreiðsluhæfni jurtanna.
Um það segir Sturla m.a. að
nemi jurtir land eftir flutning
með hafstraumum eða flutningi
fugla, þá verði útbreiðslumynd-
in svipuð og hefði um einangrun
af völdum ísa verið að ræða.
Jurtir dreifast út frá einu
ákveðnu eða nokkrum ákveðn-
um miðsvæðum. Rekur hann
útbreiðslu íslenzku flórunn-
ar, einkum á hálendinu, og
undir lok greinarinnar, segir
Sturla: — Ber allt að sama
brunni með það, að auðveldara
virðist að skýra tilkomu flór-
unnar með aðflutningi jurta frá
nágrannalöndunum eftir ísöld
en að þær hafi lifað af hér á
auðum svæðum, enda þótt margt
sé enn dulið í þeim efnum.
JAFNT börnum sem fullorðn-
um er til allrar hamingju for- j
vitnin í brjóst borin, og hvað ]
börnunum viðvfkur kemur I
það ekki sízt í ljós þegarí
slökkviliðið er á ferðinni íl
nágrenni þeirra.
Þessa mynd tók Sveinnl
Þormóðsson inni í Skipasundii'
í fyrramorgun, þegar kvikn-j
aði í búsinu nr. 52. Myndin]
sýnir barnaskarann, sem safnl
aðist saman við grindverkið I
umhverfis húsið á meðan i1
slökkviliðið var að starfi sínu. I
Afli Akra-
nesbáfa
AKRANESI, 4. aprfl. — Hór
lönduðu 7 bátar í gær. Mestur
afili var 5 lestir. Aðeins 4 bátax
eru á sjó í dag. Tvær trillur,
Sæljón og Bensi, reru í morgun.
Vélbáturinn Haraldur hefuir
verið til hreinsunar tæpa viiku
í Reykj avík. Kemur heim á morg
un uppdufobaður — Oddur.
Brezk
leita
og bandarísk herskip
kúbanskra skæruliða
Miami, Florida og Washington,
6. april — AP-NTB
LÖGREGLA frá Bahama-
eyjum og Florida ásamt
brezkum og bandarískum
flotadeildum leita nú víða
um eyjar á Karaíbahafi að
kúbönskum skæruliðum og
Castro-andstæðingum.
Sjóliðar úr brezka flotanum
leituðu í dag á Williams Cay-
eyju, sem er um 112 km suð-
vestur af Nassau, en þar munu
kúbanskir skæruliðar hafa leit-
að hælis og falið vopnabirgðir.
Hafa bæði brezk og bandarísk
herskip eftirlit með öllum skipa-
ferðum á þessum slóðum til að
fyrirbyggja flutninga á skæru-
liðum til Kúbu.
í höfninni í Miami liggur nú
▼élbáturinn Violynn III., sem
kom þangað á föstudagskvöld
með 17 skæruliða, eftir að
bandarfek herskip höfðu leitað
bátsins um hríð. Brezk herskip
tóku bátin* fyrr í vikunni og
fluttu hann til Nassau. En bát-
urinn og áhöfn hans var látin
laus á fimmtudag. Við komuna
til Miami var áhöfnin handtek-
in, en verður væntanlega látin
laus í dag.
Skipstjórinn á Violynn ni.,
Jerry Buchanan, kvaðst ætla að
Páskavika
í Josefsdal
SKÍÐADEILD Ármanms skipu-
Igegur skáðadvöl í Jósepsdal um
páskaihátáðina, ásamt skíðakennlu
al'la daga og skemmtikvöldvök-
uim í skriðaskála Ánmanns.
Skíðafæri er ágætt í Bláfjöll-
um, en þangað er stutt að fara
frá skiðaskálanum í Jósepsdal.
Um þessa helgi er verið að lag-
færa vegiim í Jósepsdal, þannig
að allir bílar munu geta ekið
að kálanum.
Ferðir eru frá Reykjavík BfíR
alla holgidagana.
halda áfram baráttunni gegn
Castro á hvern þann hátt, sem
unnt væri, þar til eyjan hlyti
frelsi að nýju.
Varnarmálaráðuneytið á Kúbu
tilkynnti í dag að gripið hafi
verið til víðtækra aðgerða til að
vinna bug á skæruliðum á eyj-
unni. f tilkynningu ráðuneytis-
ins segir að tveir hópar skæru-
liða hafi verið handteknir í ’gær.
Harðir bardagar urðu áður en
skæruliðar gáfust upp, og mann-
fall varð mikið á báða bóga.
Garðahreppur
SJÁLFSTÆÐISFÉLAG Garða-
og Bessastaðahrepps. — Spilað
verður mánudagskvöldið 8. april
kl. 8.30 á Garðaholti.
Þora ekki að nefna
deilurnar
MIKLA athygli hefur vakið, Beykjavíkur samþykkti harð-
að „Þjóðviljinn“ hefur í engu orðar vítur á Lúðvík Jósefs-
reynt að draga fjöður yfir son, Björn Jónsson og Gunn-
þær deilur innan kommúnista ar Jóhannsson fyrir agabrot.
flokksins, sem Morgunbiaðið Deilur þessar eru svo heit-
skýrði frá á finuntudag og ar, að málgagn kommúnista
eru svo alvarlegar, að kamm- þorir ekki að minnast á þær
únistar óttast mjög, að þær einu orði, þó að Mbl. hafi
leiði til klofnings flokksins. skýrt rækiiega frá þeim. Má
Eigast þar við helztu leiðtog- því með sanni segja að ekki
ar flokksins og hefur svo horfi glæsilega fyrir komm-
mikil harka færzt í leikinn, únistaflokkinn i komandi
að fulltrúaráð Sósíalistafélags þingkosningum.
jmunjcf jj L ■m* ttO • •wfftuS #
Mt™iOSAS
jet?uSSI VN \
í GÆRMORGUN bar mest an landis. Þá var 4 st. frost
á háþrýsftfevæði yfir norðan í Stakklhólmi, 2 st. frost í
verðu Atlanfcsha.fi og lægð yf- Oslo, 0 st. í Kaupmanrvaihöfn
ir Nýfundnalandi. Hér á landi og 4 st Jhiti í New York. í
var hæg S eða SV-átt með Madrid var hiti um frostmark
8-10 t. hiita. Vestan Lands var 6 st. hiti í Lomdon og 1 t
þokusúld en bjartviðri a-ost- í Rvík.
■P-