Morgunblaðið - 16.06.1963, Qupperneq 6

6
MORGVISBLAÐIÐ
Sunnudagur 16. júni 1963
árfrá
reisninm
í Austur-Beriín
Á morgun, 17. júní, eru tíu
ár liðin frá hinni vonlausu
uppreisn kúgaðra manna, sem
kennd er við Austur-Berlín,
en ætti fullt eins að kenna
við Austur-Þýzkaland. Þessi
dagur er hátíðlega haldinn
um allt Austur-Þýzkaland,
annars vegar með falsi, þegar
Ulbricht lýsir yfir því, að fyr
ir tíu árum hafi honum tek-
izt að kveða fasista (!) í kút-
inn, hins vegar í leyni á heim-
ilum verkamanna.
Hinir þýzku verkamenn settu
kröfur sínar fram þennan dag,
um leið og þeir lýstu því yfir, að
þeir aetluðu ekki að flýja vestur
yfir, eins og allur fjöldinn gerði:
Við viljum, sögðu þeir, frjáls-
ar kosningar, einingu Þýzka-
lands, lýðræðislega kjörna ríkis-
TRYGGIÐ ykkur miða í
happdrætti Sjálfstæðis-
flokksins og freistið
gæfunnar.
Fimm glæsilegir
vinningar.
Fimm glæsilegir bílar.
Gangið við í Austurstræti
lítið á hílana og kaupið
miða í leiðinni.
Þið, sem fengið hafið
miða senda heim, gerið
skil hið bráðasta.
Skrifstofan í Sjálfstæiðs-
húsinu er opin daglega,
sími 17103.
HAPPDRÆTTI
SJÁLFSTÆÐIS-
FLOKKSINS
stjórn, hæfilega íangan vmnudag,
viðunandi lífskjör, bæði í hús-
næðismálum og matarverðlags-
málum.
Ekki voru nú kröfurnar harð-
ari. Ulbricht og einræðisklíka
hans hefði kannski viljað verða
við hinum tveimur síðustu, en
hinar fyrri, sem vestrænt fólk
telur sjálfsagðar, voru náttúrlega
útilokaðar. En, eins og Ulbricht
sagði sjálfur, frekjan, — „die
Frechheit“ — óskammfeilnin, að
segja: við viljum, gekk einum of
langt. Verkamenn áttu að fara
kurteislega fram á kjarabætur.
16. júní 1953: Þremur mán-
uðum eftir dauða Stalíns. Al-
menningur í ríkjum kommúnista
í Austur-Evrópu er „órólegur",
svo að notuð séu orð Krúsjeffs.
Byggingaverkamenn í Austur-
Berlín fara í kröfugöngu, þá
fyrstu, sem þar hafði sézt, síðan
Hitler náði völdum. Þeir mót-
mæla því, að lágmark vinnuaf-
kasta sé hækkað án hækkaðra
launa, sem nógu lág þóttu fyr-
Mikill afli
tvcggja togara
til vinnslu
BV JÚPITER landaði í Reykja-
vík dagana 3.—6. júní 322 tonn-
um og 170 kg af fiski. Aflinn var
af Grænlandsmiðum og allt var
verkað í skreið.
Bv Marz landaði í Reykjavík
10.—11. júní 328 tonnum og 440
kg. Fór sá afli að mestu leyti
til vinnslu í frystihúsi Júpiters
og Marz á Krikjusandi. Aflinn
var af heimamiðum.
ir. Allsherjar-verkfall er boðað
næsta dag, þrátt fyrir mótmæli
allra verkalýðs„leiðtoga“ í Aust-
ur-Berlín, sem sögðu: „Þetta er
okkar stjórn, stjórn verkalýðs
og bænda“.
17. júní 1953: Verkamenn
leggja niður vinnu sína alls stað-
ar í Austur-Berlín. Æ fleiri kröfu
göngur ganga um miðhluta Aust-
ur-Berlínar, þrátt fyrir geysilegt
úrhelli. Grjóti rignir yfir hina
svo kölluðu „Alþýðulögreglu“,
sem beitir ekki skotvopnum fyrst
í stað, heldur einungis bareflum,
og það greinilega með hálfum
huga. Ungir piltar og stúlkur
rífa niður hið hataða rauða flagg
af Brandenborgarhliðinu. Hinn
svarti, rauði og gullni fáni Þýzka-
lands, sameiningartákn þýzku
þjóðarinnar, er hafinn að húni.
Byggingar, þar sem kommúnistar
hafa bækistöðvar sínar, eru grýtt-
ar, „stormaðar" og brenndar. At-
vinnukommúnistum er ekki gert
neitt; þeim er leyft að fara heim
í friði. Fólkið vorkenndi þeim
og vissi, að þeir voru þarna
meira og minna nauðugir.
Orlofsheimilið
Lombhoga
KVENFÉLAGIÐ Sunna, Hafnar
firði starfrækir í sumar orlofs-
heimili að Lambha.ga í Hraunum,
sumarbústað Lofts Bjarnasonar
útgerðarmanns. Hafnfirskar kon
ur eiga þar kost á að njóta ó-
keypis dvalar, 10 daga hver hóp-
ur.
í Lambhaga er friðsælt og fag
urt og hafa konur unað þar vel
hag sínum undanfarin sumur.
Ráðskona er frú Gróa Frí-
mannsdóttir og aðstoðarráðskona
frú Dagey Sveinbjömsdóttir.
í orlofsnefnd eru Sigurrós
Sveinsdóttir, Soffía Sigurðardótt
ir og Hulda G. Sigurðardóttir.
Nefndin verður til viðtals í Al-
þýðuhúsinu þriðjudag 18. júní kl.
8—10 e.h. og eru þær konur
sem óska eftir dvöl beðnar að
láta skrá sig sem fyrst.
Flóttamenn frá Austur-Þýzka-
landi í Vestur-Berlín. í marz-
mánuði 1953 komu þangað 58.605
Um kl. 12 á hádegi var fyrstu
skotunum hleypt úr byssukjöft-
unum. Sovézkir skriðdrekar og
bryndrekar aka inn í miðborg-
ina og þvinga mannfjöldann til
þess að hörfa.
„Kröfuspjaldamenn“, eins og
kommúnistar kölluðu þá með
fyrirlitningu, ráða þó enn öllu á
götunum.
Þá er það, að herstjóri Sovét-
ríkjanna í Berlín, major-general
Dibrova, lýsir yfir hernaðará-
standi eftir kl. hálfeitt. „Alþýðu-
lögreglunni“ er skipað að hefja
skothríð á fólkið. Margir hlýða
því ekki, en þeir eru samstund-
is leiddir fyrir sovézk-„þýzkan“
herrétt og skotnir í hnakkann.
Skotið er á fólk, sem hafði safn-
azt saman fyrir utan ríkisstjórn-
arbyggingar kommúnista.
Handtökur hefjast í stórum
stíl. Almenningur í Austur-Ber-
lín segist aldrei hafa séð jafn-
miklar fjöldahandtökur, — ekki
einu sinni á dögum Hitlers. Upp-
reisnin fer út um þúfur, enda
skorti bæði undirbúning og leið-
toga. Hinir dauðu og særðu eru
bornir burtu af götunum.
•
Sama sagan gerðist í öllum
öðrum borgum á hernámssvæði
Sovétríkjanna í Austur-Þýzka-
landi. í bréfi, sem sent var frá
Leipzig til ættingja bréfritara í
Vestur-Þýzkalandi, stendur:
„Segið fólkinu frá þessu hin-
flóttamenn. Þá var kúgunin hert
með þeim árangri, sem birtist í
uppreisninni 17. júní.
um megin. Hjálpið okkur! Við
getum ekki gert þetta einir, og,
þegar öllu er á botninn hvolft, þá
er þetta líka ykkar mál,... þetta
skiptir okkur öll... “.
Þetta skiptir okkur öll. Sams
konar orðsendingar bárust frá
útvörpum I Ungverjalandi, og
ekkert var gert. Fólk frá Eystra-
saltslöndunum horfir upp á það
varnarlaust í Svíþjóð, Frakklandi
og Kanada, að lönd þeirra eru
fyllt af Rússum (skv. opinberri
statistik Sovétríkjanna), meðan
ættingjar þeirra eru fluttir út
um alla Síberíu. Ekkert er gert.
Svo eru þessir flóttamenn kall-
aðir stríðsæsingamenn af hór-
málgögnum kommúnista um all-
an heim, þar á meðal á íslandi.
Nazistar töpuðu stríðinu. En
réttlætir sú staðreynd, að millj-
ónir Þjóðverja voru fluttir nauð-
ungarflutningi úr átthögum sín-
um austur á bóginn? Sem betur
fer tókst Vestur-Þýzkalandi að
taka við þeim flóttamönnum
sem þangað leituðu.
Vestur-Þýzkaland er nú eitt
öflugasta lýðræðisríki veraldar.
íbúar þess ríkis hugsa oft til 16-
17 milljóna frænda sinna, sem
eru lokaðir inni fyrir austan
múrinn hryllilega.
Við íslendingar eigum líka að
hugsa til Þjóðverja austantjalds.
Okkur eru huguð sömu örlög af
hálfu kommúnista, en við mun-
um ekki láta þau henda okkur.
Verum á VARÐBERGI.
Kona hringdi til Velvakanda
fyrir nokkru og bað hann
koma þvi á framfæri og
fólk hefði almennt ekki nógu
náið samband við lögregluna.
Hún nefndi sem dæmi að hún
hefði fundið fjögurra ára telpu
í reiðuleysi að kvöldi til. Þann
ig háttaði til, að foreldrar telp
unnar höfðu farið með hana í
kunningjaboð og hún sloppið út
og rataði ekki inn í húsið aftur.
Að sjálfsögðu var enginn heima
hjá telpunni, én hún gat sagt
til heimiiisfangs síns. Konan
lét lögregluna vita þegar í stað
um telpuna og hafði hana síðan
hjá sér í þrjár klukkustundir,
en þá loksins hafði fólkið sam
band við lögregluna, en hafði
sjálft eytt öllum tímanum í leit
að telpunni og notað til þess tvo
bíla.
Nú hefir það hent unga dótt
ur þessarar fyrrgreindu konu
að hún tapaði gleraugunum sín
um. Bæði hefir verið leitað til
lögreglunnar og spurzt fyrir um
hvort þeim hafi verið komið
þangað og einnig hefir verið
auglýst en allt án árangurs. Hér
mundi ekki vera rekizt frekar í
þessu máli, ef gleraugun væru
ekki mjög sérstæðrar gerðar, en
í þeim eru sjónskekkjugler,
mjög dýr.
Fari svo að einhver lesi þenn
an pistil og kunni að geta gef-
ið upplýsingar mun Velvakandi
koma þeim áleiðis, þótt það sé
ekki vani hans. En þar sem hér
er um sérstætt mál að ræða ger
ir hann undantekningu.
• PRJÓNARAUNIR
Velvakandi heflr fengið bréf
ritað á danskri tungu og fjallar
það um prjón og vandamál
prjónakvenna. Með góðra
manna hjálp hefir Velvakanda
tekist að snúa bréfinu, en hann
er því miður ekki sérfræðingur
i prjóni.
„Kæri Velvakandi!
Lopi er ágætis efni bæði
hlýtt og sterkt. En af hverju
getum við ekki fengið upp-
skriftir sem hæfa lopanum?
Eins og nú háttar verðum við
að notast við uppskriftir, sem
miðast við útlent garn o,g ef
maður fer eftir þeim verður
niðurstaðan sú að maður situr
upp með heljarstórar peysur og
við fyrsta þvott stækka þær enn
um ca 5 cm. bæði á sídd og
breidd.
Auðvitað er hægt að breyta
uppskriítunum, en það er erf-
itt þegar um er að ræða græn-
lenzkar peysur, að fá mynztrið
og úrtökin til að passa.
Sem stendur er mikið prjónað
til að selja ferðamönnum og
það verk vinna fyrst og fremst
æfðar prjónakonur sem hafa
mikla reynslu í þessu efni. 1 n
það á jafnt við um þjálfaðar
prjónakonur sem óþjálfaðar að
bezf er að prjóna eftir uppskrif-t
sem gerð er fyrir efni það sem
prjónað er úr;
Hvernig stendur á því að
ullarverksmiðjurnar hafa ekki
í sinni þjónustu sérfræðing I
prjóni, sem getur samið mynzt
ur, og gefið fólki góð ráð?
A.G.K.“
Eitthvað á þessa leið hljóð-
aði bréfið. Vonandi er að lopa-
framleiðendur sjái sér fært að
leysa vanda bréfritarans.
BOSCH á
Sjálfvnka
þvotta-
vélar
K.E.A., AKUREYRI.