Morgunblaðið - 22.08.1965, Síða 13

Sunnudagur 22. ágúst 1965
MORGUNBLAÐIÐ
13
PETER Ustinov er einn
þeirra manna, sem erfitt
eiga með að sitja auðum
höndum, þó svo þeir hafi
gnægð fjár og geti tekið líf-
inu með ró. Síðasta myndin
sem hann átti hlut að,
„Topkapi", vann til Oscars-
verðlauna, en Peter fór þegar
á stúfana í leit að nýju verk-
efni og er nú önnum kafinn
við myndina „Lady L“, sem
verður fullgerð í haust ef allt
gengur að óskum. Þá hefur
hann í smíðum nýtt leikrit,
sem lítil deili eru á kunn enn.
Ustinov er skeggprúður
svo af ber og mætavel íTiold-
um, leikari, leikritahöfundur,
handritasmiður og leikstjóri,
máigefinn maður og skrafhreif
ur, talar sex tungum erlend-
um og ensku með hvaða þjóð-
arhreim sem um er beðið,
hermir eftir Grand Prix-kapp
akstri og flutningi ó Mozart-
óperu með sama glæsibragn-
um og er jafnvígur á hlutverk
aumasta hótelþjóns og gervi
Hans -Náðar Keisarans.
Hann er að því leyti frá-
brugðinn hinum frægu sam-
löndum sínum og stéttar-
bræðrum, Guiness og Sellers,
að þeir eru báðir eins og
kamelljón og tileinka sér út
í yztu æsar allar eigindir per-
sónu þeirrar sem þeir leika
hverju sinni. Þeir eru sú per-
sóna, meðan þeir leika hana.
Bn Ustinöv er alltaf dg verð-
ur Ustinov. Hann hefur tekið
á Sig gervi fjölda frægra sögu
persóna, leikið Neró þann er
forðum daga var keisari suð-
ur í Róm og Krónprinsinn af
Wales, sællar minningar, og
alit mögulegt þar á milli og
jafnan þótt vel takast. En
enginn sem Ustinov hafcSi
áður séð fór nokkru sinni í
grafgötur um hver þar færi
sem hann fór.
Það hefur jafnan verið sér-
grein Ustinovs að leika gild-
vaxna menn og ekki um of
gáfum gædda, menn sem hafa
ekki af miklu hugrekki að
státa heldur. Undir þessa
flokkun falla ótal brezkir
aðalsmenn, keisarar í Rússíá
og Rómaveldi forðum, að
ógleymdum mesta sæg af-
dankaðra og forskrúfaðra
prússneskra prinsa og júnk-
ara.
í myndinni um Lady L.
leikur Ustinov Otto prins af
Bavaríu, mann sem er sér-
lega lagið að láta sér mis-
takast flest og fipast og fara
í handaskolum. í myndinni
verður hann fyrir sprengju-
tilræði anarkista. Þar sem
Ustinov er einnig höfundur
handritsins að myndinni, mun
Ustinov bíöur eftir aö sólín skini á Soffíu.
ER EKKI VID EINA FJÖLINA FELLDUR
víst fáa furða á því að téð
sprengja springur reyndar
alls ekki, heldur veltur sak-
leysislega eftir pallinum sem
prinsinn stendur á og út af
honum og vekur ekki mikla
athygli hins treggáfaða og
sljóa Prússa.
Það er Ustinov ekkert ný-
næmi að vera bæði leikstjóri
og höfundur handrits að
einni og sömu kvikmyndinni.
Reyndar er það ekki svo
margt starfið sem Ustinov er
nýnæmi að, ef nánar er farið
út í þá sálma. Hann viður-
kennir að vísu með stakri hóg
værð, að aldrei hafi sér auðn
ast að koma fram í hringleik-
húsi eða dansa listdans í
Covent Garden — en um það
er ekki hann að saka og
geta menn samhryggst þess-
um tveimur mætu stofnun-
um, að hafa ekki orðið starfs-
krafta hans aðnjótandi.
Ustinov þóf feril sinn sem
leikari og handritasmiður á
stríðsárunum. Hann lék í
Lávarðurinn (David Niven) kemur heim með brúði sína
(Soffíu) og barn.
hinn frægu stríðsmynd Carol
Reéd’s „The way ahead“ og
átti sinn hlut að samningu
handritsins að henni líka. Þar
kom einnig við sögu David
nokkur Niven og vann með
Ustinov að mynd Reeds. Síð-
an hafa þeir ekki leitt saman
hesta sína, fyrr en nú, að
Lady L. kom til skjalanna.
Ustinov hefur „leikið tveim
skjöldum“ í fleiri myndum,
var m. a. bæði leikstjópi t)g
höfundur handrits að mynd-
unum „School for Secrets",
„Private Angelo“ og „Roman
off and Juliet“. Einnig stjórn-
aði hann myndinni „Billy
Búdd“ og var skráður fram-
leiðandi að henni, en Lady L.
er fyrsta stórmyndin, sem
hann fæst við og þarf ekkert
til að spara. Framleiðandi að
Lady L. er í orði kveðnu
Carlo Ponti, eiginmaður
Sofiu Loren, sem Ustinov
kallar alltaf Charlie Bridges
á enska vísu. En : Ponti
er jafnan víðs vegar fjarri og
lætur Ustinov algerlega sjálf-
ráðan um hvernig hann eyði
þeim fimm milljónum dala,
sem M-G-M hefur kostað til
myndarinnar. Ustinov má
ráðskast með þá fúlgu eins og
honum þykir sjáifum bezt
henta — en hans er Kká sökin
ef illa tekst.
Lady L. er ein þessara
kvenna sem eiga að baki
nokkuð sögulega fortíð. Langt
er síðan lögð voru drög að því
að mynda hana og áformað að
Geörge Cukor stjórnaði henni,
en Tony Curtis, Gina Lollo-
brigidia og Ralph Richardson
færu með aðalhlutverkin. Það
fór þó allt út um þúfur áður
en tekið hafði verið eitt ein-
asta atriði myndarinnar, en
kostnaðurinn nam þá þegar
einni milljón dala. Þegar
Ustinov tók við harðneitaði
hann að láta sig nokkru skipta
þennan taprekstur fyrirrenn-
ara síns og afsagði ennfremur
að líta á handrit þau sem gerð
höfðu verið að myndinni.
„Mér skilst" sagði hann, að til
ætlunin hafi verið að gera úr
þessu melódramatískt verk .—
en ég ætla að. hafa það gam-
anleik og heldur af gamla
skólanum. Þetta var eins kon-
ar „exercice du style“ þegar
ég byrjaði á þessu og mér
finnst nú, þegar hillir undir
lokin, sem myndin beri tölu-
verðan keim af Lubitsch
gamla (Lubitsch og Preston
Sturges eru þeir tveir leik-
stjórar gamanleikja, sem
Ustinov dáist mest að).
Romain Gary, sá er skrif-
aði bókina er liggur að baki
allri sögunni, og var forðum
daga ræðismaður Frakka á
fjarlægum og framandi stöð-
um á borð við Búlgaríu og
Los Angeles, er gamall vinur
Ustinovs. „Við eigum báðir
til Rússa að telja', segir
Ustinov. „Ég kynntis Gary í
stríðinu, þegar hann var í her
Frakka. Það fer mjög vel á
nokkuð óhugnanlegur, en
ekki fer sögum af þeim sem
hann kaus að setja í staðinn.
Um þessi vinnúbrögð sín
segir Ustinov með dularfullu
brosi: „Ég hef neyðzt til þess
að fara á bak við frumtext-
ann til þess að sýna honum
fulla hollustu“.
Ustinov hefur lagt á það
mikla áherzlu að ná blæ og
Ustinov mælir út fjarlægðna — röddin er nógu langdræg,
víst er um það.
með okkur. Hann vill ekki sjá
handritið mitt og mér fyrir
rnína parta dettur ekki i hug
að sýna honum það. Við snæð
úm saman hádegisverð í
Paris hálfsmánaðarlega eða
svo og minnumst ekki á
Lady L. einu orði.“
Söguhetjan í skáldsögu
Gary’s hóf feril sinn sem
þvottakona og þvoði einkum
sængurfatnað húsa þeirra er
gleðikonur héldu til í en
dvaldi skamma hríð við þann
starfa og var vOn bráðar kom-
in í annars konar snertingu
við sængurfatnað þann er
hún áður þvoði. Síðan varð
hún ástkona anarkista eins,
sem talinn var með fríðustu
mönnum um sína daga kynnt
ist Bakunin og Kropotkin
þegar anarkistar voru og hétu,
um aldamótin. Loks var- það
hennar hlutskipti að giftast
stórauðugum enskum lávarði
og lifa til hárrar elli við
sæmd þá og virðingu sem
öldruðum enskum ekkju-
frúm einum saman hlotnast.
Ustinov hefur breytt sög-
unni nokkuð og vikið við
ýmsu sem honum þótti betur
mega fara í kvikmynd, gert
myndinni meira gamanefni
en bókin gaf tilefni til og
m. a. sleppt endi þeim er
Gary hafði valið henni og var
tilfinningu aldamótaáranna.
Að vísu segist hann sjálfur
eiga fátt sameiginlegt með
fólki þeirra tíma, „nema hvað
ég er svipaður þeim í vext-
inum sem þá voru upp á sitt
bezta", segir hann og bætir
því við að sér hafi alltaf þótt
kyrrmyndirnar frá aldamóta-
árunum hálfu skemmtilegri
en kvikmyndirnar sem síðar
komu til sögunnar. „Alda-
mótamyndirnar geyma heila
mínútu tíma þess er þá leið.
Menn urðu að sitja svo lengi
stilltir fyrir framan mynda-
vélina, grafkyrrir og göfug-
mannlegir, eins og til eftir-
breytni afkomendum sínum.
Eg hef leitast við að ná ein-
hverju af þessum „anda“ i
myndina", segir hann.
Ustinov kvaðst einnig hafa
átt í dálitlum erfiðleikum
með anarkistana í myndinni
„Nútímamenn eiga erfitt með
að skilja stjómleysingjahreyf
inguna einsog hún var um
aldamótin, þegar hún var upp
á sitt bezta. „Það ern að vísu
enn til nokkrir stjórnleysingj
ar í heiminum. Ég hef hitt
nokkra þeirra í París. En
þeir eru orðnir gamlir núna
og beizkir í lund og bera
hverjir aðra þungum sökum
af því að þeir eru allir orðnir
Framhald á bls. 20