Morgunblaðið - 20.05.1966, Blaðsíða 2

2
MEÐ UNGU FÓLKI
Fðstudagur 20. maí 1966
„Ég var hálfvatnshræddur
til að byrja með"
segrr Guðmundur Gíslason sundkappi
NÚ UM árabil hefur Guðmund-
ur Gíslason, ungur bankamaður
i Útvegsbankanum, verið ó-
"Ttrýndur konungur íslenzkra
sundmanna og boriff höfuff og
herðar yfir keppinauta sína hér
®g auk þess margsinnis borið sig-
ur úr býtum á erlendum vett-
vangi.
Viff sátum fyrir Guffmundi,
þegar hann ætlaffi aff skjótast í
mat og spurðum hann, hvort
hann hefði fæðst syndur.
— Nei, það var nú öðru nær.
Ég held ég hafi verið orðinn 8
eða 9 ára gamali, þegar ég lærði
að synda. í>að var Ásdis Erlings-
dóttir, sundeknnari, sem kenndi
okkur skólasystkinunum sund-
tökin, og það var siður en svo,
að ég skaraði fram úr, enda var
mér lítið um það gefi'ð að hafa
ekki „fast land undir fótum“ og
var hálfvatnshræddur til að
byrja með, ef frómt skal frá
sagt.
Tólf ára gamall álpaðist ég
fy rst inn á sundæfingu með
skólabróður mínum. Þetta var
hjá ÍR og var Jónas Halidórsson
"þjálfari. Ég gutlaði svo við þetta,
en fór ekki að leggja mig neitt
fram fyrr en árið eftir. I>á tók
ég þátt í minni fyrstu keppni.
Það var á Sundmeistaramóti
Keflavíkur. Ég synti í 50 m skrið
sundi drengja og hafnaði í 8. og
síðasta sæti. Á næstu mótum,
sem ég tók þátt i, fór yfirleitt
alit á sömu ieið. Ég komst aðeins
í undanrásir og rak oítast lest-
ina, svo að það er síður en svo,
að ég hafi verið undrabarn!
— ffver.ær fórstu að geta eitt-
hvað fyrir alvöru?
— Það varð nú bið á því. Ég
var orðinn 16 ára, þegar ég fór
að taka framförum svo um mun-
aði. Þá kom þetta allt í einu, ég
veit eiginlega ekki hvers vegna,
og tímínn í 100 m skriðsundi
bættist um 10 sek. á einni viku.
Þá fyrst vaknaði eldheitur áhugi,
og ég fór að eygja von um, að
ef til vill gæti ég einhvern tíma
eitthvað.
Á þessum árum var ég líka að
reyna við frjálsar íþróttir, og 16
úra gamall vann ég hástökk á
Sveinameistaramóti íslands, sem
ef til vill er ekki í frásögur fær-
andi, en þá sigraði ég skólabróð-
ur minn og jafnaldra, Jón Þ.
Ólafsson, og hef ég oft minnt
hann á það siðan! Við stukkum
báðir sömu hæð, 1,60 m, eil ég
átti færri tilraunir. Síðan hefur
hann bætt árangur sinn um hálf-
an metra og vist rúmlega það,
en ég hef staðið í stað! Við höf-
(im aldrei keppt saman í sundi,
svo hann hefur ekki haft tök á
a’ð hefna harma sinan!
— Hvehær settirðu svo fyrsta
íslandsmetið í sundi?
.— Það var um haustið þetta
sama ár, eða fyrir tæpum 10
árum síðan. Þá nældi ég í metið
í 100 m baksundi.
— Og hvað eru metin orðia
imörg á þessum tíu árum?
— Þau eru 73 að undanskildum
boðsundunum.
— Þú ert þá metakóngur?
— Já, það er víst. Jónas Hall-
dórsson átti metameti'ð áður.
Hann setti 57 íslandsmet í sundi.
— Hvenær var svo farið í
fyrstu utanferðina?
— Það var sumarið eftir eða
árið 1957. Þá tók ég þátt í Norð-
uriandamótinu, sem haldið var í
Helsinki og varð 6. af átta. —
Frammistaðan var sem sagt ekki
til að státa af.
— Hver heldur þú, að sé eftir-
minnilegasti sigurinn?
— Ég veit varla. Ef til vill
hefur það verið í siðustu grein-
inni í landskeppni við Dani 1964.
Við töpuðum að vísu keppninni
með einu stigi, en unnum síðustu
greinina, 4x100 m boðsund-fjór-
Guðmundur Gíslason: Ef
maffur er síðastur, sér maður
fótatökin!
sund, glæsilega, vorum vel á und
an og bættum íslandsmeti'ð um
hvorki meira né minna en 20
sek.
(Hinu hefur Guðmundur
kannski gleymt, að í þessari
sömu landskeppni vann hann
sínar báðar karlagreinar!)
* — Mér leið líka ljómandi vel
eftir 100 m skriðsundið á Af-
mælismóti norska sundsambands
ins 1960. Þar voru keppendur
frá öllum Norðurlöndum. Mótið
stóð í tvo daga, og ég hafði tekið
þátt í einpi grein fyrri daginn
og gengi'ð hörmulega. Það var í
400 m skriðsundi og árangurinn
var svo lélegur, að ég hálfpart-
inn missti kjarkinn og sagði Jón-
asi, sem þarna var með okkur
sem fyrr, að ég væri hættur og
ætlaði ekki að synda seinni dag-
inn, hinir væru svo góðir, ég svo
lélegur og þetta væri allt ómögu-
legt. Ekki bætti úr skák, að sjón-
varpa átti frá mótinu, svo jafn-
vel þeir, sem heima sátu, gátu
séð menn standa sig illa.
En ég komst ekki upp með
neinn móðreyk. Jónas gaf mér
æriegt tiltal, stappaðl í mig stál-
inu og bað mig blessaðan að láta
sig aldrei heyra svoraa fjarstæðu
og sjálfsmeðaumkun. Þetta dugði
og ég stakk mér eins og hinir,
þegar skotið reið af. Úrslitin
komu okkur báðum jafnskemmti
lega á óvart. Ég kom fyrstur í
mark á nýju íslenzku meti og
hafði synt vegalegndina í fyrsta
sinn undir einni minútu og það í
50 m laug.
— Er ekki erfitt að fylgjast
me'ð hinum keppendunum meðan
á sundinu stendur?
— Jú, eiginlega þarf maður
að hafa það meira á tilfinning-
unni en að maður sjái til hinna.
Þó finnst þetta dálítið á vatninu,
ef maður er fyrstur, og í snún-
ingunum grillir maður stundum
í keppinautana — nú, og svo
sér maður fótatökin hjá hinum,
ef maður er langsíðastur!
— Ertu kvæntur, Guðmund-
ur?
— Jú, konan mín heitir Erla
Sigurjónsdóttir, og við eigum
fjögra ára dóttur, ÞórunnL
— Eru þær syndar?
— Erla er synd, en syndir eins
lítfð og hún mögulega getur. Ég
kalla gott, ef ég fæ hana til að
taka þátt í Norrænu keppninni í
200 metrunum. Þórunn hefur að-
eins einu sinni komið í laug.
Það tómlæti í mér er eiginlega
til hálfgerðrar skammar. Við
svo búið má ekki standa.
— Eru þær mæðgur ef til vill
ekkert sérlega hrifnar af sund-
iðkunum þínum?
-— Ég held, að Þórunni standi
á sama ennþá, en Erlu finnst
óneitanlega fara mikill tími í
þetta og spyr einstaka sinnum,
hvort ekki sé nóg að gert og
tími til kominn að hætta, enda
engin furða. Yfir svartasta
skammdegi'ð er æft einu sinni
á dag í tvo tíma, fimm kvöld í
viku, og svo bætast morgunæf-
ingar við frá hálfátta til hálf-
níu hvern einasta morgun, þeg-
ar daginn tekur að lengja. Það
eru því áreiðanlega óvenju þol-
inmóðir makar, sem eiga eigin-
menn sína og eiginkonur á bóla-
kafi í sundíþróttinni. Á sama
hátt er varla hægt a'ð ætlast il
þess, að þjálfararnir haldi þetta
út. Þjálfarastarfið er að mestu
áhugastarf, og það þarf meira
en litla ósérhlífni til að eyða
þessum tíma í að segja öðrum
til fyrir ekki neitt eða þvi sem
næst.
— Að endingu, Guðmundur.
Hlakkið þið sundfólkið til að fá
nýju laugina í Laugardalnum til
afnota?
— Jú, og það ekki svo lítið.
Ég hef fylgzt með byggingar-
framkvæmdum við sundlaugina
þar og hika ekki við að fullyrða,
að aðbúnaður allur og aðstaða
verður eins og bezt verður á kos-
ið og jafnvel betri en ég hef
nokkurs sta'ðar séð erlendis. Ég
er handviss um, að íþróttamenn
okkar allir eru á einu múli um
það, að öll mannyirkjagerð á
íþróttasvæðinu í Laugardal er
höfuðborginni og þeim, sem
henni stjórna til hins mesta
sórna. Laugardalurinn á hiklaust
eftir að verða lyftistöng íslenzkra
íþrótta á flestum sviðum.
Ragnheiöur: Úreltur hugsunarháttur, aff konur eigi ekki ai
skipta sér af stjórnmúlum.
Stjórnmál ekkert
einkamál karla
ÞEGAR viff báðum Ragnheiffi
Heiðreksdóttur að spjalla við
okkur, hélt hún því fram, aff
blaðavifftöl við sér reyndari
flugfreyjur og eldri í starfi væru
orðin svo mörg og ýtarleg, að
hún gæti áreiðanlega ekki þar
um bætt, áliugamála- og tóm-
stundaviðtöl eða „Hver — eru
— helztu — áhugamálin? —
Lestur — góðra — bóka — tón-
list — og — ferðalög“ — viðtöl,
væru sennilega þegar orðin of
mörg og sér væri ekkert sérlega
um það gefið að ræða um iwli-
tik, svo að við liefðum líkléga
ekkert umræffuefni!
Yið gengum á lagið og spurð-
um:
— Eiga konur þá ekki að
skipta sér af stjórnmálum?
— Jú, að sjálfsögðu, ef þær
á annað borð hafa áhuga á þeim,
og það eyðileggur ekki heim-
ilisfriðinn, bætir Ragnheiður við
um hæl og lyftir íbyggin annarri
augnabrúninnif
— En hafa þær almennt áhuga
á stjórnmálum?
— Ætli það sé ekki upp og
ofan. Við erum ekkert, frábrugn-
ar sterkara kyninu hvað það
snertir. Hinsvegar er aðeins rétt
um það bil manrasaldur síðan
við fengum kosningarétt hér, og
enraþá örlar því miður á þeirri
skoðun karlmarana, að landsmál
komi kveniþjóðirani ekkert við,
erada komi hún aldrei til með að
„liafa vit á“ þess háfctar. Þetfca
er vægasfc sagt úreltur hugsun-
arháttur. Við höfum haft kosn-
ingarétt og kjörgengi í liðlega
hálfa öld, og ég fæ ekki séð, að
við séum á nokkurn hátt ófœrari
en karlmenn um að nota þann
rétt, né verr að honum komnar,
Hitfc er svo annað mál, að i
hópi þeirra, sem fásfc við larads-
mál og stjórnarstörf í eirahverri
mynd, verða karlmenn alltaf 1
meiritluta vegna eðlilegrar verka
skiptingar milli kynjanna. Þrátt
fyrir þetta þarf engin kona að
fara í launkofa með pölitíska
skoðun sína. Hafi stjórnmál eira
hvern tíma verið einkafyrirtæki
karlmanna, þá eru þau það ekki
lengur, og það er út í hötfc að
stimpla eiginkonuna hugsunar-
laust eftir pólitiskri skoðun eig-
inmanrasiras eða dótturina eftir
skoðun föðursins.
Eiginlega ætti það að vera
skylda hvers og eiras, sem kom-
inn er til nokkurs þroska, að
gera sér far um að mynda sér
sjálfstæðar skoðanir, og það á
líka við stjórnmálaskoðun. Þá er
ekki nóg að lesa eitt blað og
kynna sér málin frá einum sjón-
arhóli eiras og stundum vill
henda.
— Firanst þér að lækka ætti
kosningaaldurinn?
— Nei, það held ég ekki.
Unglingnum er raauðsynlegur
sá . umlþóttunartími, sem hanra
hefur fram að 21 árs aldri, til
þess að geta á eigin spýtur tek-