Morgunblaðið - 28.08.1966, Qupperneq 31

Sunnuðagor 28. ágúst 1966
MOHGÚNBLÁÐÍÐ
- KÍNA
Framhald af bls. 1
Kínverskar konur, sem þar eru á
ferð hafa ekki fengið að stíga
upp í strætisvagna, hafi þær ver
ið á háhæluðum skóm og stúlka
ein í þröngum síðbuxum var
xieydd til þess að klippa neðan
af skálmunum úti á miðri götu.
Karlmenn með hárgreiðslu á
vestræna vísu hafa verið bundn-
ir við ljósastaur og snoðklipptir.
í fréttum frá Peking segir, að
Rauðu varðliðarnir hafi krafizt
þess, að fyrrverandi borgarstétt-
armenn í Kína verði sviptir öll-
um þeim réttindum, sem þeir
hafa haft, samkvæmt stjórnar-
skrá frá 1954. Þar var svo kveðið
á, að þeir mættu áfram eiga þær
eignir, sem þeir hefðu unnið sér
með löglegum hætti, sparifé
þeirra yrði óskert svo og hús-
eignir og aðrar eignir til per-
sónulegra þarfa. Einnig vilja
Rauðliðarnir afnema vexti af
sparifé fyrrverandi borgarasinna.
Japanskur blaðamaður, sem
nýkominn er til Tokíó frá Pek-
ing, segir svo frá, að hann hafi
horft á Rauðliðana svívirða opin
berlega nokkra kennara og nunn
Ur frá Sacred Heart skólanum.
Er það rómversk kaþólskur skóli,
sem starfað hefur frá því fyrir
heimsstyrjöldina síðari. Hann er
nú rekinn af frönskum nunnum
og sækja skólann um 150 neai-
endur, flest börn erlendra sendi
manna, bæði frá Vesturlöndum,
A-Evrópu og Asíu. Við skólann
starfa kennarar frá ýmsum lönd-
um, m.a. Frakklandi, Bretlandi,
Ítalíu, Belgíu, Sviss, Kanada og
Póllandi.
Blaðamaðurinn segir að Rauð-
liðarnir hafi brotizt inn á skóla-
lóðina á fimmtudagsmorgun.
— Utan úr heimi
Framh. af bls. 16
Tribune, lézt órið 1872 tók við
sem eigandi eg ritstjóri blaða
maður að naíni Whitelaw Reid
sem m.x ha'ði verið blaða-
maður í borgarstyrjöldinni.
Sonur hans Ogden tók síðan
við blaðinu árið 1912 og tóif
árum síðar kevpti hann „Ne-.v
York Herald'* og sameinaði
blöðin undir nafninu „Nerv
York Kerald Tribune". Náði
nýja blaðið þegar gífurlegri
útbreiðslu og varð merkisberi
í blaðamennsku. Ritstjóri borg
arfrétta — City Editor —
blaðsins var á árunum upp
úr 1920 hi.nn kunni Stanley
Walker, sem ótal blaðamenn
hafa síðan tekið til fyrirmynd
ar og lært af. Hann lagði geysi
lega áherzly á nákvæmni og
hlutleysi og var ein af megin
reglum hans — „vertu eins
vandlátur um val lýsingar-
orða og um val demanta eða
ástmeyja“.
Sá er tók við af Walker,
sem City Editor, Lessing Eng-
elking þótti e.t.v. ennþá ná-
kvæmar', var meðal annars
sag't, að hann hefði eitt sinn
látið emn blaðamanna sinna
leita í beila nótt að miðnafni
einhvers manns — hann hafði
þegar bæði fornafn og ættar-
nafn, en það þótti honum
ekki nóg, því að hann vissi að
miðnafnið fylgdi venjulega
með. Annar blaðamaður minn
ist þess er hann skrifaði frá-
sögn af því að brjóst var
tekið af konu með skurðað-
gerð — að Engelking rétti
honum handritið með þjósti
og sagði, að allar konur hefðu
tvö brjóst, annað vinstra og
hitt hægra, en það væri ekki
að sjá af frásögn hans.
Slíkt orð fór af blaðamönn-
um Herald Tribune, að sagt
var að keppinautar þeirra
hefðu alltaf eintak af blaðinu
í vasanum sér til leiðbeining-
ar um fréltaskrif og frétta-
öflun. Og haft er eftir fyrr-
verandi starfsmanni frá þess
um tímar „Ritstjórarnir komu
aldrei fram við okkur eins og
við værum „núll ög nix“, eins
og þar stendur, heldur sýndu
alltaf einhver viðbrögð við
öllu, sem skrifað var, annað-
Komu þeir rauðum fána fyrir á
turni skólahússins og settu upp
á lóðinni stóra brjóstmynd af
Mao Tse tung. Spjöldum með á-
letrunum eins og „burt með ykk
ur útlendu djöflar". „burt með
ykkur heimsvaldahundar“ og
öðrum ámóta kurteislegum orð-
um, var komið fyrir hvarvetna.
Síðan voru trúboðar og nunnur
neydd til að krjúpa á kné á
steinþrepunum með hendur fyrir
aftan bak, meðan kínverskir ung
lingar hrópuðu að þeim slagorð
sín.
Þegar sendimenn erlendra
rikja mótmæltu þessari aðför að
skólanum, vísaði Pekingstjórnin
mótmælunum á bug með þeim
ummælum, að þau væru íhlutun
í innanríkismál Kína. Var jafn-
framt á það bent, að væri ein-
hver óánægja, væri bezt að loka
skólanum.
Þá hefur Pekingútvarpið skýrt
svo frá, að Rauðliðar hafi brotið
og eyðilagt ýmsar gamlar högg-
myndir og önnur listaverk, er
lista-akademian í Peking átti.
Voru þar á meðal gamlar högg-
myndir, grískar og rómverskar,
m.a. stytta af Venusi frá Milo og
Appollo, og margskonar fornir
kínverskir dýrgripir.
Útvarpið Segir ennfremur, að
verkamenn, bændur og hermenn
hafi gengið í lið með Rauðliðum
í baráttunni gegn hinum „Fjoru
Gömlu“ — þ.e. gömlum hugmynd
um, gamalli menningu, gömlum
siðum og gömlum venjum. Tekin
hafi verið niður gömul nafn-
spjöld á húsum, verzlunum, leik
húsum, skemmtigörðum, strætum
og jafnvel þorpum og bæjum. Er
tilgreint þorpið Hunan í Suður-
Kína, sem héðan í frá á að
heita „Austrið er rautt“.
hvort jakvæð eða neikvæð eft
ir þvi sem þeim fannst ástæða
til“. Ungir blaðamenn þökk-
uðu fyrir að fá að vinna við
blaðið, þó launin væru lág —•
aðeins til að öðlast þá reynslu
sem þar var að fá.
Oft var giat.t á hjalla í þessu
starfi. Reyrislunni tilheyrði að
vera tíður gestur í listamanna-
og rithöfundaklúbbi einum,
þar sem blaðamenn söfnuð-
ust saman við barborð eða
spilaborð — Þar ríkti oft
glaumur og gleði. Á ritstjórn-
arskrifstofunum var hinsveg-
ar skammt skapöfganna á
milli. Ritstjórarnir áttu til að
rifa lausar s;malínur í vonzku
yfir einhvérri frétt, sem far-
ið hafði framhjá þeim eða illa
unnu verki einhvers starfs-
mannsms, -— en þeir áttu líka
til að hrópa og.syngja yfir vel
unnu verki og góðri frétt.
En eftir heimstyrjöldina síð
ari tók að halla undan fæti.
Tekjur Reid fjölskyldunnar
minnkuðu verulega og þegar
ekkja Agdens Reids, Helen
Rogers Reid, tck við að hon-
um látnum, órið 1947, varð
hún að byrja á því að gera
ýmsar sparnaðarráðstafanir.
Hún hafði þá 1 nokkur ár haft
með höndum stjórn auglýs-
ingaskrifstofu blaðsins og var
mikilsvirt kona í New York
boðaði frjálslynda stefnu með-
al Republikana og var heið-
ursdoktor við marga háskóla.
Hún setti eldri son sinn, White
law ritstjóra og gerði ýmsar
ráðstafanir til að koma upp
blaðinu — en kom fyrir ekki.
Þá setti hún yngri soninn,
Ogden í ritstjórastarfið, en
honum tókst ekki heldur að
bæta ástandið. Arið 1957 leit-
aði frú Reid til John Hay
Whitneys um lán og ári síð-
ar tók Whitney við rekstrin-
um. Lagði hann óhemju fé í að
endurbæta blaðið, búa það nýj
um vélakosti og tækja og efla
ritstjórnma. Jókst upplag
blaðsins þá upp í 400 þúsund
eintök á skömmum tíma og
bjartsýni og áhugi blaða-
manna að sama skapi. En þá,
— er allt virtist ætla að ganga
vel kom til verkfp.lls prent-
ara, árið 1962—63, langvar-
andi verkfalls, sem kostaði
blaðið of fjár og varð til þess
— Flýr land
Framhald af bls. 1
Mihailovs hafa að undan-
förnu undirbúið útgáfu óháðs
bókmennta- og stjórnmála-
tímarits í Júgóslavíu. Komu
þeir, sem kunnugt er, saman
í Zadar fyrir u.þ.b. tveimur
vikum og ætluðu að halda
þar stofnfund tímaritsins.
Óskuðu þeir heimildar yfir-
valdanna til að halda fund-
inn og koma tímaritinu á
laggirnar. Hvorugu var neit-
að, en því lýst yfir, að stjór.i-
in bæri enga ábyrgð á afleið-
ingunum. Áður en af fundin-
um yrði, var svo Mihailo
Mihailov handtekinn og situr
enn í gæzluvarðhaldi sakað-
ur um að hafa rægt land sitt
og þjóð. Vinkona hans, pró-
fessor Marijan Batinic, 28
ára, sem vera átti annar rit-
stjóri tímaritsins, var einnig
handtekin nokkru síðar og
var þá endanlega hætt við að
halda stofnfundinn. ítalska
blaðið hefur eftir Colak, að
sennilega verði ekkert úr út-
gáfu tímaritsins, úr því sem
komið er.
— 8 sovétmenn
Framhald af bls. 1
og Póllandi.
Blaðið gefur engar frekari
skýringar á því, hversvegna
menn þessir eru dærhdir fyrst
nú, en líklegt er talið, að þeir
hafi einhvernveginn komizt hjá
handtöku þar til nú. Ekki er þó
vitað til þess. að réttarhöld hafi
farið fram í máli þeirra.
Gamanleikurmn
BUNBURY
eftir
OSCAR WILDE
að mörg önnur dagblöð hættu
útgáfu.
Útgáíukostnaður blaðsins
fór stöðugt vaxandi og til þess
að lækka hann og vera rekst
urinn hagkvæmari, greip
Whitnej/ til þess ráðs að efna
til samvinnu við síðdegisblöð-
in World Telegram & Sun og
Journal Anærican,' sem einn-
ig áttu í f járhagserfiðleikum.
Stofnað var fyrirtæki um út-
gáfu blaðar.na þriggja og var
ætlunin að gefa út morgun-
blað, síðdegisblað og sunnu-
dagsblað. En viðræður um
nýja samninga við þau 10
stéttarfclög, sem hlut áttu að
máli strönduðu og daginn,
s,em útgáfan átti að hefjast,
4. apríl sl. var enn ósamið við
félögin og verkfall kom í veg
fyrir, að nýja útgáfan sæi
nokkru sinni dagsins ljós.
Hafði tekizt að semja við níu
verkalyðsfélög af tíu — að-
eins prentarar voru eftir, en
eftir að þeir höfnuðu síðasta
tilboðinu, 4 ágúst sl. gáfust
útgefendurnir upp. Forstjóri
hins nýja útgáfufélags, Matt
Meyer tilkynnti, að málið
væri komið á það stig, að ekki
yrði unnt fð gefa út vandað
morgunhlað — og þar sem
eigendurnir settu sér háar
kröfur, kæmi „New York Her
ald Tribune" ekki út framar.
Umsagnir manna og blaða
um mál þetta urðu bitrar og
harðorðar. 1 forystugrein
Washington blaðsins „Evening
Star“ var sagt, að endalok
„New York Herald Tribune“
væri harmleikur, sem varðaði
bandarísku þjóðina alla, því
þar væri um að ræða morð að
yfirlögðu ráði“. Hefur víða
komið fram gagnrýni á óbil-
gjarna afstöðu verkalýðsfé-
laganna og Matt Meyer lýsti
því yfir óhikað, að verkalýðs-
félögin hefðu gert út af við
„New York Herald Tribune".
Nafnið Herpld Tribune mun
áfram lifa á Evrópuútgáfunni,
sem prentuð er í París. Út-
gáfan er að mestu i eigu
Whitneys, en nýlega seldi
hann 45% hlutabréfanna fyr-
irtækinu, se mgefur út blaðið
„Washington Post“ og vikurit
irtækinu, sem gefur út blaðið
an er 78 ára orðin og kemur
út í 56 þúsund eintökum.
,Gestaleikhúsiö‘ sýnir
í iðnó í kvöld
GESTALEIKHÚSEB hefur í suffl
ar sýnt gamanleikinn „Bunbury"
víðs vegar um landið og hafa
undirtektir hvarvetna verið með
bezta móti. Gestaleikhúsið er nú
komið til Reykjavíkur og mun
reykvískum leikhúsgestum gef-
ast kostur á að sjá þennan bráð-
skemmtilega gamanleik næstu
daga, en fyrsta sýningin verður
í Iðnó á sunnudagskvöld kl. 20,30.
Höfundur „Bunbury" er Oscar
Wilde, sem óiþarft ætti að vera
að kynna nánar. Leikrit það, sem
hér er á ferðinni, er eitt af frœg
ustu verkum höfundarins og er
enn í fullu gildi sem hnitmiðuð
og skemmtileg lýsing á ensku
yfirstéttarfólki 19. aldar.
Brezki leikstjórinn Kevin
Palmer setti leikinn á svið, en
leiktjöld og búninga gerði Una
Collins. Þess má geta, að þau
hafa verið ráðin til starfa við
Þjóðleikhúsið á næsta leikári.
Kelvin Palmer stjórnaði í vor
uppsetningu á leikritinu „Ó, þetta
er indælt stríð", en hann hefur
náð hvað mestri frægð fyrir
uppsetningu sína á því leikriti.
Sýiúng Gestaleikhússins ætti
að verða Reykvikingum kærkom
in upplyfting áður en starfsemi
leikhúsanna hefst á ný.
(Frá Gestaleikhúsinu).
Stór íbúð eða einbýlishús í góðu standi
óskast til leigu
Tilboð sendist afgr. Mbl. íyrir 31. þ.m., merkt:
„4971“.
Kópovogur
Blaðburðarfólk vantar í Austurbær.
Talið við afgreiðsluna — Sími 40748.
Blaiburðarfólk
vantar í eftirtalin hverfi:
Meðalholt
Tjarnargötu
Laugaveg frá 1—32
Selás
Br æðra bor gar stígur
Hofteigur
Kirkjuteigur
Ingólfsstræti
Kleppsvegur II
Talið við afgreiðsluna sírni 22480.